Turkije wacht politieke schok
PZC
Israël heeft niets aan politiek circus
Vloekverbod Reimerswaal
is niet meer dan een gebaar
Rampenoefening
Islamitische AKP zal traditionele partijen verpletteren
31 oktober 1952
Litouwers
zien uit naar
ondernemers
donderdag 31 oktober 2002
De generatie die een watersnood meemaakt, ver
geet de ellende nooit meer en neemt maatrege
len. De volgende generatie blijft zich de gebeur
tenis herinneren uit verhalen. In de derde generatie m
een ramp schuilt het gevaar. Als die niet doordrongerj
blijft van de kracht van het water, is de volgende wa]
tersnood al bijna geboren.
Vanuit die oude wijsheid heeft de rijksoverheid de We
op de Waterkeringen gemaakt. Periodiek moeten wa
terschappen de waterkeringen aan een grondige in
spectie onderwerpen. In Zeeland moeten dijken en dui
nen een stormvloed kunnen trotseren die eens in df
vierduizend jaar kan voorkomen. Als ze niet meer aar
die eis voldoen, moeten ze op sterkte worden gebracht
Ondanks deze technische en procedurele waarborget
kan niemand garanderen dat Zeeland in de eeuwigheic
een nieuwe watersnoodramp bespaard blijft. Zeewe
ringen kunnen nooit volmaakt zijn. De waterstaatkun
dige geschiedenis van Zeeland leert dat er geen eeuv
voorbij is gegaan zonder overstromingen met slachtof
fers.
Zeeuwse bestuurders moeten rekening houden met eei
nieuwe watersnood, hoe veilig iedereen zich ook waan
achter de Deltadijken en dammen. Het is daarom goet
dat de provincie, de waterschappen en Rijks waterstaa
eerder dit jaar een oefening hebben gehouden om te kij
ken of de onderlinge communicatie goed in elkaar zit.
Niet alles verliep op rolletjes, zoals bij een oefening tf
verwachten is. Waarom moet er anders ook worden ge
oefend? Ernstiger is dat bijna vijftig jaar na de ramt
van 1953 zich al het effect van de derde generatie bij be
stuurders lijkt te manifesteren.
Commissaris van de koningin W. van Gelder liet bij
oefening vanwege buitenlandse verplichtingen verstel
gaan, terwijl hij bij een grote watersnood toch een be
langrijke rol moet spelen als coördinator. Ook gemeen
tebestuurders bemoeiden zich er nauwelijks mee.
De provincie is in eerste instantie vergeten de gemeen
ten erbij betrekken, luidt het excuus van de Zeeuws
topburgemeester D. van der Zaag, en hij maakt de pro
vincie verwijten 'alles op eigen houtje' te willen doer
Hij dreigt zelfs de opstelling van een actueel rampenbe
strijdingsplan bij een watersnood op te schorten. Da
zo'n plan er nog niet is, is veelzeggend.
Zo komt het derde generatie-syndroom steeds dichter
bij. Voor de inwoners van Zeeland is het van essentiee
belang te weten dat hun bestuurders voorbereid zijn
als het zover mocht komen. Het is schrijnend om te ziei
dat dan al over een oefening een strijd ontbrandt dn
vooral kinderachtig aandoet. Ook besturen onder di
zeespiegel vraagt, net als de dijken, periodiek onder
houd.
door Hans Heijt
De traditionele politieke
partijen in Turkije zien de
parlementsverkiezingen van
komende zondag met angst en
beven tegemoet. Ze worden mo
gelijk weggevaagd door de isla
mitisch georiënteerde Partij
voor Recht en Ontwikkeling
(AKP). Deze partij wordt als een
bedreigende factor gezien voor
de scheiding tussen kerk en
staat.
De meeste traditionele (rege-
rings)partijen halen in de pei
lingen niet de kiesdrempel van
10 procent van de stemmen. Ze
zouden dan niet terugkeren in
het 550 zetels tellende parle
ment. dat wordt gekozen voor
een periode van vijf jaar. De vo
rig jaar opgerichte islamitische
AKP krijgt volgens de laatste
prognoses de steun van zeker 30
procent van de kiezers.
