Strijd in Senaat gaat om één zetel
Hft
De angst zit nog diep op Ambon
PZC
PZC
André Rouvoet
wil de draad
weer oppakken
Bush rent zich rot om Republikeinen aan meerderheid te helpen
Waar draait het om bij
de congresverkiezingen?
Slovenië wordt
vaak verward
met Slowakije
iU
Turkse islampartij vaak verboden
5 november 1952
ÉH
dinsdag 5 november 2002
•door Ans Bouwmans
President Bush heeft alles uit
de kast gehaald. Kris kras
reisde hij door de VS. Alle staten
waar ook maar een beetje ver
kiezingsstrijd gaande is, zijn
verblijd met een gehaaste visite.
De Republikeinen hopen op de
vleugels van Bush' populariteit
de teugels in het Congres in han
den te krijgen. Maar het land
'lijkt nog steeds in twee nage
noeg even grote kampen ver
deeld.
Als vandaag een opnieuw te
leurstellend laag aantal Ameri
kanen naar de stembus gaat, is
de president in vijf dagen tijd in
veertien staten geweest. Dat hij
"South Dakota daarbij maar
liefst twee keer heeft bezocht, is
geen toeval.
In die staat vecht Bush een soort
schaduwstrijd uit met meerder
heidsleider van de Senaat Tom
Daschle. Bush wil dat de Repu
blikeinse kandidaat John Thu-
ne als senator wordt gekozen,
terwijl Daschle (ook uit South
Dakota) zijn Democratische
collega Timothy Johnson wil te
rugzien. De Democraten doen er
alles aan om hun minimale
voordeel in de Senaat (één zetel)
te behouden, terwijl Bush af wil
van deze hinderlijke blokkade.
Blokken
Net als twee jaar geleden, toen
de verkiezingsuitslag na een
lange juridische strijd in het
voordeel van president Bush
uitviel, is Amerika politiek ge
zien in twee blokken van onge
veer vijftig procent verdeeld.
Dat maakt de strijd in het be
perkte aantal staten waar kan
didaten dicht op elkaar zitten
door Ans Bouwmans
De Amerikanen mogen van
daag naar de stembus. De
mocraten en Republikeinen ge
ven elkaar in de peilingen niet
veel toe. De opkomst zal laag
zijn. Enkele feiten op een rijtje:
Wie worden er gekozen
Een derde van de Senaat (34
van de honderd senatoren), het
'voltallige Huis van Afgevaar
digden (435 zetels) en 36 gou
verneurs. Senatoren worden
voor zes jaar gekozen, Afge
vaardigden zitten twee jaar.
Waar gaat het om?
De controle over het Congres,
de wetgevende macht in de VS.
De Republikeinen zijn in de
meerderheid in het Huis van Af
gevaardigden, en de Democra
ten hadden één Senator meer.
-De kans dat de Republikeinen
;de controle over het Huis moe
ten afgeven, is niet erg groot. In
"het Huis van Afgevaardigden is
slechts in 44 kiesdistricten spra-
'ke van een echte verkiezings
strijden het lijkt er op dat de Re-
ongemeen spannend. De Repu
blikeinen willen in de Senaat
winnen en de macht in het Huis
van Afgevaardigden houden. In
het Huis hoeven de Democraten
'maar' zes zetels te winnen om
de Republikeinen te overvleu
gelen, Dat wordt een moeilijke
klus.
De tussentijdse verkiezingen
gaan vooral over de machtsver
houding in het Congres, maar
ook minstens één van de 36 gou-
verneursraces, die in Florida, is
interessant. President Bush is er
al twaalf keer op bezoek ge
weest. Florida is niet alleen be
langrijk voor Bush omdat zijn
broer Jeb er nu gouverneur- is en
dat ook wil blijven, de zuidelij
ke staat is tevens het gevechts
terrein voor het presidentschap
in 2004.
Het was de uiteindelijk door het
Supreme Court - voïgens som
migen met hulp van het Repu
blikeinse staatskabinet - vast
gestelde neuslengte voorsprong
in Florida die Bush het Witte
Huis opleverde. De Democraten
willen wraak én het voordeel
van een Democraat op de post
van gouverneur.
Traditioneel gezien verliest de
partij van een president bij tus
sentijdse verkiezingen. Deze zo
mer waren de Republikeinen
ervan overtuigd dat zij het te
gendeel zouden bewijzen op 5
november. Ze leken de wind in
de zeilen te hebben. Ook al is
Bush niet meer zo populair als
direct na 11 september; nog
steeds vindt 61 procent van de
Amerikanen dat hij zijn werk
goed doet.
