Stoelendans in de Statenzaal
PZC
Kleurige fantasiën van het heelal
GGD wil schoolarts
voor negenjarigen
Strijd om Aziatische
specerijen in nieuw
bordspel over VOC
Noordervliet vertelt
over nieuwe roman
La Chorale brengt
sprookje van dichter
Muzikale avonturier
speelt met lucht en
aarde in Middelburg
10
Performance
Night brengt
tien jonge acts
Verkiezingen
kunst cultuur
vrijdag 25 oktober 2002
door Raymond de Frel
OOSTBURG - Tien jeugdige
acts treden op vrijdag 1 novem
ber op tijdens de Performance
Night in het Oostburgse Ledel-
theater. De tweede editie van
het festival heeft als thema
'Halloween'.
De zaal wordt op gepaste wijze
aangekleed. Het duo SazEl, be
staande uit Elton Boussen en
Sasha Kondic bijt om 20.00 uur
het spits af. Dit tweetal maakt
deel uit van de West-Zeeuws-
Vlaamse metalband Badly Pre
served en brengt een gloednieu
we, akoestische song ten gehore.
Daarna treedt Drums for Natu
re, vorig jaar ook al present in
het Ledeltheater, op. Onder lei
ding van slagwerker Menno de
Bruin trakteert dit gezelschap
het publiek op een portie 'toffe
energie'. De band Deo Volente
bestaat uit muzikanten uit heel
Nederland, maar heeft zijn
roots in Zeeland. Deo Volente
staat voor poëziepop: mooie
luisterliedjes, afgewisseld met
gedichten.
Dans
Het Schoondijkse Inner Scar
staat tijdens de Performance
Night voor het eerst op de plan
ken. De zestienjarigen Dewi
Oostdam en Nicole Hoogstraate
verzorgen een zelf gechoreogra
feerde dans. Daarna komt Ter-
neuzenaar Arjen Verdoorn in
actie. De 23-jarige Verdoorn
speelt al zestien jaar gitaar en
ri cht zich met name op klassieke
stukken. Verdoorn brengt twee
nummers ten gehore, waaron
der de Flamenco Asturias. De
zeventienjarige zangeres/gita-
riste Johanna de Vos uit Bier
vliet speelt enkele covers van
bekende artiesten. Ronny Ver-
sluys, alias de SingingMailman,
uit Zuidzande speelt eveneens
een aantal covers. De uit Roo
sendaal afkomstige illusionist
Paul Weiss is gezien zijn woon
plaats een vreemde eend in de
bijt. De band Perfect Alibi sluit
het festival - en daarmee ook
haar eigen bestaan - af. Perfect
Alibi speelt tijdens zijn aller
laatste optreden nummers van
rock- en metalacts als Bush,
Nickelback en Metalliea.
door Maurits Sep
Blijf zitten waar je zit en verroer je
niet. Het wordt vaak gezien als de
reflex van politici zodra verkiezingen
in het verschiet liggen. Ze willen niet op
straat gezet worden, behalve om cam
pagne te voeren. Maar, daarna weer
snel terug naar het pluche. Van de 47
zittende Statenleden willen er 31 na 11
maart 2003 terugkeren.
Het is trouwens zwart leer waarvan de
zetels in de Statenzaal zijn gemaakt.
Pluche is er niet meer te vinden sinds de
verbouwing van het Statencomplex
door architect Cees Dam in 1989. Voor
dien wel; toen waren de houten stoelen
gevuld met een zacht kussen. Negen
van de huidige Statenleden hebben ook
daarop nog gezeten. Gedeputeerde
Gert van Zwieten bijvoorbeeld. Hij
kwam in 1978 al in het provinciebe
stuur. Toen als lid van Provinciale Sta
ten. Van de politiek maakte hij zijn be
roep toen hij in 1995 gedeputeerde
werd.
Van Zwieten is de langst zittende pro
vinciebestuurder. Vanaf maart moet de
Zeeuwse politiek het zonder hem stel
len. Met hem vertrekken zeker vier van
de zes gedeputeerdenOok partijgenoot
Jaap Hennekeij, PvdA'er Daan Bruin-
ooge en CD A'er Lous Coppoolse dragen
het stokje over.
