Rouw kent verschillende vormen
PZC
Primeur in glaskunst
Jazz-at-Ki in
Porgy Bess
Zeeuws politiekorps
vervangt wagenpark
Nieuwe cd Engel Reinhoudt klinkt anders dan voorgangers
12!
EEN VOETZORG MINDER
erkhout schoenmodes
kunst cultuur
nw
Voorstelling
afgelast
Schilderij
Koekkoek
wordt geveild
bij Sotheby's
donderdag 10 oktober 2002
door Jacques Cats
GOES - „Ik heb een geweldige hekel
aan de opmerking dat de plotselinge
dood een mooie dood is. Voor nabe
staanden is dat een gruwelijke dood,
omdat er geen gelegenheid is geweest
om afscheid te nemen." Deze kritische
kanttekening is van pastor Marinus
van den Berg. Hij is jaren geleden af
gestudeerd op het onderwerp rouw en
wat het betekent om een groot verlies
mee te maken.
Bij zijn werk in het Rotterdamse ver
pleeghuis IJsselmonden heeft de pas
tor nauw te maken met uitbehandelde
patiënten die in het verpleeghuis hun
laatste levensdagen doorbrengen om
dat ze om uiteenlopende redenen niet
thuis of in een ziekenhuis kunnen
sterven,Heel veel mensen die ik mee
maak in dit huis, hebben nog gelegen
heid om dingen af te ronden met el
kaar. Bij een acute dood kan dat niet".
Van den Berg was dezer dagen gast
spreker op een door Slachtofferhulp
Zeeland belegde informatieavond
over verlies en rouw voor nabestaan
den van verkeersslachtoffers en mis
drijven en voor lotgenotengroepen
van nabestaanden. Het blijkt dat
mensen zeer verschillend rouwen. Dat
kan te maken hebben met de manier
waarop de dood iemands leven is bin
nengekomen. „Als dat plotseling ge
beurt, ben je daar nauwelijks op voor
bereid." De rouw is volgens Van Den
Berg ook anders als geweld een rol
speelt bij de dood. Daarnaast is er ver
schil in rouw wanneer iemand door
een fout van een ander omkomt in het
verkeer of juist door eigen onvoor
zichtigheid het leven heeft gelaten in
het verkeer.
Als het laatste het geval isis dat voor
de nabestaanden buitengewoon inge
wikkeld", meent de pastor. „Je zit dan
met een dubbelheid van gevoelens.
Aan de ene kant is er het geweldige ge
Gedenktekens in de berm zijn een verschijnsel in opkomst.
mis. Anderzijds is er een boosheid:
waarom heb je ook niet uitgekeken?"
Maar er kunnen bij nabestaanden net
zo goed gevoelens van woede worden
opgeroepen als een dierbare door on
verantwoord gedrag van een mede
weggebruiker komt te overlijden.
„Woede is er bij sterven na een zware
ziekte ook wel, maar dan is het minder
ruw."
Fantaseren
Het realiseren dat het echt waar is wat
er is gebeurd, wordt, zo is Van den
Berg uit de vele contacten gebleken,
veel moeilijker als nabestaanden de
overledene niet meer hebben kunnen
zien omdat de gevolgen van het onge
val te ernstig waren. 'Ik heb alleen
maar afscheid kunnen nemen van een
kist', heeft iemand de pastor wel eens
voorgehouden. „We willen mensen
het liefst sparen voor die beelden.
Maar als mensen iemand niet kunnen
zien, gaan ze soms erg fantaseren. En
die fantasiebeelden kunnen wel eens
veel afschuwelijker zijn dan de wer
kelijkheid was."
Het tonen van een slachtoffer diént
wel zorgvuldig te worden voorbereid.
Dat kan door aan te geven hoe iemand
er ongeveer bij ligt. „Zo kunnen nabe
staanden naar dat moment worden
toegeleid."
