Kars Veling blijft begrip tonen
Tsjechië oogappel van economen
PZC
PZC
Bashir belichaamt
moslimradicalisme
Gevallen lijsttrekker kent geen rancune, al klopt er iets niet
Bomhoff van
omslag eigen
boek gehaald
22 oktober 1952
dinsdag 22 oktober 2002
door Gerard Beverdam
en Willem Bouwman
Na een ziekte van enkele we
ken is de fractieleider van
de Christenunie, Kars Veling,
weer aan het werk. Op deze re
genachtige maandag is hij de
hele dag bezig om uit te leggen
waarom hij van het partijbe
stuur niet opnieuw lijsttrekker
mag worden. Boos toont hij zich
niet. Veling loopt over van be
grip, hoewel hij zijn afzetting
als puntje bij paaltje komt toch
niet vindt kloppen.
Op 22 juni krijgt u als lijsttrek
ker en fractievoorzitter het ver
trouwen van bestuur en partij
congres. Vier maanden later,
moet u gaan. Was het vertrou
wen destijds niet oprecht?
,,We staan weer voor verkiezin
gen. Ik kan me voorstellen dat
het bestuur zich afvroeg: wie
zetten we in voor deze wed
strijd? Misschien heeft het be
stuur overwogen dat ik te wei
nig straatvechter of te weinig
flitsend ben. Een haastige, flit
sende verkiezingscampagne is
niet het milieu waarin ik gedij.
Maar ik heb niet het gevoel dat
ik word afgezet."
In het evaluatierapport na de
verkiezingen staat dat u niet de
oorzaak van het verlies bent.
,,Ik denk zelf dat het verlies ie
dere lijsttrekker overkomen zou
zijn. Ik denk ook dat ik niet zo'n
slechte lijsttrekker ben geweest.
Tot de verkiezingen heb ik er
ook geen klachten over gehoord
Eind augustus heb ik tegen het
bestuur gezegd dat ik in geval
van nieuwe verkiezingen op
nieuw beschikbaar was als lijst
trekker. Toen was er al sprake
van gerommel in de LPF. Toen
het kabinet werkelijk viel, heb
ik me opnieuw beschikbaar ge
steld. Dat lag in de rede."
Wat is er gebeurd dat het positie
ve oordeel van het congres van
22 juni nu niet meer telt?
„Ik ben natuurlijk ziek gewor
den. Dat had te maken met de
nasleep van de verkiezingen. We
deden het goed in de peilingen,
maar uiteindelijk verloren we.
Onder de titel Overstag, slag
vaardige oplossingen voor
ons land moest het boek deze
maand in de schappen liggen.
Daaronder in vette letters de
namen van de auteurs: Eduard
Bomhoff en de onderzoekers
van het Nyfer, het forum voor
economisch onderzoek. Maar
na de val het kabinet en het af
treden van de vice-premier
komt daar verandering in. Bom
hoff mag zelfs het voorwoord
niet meer schrijven.
De presentatie is een maand uit
gesteld. Volgens Nyfer en uitge
verij Balans verschijnt het boek
nu eind november in de winkel.
Zonder de naam Bomhoff. „Dat
vindt hij zelf ook heel erg, maar
we zijn helaas ingehaald dooi
de actualiteit", zegt Micaela
Kross van Nyfer, het instituut
dat mede door Bomhoff is opge
richt en waarvan hij directeur
was.
Het leek zo mooi, de minister
van Volksgezondheid, Welzijn
en Sport levert samen met zijn
voormalige werkgever een in
houdelijk boek over sociale the
ma's als de wachtlijsten en het
ziekteverzuim. Met als kapstok
het regeerakkoord. Bomhoff
schreef alvast een mooi voor
woord.
Kross: „Het boek stond letter
lijk op het punt gedrukt te wor
den. We kiezen nu voor de ver
kiezingen als kapstok." Dat is
zuur voor de oud-minister,
want enkele teksten van zijn
voormalige werknemers heeft
hij persoonlijk onder ogen ge
had en gecorrigeerd.
Zuinigheid
Het boek handelt over de pro
blemen in de zorg, het onderwijs
en de veiligheid op straat. Nyfer
zegt dat grondige maatregelen
uitblijven door politieke con
troverses en foute zuinigheid.
„Dat van die politieke contro
verses passen we aan", zegt
Kross. Het forum reikt in
het boek oplossingen aan om de
lange wachtlijsten en de toene
mende onveiligheid aan te pak
ken.
