Visser moet de kilo 's voorbij
PZC
Heeren laat de tijd stilstaan
Rijkdom van het Zeeuwse
land als inspiratiebron
1!
Prijs voor
stichting
streekdracht
lezers schrijven
Campagne
Hirsi Ali
Recht V
kunst cultuur
#9H
Geld voor
uitvoering
requiem
woensdag 6 november 2002
door Miriam van den Broek
KLEVERSKERKE - Stichting
De Zeeuwse Streekdrachten uit
Kleverskerke die bezig is aan
een standaardwerk over de
Zeeuwse klederdrachten, heeft
de Bosch-van de Kolkprijs 2002
gewonnen. Deze prijs, waaraan
een cheque van 1360 euro is ver
bonden, wordt zaterdag uitge
reikt door de Stichting Neder
landse Volksklederdrachten
Collectie Koningin Wilhelmina.
De Kleverskerkse stichting is
bijna drie jaar geleden in het le
ven geroepen. „Het doel was een
boek te maken dat een goed
beeld geeft over de klederdrach-
ten, de mensen die ze dragen en
:de veranderingen aan de drach
ten door de jaren heen", vertelt
■'stichtingvoorzitter M. Daamen-
VanHoute. „Er bestaan welhoe
ken over Zeeuwse klederdrach
ten, maar die zijn niet actueel
meer. Wij willen de historie van
de drachten aangeven in de pe
riode 1800 tot 2000."
Het is de tweede prijs die de
stichting wint. „Twee jaar gele-
'den konden we een vliegende
1 start maken dankzij 20.000 gul-
den van het Prins Bernhard Cul
tuurfonds. Die prijs kwam net
op het punt dat we de plannen
rond hadden en op zoek moesten
naar sponsors. Inmiddels zijn
we zover dat we het gereed ma
ken voor de uitgever. Ook daar
hadden we nog geld voor nodig.
Dus deze prijs komt ook op het
^•juiste moment." Hoewel het
standaardwerk ver klaar is,
duurt het nog ruim een jaar
•'voordat het in de winkel ligt.
„We kampen met een uitgevers-
tekort", zegt Daamen. „Pas in
het voorjaar van 2004 zijn we
aan de beurt."
De prijs, die zaterdag wordt
overhandigd in het Openlucht
museum in Arnhem, is in 1998
door de Stichting Nederlandse
1 Volksklederdrachten geïntro-
duceerd. De aanmoedigings
prijs is vernoemd naar Eef
Bosch-van de Kolk, een van de
rdrijvende krachten achter de
'collectie streekdrachten die in
•rt.948 werd aangeboden aan ko-
iningin Wilhelmina. De prijs die
haar naam draagt, wordt eens in
de twee jaar toegekend.
Heeft de visserij nog toekomstJa, zeiden vissers vorig jaar op een bijeenkomst in
Utrecht. Maar welke dan? Visserijorganisaties houden deze maand een tournee
langs havens om daarover te praten met vissers. In een vierdelige serie komen en
kele direct betrokkenen aan het woord. Om te beginnen: Martin Scholten, direc
teur van het Nederlands Instituut voor Visserij onderzoek (RIVO) en gesprekslei
der op de havenbijeenkomsten.
door Harmen van der Werf
Martin Scholten had zich een vrolij
ker begin van de haventournee ge
wenst. Vissers zijn op z'n zachtst gezegd
ontevreden over de door visserijbiolo
gen voorgestelde visquota voor 2003.
De kabeljauwvisserij in de Noordzee
moet worden gesloten en, het ergste
voor Nederlandse vissers, de vangst van
schol en tong moet terug.
Scholten kan zich de onrust in de sector
voorstellen. Hij is sinds 1 april dit jaar
directeur van het RIVO. Zestien jaar
werkte hij bij onderzoeksinstituut TNO
in Den Helder. Met die ervaring kan hij
als bruggenbouwer functioneren tus
sen de visserijbiologen van het RIVO en
de vissers. Vissersvoormannen vertrou
wen hem.
Met dat streepje voor gaat Scholten de
discussie aan. Voor hem staat vast dat er
iets in de visserij moet gebeuren om de
bedrijfstak economisch gezonder te
maken. Vissers zullen er het beste van
moeten maken, ondanks alle beperkin
gen met betrekking tot de visquota, de
vis- en hoge gasolieprijzen waarop zij
geen invloed hebben en het beman
ningstekort.
