Taal van het hart in woordenboek
Schietpartij veroorzaakt schok
Thuiswedstrijd voor Balkenende
KBO beziet Zeeuwse
kortingspas ouderen
Rillander vierde bij
EK voor machinisten
Jongen krijgt klap met glas
Bromfietser krijgt stapel boetes
Jongen mishandeld in Middelburg
Mobieltje geroofd op Boulevard
Meisje (16) beroofd in Goes
Lichtgewond bij aanrijding
Auto gestolen van Zuidsingel
Uitleg bij vijfduizend extra woorden uit Zeeuws dialect
Drankrijder
parkeert fout
in Hulst
Vrachtverkeer
moet door
dorp Oostdijk
Rommelmarkt
Hoekse Rakkers
Blaauwe Hoeve
weekeinde
Presentatie
landbouwplan
GOES - Een vijftienjarige inwoner van de gemeente Goes is
zaterdagnacht mishandeld in een horecagelegenheid aan de
Grote Kade in Goes.
De jongen werd zonder aanleiding geschopt en geslagen door
enkele onbekenden. Hij kreeg onder meer een klap met een
glas op zijn oog.
Het slachtoffer heeft bij de politie aangifte gedaan van mis
handeling.
VLISSINGEN - De politie heeft zaterdagavond rond twaalf
uur een 19-jarige Vlissingse bromfietser en zijn 24-jarige pas
sagier aangehouden. De twee reden zonder helm. De bestuur
der bleek ook geen certificaat te hebben. Hij gaf een valse
naam op en had meer gedronken dan is toegestaan.
De bestuurder kreeg voor alle vier de overtredingen een be
keuring. Bovendien moest hij zijn brommer twee uur laten
staan.
MIDDELBURG - Een 18-jarige jongen is in de nacht van za
terdag op zondag in elkaar geslagen op Plein 1940 in Middel
burg.
De jongen stond rond twee uur met een paar andere personen
te praten. Enkele personen stapten uit een geparkeerd busje,
waarop een woordenwisseling volgde. Vervolgens vielen er
klappen. De jongen raakte gewond aan zijn oor.
VLISSINGEN - Op vrijdagavond is een negentienjarige Vlis-
singer rond twaalf uur beroofd van zijn mobiele telefoon. De
man liep op de Boulevard in Vlissingen ter hoogte van de Ge
vangentoren toen hij een duw kreeg van een man Die griste
het mobieltje uit zijn handen en ging er van door. De telefoon
heeft een waarde van een paar honderd euro.
GOES - Een zestienjarig meisje uit Goes is in de nacht van
vrijdag op zaterdag onder bedreiging met een wapen beroofd
van haar tas. Dat gebeurde rond kwart voor een op het fiets
pad langs de Troelstralaan in Goes. De dader ging er lopend
vandoor.
RILLAND - Bij een kop-staartbotsing op de A58 ter hoogte
van Rilland is in de nacht van vrijdag op zaterdag een lichtge
wonde gevallen.
Een 21-jarige Middelburgse bestuurder van een bedrijfsauto
lette even niet op, waardoor hij in volle vaart achterop de wa
gen van een 22-jarige man uit Spijkenisse botste. Die werd
met nekklachten naar het ziekenhuis gebracht. Zijn passa
gier en de Middelburger bleven ongedeerd.
MIDDELBURG - In de nacht van zaterdag op zondag is een
auto gestolen aan de Zuidsingel in Middelburg. Het gaat om
een blauwe Opel Kadett met het kenteken SP-10_FJ. De
waarde van de auto is onbekend.
maandag 21 oktober 2002
door Rolf Bosboom
KAPELLE - De aanvulling op
het Woordenboek der Zeeuwse
Dialecten is na twaalf jaar af.
Het manuscript werd zaterdag
tijdens de Zeeuwse Dialectdag
in Kapelle overhandigd aan de
missionair minister-president
J.P. Balkenende en voorzitter
C. Martens van de Zeeuwsche
Vereeniging voor Dialectonder
zoek.
Het Woordenboek der Zeeuwse
Dialecten verscheen in 1964.