Met het boek zou het kabinet de
kwaliteit van de samenleving
kunnen verbeteren, 'En anders
kan de oppositie er haar voor
deel mee doen. Overstag is dus
een cadeautje voor het kabinet,
of munitie voor de oppositie',
luidt de tekst op de achterflap
van de proefdruk. Kross: „Ook
dat moeten we nog even aanpas
sen." GPD
Dat kwam hard aan. Bovendien
voelde ik me verantwoordelijk
voor het vertrek van de Kamer
leden Eimert van Middelkoop,
Dick StellingwerffArie Slob en
vier fractiemedewerkers. Tege
lijk werd er in de achterban ge
zegd dat Veling maar moest op
stappen, ook door mensen aan
wier oordeel ik waarde hechtte.
Dat greep me aan; ik voelde me
verantwoordelijk. Ik kwam er
niet los van. Uiteindelijk raakte
ik oververmoeid. Nu voel ik me
weer ontspannen en sterk."
Partijvoorzitter Van Daalen
rept van kritiek van mensen die
dicht bij u staan. Wie zijn dat?
„Ik sluit niet uit dat er in de
fractie niet unaniem is gedacht.
De kritiek na 15 mei heeft op de
een meer indruk gemaakt dan
op de ander. Al snel besloten we
ervan te maken wat ervan te ma
ken valt."
De fractie had vertrouwen in u?
„Meteen na de verkiezingen heb
ik dat aan de orde gesteld. Eind
augustus hebben we nogmaals
over mijn leiderschap gespro
ken en toen is het vertrouwen
bevestigd."
Die herbevestiging was nodig?
„Er was geen concrete reden
voor, maar aan het begin van het
parlementaire jaar lag het wel
voor de hand. Toen hebben we
opnieuw afgesproken dat we er
wat van zouden maken. Dat we
er tegenaan zouden gaan."
Het bestuur betwijfelt op medi
sche gronden of u geschikt bent
voor het lijsttrekkerschap.
Vindt u het bestuur bevoegd tot
een medisch oordeel?
„Ik waardeer de bezorgdheid
over mijn gezondheid. Ik be
grijp het ook. Maar neemt u van
mij aan dat mijn adviseurs en
mijn vrouw kritisch naar me
hebben gekeken. En zij hebben
geconcludeerd dat ik weer de
oude ben. Zelfs meer dan dat."
Het oordeel van het bestuur is
dus onjuist?
„Het klopt niet met de feiten. Ik
snap het en waardeer de bedoe
lingen, maar het klopt niet."
Op grond van signalen uit de
achterban zegt het bestuur dat u
te weinig draagvlak heeft en
wees u vervolgens af. U bent aan
de kant gezet op grond van sig
nalen, niet op grond van feiten.
„Bij een beslissing over het lijst
trekkerschap gaat het niet al
leen om feiten, maar ook om
verwachtingen. Het succes van
een lijsttrekker heeft te maken
met overtuigingskracht. Het be
stuur kreeg signalen dat ik te
weinig overtuigingskracht be
zit en heeft actie ondernomen.
Voor het bestuur waren die sig
nalen feiten. Ik begrijp dat wel."
Normaal gesproken vindt ont
slag plaats op grond van een fei
tendossier. U bent om 'signalen'
heengezonden.
„Ik neem aan dat nog zal blijken
wat die signalen voorstellen. Ik
verwacht dat de kiesverenigin
gen het bestuur om duidelijk
heid zullen vragen."
De kiesverenigingen mogen
kandidaten voorstellen voor het
lijsttrekkerschap. Het bestuur
spreekt van een democratische
procedure, maar tegelijk mag u
niet meedoen.
„Ik vind dat een ongelukkige
gang van zaken. Nu is in princi
pe iedereen kandidaat, behalve
Veling. Ik heb het bestuur ook
gevraagd om de mededeling dat
ik geen kandidaat-lijsttrekker
zou zijn, te combineren met de
presentatie van een nieuwe kan
didaat-lijsttrekker. Dat had
minder ophef veroorzaakt. Nu
gaat het allemaal over Veling
die het niet wordt. Dat is niet
goed voor de partij. Niettemin
twijfel ik niet aan de goede be
doelingen en de integriteit van
het bestuur."
U bent niet verbitterd?
„Nee, ik begrijp de argumenten
van het bestuur, ik begrijp de
gedachtegang, en ik ben dus niet
rancuneus."
U was graag weer lijsttrekker
geworden?