Vissers zijn, herhaalt de RlVO-direc-
teur verschillende keren, 'gevangen' in
een systeem dat aan alle kanten is
dichtgetimmerd. Een systeem van
overheidsregels, van een ondoorzichti
ge markt, van visquota, waarvan
Scholten vindt dat het faillissement na
dert. „Want straks, als de tong- en
schol quota omlaag gaan, zullen vissers
de beste visgronden gaan mijden, wordt
er wellicht meer vis over boord gezet om
de grootste te kunnen aanvoeren. En
wat zeggen onze rekenmodellen dan?
Er is minder jonge vis aangeland, de
aanwas valt tegen, dus voorzichtig aan
met de visserij."
Kilo's
Het gevaar is dat dit soort vicieuze cir
kels ertoe leidt dat iedereen elkaar de
schuld blijft geven. Scholten: „En dan
maken we elkaar helemaal gek." Het
roer moet daarom om. De visserij moet
zich veel meer gaan richten op wat de
markt vraagt. „Als vissers nu naar zee
gaan, wille:, ze zoveel mogelijk kilo's
besommen. Dat zit in hun genen. Om
dat ze in kilo's denken, maken ze ook
lange weken, wat extra brandstof kost
en het vissersvak minder aantrekkelijk
maakt." Het kan anders, aldus de RI-
VO-directeur, maar dat vraagt een om
slag in de hele vissector, van vissers,
vishandelaren tot en met visverwer-
kende industrie. Vissers moeten niet
meer proberen zoveel mogelijk kilo's
aan te landen, maar die hoeveelheid vis
aanvoeren waarmee zij het meest kun
nen verdienen.
„Het oude systeem heeft lang goed ge
werkt", oordeelt Scholten. „De Noord
zee leverde veel vis op die in een buik-
markt, Zuid-Europa, kon worden
afgezet. Maar door de wereldwijde con
currentie en de lagere visvangsten in
Nederland is die tijd voorbij. Omdat
Noordzee-vis een schaars product is
geworden, moet het ook zo worden be
handeld. En dat begint aan boord,
door de vis beter te verzorgen, door ge
richt te vissen op wat de markt
vraagt. Vooral aan verse, gemakkelijk
klaar te maken kwaliteitsvis bestaat
behoefte in noordwest-Europa. Aan
die vraag wordt nu onvoldoende vol
daan."
Scholten stelt de garnalenvisserij als
voorbeeld voor de kottervisserij. Gar
nalen vissers en -handelaren maken pe
riodiek afspraken over de aanvoer. „En
juist de garnalenvisserij gaat het goed.
Het kan dus wel." De Nederlandse Me
dedingingsautoriteit (NMa) die de vin
ger aan de pols houdt om oneerlijke
concurrentie te voorkomen, heeft een
onderzoek lopen naar de afspraken in
de garnalensector. Scholten erkent dat
daar een probleem ligt. „Maar wat gaat
er uiteindelijk voor? Concurrentiere
gels of een goede zorg voor de visstand
en vissers? Het laatste is ook heel be
langrijk."
Of hij bij de vissers de handen op elkaar
kan krijgen voor zijn toekomstvisie,
weet Scholten niet. Vorig jaar, op een
eerste, landelijke discussiebijeenkomst
in Utrecht, spraken vissers in elk geval
hun vertrouwen uit in de sector. „Om
dat de kottervisserij uit heel veel indivi
duele bedrijven bestaat, hebben men
sen het gevoel dat zij vrij machteloos
zijn. Maar wie had pakweg vijftien jaar
geleden gedacht dat vissers zouden sa
menwerken in groepen die visquota be
heren en die zelfcontrole uitoefenen?
Sinds 1993 gebeurt dat wel. Er is heel
veel mogelijk, als je maar weet welke
kant je op wilt."
Martin Scholten, directeur van het RIVO: „Omdat Noordzee-vis een schaars product is geworden, moet het ook zo worden be
handeld." foto Rob Hendriks
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versch.
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietij,
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet datdi
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worde
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De«
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over91
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Verschillende gemeenten willen
actie voeren om het beeld dat
van Marokkanen bestaat, in po
sitieve zin om te buigen (PZC
31-10).
Een loffelijk streven misschien,
maar ik ben bang dat communi
catiebureau Attacom de enige is
die daar beter van zal worden.
Als dit enkel voortkomt uit de
koker van Nederlanders zal het
mijns inziens geen enkel effect
sorteren.
Als de Marokkaanse gemeen
schap zulke criminele jongeren,
zoals de dader van de moord in
Venlo, niet tot de orde kan of wil
roepen, zal de moeite tevergeefs
zijn. Als je de reactie van de ou
ders van die jongen tot je door
laat dringen, zal iedereen be
grijpen wat ik bedoel. Als ik het
goed begrepen heb, beweren zij
dat Steegmans voorbestemd
was om te sterven en dat zijn
zoon daarvoor door Allah werd
gebruikt. Absurder gedachte is
haast niet mogelijk. Alsof wij
niet zelf verantwoordelijk zijn
voor onze daden. Het cultuur
verschil blijkt zo groot te zijn,
dat dit naar mijn gedachte niet
te overbruggen is.
