Wijnschenk krijgt de judasrol
Megavoordeel
Beslissing kerncentrale
langer open blijft gelden
sum
Staatssecretaris milieubeheer sluit
uitbreiding kernenergie niet uit
VVD-leider Zalm
verheugt zich al
op verkiezingen
LPF-fractie verkeert na drama kabinet in shocktoestand
Kloksgewijs de LPF-hoofdrolspelers: Mat Herben, Eduard Bomhoff, Herman Heinsbroek en Harry Wijnschenk.
blijkbaar nét te laat. Minder
dan een dag. Zo zonde. Dan
denk je: is Pim dan helemaal
voor niets vermoord?"
Maar waarom heeft de fractie
hem dan niet eerder aan de kant
geschoven? Stuger: „Dat heb
ben we geprobeerd. We hebben
hem vorige week wel honderd
keer gebeld: 'Kom hier, we moe
ten vergaderen'. Maar hij had
geen tijd. Achteraf hadden we
hem gewoon bij verstek af moe
ten zetten."
Herstellen
Hoe nu verder, met zo'n ver
splinterde partij? Varela: „We
zijn niet zo versplinterd. Het is
een beetje als de dag na de
moord op Pim. Er is een enorme
eensgezindheid. En politiek ge
zien moeten we de tijd nemen
om te herstellen. Geen rege
ringspartij meer, maar vanuit
de kamerbankjes ons beleid rea
liseren. Want het is wel ónze po
litiek waarop CDA en WD nu
steunen."
Een geschikte lijsttrekker heb
ben Varela en Stuger ook al in
gedachten: Herman Heins
broek.
Mat Herben, fractieleider, zit op
zijn kamer de e-mails te bekij
ken. Steunbetuigingen vormen
de hoofdmoot.
„Ik heb er zo'n vijfentwintig
binnen die mij vragen lijsttrek
ker te worden, en ze blijven met
het uur binnenkomen", zegt hij.
Het is een vergeefs verzoek,
benadrukt hij. „Ik weet nog niet
eens zeker of ik wel weer Ka-
foto Olof Kraak/ANP
merlid wil worden. Maar lijst
trekker zeker niet, dat ben ik
niet."
Herben heeft er nog steeds
de smoor in dat het kabinet is
gevallen. „We kregen een laat
ste waarschuwing, een ultima
tum. Toen we daaraan volde
den, trokken ze toch de stek
ker eruit. Dat was vooropge
zet." GPD
Veling bereid kar CU te trekken
DELFT - ChristenUnie-lijsttrekker Veling is bereid om zijn
partij door de komende verkiezingen te leiden, als hij daar
voor wordt gevraagd. „Ik zal er desgevraagd niet voor weglo
pen", zei hij gisteren.
Veling was bij de afgelopen Tweede-Kamerverkiezingen ook
lijsttrekker, met teleurstellend resultaat. De ChristenUnie
(CU)had gerekend op een winst van een of twee zetels, maar
verloor er een. De afgelopen maanden was Veling ziek thuis,
omdat 'de accu leeg was'.
Zijn terugkeeris aanstaande, maar hij gaat er niet blindelings
vanuit dat hij weer de voorman van de CU wordt. „Het is aan
de partij om daarover te beslissen. Er is heel wat gebeurd. Ik
heb door mijn ziekte nog niet veel kunnen laten zien." ANP
Rosenmöller en Marij nissen bereid
DEN HAAG - GroenLinks-leider Rosenmöller is bereid op
nieuw lijsttrekker te worden bij de komende verkiezingen.
Partijvoorzitter De Rij ken collega's uit de fractie deden daar
toe gisteren een beroep op hem. „Het antwoord is een ondub
belzinnig ja", aldus Rosenmöller. „Uiteraard is het laatste
woord aan het congres."
Ook SP-leider Marijnissen wil het lijsttrekkerschap van zijn
partij opnieuw op zich nemen, zo heeft hij via een woordvoer
ster laten weten. Ook bij die partij beslist uiteindelijk het con
gres. ANP
Kandidaat-voorzitter verlaat LPF
DEN HAAG - Andy van den Hurk, oprichter van de Jonge
Fortuynisten, trekt zich terug als kandidaat-voorzitter van
de LPF en heeft zijn lidmaatschap van de beweging opgezegd.
Hij deed dat gisteren in een e-mail, gericht aan het interim-
bestuur van de LPF, naar aanleiding van de val van het kabi
net en de rol die de LPF-fractie daarbij heeft gespeeld. Van
den Hurk, die in de LPF niet als een serieuze kandidaat voor
het voorzitterschap gold, maar die zichzelf wel als toekomstig
premier zag, meldt teleurgesteld te zijn in de partij. GPD
Van der Poel campagneleider CDA
DEN HAAG - Het CDA heeft Meüs van der Poel aangetrok
ken als campagneleider voor de Tweede-Kamerverkiezingen.