„Dat is waar. Wel had ik me
Europese familie krijgt er 75 miljoen nieuwe leden bij
door Frans Bothof
De leiders van de vijftien lan
den van de Europese Unie
buigen zich donderdag over een
project met een enorme reik
wijdte. De beoogde toetreding
van tien landen in 2004, waar
onder acht uit Midden- en Oost-
Europa, is een historische stap
die het aanzien van de Unie fors
zal veranderen. Vooral Polen,
dat de helft van de circa 75 mil
joen nieuwe EU-staatsburgers
binnen zijn grenzen heeft,
draagt daaraan bij.
Polen is met een bi-uto binnen
lands product (bbp) van 158
miljard dollar (in 2000) ook ver
antwoordelijk voor ongeveer de
helft van het extra bbp dat aan
de EU wordt toegevoegd. Dat
lijkt heel wat, maar tegelijker
tijd is het bbp van Polen slechts
iets meer dan eentiende van dat
van het economisch sterkste
EU-lid, Duitsland.
In harde economische cijfers
voegen kleine landen als Slove
nië en de Baltische staten
weinig toe. Nog meer geldt dat
voor Cyprus en Malta. Zo heeft
Malta een bbp van 3,6 miljard
dollar en nog geen 400.000 in
woners.
Corruptie
Polen heeft een van de snelst
groeiende economieën in Cen
traal Europa. Toch staan bui
tenlandse investeerders niet te
springen om het land te verove
ren. Polens imago is niet goed,
met relatief veel bureaucratie,
een ondoorzichtige wetgeving,
coiTuptie en relatief hoge loon
kosten.
Twee jaar geleden zag 45 pro
cent van de potentiële buiten
landse investeerders Polen als
het beste Centraal-Europese
land om in te investeren. Voor
Tsjechië koos toen 25 procent
Een jaar later is volgens een on
derzoek van Pricewaterhouse-
Coopers de verhouding precies
omgekeerd. Nederland blijft
één van de belangrijkste han
delspartners van Polen. Uit cij
fers van het CBS blijkt dat Ne
derlandse bedrijven in 2001
voor 1,5 miljard euro in- en voor
2,6 miljard euro uitvoerden.
Loonkosten
Tsjechië lijkt nu de investeer
derslieveling te worden. Het
land heeft van alle kandidaat
lidstaten verreweg de hoogst
opgeleide beroepsbevolking.
Dat gecombineerd met de lage
loonkosten maakt het zeer aan
trekkelijk.
Dat zijn niet de enige redenen
waarom Tsjechië de populairste
nieuweling is. De Tsjechische
economie groeide in 2001 op
merkelijk. Het bbp nam toe met
3,6 procent. Loonstijgingen en
een groeiend aantal particuliere
leningen zorgden voor impul
sen.
Behalve hooggeschoold en rela
tief rijk is Tsjechië voor Brussel
de beste leerling uit de klas. In
hoog tempo brengt het zijn wet
geving in lijn met die van de EU.
Al met al schetst Brussel Tsje
chië als een markteconomie die
de concurrentie met de bestaan
de EU-landen zal aankunnen.
Tsjechië's voormalige zuster
land Slowakije gold na het uit
eenvallen van de gezamenlijke
republiek in 1993 lang als een
achtergebleven gebied. Maar
momenteel presteert het land in
economisch opzicht prima On
danks de haperende wereldeco
nomie en de afnemende vraag
van de belangrijke Duitse
markt, groeit de economie bo
ven verwachting, De groei
kwam in 2001 uit op 3,1 procent
en voor dit jaar is de schatting
3,4 procent.
Ondanks die groeicijfers daalt
het aantal werklozen niet. De
gemiddelde werkloosheid be
droeg vorig jaar ruim 19 procent
van de beroepsbevolking. Voor
al in het oosten van Slowakije,
rond de stad Kosice, zitten veel
mensen zonder werk.
Verder wil het Internationaal
Monetair Fonds (IMF) dat Slo
wakije zijn begrotingstekort
aanpakt. Dat bedraagt 44,4 mil
jard kroon (0,9 miljard euro),
ongeveer 4,5 procent van het
bbp.
Hongarije
Behalve Tsjechië wint ook Hon
garije aan populariteit. Vooral
de hoofdstad Boedapest en het
noordwesten van het land ken
nen een forse economische
groei. Met 10 miljoen inwoners
heeft Hongarije een relatief
kleine interne markt. Het land is
redelijk welvai-end, maar die
weelde is nogal ongelijk ver
deeld. Investeerders zoeken
Hongarije vooral op om de gun
stige ligging. In het hart van Eu
ropa kan het land als een econo
misch bruggenhoofd naarande
re landen in de regio fungeren.