De Republikeinen profiteerden
ervan dat de Democraten maan
den moeite hadden hun thema's
voor het voetlicht te brengen.
Om niet onvaderlandslievend
over te komen, durfde de Demo
cratische partij geen vuist te
maken tegen de president inza
ke Irak. De zorgen over de eco
nomie waarmee de Democraten
dachten te scoren, zijn onderge
sneeuwd door het debat over
Irak.
Maar het vertrouwen in een po
sitieve stembusuitslag lijkt
flink gedaald. En de furieuze
eindspurt van de president is
niet zonder gevaar. Democraten
wijzen erop dat de president de
Republikeinse zaak klaarblij
kelijk belangrijker vindt dan
urgente regeringszaken.
Referendum
Door zich zo in te spannen wekt
hij bovendien de indruk de ver
kiezingen te zien als een refe
rendum over zijn eigen functio
neren. Historisch gezien is er
niks bijzonders aan de hand als
de Republikeinen geen winst
behalen, maar zo beschouwd
zou het toch een nederlaag zijn
voor de president. GPD
publikeinen hun voorsprong
weten te behouden.
Alle ogen zijn vooral gericht op
de Senaat, waar één zetel meer
of minder een wereld van ver
schil kan maken en niemand
durft te voorspellen hoe het zal
uitpakken. In zeven staten kan
het nog alle kanten op gaan. In
negen andere staten lijkt de
strijd nog niet definitief beslist.
Van de gouverneursraces
springt die in Florida het meest
in het oog, omdat de broer van
de president, Jeb Bush, er nog
een hele kluif aan heeft om te
worden herkozen. Verwacht
wordt dat een aantal staten 'van
kleur zal verschieten' en dat er
netto drie tot zeven Democrati
sche gouverneurs bijkomen.
Hoe groot is de kans op een her
haling van 'Florida 2000'?
Groot. Er wordt gerekend op
hertellingen en juridisch gehak
ketak als er ook maar een beetje
twijfel over de uitslag bestaat.
Er is de afgelopen jaren weinig
veranderd in de uiteenlopende
stemtechnieken en procedures
op de stembureaus. GPD
door Rinder Sekeris
Dolblij is André Rouvoet
met zijn uitverkiezing
tot lijsttrekker van de Chris
tenunie. Eind deze week be
slist het partijcongres over de
kandidatuur van Rouvoet,
maar bij gebrek aan tegen
kandidaten zal dat een for
maliteit zijn.
Helemaal onverwacht kwam
zijn voordracht al niet, zegt
Rouvoet. „Vanaf het moment
dat ik aangaf in te zijn voor
het lijsttrekkerschap, zat ik
in de cirkel met kandidaten.
Maar de witte rook kwam pas
vrijdag. Ik vind het geweldig
en heb zin om campagne te
voeren."
Rouvoet was bij de vorige
verkiezingen, toen de nieuwe
fusiepartij werd geleid door
de inmiddels door het be
stuur op onceremoniële wijze
afgeserveerde Kars Veling,
niet bereid de kar te trekken.
Nu wel.
„We zitten nu in een andere
situatie. De tijd tot de verkie
zingen is krap en er waren
destijds voldoende andere
kandidaten beschikbaar.
Mijn gezin speelde ook een
belangrijke rol. Ik ben echt
genoot en vader van vijf kin
deren. Dat is natuurlijk nog
steeds zo, maar er is ook het
belang van christelijke poli
tiek. Gelukkig staat mijn ge
zin achter wat ik doe. En la
ten we reëel zijn: het is nu ook
niet zo dat ik iedere avond
thuis ben. Er zal een wel
tandje bij moeten, ja."
Rouvoet kan nog niet veel
zeggen over de vraag hoe de
campagne van de Christen-
Unie eruit komt te zien. Hij
wil het profiel van de partij
echter 'scherp neerzetten'.
„Dat is hard nodig." De aan
pak die de oorspronkelijke
partijen RPF en GPV ken
merkten, blijft daarbij in ere.
„Het zal geen kopie van de
vorige campagne zijn, maai
de lijn blijft dezelfde. Verder j
moet het verkiezingspro-
gramma worden geactuali
seerd.
Met het innemen van scherpe
en heldere standpunten wil
Rouvoet de ChristenUnie on
derscheiden van onder ande-
re concurrent CDA. De na
druk moet daarbij volgens
hem liggen op een 'christe- j
lijk-sociale' oplossing van
vraagstukken.