Ik wil niet generaliseren, maar
in de praktijk blijken er nogal
wat mensen uit een andere cul
tuur te zijn, die zich niet aan
passen aan de Nederlandse
wetten. Een gast heeft zich als
zodanig te gedragen en zo niet,
dan moet je hem verwijderen
hoe hard dit ook klinkt. Dit
geldt trouwens niet alleen bui
tenlanders, getuige de overval
bij AH. Daarom kan ik de reac
tie van prins Bernhard en minis
ter Remkes goed begrijpen en
wil daar van harte mee instem
men.
J. de Visser
Ambachtsstraat 2
's-Gravenpolder
Wie is Ayaan Hirsi Ali? Een
vrouw die afstand neemt van
haar vroegere leven door zich
zeer kritisch op te stellen tegen
over de islam en de rol died
vrouw daar in speelt. Dat is w,
duidelijk.
Na haar optreden in Rondo-
Tien werd ze volgens haar ze(
gen bedreigd, iets wat late
werd tegengesproken. Wat
juist? Ze bekleedde een belang
rijke functie bij de PvdA, die2
nu bekritiseert. Ze is omge
switchted naar de WD. Waai
om?
Omdat ze bij de eerste gee
plaats op de lijst meer had;
werkelijk uit motivatie? Is ha»
kritiek op de PvdA gerechtvasi
digd? Is ze echt de gedrevene i
ze nu suggereert te zijn, of iss
niet meer dan een opportunist
ic J. van Gil'
Boogerdlaanl
Kortgw
Personeel AH boos over vervol
ging collega's (PZC 28-10). He:
terecht dat ze boos worde.
Waar moet dit naar toe metfe.
dreigen van een mes bij de kas-
sa?
Het wordt steeds gekker int:
land. Als je in Singapore ine;
restaurant bent, gaan de mes
sen daar naar een toilet en laten
hun tas liggen op hun zitplaats.
Ik durf het daar niet aan, war
in Holland ben je dat niet ge
wend. Dan voel ik me maaree
stomme sukkel van een Hol
landse, die de tas niet laat lig
gen. Daar staan te zware straf
fen op stelen. Zelfs voor ee
kleinigheid. Als daar ieman:
een mes houdt voor een cassièrt
dan is het niet best met zo'n fi
guur.
Van mij mogen ze wat wette
overnemen van deze staat, da:
heb je al die toestanden niet. E:
om het wat minder netjes uit t
drukken, al dat gedonder nie'
En het zal gedonder blijven, al
de wetten niet veranderen. Er:
al genoeg gebeurd.
J. S. Slingerland-Memélm
Valeriusstraat
Veen
door Anita Tournois
OOSTBURG - Het echtpaar van
den Berg uit Middelburg expo
seert voor de eerste maal in het
Zeeuws-Vlaamse. De 42ste
Stellexpo omvat werk, dat ten
toongesteld wordt in de pu
blieksruimten van Verpleegte
huis De Stelle.
j'De rijkdom van het Zeeuwse
landschap vormt een enorme in-
1 spiratiebron voor Ineke van den
Berg-Stoffels. Met verschillen
de technieken verwerkt zij haar
- liefde voor de natuur in haar
b schilderijen. Hans van den Berg
exposeert beeldhouwwerken in
een stijlvolle en summiere belij
ning. Ineke van den Berg laat
vormen, kleuren en sferen uit de
natuur vanuit verschillende
jaargetijden zien. Ze werkt met
olieverf, acryl, pastel en aqua
rel, waardoor haar werk zeer ge
varieerd is. Bloemstillevens, bo
men, zeegezichten, landschap
pen met duinen, strand of pol
ders, worden op eigen wijze en
de in haar ogen meest geschikte
lijkende techniek vormgegeven.
Met pastel weet zij veel sfeer te
creëren, door de vloeiende
kleurovergangen, bijvoorbeeld
in Regendag en Noordzee. Het
polderlandschap waar het wa
ter, na overvloedige regenbuien
nog in de voren staat, wordt
fraai neergezet in Drassig land I
en II. Olieverf en aciyl gebruikt
zij voor grote boeketten bloe-
Kat, een beeld in branco vergado van Hans van den Berg.
foto Charles Strijd
men en landschappen. Zo is Wil
gen in de winter een zeer sfeer
vol werk in olieverf. Opkomend
water, Paalhoofd en Boom zijn
geliefde onderwerpen voor
aquarellisten. Toch weet Stof
fels haar werk in aquarel een
bijzondere eigenheid mee te ge
ven, sterker zelfs dan in de an
dere technieken, door een ge
durfder kleurenpalet.