Gedeputeerde Toine Poppelaars maakt
grote kans op een herbenoeming. Na
zijn eerste periode in het dagelijks be
stuur van de provincie is hij tot lijst
trekker gekozen voor het CDA. De
christen-democraten behoren in Zee
land steevast tot de grootste fracties, en
nu de partij het landelijk zo goed doet,'
lijkt zij al bij voorbaat verzekerd van
een overwinning in maart.
Poppelaars dreigt als enige over te blij
ven van het zittende college van GS.
Gert de Kok stelt zich voor zijn PvdA
wel weer beschikbaar als lijsttrekker
en gedeputeerde, maar hij heeft vijf
concurrenten, onder wie de Statenle
den Marjan de Koster en Gerard Bos
man. De partijleden moeten nog een
keuze maken. Bovendien zitten de soci
aal-democraten electoraal in een diep
dal. De extra Kamerverkiezingen in ja
nuari zullen uitwijzen of ze op de weg
terug zijn. En of de partij dus weer in
het college van GS kan deelnemen. In
1999 lukte dat al maar op het nippertje,
omdat de SGP zich met slechts één zetel
minder nadrukkelijk aan het front
meldde.
Zo ingrijpend als de vernieuwing in Ge
deputeerde Staten zal zijn, zo beperkt
Zo ingrijpend als de vernieuwing in Gedeputeerde Staten zal zijn, zo beperkt wordt die in Provinciale Staten.
foto Lex de Meester
wordt die in Provinciale Staten. Twee
derde van de 47 Statenleden wil blijven
- of dat lukt, is allereerst aan hun partij
en vervolgens aan de kiezer. Slechts
zestien keren niet terug, en daar zitten
vier gedeputeerden al bij. De aftocht
wordt vrij wel volledig geblazen door de
coalitiepartijen CDA (6), PvdA (4) en
WD (3). Vooral de oude garde zwaait
af. Fractievoorzitter Lukkie Neder -
hoed en gedeputeerde Lous Coppoolse
van het CDA, beide sinds 1987 in de
Staten; fractievoorzitter Leintje Ver
meulen (1992), gedeputeerde Daan
Bruinooge (1991) en Statenlid Doede
Holtkamp (1987) van de PvdA; de gede
puteerden Hennekeij (1982) en Van
Zwieten (1978) van de VVD.
GroenLinks is de enige andere fractie
die noodgedwongen op zoek moet naar
nieuw bloed. Slechts Marten Wiersma
blijft over. Fractievoorzitter Frans van
Kollem vindt het na twaalf jaar welle
tjes, Chantalle Dupont en Ankie Smit
houden het na één periode alweer voor
gezien.
Patricia van Veen wil D 6 6 blijven verte
genwoordigen, maar de partij heeft een
andere lijsttrekker gevonden in de
voormalige Amsterdamse wethouder
Jikkie van der Giessen. D66 is nu een
eenmansfractie, dus Van Veen moet
vrezen voor haar plaats.
Ongewijzigd
De fracties van SGP, ChristenUnie en
Partij voor Zeeland willen ongewijzigd
verder. Mits hun achterbannen op
nieuw het vertrouwen uitspreken in de
mensen die er nu zitten. Net als bij de
andere partijen moet die beslissing nog
genomen worden in november/decem
ber. En mits zij natuurlijk voldoende
stemmen weten te vergaren.
De Partij Weststrate keert niet terug.
Maar enig lid Marien Weststrate wel
licht wel. Hij is met enkele mensen in
gesprek over deelname aan de Staten
verkiezingen onder een nieuwe naam.
Lege plekken moeten worden opge
vuld. Alleen van CDA en WD zijn de
kandidatenlijsten al bekend. Bij de
christen-democraten prijkt de naam
van Wies Saman prominent op de lijst.
Saman staat op de derde plaats. Dat
lijkt erop te duiden dat de partij in hem
een gedeputeerde danwel een fractie
voorzitter ziet.
De WD schuift Fred Vos naar voren. De
oud-directeur van de PSD is een tweede
plek toegekend. De Zeeuwse partij
voorzitter Jan Schout heeft de vierde
plek gekregen, de voormalige Goese
wethouder Sjoerd Heijning de achtste.
