PZC
Lula speelt rol van Lech Walesa
pL 'J
Bos toont lef met hypotheekplan
IfiÊ
TE KOOP
0118-413920
PZC
Poetin heerst over
de nieuwsmakers
Bedrijven volgen gebeurtenissen nauwgezet
Hongarije
is de beste
nieuwkomer
Viermaal is scheepsrecht voor nieuwe president Brazilië
te gast
29 oktober 1952
dingemanse
%e.'enderweeie 5
dinsdag 29 oktober 2002
door Guido van Riet
Luiz Inacio Lula wil flink
hervormen. ABN Amro,
Ahold en ING, de Nederlandse
bedrijven met de grootste be
langen in Brazilië, volgen zijn
stappen nauwgezet.
,,Lula moet veel doen om het
vertrouwen van de financiële
markten te hei-winnen", zegt
R. Drijkoningen van ING. „De
stabiliteit van de economie
moet ook in politieke zin wor
den hersteld", vindt J. van de
Mikelos Tóth
door Mick Salet
Moet de Europese Unie in
2004 worden uitgebreid
met tien nieuwe landen? Hoe
denken in Nederland wonende
mensen uit de kandidaat-lid
staten daarover? Vandaag het
woord aan Mikelos Tóth uit
Hongarije.
UITBREIDING EU
m
„Ik vind het economisch onver
antwoord dat er in één klap tien
landen bijkomen. Het is een te
zware last voor West-Europa."
Mikelos Tóth (77) noemt zich
een Nederlander met een Hon
gaarse achtergrond. De jurist en
theoloog woont sinds 1949 in
Nederland. De Hongaarse Ha
genaar wil alleen Estland, Hon
garije, Slovenië en Tsjechië er
bij. Polen is een bodemloze
put, waar we over vijfentwintig
jaar nog steeds geld in moeten
gooien. Hongarije is het enige
land dat bij de Unie past. Top
mensen uit het bedrijfsleven
zeiden me: 'Hongaren, daar kun
je zaken mee doenDie doen wat
ze zeggen! Polen zijn aardige
mensen, maar bedenken voor
iedere oplossing tien proble
men Ik denk dat er ook te hoge
verwachtingen bestaan. Het
kan alleen maar tegenvallen.
Want wat gebeurt er als de we
reldeconomie er vrij binnen
komt? Dan komt er een golf over
het land die veel zwakke bedrij
ven wegspoelt. GPD
Laarschot van ABN Amro. De
ze bank haalt 15 procent van
haar inkomsten uit Brazilië.
Het concern bezit de op vier na
grootste bank van het land, die
810 kantoren en vijl' miljoen
klanten heeft. ING heeft een
belang van 49 procent in de
Braziliaanse verzekeraar Sul
America. Samen beheren ze
een vermogen van 2,67 miljard
euro en hebben zeven miljoen
klanten in verzekeringen en
pensioenen. ING belegt ook
veel namens andere fondsen in
Brazilië. Ahold heeft 150 win
kels die samen een omzet van
1,2 miljard euro draaien.
Brazilië kampt met een buiten
landse schuld van 260 miljard
euro en de munt, de real, kel
derde dit jaar met 40 procent.
Lula wil miljoenen banen
scheppen voor de armen en de
buitenlandse schuld aflossen.
Maar voor zijn plannen is wei
nig geld. Buitenlandse inves
teerders uitten bedenkingen.
Het stelt de Nederlandse con
cerns gerust dat Lula zich laat
ste tijd gematigd uit. „Belang
rijk is nu welk financieel team
Lula formeert en of hij de af
spraken met het Internatio
naal Monetair Fonds (IMF)
respecteert", zegt Van de Laar
schot.
In ruil voor een krediet van 30
miljard dollar, moest Brazilië
beloven dat het de komende ja
ren exclusief rentebetalingen
op schulden een begrotings
overschot van minstens 3,75
procent realiseert. Lula zegde
voor de verkiezingen toe dat hij
met het IMF wil samenwerken.
Dat zorgde voor wat rust op de
financiële markten.
„Lula's marges zijn door de
IMF-afspraken smaller dan hij
hoopte", zegt R. Drijkoningen,
bij ING verantwoordelijk voor
beleggingen in Brazilië. „Hij
zal eerst voor een stabiele eco
nomie moeten zorgen, voor
hij een sociaal beleid kan voe
ren."