Het leger, dat zich beschouwt
als de hoeder van de grondwet
telijke scheiding tussen kerk en
staat, en westers-georiënteerde
Turken kijken met argusogen
naar de partij die haar wortels
heeft in de politieke islam.
Ook de justitie heeft weinig op
met de AKP. Vorige week richtte
de hoogste aanklager in Turkije
zich tot het constitutioneel ge
rechtshof met het verzoek de
partij te verbieden. De aankla
ger maakte echter niet duidelijk
waarom de partij buiten de wet
moet worden gesteld.
Veroordeling
Het is vrijwel zeker dat het con
stitutioneel hof niet voor de ver
kiezingen een uitspraak doet
over het verbieden van de AKP.
Als de partij de verkiezingen
wint en toetreedt tot een rege
ringscoalitie, dan zal leider Re-
cep Tayyip Erdogan daar echter
geen deel van mogen uitmaken.
De AKP-voorman is eerder ver
oordeeld wegens het 'aanzetten
tot een islamitische opstand'.
Erdogan, oud-burgemeester
van Istanboel, had een gedicht
voorgedragen met de daarin
voor de rechter onaanvaardbare
passage: 'De moskeeën zijn onze
barakken, de koepels zijn hei
stonden aanvankelij k voor april
2004 op de agenda. Ze zijn ver
vroegd omdat de coalitierege
ring van Ecevit het afgelopen
jaar in rap tempo afbrokkelde.
Tal van dissidenten meenden
dat de door ziekte verzwakte
77-jarige premier niet langer in
staat was de economische crisis
het hoofd te bieden en de ruziën
de partijen binnen de coalitie te
houden.
Over het afschaffen van de
doodstraf, meer rechten voor
Koerden en andere zaken die
belangrijk zijn met het oog op
een mogelijke toetreding tot de
Eorpese Unie, waren de rege
ringspartijen het oneens.
IMF
Aanhangers van de islamitisch georiënteerde AKP zwaaien met de nationale- en de partijvlag tijdens een verkiezingsbijeenkomst in
Ankara. foto Murad Sezer/AP
men en de gelovigen onze solda
ten'.
In de huidige verkiezingscam
pagne benadrukt Erdogan
voortdurend dat hij met de AKP
een gematigde koers wenst te
varen en voorstander is van een
meerpartijenstaat. Daarmee
heeft hij het wantrouwen bij
westers-georiënteerde partijen
en de militairen ten opzichte
van zijn partij niet kunnen weg
nemen. Verschillende tegen
standers hebben gezegd dat Er
dogan zijn ware gezicht pas na
de verkiezingen zal laten zien.
Die waarschuwing maakt op de
Turkse kiezers evenwel bar wei
nig indruk. De AKP scoort ver
uit het best in de prognoses en
heeft dat voornamelijk te dan
ken aan het charisma van Erdo
gan en diens belofte de armoede
en werkloosheid aan te pakken.
Coalitiepartijen
De regeringspartijen, de Demo
cratisch Linkse Partij (DSP)
van premier Bulent Ecevit en de
Moederlandpartij (ANAP) van
Mesut Yilmaz. halen volgens de
laatste prognoses nog geen 10
procent van de stemmen, onvol
doende om een afvaardiging in
het parlement krijgen. De derde
regeringspartij, de Nationalis
tische Actiepartij (MHP), haalt
de kiesdrempel waarschijnlijk-
wel.
De parlementsverkiezingen
De belangrijkste aderlating
voor Ecevit was het vertrek van
zijn minister van Economische
Zaken, Kemal Dervis. De tech
nocraat is de architect van een
miljardendeal met het Interna
tionaal Monetair Fonds (IMF)
en sloot zich in augustus aan bij
de centrumlinkse Republikein
se Volkspartij (CHP). De CHP
staat in de peilingen met 18 pro
cent van de stemmen op de
tweede plaats en voert een pro-
westerse koers.