Hun posities zijn veelbelovend, maar
zij dienen terdege rekening te houden
met Hans van Geesbergen. Hij heeft
zich teruggetrokken voor de komende
verkiezingen. Niet uitgesloten wordt
echter dat het Statenlid via een omweg
toch terugkeert. Gedeputeerden mogen
na maart ook van buiten de Staten wor
den gehaald, dus zonder dat zij op de
kandidatenlijst stonden. Dat opent
voor Van Geesbergen de deur om toch
nog in de voetsporen van zijn vader te
treden. Alfred Leonard van Geesbergen
was gedeputeerde van 1966 tot 1982.
door René Schrier
GOES - De Zeeuwse gemeenten
moeten zich buigen over de
vraag of de schooldokter voort
aan 9-jarigen onderzoekt, of
zijn aandacht blijft richten op
7-jarigen. Het voorstel van de
Gemeenschappelijke Gezond
heidsdienst Zeeland (GGD) is
die leeftijd van 7 naar 9 jaar te
verschuiven. Het algemeen be
stuur van de GGD vergadert
daar donderdag 7 november
Momenteel komen scholieren in
principe drie keer met de
schoolarts in aanraking. Op 5-
jarige leeftijd, op 7-jarige leef
tijd en op 13-jarige leeftijd. De
keus voor de leeftijden van 5 en
13 jaar is historisch gegroeid.
Op de leeftijd van 5 jaar ligt het
accent op lichamelijke afwij
kingen en op schoolrijpheid. Op
de leeftijd van 13 jaar ligt het
accent op de psychosociale ont
wikkelingen. Het contactmo
ment van het onderzoek op 7-ja-
rige leeftijd ligt asymetrisch
tussen deze twee leeftijden m
Dit is voorzaakt dooreen beslis
sing uit 1990 om het onderzoek
bij ,11-jarigen te laten verval
len.
Weliswaar heeft de GGD daar
na dat onderzoek bij 11-jarigen
ooit wel aangeboden aan de
deelnemende gemeenten, maar
geen enkele gemeente wenste
daar gebruik van te maken.
Het is voor de gemeenten niet
duurder of goedkoper om hei
schoolartsenonderzoek te ver
schuiven van 7-jarigen naar 9-
jarigen. Ook landelijk worden
niet de 7-jarigen, maar de 9-ja
rigen door de schoolarts onder
zocht. Als de gemeenten me:
die wijziging akkoord gaan
zullen de basisscholen daar
van op de hoogte worden
steld.
door Ab van der Sluis
MIDDELBURG - De gemeente
Middelburg, de Stichting Cul
tureel Erfgoed Zeeland (SCEZ)
en boekhandel De Drukkerij in
Middelburg presenteren woens
dag het nieuwe spel 'Naar de
Oost'. Het bordspel gaat over
Zeeland en de oprichting van de
Vereenigde Oost-Indische Com
pagnie.
Splotter Spellen BV heeft het
spel ontwikkeld. De SCEZ en de
gemeente Middelburg hebben
daarvoor opdracht gegeven in
het kader van vierhonderd jaar
VOC.
Iedere deelnemer speelt een
Zeeuwse koopman die schepen
uitrust voor cle handel op de
Oost. Na een lange en vaak ge
vaarlijke reis, werden in Azië
veel kostbare producten als
kruidnagel, zijde en peper mee
genomen. Die producten lever
den in Europa enorme winsten
op.
Voordat de VOC in 1602 werd
opgericht was sprake van een
felle concurrentie tussen de ver
schillende Hollandse en Zeeuw
se kooplieden. In het nieuwe
bordspel 'Naar de Oost' kan de
ze strijd om de Aziatische spece
rijen worden nagespeeld.
De eerste exemplaren van hel
spel worden overhandigd i
de Zeeuwse gedeputeerde voor
cultuur, G. de Kok, en burge
meester K. Schouwenaar van
Middelburg in het gebouw De
Burg van de SCEZ aan de
Groenmarkt. Leerlingen van de
Christelijke Scholengemeen
schap gaan het spel ter plekke
uitproberen.
