PZC
Parlement roept Prodi op matje
Kans op Iers 'nee' groter bij regen
Opwinding België
over uitzetting
van vijfjarig meisje
Soekarnoputri haalt naar veiligheidsdiensten
Commissievoorzitter houdt vast aan kritiek op stabiliteitspact
Poging moord
op getuige proces
tegen Milosevic
Poolse president
dreigt parlement
weg te sturen
Doden door
bomaanslag
op Filipijnen
7
Gijzeling op Duitse school zonder bloedvergieten beëindigd
Sinn Fein verwerpt oproep Blair
Russische gouverneur vermoord
Strafzaak Riefenstahl geseponeerd
Massagraf ontdekt in Bosnië
Vaticaan contra bisschoppen in VS
zaterdag 19 oktober 2002
van onze redactie buitenland
JAKARTA - De Indonesische
president Megawati Soekar-
noputri heeft de veiligheids
diensten de oren gewassen en
gezegd dat de verwoestende
aanslag in Bali vorige week
voorkomen had kunnen wor
den als het bestuursapparaat
beter zou functioneren. Ze zei
dit in Jakarta in een toespraak
tot de vereniging van gepensio
neerde militairen.
Soekarnoputri ondertekende
gisteren twee decreten over de
strijd tegen het terrorisme. Ze
voorzien in meer bevoegdhe
den voor de autoriteiten die on
derzoek doen naar de aanslag
in Bali. Ook bieden de decreten
de mogelijkheid veroordeelde
terroristen de doodstraf te ge
ven.
Abu Bakar Bashir, de leider
van de radicale moslimgroep
Jemaah Islamiyah die ervan
wordt verdacht achter de bloe
dige aanslag in Bali te zitten, is
gisteren opgenomen in een zie
kenhuis in de Javaanse stad
Solo. De 64-jarige zou zich
vandaag moeten melden bij de
politie in Jakarta voor een ver
hoor over mogelijke betrok
kenheid bij terroristische acti
viteiten. Het is onduidelijk of
het verhoor doorgaat. Bashir
werd gisteren tijdens een pers
conferentie niet goed en viel
flauw. Volgens zijn arts moet
Bashir zeker vijf dagen in het
hospitaal blijven.
Jemaah Islamiyah (JI) zou vol
gens onder meer de VS en Au
stralië achter de aanslagen op
Bali zitten. Bashir ontkent het
bestaan van de JI en dus ook
van zijn vermeende leider
schap en betrokkenheid. Het
verhoor zou zich onder meer
richten op uitlatingen van een
gearresteerd lid van Al Qaeda.
Die heeft in gesprekken met de
Amerikaanse autoriteiten Bas
hir in verband gebracht met
plannen om aanslagen te ple
gen. De moslimgeestelijke
wordt ook verdacht van be
trokkenheid bij een bomexplo
sie in Indonesië in 2000.
De Verenigde Staten zijn vrij
dag begonnen met de evacuatie
van ongeveer 350 medewer
kers en hun familieleden van
de Amerikaanse ambassade in
Jakarta. De maatregel is het
gevolg van de aanslagen op
Bali afgelopen weekeinde. Er
ontplofte toen ook een bom na
bij de woning van de honorair
consul van de VS. GPD/ANP
'doorFonsSegenhout
en Jaap Folkerts
PARUS - De voorzitter van de
Europese Commissie, Romano
Prodi, heeft gisteren ondanks
een storm van protest zijn kri
tiek op het stabiliteitspact ge
handhaafd.
Prodi zei na een ontmoeting met
de Franse premier Raffarin dat
hij waarde hecht aan de regel
dat overheden hun begrotings
tekorten niet boven de drie pro
cent van het bruto binnenlands
product (bbp) mogen laten ko
men. Tegelijkertijd pleitte hij
echter voor een intelligente en
praktische toepassing van de re-
gels.
Donderdag had hij het Stabili
teitspact in een interview in Le
Monde als 'dom' en inflexibel
'getypeerd. Dat leverde hem for
se kritiek en veel onbegrip op.