Prijs
Beeldhouwer Hans van den
Berg hakte als achtjarige reeds
in steen, in een steenhouwerij
tegenover zijn ouderlijk huis.
Op veertienjarige leeftijd
maakte hij er zijn beroep van.
Door het uitvoeren van restau
ratiewerk groeide zijn liefde
voor het beeldhouwen. Hij volg
de lessen aan de Internationale
Sommerakademie für Bildende
Kunst in Salzburg. Uit handen
van Kokoschka ontving hij in
1963 een aanmoedigingsprijs en
voor verschillende bekende
kunstenaars maakte hij monu
mentale werken, die door het
hele land verspreid staan. Te
genwoordig geeft hij zelf lessen
en colleges, naast het maken
van eigen beeldhouwwerken.
Het werk, vooral geïnspireerd
door mens en dier, dat wordt
tentoongesteld in de vitrines
heeft ondanks de summiere en
zachte belijning, een grote uit
drukkingskracht en vormt een
combinatie van figuurlijk en
abstract. Er wordt gebruik ge
maakt van diverse soorten mar
mer. Zo is Westenwind een
abstract beeld in rose aurore.
Bevalligheid, vervaardigd in
cristal azur is een torsvorm,
waarbij zowel de gladde als ru
we materie van de steen ge
bruikt. In het ruwe lichtere ge
deelte zijn twee holtes, op de
gladde donkere kant zien we
daarentegen een bolling, waar
schijnlijk een verwijzing naar
vrouwenborsten
Zwarte Vogel is een beeld van
een sierlijke eend met een ge
draaide hals, in petit granit. Het
beeld van een menselijke figuur,
die voorover gebogen zit, met de
handen gevouwen in de schoot
is een zeer aansprekend werk en
bijzonder op zijn plaats in deze
ruimte. Het is gemaakt van wit
marmer en draagt de toepasse
lijke titel Zo Moe.
Tentoonstelling l/m eind november
in Verpleegtehuis De Stelle, Veer-
hoeklaan, Oostburg; openingstijden
dagelijks 10.00-20.30 uur.
Hans Heeren toont in zijn werk oog voor de wisseling van de seizoenen.
foto Ruben Oreel
doorErnst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Hans Heeren
exposeert niet vaak. Alleen al
daarom is de kleine expositie
die nu is ingericht in kunsthan
del De Directiekamer in Mid
delburg bijzonder. Er zijn zes
grote schilderijen te zien, een
klein portret in tempera, één
penseel- en drie potloodteke
ningen. Echt uitzonderlijk is
dat Heerens werk de ruimte
vóór in De Drukkerij tijdelijk
tot een meditatieve plek maakt.
Wie even het gewoel van de gro
te winkel ontvlucht en zich in
stalleert in De Directiekamer
voelt meteen een grote rust
neerdalen. Dat komt door de
rustieke inrichting van de ten
toonstellingsruimte, maar bo
venal door het werk van Heeren.
Dat is stoer en krachtig, maar
ook rustig, stil en transparant.
Heeren is met recht een Zeeuwse
schilder. Hij is in 1926 in Mid
delburg geboren, leerde als kind
kijken en tekenen, en de onder
werpen van toen zijn de onder
werpen van nu. Veelal Zeeuwse
landschappen, de duinen, het
strand, eb en vloed, drooggeval
len haventjes met aan de grond
gelopen boten. Vier van de zes
grote schilderijen dateren van
dit jaar en ze passen naadloos in
het oeuvre waaraan Heeren al
decennialang gestaag werkt.
Hij heeft kunstacademies ge
volgd in Rotterdam, Maastricht
en Tilburg, doceerde jarenlang
in Groningen, woont nu weer in
zijn geboorteplaats Middel
burg, maar ook wanneer hij el
ders woonde, had hij Zeeland
eigenlijk niet verlaten.
Eeuwigheid
Heeren wordt wel verweten dat
hij een ouderwetse schilder is.
Hij schildert de werkelijkheid
en doet dat in een stijl die aan
sluit bij het werk van Cézanne.