Na woensdag 30 oktober is het
spel onder meer te koop in De
Drukkerij en het Zeeuws Mari
tiem Museum aan de Nieuwen-
dijkin Vlissingen.
door Ernst Jan Rozendaal
TERNEUZEN - Schrijfster
Nelleke Noordervliet is donder
dag 7 november te gast op een li
teraire avond in Porgy Bess in
Terneuzen. Zij zal daar vooral
vertellen over haar nieuwe ro
man Pelican Bay. Die gaat over
een speurtocht naar het hoe en
waarom van een in de achttien
de eeuw op een Caribisch eiland
gepleegde moord.
Noordervliet is een van Neder
lands bekendste schrijfsters. Zij
debuteerde in 1980 met Tine of
De dalen waar het leven woont,
een geromantiseerde biografie
over Multatuli's eerste vrouw,
Everdina Huberta baronesse
van Wijnbergen. Noordervliet
nuanceert in deze roman het ge
ijkte beeld van zielenpoot dat
Tine aankleeft. Veel vaker zal
Noordervliet zich daarna nog op
historische onderwerpen stor
ten. Het toneelstuk Belle en
Benjamin gaat over de vriend
schap tussen Belle van Zuylen
en Benjamin Constant, met op
de achtergrond de perikelen van
de Franse revolutie. Die speelt
ook een belangrijke rol in de ro
man Het oog van de engel. In De
naam van de vader schrijft
Noordervliet over de twintigste
eeuw. Een vrouw gaat op zoek
naar haar vader, een Duitse sol
daat in de Tweede Wëreldoor-
log.
Uit het paradijs is een roman
over tekenaar David Berk. Door
de zeef van de tijd is de geschie
denis van Nederland aan de
hand van schilderijen uit het
Rijksmuseum. Over haar laatste
roman Pelican Bay zei Noor
dervliet onlangs in de PZC: „Het
is altijd weer de geschiedenis.
Hoe beschrijf je de geschiedenis,
wat is feit en wat is waarheid?
Wat is verzinsel?"
Aanvang: 20.15 uur.
door Jeanette Vergouwen
TERNEUZEN - Het Vocaal En
semble La Chorale verzorgd
morgen in de Grote kerk in de
Noordstraat Terneuzen een spe
ciaal concert. Uitgevoerd wordt
het sprookje Vem kan segla van
dichter Willem de Geus.
De Geus is lid van La Chorale en
hij publiceerde in 1999 zijn eer
ste gedichtenbundel. Hans War
ren omschreef hem als een ei
genzinnige dichter. De Geus
combineert muziek en litera
tuur. Vem kan segla is geen musi
cal en zeker geen toneelstuk. La
Chorale zingt liederen en het
verhaal wordt verteld door An
neke van Glansbeek. Er is ge
zorgd voor een passend decor en
het vocaal ensemble en een klein
instrumentaal ad hoe ensemble
worden geleid door Arie Karre-
man.
Het verhaal is romantisch. Het
gaat over de liefdesgeschiedenis
van het meisje Julia dat tot over
haar oren verliefd wordt op een
onverwachte bezoeker van het
rustige havendorpje waar zij
woont. De vreemdeling Vladi
mir is in een reddingssloep de
haven binnen gedreven. De lief
de is wederzijds en dat wordt
wervelend uitgedrukt in een ge
arrangeerde gavotte van Bach.
Maar De Geus schreef een klas
siek melodrama, er is ook nog
Fernando die al heel lang van
Julia houdt. Kiest zij voor de
spontane liefde voor Vladimir,
of trekt het stabielere leven met
Fernando haar toch meer aan?
De titel van het verhaal lijkt
abracadabra, maar is dat niet.
Het Deense volkslied Vem kan
segla, förutan vind stelt de
vraag 'Wie kan zeilen zonder
wind?' Die vraag wordt beant
woord in het verhaal, dat aange
kleed wordt met romantische
liederen die een extra lading
krijgen door de inhoud van het
verhaal.
De begeleiding is in handen van
(semi-)professionele musici Jo-
landa Fassaert, Lucy Dhoore
(violen), Paul Heesbeen (contra
bas), Angelique Nijssen (dwars
fluit) en Adriaan Krijger (orgel).
Het arrangement voor dwars
fluit van de titelsong Vem kan
segla is van de hand van Arie
Karreman.