„Als CDA-kamerlid Gerda
Verburg zegt 'Dit kabinet is
het mijne niet' omdat het
strategisch akkoord van het
kabinet teveel WD-punten
bevat, dan zeg ik haar dat op ji
en groot aantal punten na. jj
Het CDA laat na expliciet I
bijbelse standpunten in te
nemen. De ChristenUnie wil
dat wel doen."
Verder spreekt Rouvoet over
'schadeherstel' van ontwik- r
kelingen op bijvoorbeeld I
medisch-ethisch terrein die -
zich onder 'Paars' hebben
voorgedaan. „De Christen-
Unie wil dat waar nodig te
rugdraaien en weer in over- j
eenstemming met de wet van
God brengen." Ook milieu
blijft voor de partij een aan-
gelegen punt. „We hebben
het wel over Gods schepping, 1
Dat verplicht."
Te links
De ChristenUnie is wel ver-
weten te veel een 'linkse' po
sitionering te hebben geko-
zen. Rouvoet: „Links en
rechts zijn begrippen die ik
liever niet gebruik. Want
waarom zou bijvoorbeeld
veiligheid uitsluitend een i
'rechts' thema zijn? Een ste
vig veiligheidsbeleid is juist
onderdeel van christelij k-so- I
ciale politiek."
Volgens Rouvoet heeft de po-
litiek het afgelopen jaar 'een
bizarre periode' meege
maakt. „Ik wil de draad
graag weer oppakken. Over
aantallen zetels laat ik me
daarbij niet uit." GPD
door Mick Salet
Moet de Europese Unie in
2004 worden uitgebreid
met tien nieuwe landen? Hoe
denken in Nederland wonende
"mensen uit de kandidaat-lid-
"staten daarover? Vandaag het
-woord aan Irena Vrecek uit Slo-
UITBREIDING
van onze redactie buitenland
Het Turkse volk heeft klare
taal gesproken: de AKP
heeft de verkiezingen zondag
met grote meerderheid gewon
nen. De partij van gematigde
moslims zegt modern en wereld
lijk te zijn. Maar sommigen zijn
bang dat de AKP al snel haar
'ware' islamitische gezicht laat
zien. Gezien de grote autonomie
van de Turkse krijgsmacht, slui
ten waarnemers een ingreep uit
deze hoek niet uit.
Gebeurtenissen in de geschie
denis van de Turkse islamiti
sche beweging van de afgelopen
decennia.
Januari 1971: Op de islam ge
grondveste Partij van Nationale
Orde opgericht onder leider
schap van Necmettin Erbakan.
Mei 1971: Hooggerechtshof
vaardigt een verbod uit tegen
Nationale Orde wegens antise-
cularisme. Erbakan vertrekt
naar Zwitserland in vrijwillige
ballingschap.
Oktober 19 7 2De Partij van Na
tionale Redding wordt opge
richt; Erbakan keert naar Tur
kije terug en neemt de leiding op
zich.
Oktober 1973: Nationale Red
ding wint 11,8 procent van de
stemmen en 48 van de 450 zetels
in het parlement. Tussen 1974
en 1977 neemt de partij deel aan
drie coalitieregeringen, waarbij
Erbakan als vice-premier fun
geert.
September 1980: Het Turkse le
ger neemt de macht over van de
ruziënde fracties. Alle politieke
partijen worden verboden.
Oktober 1980: Erbakan en an
dere functionarissen van Natio
nale Redding worden gevan
gengezet op beschuldiging van
vermenging van godsdienst en
staat. Zij komen na een jaar vrij.
Juli 1983: Terwijl Erbakan nog
steeds geen politieke activitei
ten mag ondernemen, richten
zijn naaste medewerkers de
Welzijnspartij op.
Oktober 1987: Het verbod op
politieke activiteiten voor de
voormalige politici wordt opge
heven en Erbakan neemt het lei
derschap van Welzijn op zich.
Maart 1994: Recep Tayyip Er-
dogan wordt als kandidaat van
de Welzijnspartij tot burge
meester van Istanboel gekozen.
December 1995: Welzijn haalt
met 21 procent de meeste stem
men bij de verkiezingen.
Juni 1996: Erbakan vormt een
coalitieregering en fungeert als
premier, maar geeft die functie
onder druk van het secularisti-
sche leger na een jaar op.