Hongarije ontwikkelt zich dan
ook meer en meer als transport
en distributiecentrum.
Op grond van pure cijfers scoort
Slovenië, sinds 1991 los van
Joegoslavië, het best van de
Midden-Europese kandidaten.
Maar sinds 2000 stagneert de
economische groei. Een belang
rijke inkomstenbron is het toe
risme, dat in de beginjaren van
Slovenië's onafhankelijkheid
bijdroeg aan de relatief snelle
toename van de welvaart.
De Sloveense regering slaagt er
maar moeizaam in de economie
daadwerkelijk open te gooien.
Liberalisering blijft op veel
fronten steken, met een beperk
te belangstelling van buiten
landse investeerders als resul
taat.
Van de Baltische staten is Litou
wen met 3,7 miljoen inwoners
en een bbp van 11,3 miljard dol
lar de grootste. Maar de econo
mie is wel zwakker dan die van
Estland en Letland. Het zuide
lijkste land van de drie heeft na
Slowakije en Polen de hoogste
werkloosheid (16,5 procent).
Ook zitten veel Litouwers in de
zwarte economie, die goed is
voor circa 20 procent van het
bbp.
Werkloosheid
Estland heeft sinds de Sovjet-
Unie in 1991 uiteenviel het best
aansluiting met het Westen we
ten te vinden. De koopkracht
per hoofd van de bevolking is
met 9340 dollar bijvoorbeeld
net iets hoger dan die van Polen.
Verder is de werkloosheid (12,4
procent) lager dan in Letland en
Litouwen.
Het topoverleg van donderdag
en vrijdag in Brussel zal nog
geen definitief besluit opleve
ren over de door de Europese
Commissie voorgestelde toetre
ding van de tien landen. Da t valt
op een volgende top op 12 en 13
december in Kopenhagen. ANP
voorbereid op een discussie over
mijn lijsttrekkerschap. Mis
schien zou het congres een an
der hebben gekozen, dan had ik
er begrip voorgehad. Ik vind het
jammer dat ik die kans niet heb
gekregen. Het bestuur heeft een
snelle conclusie getrokken. Ik
accepteer dat en zal me loyaal
opstellen."
Wie moet de nieuwe lijsttrekker
worden?
„Ik heb er wel ideeën over, maar
zeg niets."
U mag kiezen: Leen van Dijke of
André Rouvoet.
„Nogmaals: Ik heb er wel ideeën
over, maar zeg niets. "GPD
door Theo Haerkena
Geheel volgens de Indone
sische folklore liet Abu
Bakar Bashir zich in het
ziekenhuis opnemen toen de
politie serieus in hem geïnte
resseerd raakte. Wie is de
man die geldt als leider van
de Indonesisch tak van Al
Qaeda?
Abu Bakar Bashir (64) is de
verpersoonlijking van het
moslimfundamentalisme dat
in Indonesië opleeft. Hij nam
de wijk nadat hem een zware
gevangenisstraf was opge
legd en keerde terug na de val
van Soeharto.
Bashir werd in 1979 tot ne
gentienjaar veroordeeld om
dat hij de gedachte aanvocht
dat de Pancasila-filosofie
uitgangspunt moest zijn van
alles. De Pancasila bestaat
uit vijf grondbeginselen.
Daaronder vallen het geloof
in één God (alle monotheïsti-
sche wereldgodsdiensten
worden erkend, evenals hin
doeïsme en boeddhisme) en
het principe van de eenheids
staat. Dat gaat ervan uit dat
etnische belangen onderge
schikt zijn aan het nationale
en dat de bevolkingsgroepen
vreedzaam samenleven
Bashir erkent allleen de Ko
ran. Toen zijn straf in 1983
werd omgezet in huisarrest
vluchtte hij naar Maleisië,
waar hij handelde in honing
en notenolie. Ondertussen
verspreidde hij zijn geloof.
Bashir behoort tot de harde
kern van radicalen voor wie
alles wat uit het Westen komt
vies en voos is. Osama bin
Laden is zijn held en dat
draagt hij uit tegenover de
tweeduizend studenten van
de Al Mukmin-kostschool in
Ngruki, vlakbij de sultans-
tad Solo. Hij stichtte die sa
men met geestverwanten.
Jongens en meisjes groeien er
gescheiden van elkaar op. Tv
en radio zijn taboe.
Het afgelopen jaar zijn der
tien ex-leerlingen in ver
scheidene buurlanden opge
pakt wegens terroristische
activiteiten. De bekendste is
explosievenexpert Fathur
Rahman Al Ghozi, die op de
Filippijnen werd gesnapt
met een ton aan explosieven,
bedoeld om de VS-ambassa-
de in Singapore op te blazen.