Van der Poel was deze week juist aan zijn werk begonnen voor
de Statenverkiezingen, die op 11 maart worden gehouden.
Van der Poel (42) is de opvolger van Ries Smits, die de cam
pagne leidde voor de verkiezingen van 15 mei, waarbij het
CDA als grootste partij uit de bus kwam. Hij was werkzaam
voor de zogeheten task force die zich met inburgering van al
lochtonen bezighoudt en bij het ministerie van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschappen. ANP
Tee ven trekt lijst LN
DEN HAAG - Fred Teeven stelt zich opnieuw beschikbaar
voor het lijstrekkerschap van Leefbaar Nederland (LN). De
partij houdt op 27 oktober haar verkiezingscongres, waarop
de lijsttrekker zal worden gekozen. Kandidaten kunnen zich
tot 23 oktober aanmelden.
LN heeft nu twee zetels in de Tweede Kamer. Teeven hoopt een
aantal capabele LPF'ers 'van onbesproken gedrag' over te ha
len zich aan te sluiten bij zijn partij. Hij denkt aan demissio
nair staatssecreatris Van Eijck (Financiën),Die zou ik er heel
graag bij willen hebben." Hij zal ook gesprekken voeren met
ander LPF'ers, van wie Teeven de namen nog niet wil prijsge
ven. ANP
vrijdag 18 oktober 2002
door Koos van Wees
DEN HAAG - De LPF-Kamer-
fractie verkeert na de val van
liet kabinet nog in shocktoe
stand. Hoe kon het zo snel ten
einde zijn? De fractieleden heb
ben een zondebok gevonden.
Harry Wijnschenk, de kwade
genius achter de crisis. „Wat een
Judas!"
„Zelfs ik heb het nu helemaal
gehad", verzucht Joao Varela,
de tweede man van de Lijst Pim
Fortuyn bij de afgelopen ver
kiezingen. De kabinetscrisis
haalt het slot van zijn mond.
„Door één man is alles naar de
knoppen. Ik kan er nog steeds
niet bij", stelt hij verbaasd vast.
Die ene man is Harry Wijn
schenk, tot afgelopen woensdag
fractievoorzitter van de LPF.
„Wat een Judas", constateert
Varela. Wijnschenk was volgens
hem de man die de brand in de
partij stak toen hij minister van
Economische Zaken Herman
Heinsbroek aanzocht als poli
tiek leider. Eigenmachtig en op
een vei'keerd moment.
Dolkstoot
Maar erger nog was Wijn-
schenks directe rol bij de val van
het kabinet. Het jonge kamerlid
Olaf Stuger, die binnen de frac
tie geldt als veelbelovend,
spreekt van 'een dolkstoot in
de rug'. „We hadden met alles
rekening gehouden", aldus Stu
ger.
„Dat de WD uit frustratie over
de verkiezingsuitslag loerde op
een mogelijkheid het kabinet te
laten vallen was ingecalculeerd.
Maar dat je eigen fractievoor
zitter op het moment dat we de
gelederen sloten bij de fractie
leider van het CDA zit en daar
zegt: 'haal de stekker er maar
uit, het is toch allemaal gajes',
hadden we niet kunnen beden
ken. Hij deed dat dus op het mo
ment dat we Mat Herben tot
fractievoorzitter kozen
Varela en Stuger waren stom
verbaasd dat het kabinet viel.
„We hebben aan alle voox-waar-
den voldaan. De fractie was
weer een eenheid en we offerden
twee bewindslieden op. Maar
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Demissionair
staatssecretaris van Milieube
heer Van Geel sluit een uitbrei
ding van kernenergie in Neder
land niet uit, maar dat is volgens
hem een zaak van de elektrici
teitssector. De overheid zal zelf
geen initiatieven nemen, aldus
Van Geel in antwoord op schrif
telijke vragen van Groen-
Links-Kamerlid W. Duyven-
dak.
Als de markt met initiatieven
komt, zullen die, laat Van Geel
weten, worden beoordeeld op
veiligheid, opslag en transport
van nucleair afval én de bijdra
ge aan de lange termijndoelstel
lingen van het klimaatbeleid.
Met klimaatbeleid doelt hij op
de afspx-aken over beperking
van de uitstoot van broeikas
gassen. Kexricenti'ales stoten
geen broeikasgassen uit.
Kamerlid Duyvendak had ook
gevraagd wat er met het extra
Christenen bidden voor sterk kabinet
door Chris Bakker
HEERDE - De christelijke
stichting Op de Bres voor Ne
derland wil duizenden christe
nen mobiliseren om te bidden
voor een nieuw kabinet.