Het geeft niet alleen de beteke
nis, maar ook een uitgebreide
toelichting bij woorden uit de
Zeeuwse streektaal. Bovendien
bevat het illustraties. Inmiddels
is het boek toe aan zijn elfde
druk en zijn er zo'n tienduizend
exemplaren van verkocht.
Omdat duidelijk was dat nog
een behoorlijk aantal woorden
ontbrak, is in 1990 de Stichting
De Zeeuwse Taele opgericht, die
als doel heeft een tweede deel
van het woordenboek te realise
ren. Via de provincie, gemeen
ten, bedrijven en particulieren
is in totaal 180.000 euro bij el
kaar gebracht om dat voor el
kaar te krijgen.
HULST - Een achttienjarige
man uit Hulst is in de nacht van
vrijdag op zaterdag rond kwart
over drie in zijn woonplaats
aangehouden.
Op de Steensedijk reed hij bij
het inparkeren eerst tegen een
paaltje en daarna tegen een ge
parkeerde auto.
Vervolgens ging hij zijn huis
binnen. Uit een blaastest bleek
dat de Hulstenaar ruim drie
maal de toegestane hoeveelheid
alcohol op had. Hij bleek niet in
het bezit te zijn van een rijbe
wijs. Na het opmaken van pro
ces-verbaal werd hij weer in
vrijheid gesteld.
Allerlei werkgroepen, verspreid
over de provincie, hebben
Zeeuwse woorden en uitdruk
kingen verzameld. Al het mate
riaal, zo'n 27.000 woorden, is
vervolgens verwerkt. Eerst ge
beurde dat door M. Evenhuis,
die de letters A tot en met J heeft
gedaan. C. Fraanje heeft de
enorme klus van hem overgeno
men en onlangs afgerond. Uit
eindelijk bevat het 'supplement'
zo'n 5000 trefwoorden.
Het resultaat nam premier Bal
kenende zaterdag als eerste in
ontvangst, uit handen van voor
zitter J. de Regt van De Zeeuwse
Taele. Vervolgens droeg De Regt
de tekst officieel over aan de
Zeeuwsche Vereen iging voor
Dialectonderzoek. Die gaat er
een boekwerk van maken, dat
volgend jaar op 22 maart tijdens
de Nederlandse Dialectendag in
Middelburg ten doop wordt ge
houden.
Onderzoek
Tijdens de Zeeuwse Dialectdag
presenteerde R. van Bezooijen.
hoofddocent aan de Universi
teit van Nijmegen en voorzitter
van de Vereniging voor Dialect
wetenschap, zaterdag de uit
komsten van een onderzoek
waarin in totaal tien dialecten
in Nederland en Vlaanderen
met elkaar zijn vergeleken.
Daarvoor zijn dialectsprekers
telefonisch gevraagd naar hun
mening over hun streektaal. In
Zeeland concentreerde het on
derzoek zich op Nieuw- en Sint
Joosland.
Uit de resultaten blijkt dat de
Nieuwlanders hun dialect niet
als bijzonder waardevol of nut
tig beschouwen Het wordt ech
ter wel als 'gezellig' beschouwd,
meer dan in de andere onder
zochte plaatsen, aldus Van Be
zooijen. ,,De emotionele beteke
nis ervan is groot. Het is de taal
van het hart."
De onderzoekster toonde verder
met cijfers aan dat het 'dialect
verlies' in heel Nederland groot
is. Het percentage kinderen dat
de streektaal gebruikt ligt veel
lager dan in de vorige generatie.
Het verval in Zeeland valt in
verhouding tot de andere pro
vincies mee.
Demissionair minister-president Balkenende ontving, naast het manuscript, nog enkele boeken van voorzitter C. Martens van de Zeeuw
sche Vereeniging voor Dialectonderzoek; op de achtergrond voorzitter J. de Regt van De Zeeuwse Taele. foto Willem Mieras
door Rolf Bosboom
KAPELLE - Na een 'heel verve
lende' week amuseerde demis
sionair minister-president
J.P. Balkenende zich zaterdag
zichtbaar tijdens de Zeeuwse
Dialectdag. Hij kwam er graag
voor van zijn woonplaats Ca-
pelle aan den IJssel naar zijn ge
boorteplaats Kapelle. „Je bent
weer helemaal thuis als je deze
sfeer proeft."