Zaterdag 26 oktober in de Grote
kerk Terneuzen, aanvang 20.00
uur. Toegangskaarten zijn tele
fonisch verkrijgbaar (0115-
631379).
door Anita Tournois
CLINGE - Het kleurenscala in
de schilderijen van Manuel Es-
teban is schier eindeloos en be
paalt in grote mate de sfeer van
zijn werk. Zijn geschilderde ge
dachten en gevoelens gaan
voorbij aan grenzen, de ruimte
in. Mystieke en mysterieuze ta
ferelen werpen een blik op de
bevrijding van de menselijke
geest. Van deze Spaanse kunste
naar, bekend over de hele we
reld en geëerd in eigen land,
werd afgelopen zondag een ex
positie geopend in Galerie Es
prit in Clinge.
Het is de vierde maal dat Este-
ban zijn werk exposeert in Clin
ge. De naam van een dorp die op
de lijst van solotentoonstellin
gen - in totaal bijna zestig -
prijkt tussen allemaal namen
van grote steden als New York
Tokio, Parijs, Londen, Berlijn,
Brussel, Madrid, Genève en
Amsterdam.
De Spanjaard, geboren in Za-
mora, wist al op dertienjarige
leeftijd dat schilderen zijn le
vensdoel was. Na een opleiding
aan de Fine Arts School in Va
lencia en de bekende academie
van Madrid, La Escuela de San
Fernando, reist hij door Europa
en Amerika om terug te keren in
zijn geboorteland, in Madrid,
zijn huidige woonplaats. Daar
schildert hij onstuitbaar aan
zijn werken in acryl op linnen.
Schilderijen in vele tinten van
het kleurenspectrum, in scha
keringen van heel licht pastel
tot fel en vurig, die in elkaar
overgaan of contrasteren, maar
waarbij het licht altijd domi
neert. Esteban is colorist in hart
en ziel.
Zijn onderwerpen worden ab
stract weergegeven, aanwezige
elementen figuratief door een
subtiele belijning en het toepas
sen van vlakken, die zelden
worden afgebakend. Door zijn
manier van werken met penseel,
palet of met de vingers ontstaat
soms wat reliëf, dikkere en dun
nere lagen, die trefzeker over el
kaar zijn aangebracht. Er is veel
beweging. De opgeroepen sfeer
is soms teder en beschouwend,
dan weer heftig en betrokken,
maar nooit somber. De mense
lijke persoon is altijd aanwezig,
als individu, met zijn tweeën of
in groepsverband. Steeds de
zelfde vorm, noch man noch
vrouw, rijzig van gestalte, het
hoofd klein en niet nader uitge
werkt. Hun houding, liggend,
staand, zittend, zwevend, drukt
emotie uit. Vechtend, zoekend,
berustend, bescheiden of krach
tig, bepalen zij naast de kleur,
de sfeer van het werk.
Vliegende schotels
Was dit voorheen al niet aan tijd
en plaats gebonden, nu vormen
de ruimte en hemellichamen als
zon en sterren recente elemen
ten in zijn taferelen. In Cosmic
Matter bijvoorbeeld zien we
zwevende ovaalvormen, vlie
gende schotels, in de ruimte.
Window to infinity toont een
cirkelvorm, de aardbol met
daarboven een kubus, het ven
ster naar de eeuwigheid, daar
voor een mens die zijn armen of
vleugels uitstrekt. Kiss under
the spotlights geeft een beeld
van twee mensen in een innige
omhelzing, gezeten op een soort^
vliegend tapijt. Bepaalde vor
men van communiceren komen
regelmatig terug en zijn ook
voelbaar in de werken Union in
space, First contact, In the
search en In the park. Op de
vraag aan Esteban, waai-om hij
voor deze onderwerpen en voor
deze vorm van communicatie
kiest, komt het volgende ant
woord. ,,Ik werk nooit realis
tisch. Dan kan ik net zo goed een
foto maken. Ik hoop dat mijn
werk stof tot denken geeft, maar
bovenal wil ik de fantasie en de
menselijke geest prikkelen."
