Ik hoef
niets meer
te bewijzen
i 4Fi
Toewijding aan vrouwelijke toreador in coma
PZC
Gevecht met daglicht en geweten
Gedeelde smart blijft halve smart
Michael de Jong
in Vlissingen
Insomnia
m
'lip"
Seks obsedeert broer en zus
27
Hable Con Ella
vrijdag 1 november 2002
ichael de Jong kan er razend om worden. Legt de
58-jarige singer/songwriter op zijn onlangs
verschenen album Last chance romance.zijn
ziel bloot als nooit tevoren, schrijft een criticus van Het
Parool dat 'onze correspondent in bluesland stapelverliefd is
op een jong meisje'. „Moet ik blij zijn dat ze het hebben over
lieve liedjes?", briest hij„Dat is een belediging. Dit gaat veel
dieper. Dit gaat over de laatste keer dat ik mijn hart en ziel
openstel voor iemand anders en die ander doet hetzelfde voor
mijKennelijk was het toch een vergissing dat te delen met de
wereld."
Michael de Jong: „Ik heb een hard leven geleid. Het is me niet overkomen, ik heb ervoor gekozen."
foto Gerrie van Barneveld
Want aanvankelijk wilde De
Jong, die zondag optreedt
in het Arsenaaltheater in Vlis
singen, het album helemaal niet
uitbrengen. Last chance roman
ce... is in Londen opgenomen
met een keur aan sessiemuzi
kanten. „Lui die drie dagen eer
der nog met Eric Clapton werk
ten en dan met Michael de Jong
de studio ingaan om een plaat
op te nemenInge wij den verze
kerden hem dat het zijn mag
num opus is, het meesterwerk
van een zanger/gitarist wiens
laatste albums steevast door de
popcritici de hemel in zijn ge
prezen. Maar De Jong wilde er
slechts één exemplaar van per
sen om dat cadeau te doen aan
Jessie, de vrouw om wie alles
draait op de plaat. „Mensen zei
den tegen mij: 'Dat kun je niet
doen.Maar waarom niet? Ik
ben Michael de Jong. Ik ben een
eikel. Ik heb een reputatie hoog
te houden. Niemand vertelt mij
wat ik moet doen. Ik heb twee
jaar in de gevangenis gezeten
omdat iemand dacht dat hij mij
kon vertellen wat ik moest
doen."
Het is een verwijzing naar zijn
bewogen verleden. De Jong is
geboren in het Franse Fontenay
als zoon van een Friese vader en
Baskische moeder. Zijn kleuter
tijd bracht hij door in Alkmaar.
In 1949 emigreerde het gezin De
Jong naar Grand Rapids in de
Amerikaanse staat Michigan.
Op zijn dertiende speelde Mi
chael de Jong in de groep The
Night walkers die later zou fun
geren als begeleidingsband van
countryzanger Bobby Bare.
Vervolgens zwierf hij door de
Verenigde Staten om samen te
spelen met beroemde bluesmu
zikanten als Paul Butterfield,
Mike Bloomfield en Charlie
Musselwhite. Hij maakte deel
uit van de band van blueslegen
de Jimmy Reed die in 1976 over
leed. „Ik ben degene die hem
dood vond. Hij was een van de
laatsten van de oude garde. Dat
kan ik nu over mezelf zeggen. Ik
ben een van de laatsten. De rest
is dood."
De film Getting My Brother
Laid, het regiedebuut van
j Duitser Sven Taddicken, doet
enigszins denken aan een Skan-
J dinavische jeugdfilm, maar de
onderwerpen zijn duidelijk toe-
gesneden op een wat volwasse-
ner publiek. Het verhaal wordt
I verteld vanuit het perspectief
van Nic, een veertienjarig meis
je dat geobsedeerd is door de
wens om ontmaagd te worden.
Het is een wonder dat hij zelf
nog in leven is. Hij raakte aan de
drank en de drugs, belandde in
de gevangenis, twee huwelijken
liepen op de klippen en hij raak
te besmet met HIV. Maar hij
krabbelde op toen hij zich begin
jaren negentig in Dordrecht
vestigde. Hij is afgekickt en
heeft in hoog tempo gebouwd
aan een volgens de muziekency-
clopedie van Oor 'op de blues
leunend oeuvre dat een spiegel
vormt van een rusteloos bestaan
vol drank, drugs, verloren lief
des, zelfvernietiging, hellevuur,
zonde, boete en verlossing'.