Prodi betreurt 'geen woord' van
zijn uitlatingen, zo liet hij giste
ren via zijn woordvoerder we
ten. Het Europees Parlement
heeft de Italiaan inmiddels op
het matje geroepen. Maandag
moet de commissievoorzitter
voor het parlement verschijnen.
Lidstaten
Ook lidstaten van de Europese
j 'Unie hebben Prodi's uitspraken
'bekritiseerd. Demissionair pre
mier Balkenende noemde zijn
uitlatingen gisteren na afloop
,van de ministerraad 'onbegrij
pelijk'. Op deze manier laadt
Prodi de verdenking op zich
dat hij de monetaire unie en de
DEN HAAG - Er is geprobeerd
iemand te vermoorden die nog
moet getuigen in het Milosevic-
proces.
Dit blijkt uit een schriftelijk be
vel van voorzittend rechter May
dat de griffie van het Joegosla-
,vië-Tribunaal gisteren bekend
heeft gemaakt. Daarin wordt
gelast dat de getuige om veilig
heidsredenen achter gesloten
'deuren zal worden gehoord.
De rechters hebben hun besluit
j genomen op basis van een ver-
trouwelijk verzoek dat de aan
klagers op 17 september hadden
ingediend.
Over de datum van de moordpo
ging zijn geen mededelingen ge-
'daan.
De getuige - voor zijn eigen be-
j scherming aangeduid met de
.codenaam C-028 - zal volgens
de schriftelijke toelichting die
de aanklagers van tevoren heb
ben gegeven op de geplande be
wijsvoering, spreken over de
-steun die de Servische regering
gaf aan paramilitaire groepe
ringen zoals Seseljs Cetniks of
Arkans Tijgers en over de steun
van het Servische ministerie
van Defensie aan de Kroatische
'Serviërs. ANP
BOEDAPEST - De Poolse presi
dent Aleksander Kwasnieuwski
wil het parlement ontbinden als
dat er niet in slaagt zijn werk op
een normale manier te doen.
Kwasnieuwski kwam met zijn
dreigement, nadat radicale par
lementariërs het werk van de
politici enkele dagen hadden
weten stil te leggen en de parle
mentsvoorzitter uit zijn functie
dreigde te worden gezet.
De aanleiding tot de parlemen
taire crisis ligt in een van de ge
voeligste problemen in de Pool
se samenleving van dit moment:
de regering kondigde deze week
aan dat de G-8 elektriciteitsbe
drijven en het Warschause ener-
giebedrijf Stoen voor het einde
van het jaar aan een Duitse on-
I derneming worden overgedaan
Maar radicale rechtse organisa-
ties verzetten zich met hand en
tand tegen 'de uitverkoop van
.staatseigendommen'.
De rechtsradicale parlementa
riër Gabriel Janowski bezette
woensdag het parlementaire
spreekgestoelte en maakte ieder
debat onmogelijk.GPD
euro niet serieus neemt, vindt
Balkenende. „Hij begeeft zich
op een hellend vlak.
De regeringsleiders van Spanje,
Luxemburg en in mindere mate
Frankrijk en Italië verdedigden
donderdag op een congres van
door Harm Harkema
DUBLIN - Het is dezer dagen in
Ierland onmogelijk om niet ge
confronteerd te worden met het
referendum waarmee vandaag
wordt beslist over het Verdrag
van Nice en daarmee over de
toekomst van de uitbreiding
van de Europese Unie. Kranten
besteden er vele pagina's aan,
discussieprogramma's op radio
en tv gaan over vrijwel niets an
ders en aan iedere lantaarnpaal
hangt wel een affiche.