De val van het kabinet-Balke
nende is opnieuw een aanspo
ring voor kerken om gehoor te
geven aan de bijbelse opdracht
te bidden voor de overheid, zegt
coördinator C. Vork. „Het kar
wei is nog niet af. De kerk moet
opstaan", benadrukte hij. De
gisteren begonnen campagne
onder het motto 'Gebed voor
een sterk kabinet' moet tiendui
zend mensen opleveren die voor
cle politiek willen bidden. Vork
verwacht dat Balkenende te
rugkomt als px-emier en dat
'krachtiger dan ooit te voren'.
Honderden mensen in het hele
land hebben in de afgelopen
maanden gebeden voor Balke
nende, aldus Vork. Volgens hem
is er dankbaarheid voor de ma
nier waarop hij in de 'moeilijke
politieke omstandigheden' zijn
functie heeft uitgevoerd.
ANP
radioactief afval moet gebeu
ren, dat ontstaat door het langer
openhouden van Borssele. Het
opwerken van het afval in
Frankrijk is vanwege radioac
tieve lozingen in zee omstreden.
Van Geel laat weten dat over het
opwerken 'mogelijk opnieuw
een standpunt' moet worden be
paald. Daarbij zal, meldt de
staatssecretaris, rekening wor
den gehouden met internatio
nale vei'dragen die strenge eisen
stellen aan radioactieve lozin
gen.
Tot nu toe is in Nedexiand de
voorkeur gegeven aan opwer
king in plaats van directe op
slag, onder meer vanwege de
kosten. Of dit zo blijft, wordt
weer actueel, omdat Borssele
langer openblijft. Het is volgens
Van Geel allereerst aan EPZ, de
eigenaar van de kerncentrale,
om een besluit te nemen over het
al dan niet doorgaan met op
werken.
EPZ zal daarover nieuwe con
tracten moeten afsluiten met
de Franse opwerkingsfabriek
Cogéma. Pas dan wordt de
overheid ermee geconfronteerd.
Van Geel zegt toe dat de Tweede
Kamer dan wordt geïnfor
meerd.
Advertentie
Nu i-mode
Motorola V70
l.'.M.HM
Nokia 5210
Geen aansluitkosten
3 maanden gratis i-mode
Gratis 2s batterij
Extra korting op 1® factuur
Uw totale voordeel 249,90
in 2 jarig Hi Profile 30 of KPN Mobile 120
Primafoon
opent je wereld
De dreigende korting op het streekvervoer gaat mogelijk niet door.
foto Ruben Oreel
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - De kerncentrale
Borssele blijft open. Het kabi
net Balkenexxde kan dat Zeeuw
se wapenfeit niet meer wordeix
afgenomen. En voor de rest?
Gaan de bezuinigingen op het
openbaar vervoer bijvoorbeeld
door? En welke toekomst wacht
de ziekenhuizen boven de Wes-
terschelde? En hoe sterk staat
Nederland in de cruciale onder
handelingen over een nieuw
Europees visserijbeleid dat 1 ja
nuari 2003 moet ingaan? Het is
onzekerheid troef door de kabi
netscrisis.
De Tweede Kamer beslist de ko
mende tijd wat er nog wel én
niet zal worden behandeld. Het
parlement wachtte juist tot de
kerst de drukste tijd van het
jaar. Voor deze week stond de
begroting van Financiën op de
agenda. Die is leeggemaakt om
te bepalen wat wel en niet con
troversieel wordt verklaard. De
oppositie wil waarschijnlijk zo
veel mogelijk uitstellen tot na de
verkiezingen. De oude rege
ringspartijen, zeker CDA en
WD, zullen 't liefst zo weinig
mogelijk willen opzouten.
In de IVeede Kamer is het een
goed gebruik dat een ondexwerp
omstreden wordt verklaard, als
een grote minderheid dat wil.
Dit kan niet opgaan voor het be
sluit van het oude kabinet over
het langer openhouden van de
kerncentrale Borssele. Een rui
me Kamermeerderheid is het
daarmee eens. Bovendien be
paalde de rechtbank in- Den
Bosch eind september dat er
geen rechtsgeldige afspraak be
staat over sluiting eind 2003.
Dat vonnis komt EPZ, de eige
naar van Borssele, nu lieel goed
uit, wat de uitslag van de ko
mende verkiezingen ook mag
zijn. Alleen een noodwet kan
straks uitkomst bieden voor de
tegenstanders van kernenergie.
De kans is superklein dat daar
voor een meerderheid te vinden
zal zijn in een nieuwe Tweede én
Eerste Kamer
Streekvervoer
Over andere onderwerpen die
voor Zeeland van belang zijn, is
het onzekerheid troef. Neem de
bezuinigingen op het openbaar
vervoer, oplopend tot tien pro
cent in twee jaar tijd. Gedepu
teerde J. Hennekeij die zich fel
tegen dit voorstel heeft gekeerd,
ziet hoop gloren aan de horizon.