Ondanks de grote ideologische
verschillen zitten CHP en AKP
min of meer op dezelfde lijn
voorzover het belangrijke inter
nationale kwesties betreft. Bei
de partijen zijn bereid de IMF-
richtlijn voor een strakke be
grotingsdiscipline na te leven, al
wil de AKP wel enige ruimte
hebben om programma's ter be
strijding van de armoede te ku-
nen uitvoeren.
Ook in de kwestie-Irak liggen de
standpunten niet ver uit elkaar.
Over hun visie op de mogelijke
deelname van Turkije aan een
militaire actie tegen Irak hou
den CHP en AKP zich op de
vlakte. Ze vinden dat vooral een
zaak van het invloedrijke leger.
In hun kritiek op de EU-lidsta-
ten zijn de twee favorieten voor
de verkiezingen zeer eensge
zind. Ze vinden het onaccepta
bel dat Brussel geen datum wil
geven voor het openen van de
gesprekken over de toetreding
van Turkije. ANP
Voor een portret van de vermoorde Israëlische premier Rabin vergadert de top de van Arbeiderspartij
woensdag in Jeruzalem over de kabinetscrisis. Staand in het midden minister van buitenlandse zaken
Peres, zittend rechts partijvoorzitter en minister van defenise Ben Eliezer. foto Gali Tibbon/EPA
het beleid van de minister-pre- de premier te eisen dat er geld
sident dat zijn tegenstanders wordt overgeheveld van de ne-
hem hatelijk omschrijven als derzettingen in bezet gebied
een 'Sharon-kloon'. Door van naar zwakke groepen in de
Thomas Daumantas
door Mick Salet
Moet de Europese Unie in
2004 worden uitgebreid
met tien nieuwe landen? Hoe
denken in Nederland wonende
mensen uit de kandidaat-lid
staten daarover? Vandaag het
woord aan Thomas Daumantas
uit Litouwen.
Thomas Daumantas (27) is be
roepsvoetballer bij MW in
Maastricht. Voor hem is het lid
maatschap van de Europese
UITBREIDING EU
m
Unie een mooie voorzet. Het is
daarna aan de Litouwers zélf
om te scoren.
..De werkloosheid is heel hoog,
maar iedereen hoopt dat er meer
werk komt als Litouwen lid
wordt van de Unie. Aan de men
sen zal het niet liggen, want dat
zijn echt werkezels. Ze zijn
goedkoper dan werknemers in
landen als Nederland. Iedereen
verwacht dat er daarom ook wel
nieuwe bedrijven naar Litou
wen zullen komen. Er is genoeg
ruimte, ook voor boeren uit Ne
derland. Ik heb geen verstand
van landbouw, maar ik geloof
dat er genoeg goede grond is.
Het zal Nederlandse onderne
mers niet tegenvallen. De bevol
king is gastvrij en gediscipli
neerd. Zo zijn we trouwens ook
opgevoed. De meeste ouders en
leraren in Litouwen zijn net als
alle voetbaltrainers die ik ken:
streng." GPD
door Ad Bloemendaal
Volgens de Israëlische minis
ter van buitenlandse zaken
Shimon Peres is het een kwestie
van egologie. Het draait in de Is
raëlische regeringscrisis niet
om ideologische verschillen,
maar om de ego's van Benjamin
Ben-Eliezer (Arbeiderspartij)
en Ariel Sharon (Likud). Geen
van beiden kan er zeker van zijn
dat zijn partij hem zal aanwij
zen als leider bij de eerstvolgen
de verkiezingen. Dat verklaart
hun koppige gedrag.
Met de eis van de Arbeiderspar
tij geld over te hevelen van het
budget van de nederzettingen
naar sociaal zwakke groepen in
de samenleving - een bedrag van
0,28 procent van de begroting -
heeft de nu ontstane regerings
crisis weinig te maken. Israëli
sche commentatoren zijn vrij
wel unaniem van oordeel dat de
leider van de Arbeiderspartij
naar een excuus heeft gezocht
om een eind te maken aan de
centrum-rechtse coalitie. En
even unaniem voorspellen ze
dat het land daarvoor een hoge
economische en politieke prijs
zal betalen.
Voor Benjamin Ben-Eliezer is
het uur van de waarheid nabij.