„Ik heb een hard leven geleid",
zegt De Jong. „Het is me niet
overkomen, ik heb ervoor geko
zen. Eigenwijs hè. Ik doe het zo
als ik wil. Niet toegeven als ie
mand met goede raad komt.
Fuck you, dacht ik dan, ik zoek
het zelf wel uit. Ik was echt een
klootzak. Nu beschouw ik alles
als levenslessen. Kennelijk heb
ik heel vaak mijn kop moeten
stoten, heel lang moeten leren,
voor ik in de gaten kreeg wat in
dit leven waardevol is en wat
niet. Al die tijd was er één ding
waar ik op kon vertrouwen.
Mijn gitaar. Altij d kon ik spelen.
'God heeft me dit talent gege
ven', dacht ik, 'en hij is niet ie
mand om het weer van me af te
pakken'. Lessen heb ik nooit ge
had. Nog steeds is mijn eigen ta
lent mij een raadsel. Ik weet niet
wat het is, ik begrijp het niet. Ik
weet alleen dat muziek een ob
sessie is."
En nu ligt daar dan Last Chance
Romance..., een album voor Jes
sie. De Jong citeert enkele regels
uit 'Save it for a rainy day', die
volgens hem de essentie uit-
Niet alleen de eigenzinnige Nic
wordt erg in beslag genomen
door de organisatie van haar
eerste seksuele ervaring. Ook
haar geestelijk gehandicapte
broer Josh - de vampier uit de ti
tel - vindt dat hij 'het' op zijn
drukken. Can I hide behind your
innocence could I rest therefor
a while could you help me heal
these scars that time laid
across this soul of mine. „Daar
om gaat het. Als iemand dit
soort waarheid, dit soort emotie
uit een man als mij kan krijgen
en ik bied dat die persoon aan in
de vorm van een album dat zo
mooi is dat ik gewoon bang werd
om het uit te brengen, dat vervul
ik haar met trots, ze gaat dan
meer in zichzelf geloven. Dat
was wat ik wilde. Wat anderen
ervan vinden? 1 don't give a shit.
They can kiss my ass. Als mijn
platen klaar zijn, luister ik er
nooit meer naar, maar naar Last
chance romance... luisterikvijf
of tien keer per dag. Met tranen
in mijn ogen. Dit zou mijn mees
terstuk zijn, maar daar gaat het
mij niet om. Waar het mij om
gaat is dat ik haar in de ogen
dertigste verjaardag maar eens
moet doen. Bij voorkeur met de
knappe vriendin van zijn broer,
die daar hevig tegen protesteert.
Zonder al te veel. respect voor
burgerlijke normen en waarden
raast Taddicken langs 'zware'
kijk, dat haar eigen familie haar
vraagt: 'Heeft iemand dit voor
jou opgenomen?' 'Leef je met
hem?' Nee. Ik ben gewoon een
goede vriend. Misschien wat
knuffels. Met fysieke liefde
heeft dit niets te maken."
„Dit zou wel eens mijn laatste
album kunnen zijn. De vraag is
niet: 'Kan ik dit nog overtreffen?
maar: 'Wil ik het wel?' Het zou
geweldig zijn om straks hieraan
herinnerd te worden. Mojo Con
certs heeft nu een tournee voor
mij georganiseerd en het gekke
is dat ik totaal niet zenuwachtig
ben. Dat komt omdat ik niet kan
zien wat daarna op me wacht. Ik
had een droom die regelmatig
terugkwam, ook toen ik nog
verslaafd en dakloos was. Dan
zag ik een poster voor me waar
op stond: 'Mojo presents an eve
ning with Michael de Jong'. Ik
wist dat het op een dag zou ge
beuren. Nu is het zo ver. Daarom
hoef ik niet verder te kijken. Dit
is het licht aan het einde van de
tunnel. Ik hoef niets meer te be
wijzen. In acht jaar heb ik acht
cd's uitgebracht. Ik heb er tien
geschreven, maar twee heb ik op
de plank laten liggen. Wie kan
mij dat nazeggen? Nooit kreeg
ik een slechte recensie, de laat
ste vijf stonden hoog in de
thema's als incest, gehandicap-
tenseks en dysfunctionerende
families. Om een degelijke uit
dieping van zijn thematiek be
kommert de jonge regisseur zich
daarbij nauwelijks. Bovendien
jongleert Taddicken met ver-
Moordlijst en nu organiseert
Mojo een akoestische solotour
nee voor mijMoet ik dan nog
twijfelen of ik het wel kan?"