Of economisch herstel spoedig
volgt, is volgens de ING'er zeer
de vraag. „Zeker als je de ni-
veau's ziet waartegen geleend
moet worden", meent Drijko
ningen. „De situatie is nu wat
stabieler. Lula heeft twijfels
weggenomen over zijn fiscale
en monetaire beleid. Maar hij
moet veel veranderen, wil het
tij keren." ANP
AFRAMMELING - Een Bel
gische scheidsrechter die bij
een voetbalwedstrijd door
een speler die het met zij n lei
ding niet eens was en dat tot
uitdrukking bracht door de
rechtspreker te lijf te gaan en
hem af te ranselen, zag zich
een eis tot schadevergoeding
toegewezen voor een bedrag
van 61.000 Belgische francs,
ongeveer 4500 gulden. De
scheidsrechter was in het ge
zicht zodanig gewond, dat
operatief ingrijpen noodza
kelijk was geweest. De 'voet-
balvlegel' maakte deel uit
van een politie-elftal.
SMOKKEL - De ambtenaren
der douane in Nieu w-Namen
ontdekten dat een persoon
met een zak op de fiets pro
beerde frauduleus de grens
over te gaan. Toen de doua
niers deze man een halt toe
riepen, gooide hij zijn fiets
neer en vluchtte en wist te
ontkomen.
SOLEX - De solexclub De
Bromvlieg te Goes hield de
algemene jaarvergadering.
Tijdens deze vergadering
werden een motortechnisch-
en een verkeerstechnisch
examen afgenomen. Deze
vormden het slot van de wed
strijden voor het clubkampi
oenschap 1952. De wisselbe
ker werd gewonnen door de
heer L. Vuijk te Goes.
Uitgever:
J. C. Boersema
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)470102
E-mail. redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 470102
E-maih redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel (0113)273000
Fax. (0113) 273030
E-mail: redgoes@pzc nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax (0115)645741
E-mail redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax. (0114) 372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax. (0111)454657
E-mail- redzzee@pzc nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17 00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst"
8.30-17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail web@pzc nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12 00 uur
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag tijdens kantooruren
zondag, van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0118) 484000.
Fax (0118) 470100.
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2,00)
per maand' 20,50
per kwartaal 55,10
per jaar. €209,90
Voor toezending per post geldt
een toeslag
E-mail. abo@pzc nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
net einde van de betaalperiode
Losse nummers per stuk
maandag l/m vrijdag 1.10
zaterdag 1.65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd.
Voor gewone advertenties.
Tel: (0118) 484240
Fax (0118)470100
Voor kleintjes: Tel. (0118)484321
Fax: (0118) 484370
Auteursrechten «porbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben v»,j opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor ome
(aoonnerrientenjadministratie en om u te (laten) informeren over vcxx u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ot door ons zorgvuldig geselecteerde
derden Als u op deze intormatie geen prijs stelt dan kunt u dit schritteliik melden bij PZC. afdeling
lezersservice, Postbus 18.4380 AA Vlissingen
Behoort tot UJGQGnGr
door Frans Lindenkamp
Voor Luiz Inacio 'Lula' da
Silva is vier maal scheeps
recht. Lula - zoals zijn bijnaam
luidt - faalde drie keer, maar
zondag eiste de voormalig vak
bondsleider in de tweede ver
kiezingsronde het president
schap op. Daarmee braken de
Brazilianen met de traditie dat
hun staatshoofd wortelt in de
militaire, intellectuele, of eco
nomische elite.
Oud metaalarbeider Lula (56),
wiens levensloop overeenkom
sten vertoont met de legendari
sche Poolse oud-vakbondslei
der en -president Lech Walesa,
leidde tussen 1978 en 1981 in de
ABC-industrievoorsteden van
Sao Paulo stakingen tegen het
toenmalige rechtse generaals-
bewind. Zo werd hij het boeg
beeld van het nationale verzet
tegen de militairen.
Lula staat nu voor de taak om de
wankele economie op de rails te
houden en het enorme verschil
tussen rijk en arm weg te masse
ren. Hij zet in op een sociaal pact
tussen arbeiders, werkgevers,
intellectuelen, de middenklasse
in de steden, de verpauperde
plattelandsbevolking en het le
ger. Zijn strategie en die van zijn
Arbeiders Partij (PT) is het vor
men van een alliantie met cen
trum-rechts.
De socialist Lula - die zich in
1998 na zijn derde gooi naar het
presidentschap definitief ont
deed van zijn laatste scherpe
linkse kantjes - biedt de Brazili
anen een alternatief voor acht
jaar neoliberaal beleid. Dat
ging steeds meer haarscheuren
vertonen.