Op 19 november houdt zijn Ar
beiderspartij een interne ver
kiezing om het leiderschap en in
door Mieke van der Jagt
Vloeken is aangeleerd,
schreeuwt de papegaai van
de Bond tegen het Vloegen van
de borden. De gemeente Rei
merswaal gaat een poging wa
gen om mensen het vloeken
weer af te leren.
De raad besloot dinsdaga
vond in meerderheid de Alge
mene Plaatselijke Verordening
(APV) aan te passen door een
vloekverbod in te voeren. Niet
met het idee politie-agenten
achter overtreders van het der
de gebod aan te sturen, maar
meer om een signaal af te ge
ven in het streven naar de
reconstructie van normen
en waarden in de samenle
ving.
Reimerswaal is de eerste ge
meente in Zeeland die het
vloekverbod weer in de APV
opneemt, maar een dergelijk
verbod is niet nieuw in de
Zeeuwse APV's. Eind jaren
tachtig trachtte de gemeente
Sint Philipsland een vloekver-
de peilingen is hij hekkesluiter.
Ben-Eliezers probleem is dat hij
zich als minister van defensie
zozeer heeft vereenzelvigd met
bod op te nemen in de verorde
ning, maar gedeputeerde sta
ten verklaarden het besluit
nietig vanwege de strijdigheid
met artikel 7 van de Grondwet,
dat de vrijheid van meningsui
ting garandeert.
Voorbeeld
In de zomer van 1990 deed de
gemeente Tholen, toen nog niet
samengevoegd met Sint Phi
lipsland, een geslaagde poging
het artikel tegen het vloeken te
handhaven in de nieuwe APV.
Het model van de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten
(VNG) voorzag niet meer ineen
anti-vloekartikel, maar Tho
len volgde het voorbeeld van
de gemeente Nunspeet. Daar
was het ijdel gebruik van Gods
naam strafbaar, behalve als de
vloeker zich kon beroepen op
artikel zeven. Vloeken mocht
voortaan alleen als je het echt
meende. In Tholen ontstond de
vreemde situatie dat een vloek
bij wijze van negatieve kwali
ficatie, zonder het opperwezen
op het oog te hebben, wel straf
baar was en een directe ver
vloeking aan het adres van
God niet. Toch bleek het de
enige manier om een signaal in
de APV te handhaven. Overi
gens is het vloekverbod een
jaar of vier geleden geruisloos
weer uit Thoolse APV verdwe
nen.
Handhaving
Tegenstanders van een vloek
verbod voeren telkens, ook nu
weer in de gemeenteraad van
Reimerswaal, het argument
aan dat een dergelijk verbod
niet te handhaven is. Ten eer
ste: wat is een vloek en wat
niet. Kort geleden k wa 1 i ficeer-
de voorlichter Teunis Bunt van
de Bond tegen het Vloeken
'Sapperdeflap' als een vloek.
Hij deed dat op etymologische
gronden. Sapperdeflap, op een
oog een onschuldige uiting van
Pipo's verbazing, zou volgens
Bunt zijn afgeleid van Sacre
nom de Dieu.
Het zou best eens kunnen dat
de gerechtsdienaren die de
APV moeten handhaven, niet
over voldoende etymologische
kennis beschikken om eventu
ele bastaardvloeken te herlei
den tot hun oorspronkelijk be
tekenis.
Dan is er, ten tweede, nog de
vraag of het menens is of niet.
samenleving probeerde Ben-
Eliezer alsnog zijn huid te red
den.
Sharon staat er binnen zijn par
tij iets beter voor, als is het alles
behalve zeker dat de Likud hem
zal aanwijzen voor een nieuwe
termijn als leider. In feite is oud
premier Benjamin Netanyahu,
die zich politiek gezien aan zijn
rechterkant heeft opgesteld, on
der de vaste aanhang iets popu
lairder. Dat verklaart meteen
waarom Sharon het zich een
voudig niet kon veroorloven om
als gebaar aan de Arbeiderspar
tij geld te onttrekken aan het
budget voor de nederzettingen.
Zijn achterban zou gehakt van
hem hebben gemaakt en mas
saal naar het Netanyahu-kamp
zijn overgelopen.