In 1985 werd de school in ver
band gebracht met een aan
slag op de boeddhistische
Borobudur.
Bashir heeft steeds ontkend
de leider te zijn van Jemaah
Islamiyah, de Indonesische
poot van Al Qaeda. Hij zegt
domweg dat er zoiets niet be
staat. Abu Bakar en andere
radicalisten streven naar één
grote moslimstaat die behal
ve Indonesië Maleisië en de
Filippijnen omvat.
Straf
Van Amerika en vooral van
joden moet Bashir niets heb
ben De aanslagen op 11 sep
tember in de VS waren 'Al
lah's straf voor de arrogantie
van de VS'. De Amerikaanse
tegenaanval op Afghanistan
was niet gericht op Osama
bin Laden maar op de islam,
zo betoogde hij. De aanslag
op Bali schreef Bashir on
middellijk toe aan de CIA,
bedoeld om de moslims, hij
ziet maar één echte islam, in
diskrediet te brengen.
Jakarta was tot voor kort
blind voor de radicale opvat
tingen van Abu Bakar en de
zijnen. Steeds klonk het dat
er geen redenen waren hem
aan te pakken. De autoritei
ten waren als de dood dat de
radicalen, hoewel ze nauwe
lijks steun hebben in de sa
menleving, amok zouden
maken. Onder buitenlandse
druk komen ze nu in actie.
Inmiddels heeft de Laskar Ji
had, de fanatieke militie die
op de Molukken zoveel
kwaad aanrichtte, zich ont
bonden en is ook de FPI-lei-
der Al Habib Mohammed Ri-
zieq Shihab opgepakt. Zijn
organisatie placht in Jakarta
cafés en restaurants kort en
klein te slaan. Nu is ook Abu
Bakar Bashir ingerekend. De
protestdemonstratie zater
dag voor het ziekenhuis be-
trof slechts honderd van zijn I
leerlingen. GPD
KABINETSCRISIS - De Oos
tenrijkse bondskanselier Leo
pold Figl heeft zijn bezoek aan
Nederland afgebroken, omdat
er in zijn land een kabinetscri
sis dreigt. De politici in Wenen
hebben onenigheid over de be
groting. Minister van Financi
en, Kamitz, heeft zijn ontslag
aan het bestuur- van de
Conservatieve Volkspartij
aangeboden, nadat de onder
handelingen tussen de coali
tiepartijen waren mislukt.
FRUIT - Het is een buitenge
woon goed fruitjaar voor de
Zeeuwse telers. De kilo-op
brengsten liggen zeer hoog.
Ook de kwaliteit is erg goed.
Alleen de afzet valt tegen.
REUZENIIAAI - Een haring-
logger uit Scheveningen heeft
een reuzenhaai gevangen me'.
een lengte van ongeveer zeven
meter en een gewicht van dra-
duizend a vierduizend kilo
gram
FILMS - De Sovjet-maat
schappij heeft de Weense bios
coopeigenaren verzocht in de
weekenden en op vrije dagen
Russische of volksdemocrati-
sche films te draa i enDe maat
schappij komt met dit verzoek,
omdat bioscoopeigenaren in
de Sovjetzone van Oostenrijk
met faillissement worden be
dreigd. Westerse films mogen
alleen nog op werkdagen wor
den vertoond.
Uitgever:
J. C. Boersema
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax: (0118)470102
E-mail: redac!ie@pzc nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)470102
E-mail redwalch@pzc nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel (0113)273000
Fax (0113)273030
E-mail: redgoes@pzc nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax. (0115)645741
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel (0114)372776
Fax. (0114)372771
E-maiï redhulst@pzc nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax (0111)454657
E-mail redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag l/m vri|dag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst'
8,30-17.00 uur
Internet: www pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag. tijdens kantooruren
zondag van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2.00)
per maand 20.50
per kwartaal 55,10
per jaar €209.90
Voor toezending per post geldt
een toeslag
E-mail: abo@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag 1,10
zaterdag 1 65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70.65.597
Postbank 35 93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd
Voor gewone advertenties
Tel: (0118) 484240
Fax: (0118)470100
Voor kleintjes Tel. (0118) 484321
Fax:(0118)484370
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze
(abonneipenten)administratie en om u te (laten) inlormeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ot door ons zorgvuldig geselecteerde
derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij PZC. afdeling
lezersservice. Postbus 18,4380 AA Vlissingen
Behoort tot UJSQEflGf