De kracht van Lula schuilt in
diens vermogen om zich politiek
aan te passen. Lula geldt als een
onvermoeibaar onderhande
laar met een aangeboren in
stinct voor consensus. Zijn
zwakte is zijn gebrek aan be
stuurlijke ervaring en oplei
ding. Hij kwam niet verder dan
de vijfde klas van de lagere
school. Lula heeft een natuurlij
ke weerzin tegen boeken. Een
aanbod in 1999 voor een bij
scholingscursus aan de Univer
siteit Oxford in Engelandwees
hij af. Ook spreekt hij geen
enkele buitenlandse taal en
zelfs zijn Portugees is niet per
fect.
Straatarm
Hij werd geboren in een straat
arm gezin in het gortdroge door
honger geteisterde noordoosten
van Brazilië. Zijn vader leerde
hij pas op zijn vijfde kennen.
Daartoe ondernam hij met zijn
moeder en negen familieleden
een 3500 km lange reis in de
laadbak van een vrachtwagen
naar het zuidelijke Santos waar
zijn pa havenarbeider was. Met
ambulante verkoop onder
steunde hij het gezinsinkomen
totdat hij als 15-jarige aan de
slag kon in een schroevenfa-
briek. Op 22-jarige leeftijd trad
Lula toe tot de militante vakbe
weging en maakte daar snel car
rière. Van een onvervalste revo
lutionair die een gewapende
strijd tegen het grootkapitaal
niet schuwde, vormde hij zich
gaandeweg om tot een mild so
ciaalvoelend politicus. Toen
hem onlangs provocerend werd
gevraagd of hij als president Co
ca Cola en McDonalds nationa
liseert antwoordde hij: „Nee,
dat zouden mijn kleinkinderen
me niet in dank afnemen." Het
leek op een directe reactie op de
bijna panische angst van inter
nationale financiële markten.
GPD
..-JjiMMf?, I5HÊT
riM WMZ
door Joost Bosman
De Russische media rea
geerden vrijwel onver
deeld positief op de afloop
van het gijzeldrama in Mos
kou. President Poetin heeft
de meeste nieuwsmakers nog
steeds op zijn hand.
Vooral de televisiezenders
ORT en RTR. die in staats-
handen zijn. kraaiden victo
rie. Pas veel later kwam naar
buiten dat ook een groot aan
tal gegijzelden was omgeko
men. Niet toevallig ook toon
den de staatsomroepen als
eerste de reacties op de af
loop van het drama van de
huidige en voormalige pre
mier van Israël, respectieve
lijk Ariel Sharon en Benja
min Netanyahu. Daarmee
suggererend dat er een dui
delijke parallel ligt tussen
het Israëlisch-Palestijnse en
het Russisch-Tsjetsjeense
conflict.
Het liberale en in het verle
den ten opzichte van de Tsje
tsjeense oorlog kritische
dagblad Izvestija huldigt het
optreden van de Alfa-een
heid, die de gegijzelden ont
zette, en de hulpdiensten.
„We hebben allemaal gezien,
dat wij spetsnaz (speciale
commandotroepen, red.)
hebben die in staat is door
een bestorming een gebouw
in te nemen, wanneer weini
gen geloven dat daar nog ie
mand levend uitkomt. En we
hebben gezien dat er redders
zijn en artsen, die tot het bij
na onmogelijke in staat
zijn.", jubelt de krant. Maar
daarbij mag het volgens Iz
vestija niet blijven. „Er is een
slag gewonnen, maar nog
niet de oorlog (tegen Tsjetsje
nië, red.). Dit kan slechts de
vereniging van de natie zijn
De blijheid over de huidige
overwinning mag niet veran-
deren in een roes", waar
schuwt de krant.
De Engelstalige The Moscow
Times van de Nederlandse
uitgever Derk Sauer richt
zijn pijlen vooral op de hulp
verlening. Poetin blijft bui
tenschot. „Er waren met ge
noeg ambulances. Sommige
bewusteloze mensen zijn in
de bus gezet met hun hoofden
naar achteren, ondanks het
gevaar dat ze zouden kunnen
overgeven en stikken in hun
eigen braaksel", foetert de
krant.
Nog griezeliger vindt de
hoofdredactie het dat de art
sen geen informatie kregen
over het gas waarmee hun
patiënten waren vergiftigd.