Het was in gemeenschapscen
trum De Vroone in meerdere op
zichten een 'thuiswedstrijd'
voor Balkenende. Zijn grootva
der, destijds wethouder in Ka
pelle, was eind jaren zestig de
stichter van het centrum. „Zon
der hem was de Vroone er niet
geweest. En onze minister
president ook niet", zei C. Mar-
tens, voorzitter van de Zeeuw
sche Vereeniging voor Dialect
onderzoek.
De roerige politieke situatie
moest zaterdag maar onbespro
ken blijven, vond Martens. Bal
kenende ('in de politiek moet je
de zaken nemen zoals ze zijn')
stipte de gebeurtenissen van de
afgelopen week af en toe aan.
Soms op verrassende momen
ten. Hij citeerde bijvoorbeeld
Joop van Zijp uit diens streek
taalrubriek in de PZC, die over
hem schreef. 'Mos j'mzie staè op
't bordes bie Hare Majesteit, mee
z'n eêle kabinet. Nie d'n groas-
ten van allemaèle, ma we d'n
dappersten.' „Dat dappere pro
beer ik in elk geval waar te
maken, in die zin dat ik mijn
verantwoordelijkheid niet wil
ontlopen, hoe moeilijk dat soms
ook is."
Taalrijkdom
Het verzoek van de Zeeuwsche
Vereniging voor Dialectonder
zoek om de vraag te beantwoor
den in hoeverre de streektaal
voor hem een handicap is ge
weest, verbaasde de premier.
„Een handicap? Ik vind het eer
der een groot voordeel. Mensen
die dialect spreken beschikken
over een grotere taalrijkdom
dan mensen die alleen ABN
spreken. De streektaal is iets om
trots op te zijn."
Balkenende ging ook op het in
gediende verzoek in om het
Zeeuws officieel te erkennen als
streektaal. „Daar zitten goede
en slechte kanten aan. Die moe
ten we op een rij zetten en tegen
elkaar afwegen." De Neder
landse Taalunie heeft een nega
tief advies gegeven, maar het is
de minister van Binnenlandse
Zaken die over het verzoek be
slist.
De premier gaat ervan uit dat
dat op relatief korte termijn ge
beurt. ,Ik verwacht dat er in het
vroege voorjaar van 2003 een
besluit ligt."
door Harold de Puysseleijr
TERNEUZEN - De Katholieke
Bond van Ouderen (KBO) in
Zeeland onderzoekt de moge
lijkheid een kortingspas voor de
leden in het leven te roepen.
Het initiatief vindt plaats in na
volging van de introductie van
een landelijke pas, waarmee le
den van de ouderenbond kor
ting krij gen op zaken als de tele
foonrekening of de aanschaf
van een nieuwe bril.
„Landelijk kent de KBO de vijf-
tienplusregeling, waarmee je bij
een aantal zaken in den lande
vijftien procent korting kunt
krijgen. Een aantal van die za
ken is echter in Zeeland hele
maal niet vertegenwoordigd,
zodat onze leden daar weinig
OOSTDIJK - Vanwege weg
werkzaamheden op de kruising
van de Eerste Vlietwegen de pa
rallelweg bij Oostdijk, moet het
vrachtverkeer deze week door
het dorp rijden.
Waterschap Zeeuwse Eilanden
had samen met de dorpsraad
een andere omleidingsroute be
paald, maar die bleek niet ge
schikt te zijn voor vrachtver
keer.
Vorige week belandde een
vrachtwagen in de sloot bij de
kruising van de Eerste met de
Tweede Vlietweg, doordat de
bocht te krap bleek te zijn.
Het uitgaande vrachtverkeer
wordt daarom tot en met vrijdag
door het dorp en via de Tweede
Vlietweg geleid. Het inkomende
vrachtverkeer moet de route via
de Oude Dijk en de Oomshoek-
seweg volgen.