Hier en daar is wat invloed van
het kubisme te ontwaren. Als hij
dan ook nog eens een tafereel
schildert als 'Duinen bij Zoute-
lande' met een door klompen en
pet wat archaïsch uitgedoste fi
guur erop, zou je het idee kun
nen krijgen dat het jaartal 2002
bij de signering net zo goed ver
vangen zou kunnen worden
door 1912. Maar dat is een mis
vatting. Heeren schildert geen
nostalgische plaatjes. Als de tijd
op zijn schilderijen lijkt stil te
staan, is het omdat hij wil dat de
tijd stilstaat. Met enige hoog
dravendheid kan gezegd wor
den dat Heerens onderwerp de
eeuwigheid is.
Hij heeft oog voor de wisseling
van seizoenen, blijkt bijvoor
beeld uit het tafereel 'Late len
te'. Daarop staat een landschap
bij Wemeldinge. De bomen ont
luiken, maar staan nog in resten
sneeuw. Heeren schildert dus
het voortschrijden van de tijd -
de seizoenswisseling - maar
aangezien die zich voordoet in
een eeuwige herhaling, legt hij
ook vast wat nooit verdwijnt.
Dat tijdloze, sober en helder
weergegeven, straalt zoveel rust
uit.
Bij herhaling heeft Heeren aan
gegeven dat hij zich aangetrok
ken voelt tot het boeddhisme.
Zes jaar geleden zei hij in de
PZC: „De kern van het boed
dhisme is dat je jezelf wordt. Er
wordt uitgegaan van een een
heid van ik en wereld. Dat is
precies wat ik in mijn schilderij
en nastreef. Subject, object en
werkwijze moeten ineenvloei
en, er is geen verschil tussen het
onderwerpmijzelf en de manier
waarop ik iets schilder." Dat
principe zorgt voor een medita
tieve sfeer in een ruimte waar
zijn schilderijen hangen.
Virtuoos
Als om te bewijzen hoe veelzij
dig Heeren is als kunstenaar, en
om te onderstrepen dat op zijn
schilderijen de mens niet ont
breekt omdat hij die niet zou
kunnen schilderen, zijn in De
Directiekamer ook vijf portret
ten te bewonderen. Een subliem
hoogtepunt is 'Joost', een scha
kel tussen zijn tekeningen en
schilderijen, virtuoos in de
ogenschijnlijke eenvoud waar
bij licht en schaduw in blokken
zijn weergegeven.
Expositie: Hans Heeren, Langs de
zeekant, t/m 30 november in De Di
rectiekamer in Middelburg, te zien
tijdens openingstijden van De
Drukkerij.
MIDDELBURG - Het dagelijks
provinciebestuur trekt ruin
45.000 euro uit voor de uitvoe-
ring van het Requiem 1953 al
onderdeel van de herdenkinj
van vijftig jaar watersnood.
Het muziekstuk van de Middel
burgse componist Douwe Ei
senga wordt door Het Zeeuw
Orkest en het Zeeuws Philhar-
monisch Koor tien keer uitge
voerd in Zeeland, West-Braban'
en Zuid-Holland.
De productie is in handen vandi.
Stichting Zeeland Nazomei
Festival. Die heeft Eisenga ge
vraagd een symfonisch stukt
schrijven. De componist ge
bruikt teksten van Christopht
Levenson, Vasili ZjoekovskiJ
Hieronymi Savonarolae, The
mas van Celano en fragmente
uit een Latijnse requiemtekst
Bedoeling is het stuk op de vol
gende data en plaatsen uitte
voeren: Middelburg (30 jan!
Zierikzee (31 jan)Middelharns
(1 feb), Terneuzen (2 feb), Be:
gen op Zoom of Tholen (6 febi
Vlissingen (7 feb), Goes (8 febl
Willemstad (13 feb), Dordrectc
(14 feb) en Rotterdam (15 feb).
De totale kosten bedrage
275.000 euro. Een anonieme
particulier heeft ook ruin
45.000 euro gedoneerd. Delte
draagt 75.000 euro bij. In ee:
vertrouwelijke notitie bij het
subsidievoorstel aan Provincia
le Staten spreken GS de ver
wachting uit dat het Requiem
1953 wordt bekroond met de
Prins Bernhard Cultuurprijs
Zeeland. Volgens secretaris A
Pijpers van het Prins Bernhan:
Cultuurfonds Zeeland klopt dat
niet. De prijs wordt dit jaar nie:
uitgereikt. Het prijzengeld (bij
na 10.000 euro) maakt deel uil
van het totaal aan culturele sub
sidies. Naar verwachting steun!
het fonds wel enige projecten
rond de herdenking van de
ramp.
Advertentie
"AQUA-RETTE"
PAUL KRUGERSTRAAT 146-148
TELEFOON 0118-419165
VLISSINGEN-