Volgens de laatste opiniepeilin
gen zegt meer dan veertig pro
cent van de Ieren 'ja' tegen Nice,
en minder dan dertig procent is
tegen. De pap lijkt dus gestort,
maar kom daar niet mee aan bij
Fianna Fail, de regeringspartij
van premier Bertie Ahern en de
belangrijkste advocaat voor een
ja-stem. Een campagne-mede-
werkster wijst op de 20 tot 25
procent van de kiezers die nog
geen keus heeft gemaakt. Ze
herinnert ook aan het debacle
van vorig jaar, toen het eerste
referendum over dezelfde kwes
tie werd gehouden.
Ierland, met een krachtige pro-
Europese traditie zou pro
bleemloos instemmen met het
verdrag, en dus de weg openen
voor uitbreiding van de Europe
se Unie met tien voormalige
Oostbloklanden. Dat was al
thans de verwachting. De ge
makzuchtige regering-Ahern
deed amper moeite de bevolking
te overtuigen, maar had buiten
de fanatieke nee-campagne ge
rekend. Die profiteerde van de
ongekend lage opkomst (34 pro
cent) en won onverwacht. Ruim
54 procent van de stemmers
christendemocraten in het Por
tugese Estoril het stabiliteits
pact.
Europees commissaris Pedro
Solbes (Monetaire Zaken)
schaarde zich gisteren bij de cri
tici. In Barcelona verklaarde
keerde zich tegen ratificatie van
het Verdrag van Nice, vooral
omdat daarin ook de oprichting
is geregeld van een Europese le
germacht en dus de Ierse neu
traliteit - een gevoelig onder
werp - in gevaar zou brengen.
Deze keer worden mil j oenen eu
ro's in de strijd geworpen en de
lantaarnpalen met ja-affiches
zijn dan ook veruit in de meer
derheid. Is het niet Ja, voor ba
nen (Fianna Fail), dan is het wel
Ja, voor banen en groei en Ier-
lands toekomst (van Fine Gail,
de belangrijkste oppositiepartij
in het parlement).
Handig hamert de ja-campagne
ook op het nationale eigenbe
lang. Zonder de vele miljarden
Solbes dat het pact voldoende
flexibel is om goed economisch
beleid te voeren.
Het pact is eind 1996 opgesteld
om een sterke euro te garande
ren. Oorspronkelijk moesten de
lidstaten in 2004 hun begro-
aan Europese steun in de afgelo
pen decennia zou Ierland niet
het welvarende land zijn dat het
nu is.
Met een 'ja' voor Nice blijft Ier
land tot het hart van de Unie be
horen en wordt voor het be
drijfsleven ten oosten van het
voormalige IJzeren Gordijn bo
vendien een nieuwe markt met
honderd miljoen nieuwe klan
ten opengelegd, is het verhaal.
Idealisten
Tegelijkertijd presenteert de ja-
campagne ook aan idealisten
een motief: Europa heeft Ier
land, dat lange jaren geleden
heeft onder Britse overheersing,
opgetild in de vaart der volke-
tingstekorten hebben wegge
werkt, maar de Europese
Commissie liet onlangs al door
schemeren dat mag worden ge
wacht tot 2006.
Het interview van Prodi leverde
donderdag op de valutamark-
ren. Wij Ieren zijn nu verplicht
om die arme Oost-Europese
drommels dezelfde kans te bie
den.
Het reclamegeweld van de te
genstanders van Nice haalt lang
niet de omvang van de ja-cam-
pagne en heeft ook inhoudelijk
een mankement. Zo blijft het re
publikeinse Sinn Fein hameren
op het neutraliteitsargument.
De regering wappert nu echter
met een speciaal voor dit doel
vervaardigde Europese verkla
ring, waarin de neutraliteit van
Ierland wordt bevestigd.
De nee-campagne omvat verder
een ratjetoe van argumenten
van randgroeperingen uit zowel
uiterst linkse als rechtse kring.
ten een forse daling van de euro
koers op.
Prodi zei na afloop van zijn be
raad met Raffarin dat er 'zoals
gebruikelijk meerdere redenen
zijn voor koersschommelingen'.
DPA/AFP
Zo zegt de kleine Socialistische
Partij 'nee', omdat Nice de pu
blieke sector zou vernietigen.