Het waterschap heeft er bij de
betrokken bedrijven op aange
drongen dat de chauffeurs met
gepaste snelheid door Oostdijk
rijden.
HOEK - Buurthuis De Hoekse
Rakkers in Hoek houdt op za
terdag 23 november van 10.00
tot 13 00 uur een rommelmarkt
in het dorpshuis aan het Molen-
Pleim
voordeel aan hebben", zegt vi-
ce-voorzitter Dick Dijkgraaf
van de Zeeuwse ouderenbond.
„Daarom zoeken wij naar
Zeeuwse bedrijven die korting
willen geven aan ouderen, zoals
levensmiddelenbedrijven en
bouwmarkten."
Het plan om een kortingpas in te
voeren die specifiek gericht is
op Zeeuwse ouderen, staat ver
meld als speerpunt in het werk
plan 2003 van de KBO. Daarin
staat verder, dat het bestuur van
de bond de contributie licht wil
verhogen om ondersteuning
voor het bestuur en enkele com
missies van de bond in te kopen.
Bij de KBO zijn ruim zesdui
zend Zeeuwse ouderen aange
sloten.
Het bestuur van de bond be
hoort eigenlijk ondersteuning te
krijgen van een consulente die
het Klaverblad daarvoor be
schikbaar stelt.
Het Klaverblad is een bunde
ling van zes organisaties in de
provincie die actief zijn op het
gebied van de zorg- en de
dienstverlening.
Bij de vorming van het Klaver
blad - alweer enkele jaren gele
den - was het de bedoeling dat
de consulente het bestuur en de
kringen van de KBO zou gaan
ondersteunen.
Betaalde kracht
„Steeds meer blijkt dat de con
sulente niet in staat is om haar
taken voor de KBO te vervullen.
Ze wordt hoe langer hoe meer
voor andere werkzaamheden
binnen het Klaverblad opge
slokt. Daarom willen wij op
zoek gaan naar een betaalde
kracht die ons tussen de twaalf
en zestien uur per week bij kan
staan", licht Dijkgraaf toe
Het gaat om aanvullende onder
steuning voor het dagelijks be
stuur van de bond. en onder
steuning van de commissie
Identiteit en de commissie Ont
wikkeling en Ontspanning.
Ook moet de nog aan te werven
parttime functionaris contact
onderhouden namens de
Zeeuwse bond met de landelijke
bond.
Het dagelijks bestuur schat in
dat de bond jaarlijks tussen de
1250 en 1500 euro kwijt is voor
het inhuren van de ondersteu
ning.
Het werkplan 2003 komt dins
dag 29 oktober ter goedkeuring
aan de orde in de algemene le
denvergadering van de KBO. De
vergadering is om 10.00 uur in
zaal Van Leuven in Klooster-
-£3Pdi!-
door Rolf Bosboom
RILLAND - John Janse uit Ril
land heeft de afgelopen dagen
hoge ogen gegooid tijdens de
jaarlijkse Europese Machinis
tenkampioenschappen in het
Spaanse Malaga. Hij eindigde
als vierde in het algemeen klas
sement. Op het onderdeel wiel-
laders werd hij Europees kam
pioen.
Het is de derde achtereenvol
gende keer dat Janse zijn behen
digheid met graaf- en andere
machines in Malaga mocht de
monstreren. Elk jaar scoort hij
beter. In 2000 werd hij 28e in het
totaalklassement, vorig jaar
twaalfde en dit jaar dus vierde,
in een veld van 46 deelnemers
uit dertien landen. „En het
scheelde maar een paar pun
ten met de derde plaats", zegt
Janse.
Lange tijd voerde de Rillander
zelfs het klassement aan. In de
slotfase moest hij echter enkele
concurrenten voor laten gaan.
Toen kwamen de kleine machi
nes aan bod en dat is zijn zwaks
te punt. „Ik werk bij een aanne
mersbedrijf in Heinkenszand
altijd met grote machines. Voor
de kleinere moet ik apart trai
nen. Het valt niet mee om die te
vinden. Je moet specifieke ma
chines hebben, want tijdens het
EK wordt het nieuwste van het
nieuwste gebruikt."