De pastor signaleert een grote op
komst van allerlei gedenktekens in
wegbermen op plekken waar dodelij
ke ongevallen hebben plaats gegre
pen. Wegbeheerders werken over het
algemeen soepel mee. Er kan bij
nabestaanden soms ook een grote be
hoefte bestaan om naar zo'n plek toe
te gaan.
„Sommige mensen hebben dat nodig.
Het beroerde voor heel veel mensen in
de rouw is dat anderen, die er verder
vanaf staan, beginnen te zeggen wat
normaal en niet normaal is. Dat
maakt mensen nog onzekerder dan ze
al zijn. Laat de nabestaanden maar
luisteren naar hun eigen gevoelens en
doen wat zij vinden dat bij hen past.
Het gaat er bij rouw immers om dat
mensen zich kunnen hervinden."
foto Lex de Meester
Het geloof biedt voor sommigen een
houvast. Rituelen kunnen helpen,
weer anderen putten er zin uit. Maar
het geloof kan ook storend werken.
Dat gebeurt vooral als anderen van
buitenaf zinsduidingen aanreiken die
helemaal niet bij een nabestaande
passen en veel te weinig luisteren naar
het gemis en de pijn. Het verliezen van
een kind noemt Van den Berg het
meest traumatische wat een mens kan
overkomen. „Een kind is het meest
van jezelf. Daar heb je je dromen en je
verwachtingen in gelegd. Voor ontzet
tend veel mensen is een kind een uiter
ste vervulling van hun leven. Als je een
kind kwijt raakt, raak je heel veel van
jezelf kwijt."
door Jacques Cats
MIDDELBURG - De politie
Zeeland gaat het wagenpark ge
leidelijk vervangen. Het straat
beeld zal niet langer worden be
paald door surveillanceauto's
van het merk Volkswagen. En
kele andere merken hebben de
voorkeur gekregen. In de ko
mende maanden wordt bepaald
met welk type auto de politie
Zeeland uiteindelijk op de weg
zal komen. Het wagenpark van
de Zeeuwse korps omvat onge
veer 275 auto's. Er ligt een plan
om dat aantal omlaag te bren
gen.
De politie Zeeland heeft niet
zelfstandig kunnen bepalen met
wat voor materiaal men voort
aan wil uitrukken. Een landelij
ke projectgroep heeft totaal 24
merken de revue laten passeren.
Uiteindelijk zijn er zes goed ge
noeg bevonden om het predi
kaat 'politiewagen' te kunnen
voeren. Dat zijn Ford, Merce
des, Opel, Toyota, Volvo en Mit
subishi. Voor de aanschaf van
nieuwe auto's voor de noodhulp
moet uit deze merken worden
gekozen. Voor aanschaf van an
dere dienstwagens bestaat een
ruimere keuze.
Eerder mochten korpsen zelf
standig zaken doen met de
autoleveranciers. Thans geldt
een gezamenlijke inkoop van
politievoertuigen. Korpsen mo-1
gen wel zelf aangeven met welk I
merk men het liefst op pad gaat.
Over het hele land verspreid rij.
den er 13.000 politievoertuigen I
rond. De drastische beperking
van het aantal merken waaruit
de politiekorpsen thans mogen
kiezen, leidt tot een besparing
van acht miljoen euro.
Bij de selectie hebben lage aan-1
schafprijzen, restwaardegaran-1
tie en verlenging van garantie-
termijnen een gewichtige rol I
gespeeld. De Volkswagen wordt
niet onmiddellijk aan de kant
gezet. Vervanging vindt pas
plaats als een politieauto is af-1
geschreven.
In het voortraject rond de aan
schaf van nieuwe auto's bij de
politie Zeeland is waarnemend
burgemeester D. Burgers van
Middelburg als beheerder van
het Zeeuwse korps vorig jaar
nog even over de tong gegaan,
Hem werd belangenverstrenge
ling aangewreven bij bespre
kingen over de mogelijke aan
schaf van lease-auto's bij een
bedrijf waarvoor hij als advi
seur optrad. In de gemeenteraad
werden kritische vragen ge
steld. Het Openbaar Ministerie
zag uiteindelijk geen aanleiding
voor een strafrechtelijk onder
zoek naar de handelwi j ze van de
waarnemend burgemeester.