Volgens orthodox-katholieken
maakt 'Nice' abortus provoca-
tus mogelijk. En anti-immigra-
tiegroeperingen vrezen een
stroom aan obscuur Oost-Euro
pees volk.
De nee-campagne is bovendien
in verlegenheid gebracht nu ge
bleken is, dat een van haar
belangrijkste woordvoerders
banden heeft met rechts-extre-
misten. „Dat doet ons denk ik
geen goed", denkt ook Molly
O'Driscoll die bij de universiteit
namens Green Party folders uit
deelt waarin Nice juist op linkse
gronden wordt afgewezen.
Fortuyn
Toch kan ook deze keer de nee
campagne niet worden uitge
vlakt, al is het alleen al omdat ze
toevluchtsoord zou kunnen zijn
voor ontevreden kiezers, een
soort Iers equivalent voor de
Lijst Pim Fortuyn in Nederland.
„Het is natuurlijk te gek voor
woorden dat de regering een
tweede referendum houdt, lou
ter omdat de uitkomst van het
eerste haar niet uitkomt. Dat is
kiezersbedrog", zegt folkzan-
ger/gitarist Raphael Doyle na
het zingen van A Song for Ire
land in een pub in Dublin.
Toch gaat Doyle (in het dage
lijks leven geschiedenisleraar)
voor het Verdrag van Nice stem
men: „Omdat ik zoals veel Ieren
pro-Europa ben." Doyle ver
wacht dat de Ierse kiezer van
daag met het verdrag instemt.
„Alleen bij bar slecht weer en
dus een lage opkomst, geef ik de
nee-campagne nog een kans."
GPD
door Pascale Thewissen
BRUSSEL - In België is op
schudding ontstaan over de
beslissing van de vreemdelin
gendienst om een vijfjarig Con-
golees kind moederziel alleen
op het vliegtuig terug naar Kin
shasa te zetten.
Volgens de VN-vluchtelingen
organisatie (UNHCR) is in het
Afrikaanse land niemand die
voor het meisje wil of kan zor
gen. Haar vader is - aldus de
krant De Morgen, die de zaak
gisteren aan het licht bracht -
vermoedelijk vermoord; haar
moeder verblijft in Canada,
waar ze asiel heeft aange
vraagd.
Grote vraag is dan ook of het
meisje donderdagavond door
iemand op het vliegveld van
Kinshasa is opgevangen. Een
woordvoerster van de vreemde
lingendienst kon daar gisteren
geen uitsluitsel over geven.
Het is niet voor het eerst dat de
Belgische vreemdelingendienst
in opspraak is. Eerder dit jaar
werd bekend dat een Georgi
sche man, die aan een besmette
lijke vorm van tuberculose leed,
na een verblijf van twee maan
den in een asielzoekerscentrum
op straat was gezet, met het ver
zoek België te verlaten. De man
zwierf twee weken rond alvo
rens zich vrijwillig te melden bij
een ziekenhuis.
De zaak van de vijfjarige Tabita
Mubilanzila speelt al sinds 18
augustus. Op die dag komt het
meisje aan in Brussel, samen
met een man die zich uitgeeft
voor haar vader. Het blijkt ech
ter om een oom te gaan, die in
Nederland verblijft. Omdat het
meisje niet over geldige reisdo
cumenten beschikt en van haar
echte ouders elk spoor ont
breekt, wordt ze overgebracht
naar het gesloten asielzoekers
centrum bij vliegveld Zaven-
tem, waar andere gestrande
vluchtelingen zich over haar
ontfermen.
Smeekbede
De dienst Vreemdelingenzaken
besluit vrij snel het meisje uit te
wijzen. Ondanks de smeekbede
van de oom, die het meisje naar
haar moeder in Canada wil
brengen. De vrouw is daar een
procedure tot gezinshereniging
begonnen. Zowel de Canadese
autoriteiten als de Canadese
ambassade in Parijs zouden
zich bereid hebben verklaard
om daaraan mee te werken.