„Op 30 november geef ik mijn
laatste concert en wat daarna
komt weet ik niet. Of toch. Op 13
december geef ik een concert in
een café in Parijs. Toen ze dat
daar hoorden, wilden ze alle
maal journalisten op me afstu
ren voor interviews, maar ik zei:
'Nee.' Ik speel daar namelijk
gratis, voor niet meer dan een
Franse maaltijd, twee rozen en
een fles wijn die ik aan Jessie
geef. Ik zet haar aan een tafel en
speel een dik uur voor haar. Al
leen voor haar, verder komt er
geen publiek. That's all. That's
fucking romance. Ooit, op 22
september 1984, stond ik bij de
Eiffeltoren en toen heb ik ge
zworen dat ik voor mijn dood
daar nog één keer zou komen om
met iemand een onschuldige,
kinderlijke kus te wisselen. Die
wens gaat dan in vervulling. Als
je dit verhaal snapt, snap je Mi
chael de Jong."
Ernstjan Rozendaal
Concert Michael de Jong: zondag
om 15 uur in het Arsenaaltheater
Vlissingen.
schillende stijlmiddelen en
toonzettingen, zodat de film af
en toe wat rommelig overkomt.
Paradoxaal genoeg schuilt
daarin ook de grote charme.
Fritz de Jong
Getting My Brother Laid: regie
Sven Taddicken, met Roman Kniz-
ka, Marie-Luise Schramm, Hinnerk
Schonemann, te zien in Schutters
hoftheater Middelburg.
In een klein plaatsje in Noord-
Alaska wordt een zeventien
jarige scholiere vermoord en de
vermaarde rechercheur Will
Dormer (Al Pacino) uit Los An
geles komt hoogst persoonlijk
een handje helpen bij het oplos
sen van de zaak. Sfeer en situa
tie roepen heel even herinnerin
gen op aan Twin Peaks, maar
Insomnia blijkt een Amerikaan
se remake van een gelijknamige
Noorse thriller uit 1997 te zijn.
Regisseur Christopher Nolan
klaart de klus op conventionele
wijze, wat de fans van zijn
spraakmakende Memento mo
gelijk zal teleurstellen.
Voor de plaatselijke politie is
het hoge bezoek een beziens
waardigheid. Pacino speelt met
de bekende bravoure en door
rookte stem de ervaren speurder
die doet alsof hij zijn pi-ovincia-
le collega's de fijne kneepjes
komt lex-en. Een jonge agente
(Hilary Swank) kijkt bewonde
rend naar hem op, en als haar
held nacht na nacht geplaagd
wordt door slapeloosheid komt
dat vast omdat hij de puzzel
maar niet rond kan krijgen.
Wij weten inmiddels beter. Niet
het vinden van de dader kost
Dormer hoofdbrekens, maar
hoe hij kan voorkomen dat hij
zelf schuldig wordt bevonden
aan een ander dodelijk incident.
Tijdens een speurtocht in de
mist heeft hij per ongeluk zijn
collega neergeschoten. Omdat
deze gewetensvolle partner
dreigde te getuigen in een lo
pend onderzoek van interne
zaken komt diens dood hem ei
genlijk wel goed uit. De moor
denaar van het meisje - Robin
Williams in een meer sinistere
versie van zijn rol in One Hour
De film Divine Secrets Of The
Ya-Ya Sisterhood is wat ze
in Hollywood een 'chick flick'
noemen, een genre dat zich ex
clusief richt op vriendinnen
clubjes die naar de bioscoop
gaan om er familievei-pakkin-
gen snoep en zakdoekjes door
heen te jagen. Alleen op het
meest basale lach-en-traan-ni-
veau kun je de film geslaagd
noemen. Alle truukjes om de
emoties van de toeschouwer te
bewerken zijn met succes uit de
kast gehaald: strategisch aan
zwellende filmmuziek, excen
trieke lolbroekerij, opgeklopte
dramatiek en exotische couleur
locale gaan hier opzichtig hand
in hand. Maar iedere lach en ie
dere druppel traanvocht wordt
kunstmatig opgewekt, er zit
geen enkele waarachtige emotie
achter.