Advertentie.
Heeft u:
VOETPROBLEMEN?
LOSSE
STEUNZOLEN?
Wij hebben een
uitgebreid
assortiment in
verschillende
breedte maten.
Nieuw: wijdte K
Zuidstraat 6
Sas van Gent
Tel. 0115-451562
Ganzepoortstraat 19
Goes
Tel. 0113-221430
door Anita Tournois
TERNEUZEN - In galerie Echo
Audio is momenteel een
Zeeuws-Vlaamse primeur te
zien op het gebied van glas
kunst. Tot eind oktober wordt
daar werk van Leslie Martin ge-
exposeerd, die bij het maken
van haar hangers en objecten
veelvuldig gebruik heeft ge
maakt door middel van fusen,
een bijzondere manier van sa
mensmelten van glas. Naast
fusen maakt de kunstenares ge
bruik van glas-in-lood, zand
stralen en brandschilderen.
Leslie Martin werd geboren in
Groot-Brittanië. Een vakantie
'in Nederland beviel haar echter
zo goed, dat ze zich na enige om
zwervingen in Terneuzen heeft
gevestigd.
Ze studeerde aan de universiteit
van Glasgow, waar ze haar Mas
ters of Arts degree behaalde. In
Brugge volgde ze een opleiding
tot kunstglazenier.
Na aanvankelijk eerst met het
traditionele glas-in-lood en
glasschilderen gewerkt te heb
ben, verlaat ze steeds meer het
geëffende pad en gaat experi
menteren. In haar meest recente
werk maakt ze gebruik van fu
sen en zandstralen. Martin: „Ik
hou van fusing. Beheersing van
de oven, de juiste temperatuur
en baktijd zijn hiervoor heel be
langrijk. Met deze manier van
werken verkrijg ik het door mij
'beoogde effect."
De getoonde ontwerpen laten
zien dat Martin weet wat ze
doet. Ze laat het materiaal op ei
gen wijze tot zijn recht komen.
De gebruikte primaire kleuren
liggen op elkaar, zonder in el
kaar te smelten. Door het toe
passen van sterk tegengestelde
tinten wordt contrast en dyna
miek verkregen. Doordat het
glas het licht weerkaatst, ont
staat steeds een subtiele veran
dering in kleur en diepte. De
geometrie in haar werk schept
rust.
Vormen die steeds terugkeren
zijn vierkanten, cirkels, op el
kaar gestapelde kleine recht
hoekjes en dwars overlopende
puntige uitstekels. Het is de
combinatie van kleur en ab
stracte vormgeving die deze
vorm van glaskunst eigentijds
en speciaal maken.
Finishing touch
Op de vraag hoe haar ontwer
pen ontstaan, antwoordt Mar
tin: „Ik heb niet zo zeer een
vooropgezet plan, al doende
ontstaat het ontwerp. Zelfs een
van de vloer opgeraapt stukje
glas kan de finishing touch zijn.
Na het bakken krijgt mijn werk
vaak pas een titel. Ook de ver
kregen kleur kan hiervoor van
belang zijn."
Zo is Ice een hanger, waarop
kleine ijzig blauwe vierkantjes
en strak vormgegeven pegels
zijn aangebracht in naturel met
blauw, uitlopend op een scherpe
punt. Infra Red is een naturel
glasobject, waarin een rood
vierkant met daarop zwarte pij
len overdwars aangebracht op
het vurige vlak. In Stairway to
Heaven I, II en IIIglas-in-lood
en fusen met verschillende
kleurstellingen, vormt een cir
kel het middelpunt, naast op el
kaar gestapelde vlakjes in blau
we tinten - een soort trapjes
vormend - golfpatronen en een
korrelpatroon. De titel verwijst
naar het gelijknamige nummer
van de popgroep Led Zeppelin,
waar Martin fan van is.