„In plaats daarvan riepen de
medische autoiiteiten de
Moskovieten op bloed te do
neren, terwijl er alleen tij
dens de bestorming iemand
gewond raakte van een ge
weerschot, en die persoon is
later overleden", schetst de
Moscow Times de chaos in de
ziekenhuizen.
Ook het ministerie van
Noodsituaties krijgt ervan
langs. Dat heeft een compleet
centrum voor noodhulp.
„Maar waarom heeft het niet
een aantal van zijn mobiele
ziekenhuizen neergezet bui
ten het theater?" Die vraag is
des te prangender als je be
denkt dat er in de Moskovi
sche ziekenhuizen maar 160
bedden zijn voor patiënten
met ernstige vergiftigings
verschijnselen, aldus de Mo-
scow Times.
De zakenkrant Kommersant I
ziet een mogelijke, veront-
rustende tendens: „Het is i
niet uitgesloten dat de ge
sneuvelden het slachtoffer i
werden van een experiment,
dat door de regering is door-
gevoerd in het kader van de
wereldwijde strijd tegen het
terrorisme."
In zekere zin geruststellend I
was het optreden van tv-zen-
der NTV. Het station werd j
vorig jaar min of meer over- i
genomen door de staat en
menigeen vreesde dat de
voorheen zeer kritische zen
der door het Kremlin aan de
leiband zou worden gelegd.
Afgelopen weekend bleek
die vrees onterecht. Van iede
re locatie zond NTV uit en
kwam als eerste met het grote
aantal slachtoffers onder de
gegijzelden. Of het Kremlin
het leuk vond of niet.
door Leo Stevens
Het voorstel van Wouter Bos (PvdA)
om de aftrek van de hypotheekren
teaftrek te beperken tot maximaal 42
procent is moedig en riskant. Maar ook
te weinig doordacht. Moedig, omdat
het in de aanloop naar nieuwe verkie
zingen niet zonder persoonlijke en par
tijpolitieke risico's is een hypergevoeli
ge discussie te starten. Hij doorbreekt
daarmee een Haags taboe.
Naar verwachting zullen vele woning
bezitters hem dat niet in dank afnemen.
Maar het getuigt wel van politieke inte
griteit (sommigen zullen zeggen: naïvi
teit). Kennelijk wenst Bos met een
dergelijk voorstel de sociaal-democra
tische beginselen betreffende 'eerlijk
delen' weer duidelijk naar voren te
schuiven. Verrassend is wel dat dit ge
beurt nadat recentelijk dit onderwerp
in de PvdA-kringen nog volstrekt on
bespreekbaar werd verklaard.
Maar de discussie is urgent. Het wo-
ningbezit wórdt immers jaarlijks fis
caal gesubsidieerd met een bedrag van
circa 5,5 miljard euro. De belangrijkste
component daarvan is de hypotheek
renteaftrek. Doordat deze aftrek on
derdeel is van de progressief belaste
box voor werk en woning, stijgt de sub
sidie naarmate het inkomen hoger
wordt. De eigen woningbezitter met een
inkomen boven 50.000 euro krijgt via
de aftrekpost per euro hypotheekrente
52 cent subsidie. Is het inkomen lager
dan 15.000 euro dan bedraagt de subsi
die slechts 32 cent.
Deze bevoordeling van de rijke wo
ningbezitters wordt nog versterkt
doordat, zij ook de duurste huizen bezit
ten en dus de meeste rente aftrekken.
Dit resultaat valt moeilijk te rijmen met
belastingheffing naar draagkracht.
Deze scheve verhouding wordt nog ver
sterkt door de fiscale begunstiging van
de levenhypotheek. Voldoende reden
dus voor heroverweging.
Fragmentarisch
Toch sta ik kritisch tegenover het plan
van Bos. Het heeft een te fragmenta
risch karakter en is onvoldoende door
dacht. Het eerste bezwaar is dat zijn
aftrekbeperking slechts geldt voor
nieuwe gevallen. Dat betekent dat ge
durende vele jaren een oud en nieuw re
gime naast elkaar zullen bestaan.
Naast langdurige gevoelens van onge
lijke behandeling, levert een dergelijke
situatie altijd extra uitvoeringsproble
men op.
Daarenboven is zijn voorstel te be
perkt. Het fiscale regime voor het ei-
genwoningbezit moet in zijn totaliteit
in de beschouwingen worden betrok
ken.