De verfilming van een tweetal
Al Pacino (I) en Robin Williams.
Photo - heeft echter alles gezien
en gi'ijpt zijn kans.
De wildernis boven de poolcir
kel is het uitgelezen decor voor
een grimmig duel onder het
kwellende licht van de nooit on-
dei-gaande zon. Nolan kiest voor
krachtige beelden die de psy
chologische kant van de thriller
als het ware weerspiegelen.
Doi-mer vecht met het daglicht
en zijn geweten, en beleeft be
nauwde ogenblikken als bij een
achtervolging over drijvende
boomstammen het houvast on
der zijn voeten verdwijnt. Het
ï'esultaat is beslist enerverend,
al dreigt de beeldspraak met een
hoerig meisje op een vuilnisbelt
bestsellers van de Amerikaanse
schrijfster Rebecca Wells gaat
over een groepje welgestelde
oude dames uit lxet Diepe Zui
den van de V.S. die ingrijpen in
de slechte relatie tussen hun
beste vriendin, de verbitterde
alcoholiste Vivi en haar dochter.
In een rommelige flashback
structuur laat de film zien hoe
de ooit zo levendige Vivi kon
veranderen in een dominant
loeder van een moedei". We keren
terug naar het vooroorlogse
tijdperk, toen Gone With The
Wind in première ging, en we
zien familietafei'eeltjes uit de in
warme kleuren gefotografeerde
jaren vijftig. De vele personages
worden in ieder tijdperk ver
tolkt door een andere actrice,
wat niet echt bijdraagt aan de
overzichtelijkheid. Ashley Judd
en Ellen Burstyn houden welis
waar allebei de aandacht vast in
1 m1
wat topzwaar te worden. De
fors aangezette ontwikkelingen
en ontknoping winnen het ten
slotte van een meer genuanceei"-
de kijk op de dilemma's van een
overijverige dienaar der gerech
tigheid. Er wordt nog even
gesuggereerd dat jager en ge
jaagde misschien iets met el
kaar gemeen hebben, maar
nooit wordt de kijker echt aan
het twijfelen gebracht. Het is al
tijd duidelijk wie hier de psy
chopaat is die gestraft moet
worden, en wie de gekwelde
held die in zijn laatste ogenblik
ken een moralistisch lesje mag
uitspreken. In dat opzicht wijkt
dit in de noordelijke eenzaam
heid gesitueerde verhaal niet af
van een doorsneethriller uit de
grote stad.
Leo Bankersen
Insomniaregie Christopher Nolan, -
met Al Pacino, Robin Williams, Hi
lary Sioank, Martin Donovan, te
zien in CineCity Vlissingen.
cle ï'ol van Vivi, maar het is nooit
aannemelijk dat zij één en de
zelfde persoon zijn. Ondanks de
warrige structuur ligt deunoraal
er lekker dik bovenop: je moet je
onderlinge problemen piet op
potten, maar uitpraten. Boven
dien - en dit is essentieel voor
iedere chick flick - blijkt dat ge
deelde smart halve smart is. Van
de als i'egisseuse debuterende
Callie Khouri mocht je eigenlijk
meer vei"wachten dan deze cata
logus van tegeltjeswijsheden,
aangezien zij eerder het scena
rio schreef voor de oneindig veel
betere vrouwenfilm Thelma and
Louise.
Fritz de Jong
Divine Secrets Of The Ya-Ya Sister
hood: regie Callie Khouri, met Ellen
Burstyn, Ashley Judd, Saiidra
Bullock, Maggie Smith, te zien in
CineCity Vlissingen.
Al minstens vijftien jaar wordt Pedro Al-
modóvar aangeduid als de Spaanse
Fassbindei". Net als de Duitser is ook de
Spanjaard een homoseksuele kunstenaar
met een dubbelzinnige moederbinding. Ook
hij heeft die eigenaardige fascinatie voor
vrouwen, actrices in bij voorkeur rollen als
vampachtige moederkloeken die tegelijker
tijd zondares en engel zijn. Ook hij houdt
van melodrama's die balanceren op
het randje van het groteske. En net als
Fassbinder heeft ook Almodóvar zijn films
jarenlang gemaakt met bij voorkeur acteurs
|en actrices die een aparte clan gingen vor
men. Het belangrijkste verschil is dat de
Spanjaard veel meer gevoel voor humor
I heeft.