16 januari 1998: Welzijn wordt
op last van het hooggerechtshof
verboden. Haar parlementsle
den richten de Partij van de
Deugd op.
18 april 1999: Deugd krijgt 15,4
procent van de stemmen en
wordt de op twee na grootste
partij.
Maart 1999: Deugd-lidErdogan
krijgt vier maanden gevange
nisstraf voor het lezen van een
gedicht waarin de islam wordt
verheerlijkt.
22 juni 2001: Hooggerechtshof
vaardigt verbod uit tegen
Deugd wegens schending van de
wet op de seculiere staat.
Augustus 2001: Erdogan richt
samen met andere voormalige
Deugd-leden de Partij voor Ge
rechtigheid en Ontwikkeling
(AKP) op.
Oktober 2 002De procureur-ge
neraal vraagt de rechtbank de
AKP te verbieden, omdat ze een
gerechtelijk bevel om Erdogan
als partijleider te weren naast
zich neer heeft gelegd.
3 november 2002: De AKP be
haalt bij de parlementsverkie
zingen een monsterzege en kan
alleen gaan regeren. AP
•„Slovenië en Slowakije worden
•geregeld door elkaar gehaald.
-Dat gebeurde zelfs bij het Euro
pees kampioenschap zwemmen,
- in Berlijn, waar een Sloveen de
■•derde plaats haalde, maar de or
ganisatie de Slowaakse vlag
hees."
'Irena Vrecek, 40 jaar, hoopt dat
haar geboorteland een beetje
bekender wordt als het straks
-lid van de Europese Unie wordt.
"De Sloveense uit Rotterdam ziet
"de toetreding van Slovenië als
een soort erkenning. „Ik hoop
dat Nederlanders nu iets meer
"over Slovenië te weten komen."
"Bijvoorbeeld dat er lekkere wijn
'vandaan komt. „Dat is hier nau
welijks bekend, omdat de wijn
boeren geen geld hebben om re
clame te maken. Ik hoop ook dat
de Nederlanders ontdekken dat
Sloveense vrouwen veel geë
mancipeerder zijn dan Neder
landse. In Slovenië heeft bijna
iedere vrouw een betaalde baan
'en zie je veel meer vrouwen in
hoge posities dan in Neder
land."
„Ik zou het al een hele stap voor-
uitvinden als iedereen straks
weet waar Slovenië ligt."GPD
door Theo Haerkens
Sinds de door het leger ge
steunde moslimmilitie
Laskar Jihad zich heeft ont
bonden en zich heeft terugge
trokken van Ambon in het oos
ten van Indonesië, is de
toestand op het eiland weer
wat verder verbeterd. „De
grootste angst is voorbij, maar
mensen blijven voorzichtig.
Een achtergelaten tas of doos
is altijd reden de politie te
waarschuwen, want er kan een
bom in zitten."
„Het vertrek van Laskar Jihad
was geen reden tot uitgelaten
heid bij de christenen. Sommi
ge moslims lijken opgelucht
dat hun opdringerige en radi
cale geloofsgenoten weg zijn",
meent de Nederlandse pater
Kees Böhm, die afgelopen
week een kort bezoek bracht
aan Jakarta. „De moslimstrij
ders van Ambon zelf lijken wat
ontredderd. Zij zijn hun rug
gensteun kwijt."
Koek en ei
Het is evenwel nog geen koek
en ei op het eiland dat ruim drie
jaar onder een burgeroorlog
leed die negenduizend mensen
het leven kostte. Nog steeds
zijn delen van Ambon-stad on
veilig. Als in de moslimwijken
een bom ontploft, worden au
tomobilisten bij Batumerah en
Galunggung op een stenenre
gen getracteerd.
De bomaanslagen die met eni
ge regelmaat worden gepleegd
bij scholen en op markten,
Jalan Pattimura in het christelijke centrum van Ambon-stad komt weer tot leven.
foto Theo Haerkens/GPD
worden toegeschreven aan
mensen die proberen de strijd
tussen de twee geloofsgroepen
nieuw leven in te blazen. Over
het algemeen is het rustig. „De
strijd zit er wel op", aldus de
pater. „Maar normalisering
van de betrekkingen tussen
groepen die elkaar zo fel heb
ben bestreden, leidt tot nieuwe
problemen."
„Het eiland Buru is bijna hele
maal in moslimhanden en de
christenen die er wegvluchtten
zijn bang als rechtmatige eige
naar hun landerijen, huizen en
gebouwen weer op te eisen."