Kardinale keuzen
De conclusie is dat nieuwe ver
kiezingen opnieuw weinig zul
len oplossen als het gaat om de
kardinale keuzen waarvoor het
land staat op het gebied van vei
ligheid, vredespolitiek en eco
nomie. De gisteren ontstane cri
sis is er dan ook een waarop de
Israëlische kiezers niet zaten te
wachten. Een commentator van
het populaire dagblad Yediot
Acharonot schreef deze week:
„Als het dagelijks leven een
strijd is om te overleven, heeft
niemand zin in een politiek cir
cus." GPD
Het komt naar alle waar
schijnlijkheid maar zeer zel
den voor dat vloekers echt het
opperwezen een kwaad hart
toe dragen. Maar wie op z'n
duim slaat en een grote knoop
weggeeft, kan zich er achteraf
gemakkelijk op beroepen dat
hij de Schepper van dit onge
luk de schuld geeft en zich ver
volgens verschoond weten
door artikel zeven van de
Grondwet.
Signaal
De reformatorische fracties in
de Reimerswaalse gemeente
raad, die het voorstel om het
vloekverbod in te voeren de
den, zijn zich ervan bewust dat
het verbod niet te handhaven
is. Het moet worden gezien als
een signaal; als een poging om
de mentaliteit of misschien wel
het spraakgebruik, te verande
ren. Net als de papegaai van de
Bond tegen het Vloeken, moet
het artikel mensen aan het
denken zetten. Misschien is af
leren dan wel net zo makkelijk
als aanleren.
SNEL - Ook de Fransen be
schikken nu over een vliegtuig
dat sneller is dan het geluid,
namelijk de Dessault 452, de
zogenoemde Mystère II. Het
toestel werd gevlogen door de
Amerikaanse testpiloot ma
joor Davies. De bereikte snel
heid - in duikvlucht - bedroeg
1250 kilometer per uur.
CHAPLIN - President Vincent
Auriol van Frankrijk heeft
woensdagavond Charly Chap
lin en zijn wouw in het Elisée
ontvangen. Chaplin werd be
vorderd tot officier in het le
gioen van eer. Voor de presi
dent en een aantal genodigden
werd de film Limelight ge
draaid.
POSTKANTOOR - De slic/j-
tmg Voor het Kind zal van 17
november tot 31 december p«
autobus een rondreis door Ne
derland maken om de verkoop
van kinderpostzegels te be
vorderen. Plet rijdende post
kantoor zal in Zeeland op 21
november Vlissingen bezoe
ken en op 22 november Mid
delburg.
MANNEN - Dinsdag zal te
Sint-Annaland in de Neder
lands hervormde kerk het
veertigjarig bestaan worden
herdacht van de plaatselijke
mannenvereniging De Here is
onze banier. De herdenkings
rede wordt uitgesproken door
predikant Lans.
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
OoslsouburgseweglO
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel (0118)484000
Fax (0118)470102
E-mail redactie@pzc nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel (0118)484000
Fax (0118)470102
E-mail redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax (0113)273030
E-mail' redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax. (0115)645741
E-mail. redtem@pzc nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel (0114)372776
Fax (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel (0111)454647
Fax (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17 00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8.30-17.00 uur
Internet: www pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail web@pzc nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12.00 uur
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdagtijdens kantoorurer
zondag van 16 00 tot 18 00 uur
Tel (0118) 484000.
Fax (0118)470100.
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2.00)
per maand 20.50
per kwartaal 55.10
per jaar €209.90
Voor toezending per post geldt
een toeslag
E-mail abo@pzc nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode
Losse nummers per stuk'
maandag t/m vrijdag 1,10
zaterdag 1.65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65 597
Postbank 35 93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd.
Voor gewone advertenties.
Tel: (0118) 484240
Fax:(0118)470100
Voor kleintjes. Tel. (0118) 484321
Fax. (0118)484370
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeveri| Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze
(abonnemenien)adrninistratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteerde
derden Als u op deze inlormatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bi|: PZC, afdeling
lezersservice. Postbus 18.4380 AA Vlissingen.
Behoort tot UJGgGTIGr