De beperking van de hypotheekrente
aftrek wordt door Bos te geïsoleerd be
zien. Het moet toch mogelijk zijn een
n, BERT
Brouwerij-weg 4t
0118-5S
Jf
SIK
Het onderbrengen van de eigen woning in de vermogensrendementsheffing en het daaraan koppelen van gedifferentieerde
vrijstellingen pakt voor starters gunstiger uit dan het bestaande beleid voor aftrek van hypotheekrente.
foto Dirk-Jan Gjeltema
soort masterplan voor eigenwoningbe-
zit te ontwikkelen, waarin een samen
hangende beleidsvisie wordt uitgedra
gen. Er ligt momenteel een (onzalig)
plan tot afschaffing van de OZB voor
woningen. De OZB heeft weliswaar een
grote irritatiegraad, maar het voorstel
tot afschaffing getuigt van een kort
zichtige beleidsvisie, waarmee geen
huiseigenaar daadwerkelijk geholpen
is.
Wel zou de overdrachtsbelasting kun
nen worden afgeschaft. De rechtvaar
digingsgrond daarvan is louter en
alleen gelegen in haar budgettaire op
brengst. Door het ontbreken van een
overtuigende rechtsgrond is deze hef
fing al jaren rijp voor de sloop. Zolang
echter de afschaffing nog niet haalbaar
is, zou een soort inruilregeling kunnen
worden gehanteerd
De betaalde overdrachtsbelasting zou
over een periode van tien jaar moeten
worden uitgesmeerd. Wanneer een huis
binnen die tienjaarsperiode wordt ver
kocht, zou de overdrachtsbelasting
over de nog niet verstreken kalenderja
ren verrekend moeten kunnen worden
met de overdrachtsbelasting over de
vervangende woningaankoop. Dat zou
de mobiliteit bevorderen en ongewens
te cumulatie vermijden.
Naar mijn mening is het eigenwoning-
bezit een belangrijk maatschappelijk
beleidsdoel. Fiscale stimulering is
daarom goed te rechtvaardigen. Maar
deze moet wel effectief en rechtvaardig
zijn. Daarom zou het in dit verband ge
wenst zijn de eigen woning gewoon on
der te brengen in de vermogensrende
mentsheffing. Tot het niveau waarop
maatschappelijk gezien stimulering
gewenst is, kan daarin een vrijstelling
worden verleend.
Ik licht deze eerder door mij bepleite
oplossing met een rekenvoorbeeld toe.
Ik stel daarbij het bedrag van de vrij
stelling op 200.000 euro. Als de waarde
van de woning 600.000 bedraagt en de
hypotheek 500.000 groot is, bedraagt,
de belaste vermogensgrondslag
400.000 euro minus 500.000 hypo
theekschuld is negatief 100.000 euro.
Dit levert de woningbezitter een belas
tingkorting op van 1,2 procent over
100.000 euro is 1200 euro.
Gelijkheid
Deze oplossingsrichting levert een be
lastingsubsidie op die per euro voor alle
inkomens gelijk is. Voorts betekent dit
een belangrijke vereenvoudiging. Voor
de hypotheekrente en de gewone rente
geldt immers hetzelfde regime, waar
door het huidige moeizame onder
scheid kan vervallen. De zorg van Bos
clat voor starters de toegangsdrempel
naar de woningmarkt te hoog is, kan
worden ondervangen door de eigenwo-
ningvrijstelling met een startersvrij-
stelling van bijvoorbeeld 100. 000 euro
te verhogen. Om de woningbezitters
niet te abrupt met deze nieuwe regeling
te confronteren kan desgewenst een ge-
wenningsvrijstelling van bijvoorbeeld
200.000 euro worden ingebouwd. Deze
kan gedurende een periode van tien
jaar telkens met tien procent-stappen
worden verminderd.
Op dezelfde manier is het mogelijk de
kapitaalverzekeringen op eigen wonin
gen onder te brengen in de vermogens
rendementsheffing. Daarin zou even
eens als overgangsregeling een vrij
stelling kunnen worden ingebouwd ter
grootte van het huidige vrijstellingsbe
drag. Dat zou een geweldige vereen
voudigingzijn.
Kortom, er zijn vele fiscaaltechnische
alternatieven te ontwikkelen. Het is de
verdienste van Wouter Bos dat hij de
discussie daaromtrent heeft aange
zwengeld. Ik hoop dat hij er geen spijt
van krijgt.
Prof. dr. L.G.M. Stevens is voorzitter van de
vakgroep Fiscale Economie en Recht aan de
faculteit der Economische Wetenschappen
van de Erasmus Universiteit Rotterdam