De Belgische vreemdelingen
dienst beweert echter dat de
moeder het kind helemaal niet
terugwil en vraagt de Belgische
ambassade in Kinshasa op zoek
te gaan naar familieleden in
Congo. De oma van het meisje
en een andere oom blijken nog in
het Afrikaanse land te wonen.
Waarop Tabita donderdagoch
tend op het vliegtuig wordt ge
zet. Volgens de UNHCR, die het
lot van de vijfjarige Tabita gaat
onderzoeken, woont in Congo
alleen nog een jonge neef van de
moeder, die nog studeert en niet
in staat is een kind op te voeden.
MANILA - Op de Filipijnen zijn
gisteren zeker drie mensen om
gekomen en meer dan twintig
gewond geraakt toen een bom
ontplofte in een bus. De bus met
passagiers reed in de voorstad
Quezon van de hoofdstad Mani
la toen de bom afging.
De politie had gisteren diverse
telefonische dreigementen ont
vangen. Er zouden bomaansla
gen worden gepleegd in open
bare gebouwen in de omgeving
van Manila en Zamboanga. De
politie nam zo veel mogelijk
voorzorgsmaatregelen en liet
tal van gebouwen ontruimen. Er
werden echter geen bommen ge
vonden.
Donderdag kwamen bij twee
explosies in de Zuid-Filipijnse
stad Zamboanga zeven mensen
om het leven en raakten er meer
dan honderd gewond.
Niemand heeft de verantwoor
delijkheid opgeëist voor de aan
slagen. De politie vermoedt dat
rebellen van Abu Sayyaf erach
ter zitten. Die groepering, die
banden zou hebben met het ter
roristennetwerk Al Qaeda, be
weert een islamitische staat te
willen in het zuiden van de Fili
pijnen. Maar de regering be
schouwt haar eerder als een
misdaadbende die mensen ont
voert voor het losgeld en moor
den pleegt, dan als een serieuze
politieke beweging.
DPA/RTR/ANP
LONDEN - Sinn Fein verwerpt de oproep van de Britse pre
mier Blair aan de IRA om zichzelf op te heffen. Sinn-Fein-lei-
der Gerry Adams zei gisteren dat 'dit niet de tijd is voor een ul
timatum', zo meldde de BBC. Sinn Fein geldt als de politieke
arm van de Noord-Ierse terreurgroep IRA.
Londen schortte maandag voor de vierde maal het regionale
bestuur van Noord-Ierland op. Directe aanleiding was een
schandaal over IRA-infiltratie binnen het Britse ministerie
van Noord-Ierse zaken. Bij onderzoek in Sinn-Feinkantoren
in Belfast werden geheime regeringsstukken gevonden. ANP
MOSKOU - De gouverneur van de Russische oostelijke regio
Magadan is gisteren in het centrum van Moskou doodgescho
ten. Valentin Tsvetkov werd door twee nog onbekende daders
benaderd en door een van hen in het hoofd geschoten, aldus
politiebronnen in de Russische hoofdstad.
De 5 4-j arige ingenieur was sinds 1996 gouverneur van de gro
tendeels geïsoleerde regio. Hij was eigenaar van een goudver
werkingsfabriek in Magadan en een dominant figuur in de in
dustrietak. Vorig jaar werden in Rusland 327 huurmoorden
gepleegd op zakenlieden en overheidsfunctionarissen. AFP
BERLIJN - Een strafrechtelijk onderzoek tegen nazi-cineas-
te Leni Riefenstahl wegens ontkenning van de holocaust is
door het Openbaar Ministerie in Frankfurt geseponeerd.
De 100-jarige Riefenstahl was door een zigeunerorganisatie
in Keulen, Rom, aangeklaagd omdat zij had beweerd dat zi
geuners die uit concentratiekampen waren gehaald om als fi
guranten op te treden in haar film Tiefland, niets was overko
men. Rom verweet Riefenstahl niets te hebben gedaan om de
zigeuners, na van hun diensten gebruik te hebben gemaakt,
uit de kampen te houden. Allen moesten terug naar de kam
pen en velen kwamen om.