Pedro Almodóvar drong tot het grote, inter
nationale publiek door toen hij drie jaar ge
leden eerst toesloeg in Cannes en vervolgens
bij de Academy Awards met Todo Sobre Mi
Madre. Die doorbraak had net zo goed eer
der kunnen plaatsvinden (met Mujeres Al
Borde De Un Ataque De Nervios was hij er
al dichtbij), maar het had ook kunnen ge
beuren met nu Hable Con Ella. Deze fijm is
Dario Grandietti, Javier Camara en Leonor Watling (vlnr).
in elk geval niet minder goed dan de voor
gangers en hij is ook weer net zo geestig en
net zo aandoenlijk. En net zo uitzinnig.
Dario Grandietti speelt een publicist die
zich wil vastbijten in het verhaal van een
vrouwelijke toreador (Rosario Flores) die
een door de Spaanse media ademloos ge
volgde verhouding had met een nog be
roemder mannelijke toreador die haar ech
ter de bons heeft gegeven. Net als Dario
haar SSertrouwen heeft gewonnen en er tus
sen hen echt iets moois begint op te bloeien,
wordt Rosario' op de horens genomen door
een stier en belandt in coma, met weinig
kans daar ooit nog uit te komen. Maar Dario
blijft haar ti'ouw en raakt in het ziekenhuis
getroffen door de immense toewijding
waarmee een kamer verderop een mannelij
ke verpleger (Javier Camara) een andere
vrouwelijke comapatiënt koestei"t en ver
troetelt.
Dan volgt het verhaal van Javier. Jarenlang
was hij niet buiten zijn Madrileense appar
tement gekomen waar hij met
engelengeduld zijn bedlegerige moeder ver
zorgde. Op zeker moment wordt zijn oogge-
troffen door een balletschool aan de over
kant en een jong meisje (Leonor Watling)
met grote charme. Javier slaat aan het stal-
ken en is er getuige van hoe Leonor op een
kwaad moment wordt geschept door een
auto en belandt in het ziekenhuis, in coma.
En het zal Javier zijn die haar daar als-ver
pleger alle dubbelzinnige zorg en tederheid
schenkt die hij in het verleden veil had voor
zijn moeder. Maar helemaal hetzelfde is het
toch niet.
Tussen Dai"io en Javier zien we een speciale
band ontstaan waarvan het vei"trekpunt al
in de openingsscène was uitgestippeld, toen
ze als elkaar onbekende toeschouwei-s bei-
den heftig ontroerd raakten door een uit
voering van Pina Bausch. Opmerkelijk
trouwens zo veel sensuele adoratie deze film
weerspiegelt voor pure lichamelijkheid in
scènes van ballet, stierenvechten, verple
ging van comateuze patiënten en - zo
vreemd als het mag klinken - zelfs een ver
krachting.
Waartoe het allemaal nog verder zal leiden,
dat dient men zelf te gaan bekijken, want
deze zeer bijzondere film heeft nog diverse
curieuze verrassingen in petto. Hoofdzaak
is dat de verwikkelingen weer naar zo'n ty
pische Almodóvar-situatie voeren die in fei
te te gek is voor woorden, waarbij je soms
toch niet zeker weet of je nou moet lachen of
huilen.
Weinig cineasten ter wereld zijn in staat om
zo'n verhaal uit te spelen zonder door het
behang te gaan. Alleen de onnavolgbare
Spanjaard krijgt het dan voor elkaar om ac
teurs zo door-en-door serieus en op hoog
niveau te houden en zo veel zorg te besteden
aan mise-en-scène en cameravoering
dat het respect pal overeind blijft. Terwijl
je op zeker moment toch natte wangen
krijgt van het lachen. Of was het huilen? Of
wat was het nou eigenlijk? Buitengewoon
verkwikkend in elk geval.
Pieter van Lierop
Hable Con Ella: regie Pedro Almodóvar, met Ja-
vier Camara, Leonor Watling, Dario Grandietti,
Rosario Flores, Geraldine Cliaplin, te zien in
Schuttershoftheater Middelburg.
Ashley Judd (op de voorgrond) in Divine Secrets Of The Ya-Ya Sisterhood.