Een verklaring, die gestaafd
wordt door verdere titels als
Dialoque by a star, The cloud ri
der, The unknown sun en The
pink planet. Kleur, vormgeving
en onderwerp, specifieke ken
merken voor het werk van Es
teban, waardoor zijn handte
kening eigenlijk overbodig
wordt.
Tentoonstelling t/m 17 november in
Galerie Esprit, Gravenstraat 99 in
Clinge.
Openingstijden do. t/m. zo. 13.30
17.30 uu, do. avond ook van 19.00
21.00 uur
door Douwe Eisenqa
MIDDELBURG - Nieuwe
Muziek in Middelburg zet
morgenavond de deuren
open voor het World Groove
Project, een initiatief van gi
tarist Jan Kuiper. Begin au
gustus vond in Den Bosch de
vuurdoop van dit muzikale
avontuur plaats.
Jazzgitarist en componist
Jan Kuiper heeft sinds jaar
en dag een voorliefde voor
Afrikaanse muziek. Zijn Sui
te Mbalach, door Nieuwe
Muziek in de afgelopen jaren
meerdere malen geprogram
meerd, combineert een
strijkkwartet met Afrikaan
se trommels. Drie jaar gele
den kwam hij in contact met
het Boeddhisme, met yoga
en, daarmee samenhangend
met Indiase muziek. Tegelij
kertijd liep Kuiper tegen de
grenzen van Afrikaanse rit
mes op. „Afrikaanse ritmiek
kan heel complex zijn", geeft
hij zelf onmiddellijk toe,
„toch wordt er alleen maar in
drieën of vieren geteld. In
diase muziek kent veel lan
gere patronen, soms wel van
41 tellen."
Hij belde de tabla speler San-
dip Bhattacharya op en no
digde hem uit om samen te
werken met zijn vaste, Sene
galese percussionist Mousse
Pathe M'baye. Het was vol
gens Kuiper in het begin
vooral een kwestie van tel
len: „Mousse moest erg wén
nen omdat hij patronen uit
verschillende maatsoorten
achter elkaar moest plakken
om gelijk uit te komen met de
tabla van Sandip. Maar toen
we het eenmaal doorhadden,
werkte het fantastisch."
Deze grenzenoverschrijden-
de combinatie van ritmes
wordt aangevuld door drum
mer Raoul Roosenstein, in de
ogen van Kuiper een super
talent: „Raoul is een echte
popdrummer met een enor
me power, hij legt een flinke
dosis funk onder het geheel.
Raoel nam op zijn beurt Oeds
Bouwsma mee, een bassist
uit de mainstream jazz. Die
wist niet wat hem overkwam
toen ie de eerste keer mee
speelde."
foto Charles Strijd
Het gezelschap wordt ge
complementeerd door Kui
per zelf op akoestische gitaar
en de Duitser Jan Klug die
een zelfgebouwde 'pathé
foon' bespeelt. Kuiper noemt
het oneerbiedig een 'Gam- j
ma-blokfluit': ,.Het is niet
meer dan een PVC-buis met
een mondstuk. Daar hangen
dan allerlei elektronische
apparaten aan. Jan creëert
daar de meest fantastische
ruimtelijke klanken mee. Het
geeft lucht aan de muziek als i
tegenhanger voor het aardse
van al die trommels."
Tegenstrijdig
Lucht en aarde, het zijn te
genstellingen waarmee Jan
Kuiper werkt: „Ik heb met
dit project geleerd dat het
concept belangrijker is dan
de muzikanten. Tegelijker
tijd maken de musici het con
cept. Die twee stellingen lij
ken tegenstrijdig, dat zijn ze
ook maar ook weer niet Zon
der de muzikanten zelf kom
je niet tot de kern van muziek
maken. Daar gaat het in het
klassiek idioom ook mis. In
de westerse klassiek muziek
is de muzieknotatie verheven
tot norm. Die notatie kan
echter nooit het wezenlijke
element van muziek van
gen."
Behalve zaterdag in de Klo
veniersdoelen treedt het ge
zelschap volgende week vrij
dag op in het Diekhuus te
Middelharnis.
Manuel Esteban met op de achtergrond twee van zijn werken The cloud rider en. Kiss under the spotlights
Het World Groove Project is
een nieuw initiatief van gita
rist Jan Kuiper.