Het OM zei te hebben vastgesteld dat de opmerkingen van de
cineaste geen ontkenning van de holocaust inhouden. AP
SARAJEVO - Forensische experts hebben gisteren in het
noordoosten van Bosnië een massagraf met zeker honderd li
chamen gevonden. Het gaat waarschijnlijk om moslims die in
1995 na de val van Srebrenica zijn vermoord.
Het massagraf ligt bij het dorp Kamenica, zo'n 70 kilometer
ten noordoosten van Sarajevo. Het is het zevende massagraf
dat sinds het einde van de oorlog in die omgeving is ontdekt.
Sinds het einde van de oorlog in Bosnië, waarbij zo'n 200.000
mensen om het leven kwamen, zijn bijna 10.000 lichamen op
gegraven. De identificatie gaat waarschijnlijk nog jaren du
ren. AP
ROME - Het Vaticaan verwerpt het actieplan van de Ameri
kaanse bisschoppen tegen seksueel misbruik door priesters.
De bisschoppen moeten met nieuwe voorstellen komen om
deze priesters te kunnen straffen, zo heeft het Vaticaan be
paald in een gisteren gepubliceerde brief.
Het besluit van Rome betekent een forse tegenslag voor de
Amerikaanse bisschoppen. Ze besloten in juni elke pedofiele
priester meteen uit zij n functie te zetten. Maar volgens het Va
ticaan zijn de voorstellen verwarrend, wettelijk gezien voor
meer dan één uitleg vatbaar en vaag. RTR/AFP/ANP
Atanasios Gianzios zit op de achterbank van zijn vaders auto nadat hij door de jonge gijzelnemer is vrijgelaten.
van onze redactie buitenland
WAIBLINGEN - Aan een gijzeling in een
school in Waiblingen in de zuidelijke
Duitse deelstaat Baden-VVürttemberg is
gisteravond zonder bloedvergieten een
eind gekomen, aldus de politie.
De zestienjarige jongen die gistermiddag
enkele leerlingen in gijzeling nam liet
gisteravond rond negen uurr zijn laatste
twee gijzelaars ongedeerd gaan. Hij leg
de daarop zijn wapen neer en liet zich in
rekenen door de politie. Eerder op de
avond had hij al twee gijzelaars vrijgela
ten. De dader, een ex-leerling, liep rond
drie uur 's middags gewapend met een
pistool binnen bij de Friedensschule in
Waiblingen, waar op dat moment onge
veer honderd leerlingen lessen volgden.
In een computerlokaal op de eerste ver
dieping waar een groep kinderen van
rond de twaalf jaar aan het werk was,
koos hij vier leerlingen uit om als gijze
laar te dienen en stuurde de anderen weg.
Aanvankelijk bevond zich ook een lera
res onder de gijzelaars. Hoe zij is wegge
komen was niet duidelijk, maar de poli
tie zei te vermoeden dat de overvaller
haar heeft weggestuurd. De gijzelnemer
foto Thomas Kienzle/AP
eiste via een mobiele telefoon een milj oen
euro en een vluchtauto, maar voor het
overige was zijn motief onbekend.
De gijzeling volgde een half jaar na het
bloedbad dat een oud-leerling aanricht
te op het Gutenberg-gymnasium in de
stad Erfurt. Voordat hij zelfmoord pleeg
de, schoot de negentienjarige Robert
Steinhauser daar dertien leraren, twee
leerlingen en een politieagent dood. AP
iJlf l«o«
fJ1*' NO '11
ft lNG'
NTA
Drie nonnen brengen hun stem uit in regionale verkiezingen eerder 2002. Volgens onderzoek zullen vier
van de tien Ierse kiezers vandaag 'ja' stemmen in het referendum over het Verdrag van Nice over uit
breiding van de EU.
foto Nicolas Asfouri/EPA