Revanche
Op in totaal tien verschillende
machines moesten de deelne
mers tijdens het EK aan de slag.
De wielladers gaan Janse altijd
het beste af. In 2000 werd hij in
die categorie al kampioen, vorig
jaar miste hij op een haar na de
titel, maar nu heeft hij revanche
kunnen nemen.
HULST - Verzorgings- en ver
pleeghuis de Blaauwe Hoeve
houdt op zaterdag 2 en zondag 3
november het traditionele
Blaauwe Hoeve weekend.
Beide dagen is er onder meer een
verkoop van handwerkproduk-
ten die door de bewoners onder
begeleiding zijn gemaakt. Er is
een gevarieerd aanbod artike
len. Zaterdag kan het publiek
van 10.00 tot 17.00 uur in de
Blaauwe Hoeve terecht, zondag
van 11.00 tot 18.00 uur.
Niet alleen Janse, maar ook de
twee andere Nederlandse deel
nemers deden het goed. Ton Ver
dam uit Utrecht won zelfs het
totaalklassement; Roger van
Nispen werd verdienstelijk
achttiende. Samen met de pres
tatie van de Zeeuw was het team
goed voor een eerste plaats in
het landenklassement, zodat de
wisselbeker naar Nederland
komt
Gezien de progressie die hij
maakt, verwacht Janse volgend
jaar nog hoger te eindigen
„Dan lukt het zeker om bij
de eerste drie te komen." Van
avond vliegt hij terug naar Ne
derland.
BROUWERSHAVEN - Het
Landbouwontwikkelingsplan
(LOP) Schouwen-Duiveland
wordt maandag 28 oktober van
af 19.30 uur gepresenteerd tij
dens een bijeenkomst in het
Tonnenmagazijn in Brouwer
shaven.
Een sectorwerkgroep en een
projectgroep zijn geruime tijd
bezig geweest met de opstelling
van dit LOP. Het moet een bij
drage leveren aan de menings
vorming over de ontwikkeling
van de landbouw op Schouwen-
Duiveland.
Veel nieuwe ontwikkelingen
komen als bedreiging over. De
belangrijkste opdracht vanuit
het LOP aan de ondernemers en
de instanties die zich inzetten
voor de landbouw, is deze be
dreigingen waar mogelijk om te
zetten in kansen.
Verder worden in dit plan zoveel
mogelijk oplossingen aange
dragen voor knelpunten waar
de agrarische ondernemers te
genaan kunnen lopen bij be-
drijfsomschakeling. Het LOP
moet het startpunt vormen voor
toekomstig overleg over de
landbouw.
Tijdens de presentatie in het
Tonnenmagazijn in Brouwer
shaven worden inleidingen ge
geven door voorzitter P. Vis van
de projectgroep LOP en door P
Feijtel, directeur Accon en
voorzitter MKB Zeeland. Ver
volgens wordt het LOP aange
boden aan gedeputeerde A
Poppelaars, wethouder L. Ge-
luk-Poortvliet en aan H. Remijn
van de afdeling Agrarisch
Schouwen-Duiveland van de
ZLTO.
door Nadia Berkelder
VLISSINGEN - Bedrijfsleider
J. Swartjes van café Nationaal
staat zondagmiddag versla
gen voor zijn café. Klanten en
buren komen een praatje ma
ken. „Gaat het?", vraagt een
meisje. Ze aait even over z'n
arm. Het gaat wel, zegt Swart
jes. Hij lijkt nauwelijks te be
seffen wat er is gebeurd „Ik
moet het geloof ik nog een
plekje geven."
Hij was zelf niet aanwezig toen
de schietpartij plaatsvond. ,,Ik
was niet aan het werk omdat ik
ziek ben, maar ik woon hier om
de hoek, dus ik was er binnen
vijf minuten." Hij is direct aan
de slag gegaan. ,,Ik heb slacht
offerhulp gebeld en gezegd dat
ik niet wist wat ik moest doen.