Families die uitgestrekte
kruidnagelplantages en rijst
velden bezitten, voelen zich
wel gedwongen terug te gaan
uit angst dat ze anders wegens
verjaring hun bezit kwijt ra
ken. „Die mensen zitten nu in
barakken van drie bij drie me
ter", illustreert Böhm. „Toch
aarzelen ze om terug te gaan.
Veiligheidsgaranties van poli
tie en leger worden met een
korrel zout genomen, want wat
hebben die in de afgelopen ja
ren laten zien?"
Op Ambon zelf doen zich op
kleinere schaal dezelfde pro
blemen voor. „Mensen uit
Ahuru weten niet of ze wel vei
lig terug kunnen naar het dorp
waar Laskar Jihad zijn hoofd
kwartier had. Er zullen ver
kenningen nodig zijn voor ze
die stap durven zetten. Ze wil
len zekerheid dat er geen leden
van Laskar Jihad zijn achter
gebleven. Maar er heerst ook
angst dat de moslimbevolking
door de radicalen is geïndoc
trineerd."
Bedrogen
Veel mensen voelen zich na ja
ren van strijd bedrogen door de
regering en zijn er niet van
overtuigd dat het in februari
gesloten akkoord van Malino
overeind blijft. Deelnemers
aan dat overleg zijn bedreigd,
sommigen hebben politiebe
waking en er zijn mensen die
hun huizen verlieten omdat die
met stenen werden bekogeld.
De economie op het eiland
trekt weer wat aan. In Jalan
Pattimura, de hoofdstraat in
de christelijke wijk, waar
Böhm woont en werkt, is het
tegenwoordig een drukte van
belang: „Auto's rijden bumper
aan bumper tussen de winkel
tjes en cafeetjes."
Hoe het op de andere eilanden
is, weet Böhm niet precies,
maar hij heeft gehoord dat het
met de kruidnageloogst op het
buureiland Saparua nog niet
best gaat. „De boeren wagen
zich niet graag op hun lande
rijen ver van hun dorp. De
angst voor sluipschutters en
landmijnen zit nog diep." GPD
ZWEMBAD - De Middelburg
se gemeenteraad heeft beslo
ten 230.000 gulden te steken in
de bouw van een nieuw zwem
bad. Een leskaart gaat een
rijksdaalder kosten. Burge
meester en wethouders den
ken dat de bouw over enkele
maanden zal beginnen en een
maand of vijf zal duren.
PRESIDENT - De presidents
verkiezingen in de Verenigde
Staten verlopen spannend.
Voor het eerst hebben de grote
vakbonden openlijk hun steun
toegezegd aan een kandidaat,
de Democratische A.E. Ste
venson. Toch lijkt de Republi
keinse kandidaat Eisenhower
hem te gaan verslaan. De cam
pagne werd gekenmerkt door
aanvallen van Stevenson, die
de Republikeinse kandidaat
voor het vice-presidentschap,
Richard Nixon, van financiële
malversaties betichtte.
FUSIE - De coöperatieve
roomboterfabriek Het Hart in
Wemeldinge en de coöperatie
ve melkinrichting Walcheren
in Middelburg hebben in prin
cipe tot een fusie besloten. De
Wemeldingse fabriek zoekt de
samenvoeging om zijn finan
ciële positie te versterken. Aan
de Bevelandse veehouders zal
dezelfde melkprijs worden be
taald als aan Walcherse.
Uitgever:
J C. Boersema
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A L Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
OostsouburgseweglO
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax: (0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 470102
E-mail redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 2Z3000
Fax (0113)273030
E-mail redgoes@pzc.nl
T erneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 ACTerneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115) 645741
E-mail. redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel (0114)372776
Fax. (0114) 372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8,30-17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail.web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12.00 uur.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren
zondag, van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax (0118) 470100
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2,00)
per maand 20,50
per kwartaal- 55,10
per jaar: €209,90
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail: abo@pzc nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag 1,10
zaterdag: 1,65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd
Voor gewone advertenties.
Tel: (0118) 484240
Fax (0118) 470100
Voor kleintjes: Tel. (0118) 484321
Fax (0118)484370
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeveri) Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De dooru
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze
(abonnernenten)administratie en om u te (laten) inlormeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ol door ons zorgvuldig geselecleerde
derden. Als u op deze Informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC. afdeling
lezersservice, Postbus 18,4-380 AA Vlissingen
Behoort toi
>yiueg(
lener