„De oude regexïngspartijen
CDA, LPF en WD vormden tot
deze week één blok. Dat is verle
den tijd. De kans dat de korting
op het sti-eekvexwoer volgend
jaar niet doox-gaat, is daarmee
toegenomen." Toch gaat Hen
nekeij volgende week nog lob
byen in Den Haag.
Ernstig is ook dat straks een de
missionair staatssecretaris van
LPF-huize, Odink, namens Ne
derland de onderhandelingen
moet voeren over een nieuw ge
meenschappelijk Europees vis
serijbeleid. Voor de Nederland
se visserij staat veel op het spel
Hoe wordt de komst van Spaan
se en Portugese vissers naar de
Noordzee ingekleed? En hoe
sterk wil Brussel inzetten op in
krimping van de Nederlandse
kottervloot?
Een vleugellam kabinet en een
vleugellamme staatssecretaris
hebben zeker internationaal
veel minder in de melk te brok
kelen.
VVD-leider Zalm was woens
dag de eerste politicus die open
lijk het vertrouwen in het kabi
net-Balkenende opzegde. Met
de LPF viel niet verder te rege
ren, was zijn conclusie.
door Paul Koopman
Achteraf is Zalm blij zelf bui
ten het kabinet te zijn ge
bleven. „Ik heb niet gedacht: zat
ik er maar bijzegt de liberale
fractievoorzitter. Ironisch:
„Hoewel men beweert dat de
sfeer in de ministerraad nog
lang vrij goed was."
Zalm hoefde woensdag niet
lang na te denken toen CDA-
fractieleider Verhagen hem
vroeg hoe hij de situatie beoor
deelde. „Het ging niet over be
leid, maar over vertrouwen. Dat
was weg. De LPF is op emoties
binnengekomen en gaat ook op
emoties de deux* uit. Ik heb te
doen met Mat Herben, die tot op
het laatst probeerde de zaak te
regelen. Maar het was te laat."
- Herben denkt dat de LPF een
streek is geleverd. Er was een
akkoord over het vertrek van
Heinsbroek en Bomhoff, maar
plotseling wilden WD en CDA
niet meer.
„Dat is niet waar. Het klopt wel
dat ik een week geleden met
LPF-kamerlid Van As heb ge
sproken over het scenario waar
bij Bomhoff en Heinsbroek ge
wisseld zouden worden. Dat
was toen een serieuze optie.
Maar wat bleek dinsdagavond?
Ze waren niet van het pluche te
sleuren! Zelfs de aftocht verliep
ongeordend. En 's ochtends was
er meteen het volgende akkefie
tje. Herben verzekerde me dat
alle vierentwintig fractieleden
op één lijn zaten. Maar ik wist
toen al dat tennxinste één frac
tielid - Wijnschenk - daar niet
bij hoorde."
„Er was binnen de WD nie
mand meer aan wie ik met droge
ogen had kunnen uitleggen: met
de LPF kunnen we nog 3,5 jaar
verder regeren. Aan regeren
kwam men nauwelijks toe. We
hadden een prachtig coalitie
akkoord, maar wat heb je daar
aan als er permanent geruzied
wordt? Talloze keren is ons door
de LPF beloofd dat de strijdbijl
begraven was, en steeds weer
bleek dat niet liet geval."
Een week of twee geleden ont
stond wat de WD betreft een
fundamentele breuk in het ver-
trouwen, toen de LPF de een
heid tussen fractie, partij en be
windslieden verkondigde er
LPF-bestuurslid Hammersteir
dat bestempelde als een toneel
stukje. Zalm: „Dat was een be
hoorlijke knak. De moed zaktf
me toen echt in de schoenen."
- Was het gezien de voorgeschie
denis verstandig van Balkenen
de om de LPF-problemen in d(
ministerraad te bespreken?
„Nee, maar dat is ook een beetjt
goedkope kritiek. Dat Balke
nende nog een kaartje naar d<
Kamer stuurde met de vriende
lijke groeten uit de Trêveszaa
was overduidelijk een verkeer
de taxatie. De dag erna gingei
de heren weer rollend ove:
straat. Balkenende is toch wa
naïef geweest."
- Wat is de les voor de verkie
zingscampagne?
„Ik vermoed dat veel kiezers ta
bak hebben van nieuwe partijei
die snelle wonderen beloven. Z«
zullen hopelijk eerder him ver
trouwen stellen in professionel-
partijen die wat minder belo
ven, maar het wel waarmaken.
- En dan opnieuw een coaliti
met CDA en het restant van d-
LPF?
„Programmatisch ligt samen
werking met het CDA het mees
voor de hand. En de LPF, in ééx
of andere vorm? Ik sluit nooi
iets uit." GPD
Advertentie