Die zijn meteen gekomen. Ze
hebben een kantoor ingericht
en zijn tot vanmorgen negen
uur bezig geweest. Alle aan
wezigen mochten één voor één
hun verhaal doen." De klanten
zijn allemaal erg geschrokken.
„Voor veel mensen is dit hun
tweede huis, voor sommigen
zelfs hun eerste." Gistermid
dag was er voor het personeel
en de mensen die binnen wa
ren tijdens de schietpartij een
speciale bijeenkomst. „Achter
gesloten deuren", zegt Swart
jes. „Ik wil dat mensen rustig
hun verhaal kunnen doen."
De mensen zullen wel hun con
clusies trekken, denkt hij.
Weer Nationaal. „Wij zijn de
enige nachtzaak in Vlissingen.
Iedereen zit bij ons binnen. Als
er dan iets gebeurt, is het bij
ons." Swartjes is bang dat de
gemeente het café sluit. „Dan
worden we dubbel gepakt Het
is toch een eigen personeelslid
dat is neergeschoten Voor de
gemeente Vlissingen is de
schietpartij overigens geen re
den om direct in te grijpen.
„Meestal doen we dat ook niet
gelijk", zegt loco-burgemees
ter C. de Keijzer desgevraagd.
„Dit zijn toch incidenten."
Privacy
Volgens de bedrijfsleider pro
beert Nationaal er alles aan te
doen om het binnen zo veilig
mogelijk te maken. Er hangen
camera's, maar de beelden
worden niet opgenomen.
„Benzinepompen mogen wel
filmen, maar wij niet. Dat
heeft iets te maken met aan
tasting van de privacy." Bij het
café staan 's nachts twee por
tiers van beveiligingsbedrijf
Omega Security uit Breda.
Verder loopt er nog iemand
van Nationaal zelf door de
zaak. „Sinds we met dat bevei
ligingsbedrijf werken, hebben
we geen problemen meer ge
had. De jongen die is neerge
schoten had veel ervaring. Hij
heeft zes jaar voor de Verenig
de Naties gevochten. Hij is
heel rustig en gediscipli
neerd."
De politie laat zich 's nachts
niet zien op het Bellamypark,
zegt Swartjes. „In Middelburg
en Goes staan altijd wagens op
de toegangswegen naar de
Markt. Hier zie je ze nooit.
Laatst is hier tegenover ie
mand in elkaar geslagen. De
politie kwam pas toen ze die
man al in de ambulance had
den gelegd, na twintig minu
ten 'Wat is hier gebeurd?',
vroegen ze toen. De politiewa
gens moeten helemaal uit Mid
delburg komen, terwijl hier
om de hoek ook een bureau
zit." Volgens Swartjes zijn
hardere maatregelen nodig.
„Als ze daar op dat gebouw
een camera ophangen, kunnen
ze alles op het plein volgen."
Bij het beveiligingsbedrijf is
de klap hard aangekomen. „Ik
ben ontzettend geschrokken",
zegt directeur R. Ramsoebhag.
„Dit is de grootste nachtmer
rie van een werkgever." Hij
omschrijft het slachtoffer als
'positief ingesteld'. „Hij is heel
rechtschapen, verbaal sterk.
Hij lost alles pratend op."
Ramsoebhag kent de neerge
schoten portier goed. Hij heeft
samen met hem bij defensie
gewerkt. Het is de eerste keer
dat een werknemer van het be
drijf neergeschoten wordt.
Blauwe plek
In de kroegen aan het Bella
mypark wordt zondagmiddag
maar over één ding gepraat.
Een horeca-ondernemer
hoopt dat de gemeente snel in
grijpt. Een winkelier zegt dat
hij zoiets wel had verwacht. In
café De Dop staat 's middags
een groepje nachtportiers kof
fie te drinken. De gebeurtenis
sen hebben indruk gemaakt op
de toch stevige jongens „Een
blauwe plek hoort erbij", zegt
één van hen. „Dat is 'part of
the job'Maar dit zet je wel aan
het denken."
foto Ruben Oreel
Bezoekers verlaten geschokt het pand na de schietpartij bij het Vlissingse café Nationaal.