Spelletje
Snakes and ladders is de naam
van een Engels spelletje, een ti
tel die eveneens nadien aan het
werk werd toebedacht. In Wo
men wordt het vrouwelijk te
ken, sterk uitvergroot in zwart,
vergezeld van vele kleine man
nelijke belagers in de vorm van
mannelijke tekentjes. Apen
staartjes voor een ruitjespa
troon staan model voor een zeer
hedendaags ontwerp. Bubbles
is een eetbord met een sterk
Oosterse vormgeving.
Leslie Martin exposeerde eerder
bij Gandalf Gallery en Bizarre
Bazaar in Londen, alsook in
Edinburgh en Glasgow.
Tentoonstelling t/m 26 oktober
in Echo Audio, de Jongestraat 1
in Terneuzen.
Openingstijden: di. t/m vr. van
12.30 - IS.00 uur, vr. ook van
19.00 - 21.00 uur, za. van 10.00-
17.00 uur.
Infra Red door Leslie Martin, opgebouwd uit verschillende kleuren glas.
foto Charles Strijd
Liedjes in Zeeuws dialect V
van Engel Reinhoudt y
v]\0L muZ'c'k vi>r> Atnbi as,
Champagne Chartie en hei i.S.QicHC^euM
.tl:
Engel Reinhoudt werkte op Gewoon samen met Ambras, Champag
ne Charlie, LSDiek-collectief. foto Dirk Jan Gjeltema
door Mieke van der Jagt
's-HEERENHOEK - Engel
Reinhoudt heeft een nieuwe cd
uitgebracht. Gewoon, heet die,
maar het is niet precies de mu
ziek die we van Engel Rein
houdt gewoon zijn. Wel liedjes
in Bevelands dialect, maar deze
keer heel anders gearrangeerd.
Er staat één versje op dat we al
kenden. Het gaat over Koop
ventje Flupje en het stond ook
op de lp Vrouwe, vrouwe, koop
toch wat, Reinhoudts eerste
ling.
„Ik was niet meer tevreden over
de muziek van toen, zeker om
dat ik nu heb samengewerkt met
verschillende groepen: Ambras,
natuurlijk, Champagne Charlie
en het LSDiek-collectief, een
band die tijdens het maken van
deze cd is ontstaan."
Met het binnenhalen van bla
zers, jazz- en popinstrumenten,
heeft Engel Reinhoudt zijn
trouwe gitaar nog niet verlaten.
„Ik treed vaak op voor kleine
clubjes en dan werkt een zware
begeleiding helemaal niet. Deze
liedjes kunnen gewoon op het
krukje, tussen de mensen. Be
halve het nummer Daè. komt de
muziekdat kan niet zonder de
blazers."
Het zijn meest opgewekte vers
jes, die de troubadour op cd
heeft gezet. Over dagelijkse din
gen: Tc Zou zo graag een liedje
zienge, Geef mien mae Zeeuws,
over heimwee, voorjaarskrie
bels, in de wolken, over de ka
chel die van 't zolder moet, een
slaapliedjes en een afscheids
liedje. Wat zwaardere onder
werpen zitten er ook een paar
tussen. Duzend keer bijvoor
beeld, over een weduwnaar die
in alle kleine dingen z'n vrouw
nog zo mist, of Schufelduumpje
over een ongelukkige die altijd
maar z'n centen telt, en over
Bram van de Linde, die een suf
fig bestaan inruilde voor de vrij
heid van de vagebond. Eén lied
je is een beetje actueel. Het gaat
over de boot: „Me sliere liever
over 't waêeter/ dan da me rie
onder de grond/ Liever een
buitje uut d'n emel/ dan een lek-
j e in 't plafondEen ode aan de
PSD dus, die binnenkort ver
dwijnt.
Begeleiding
Dat het allemaal anders dan an
ders klinkt, komt door de bege
leiding. „Met Ambras treed ik
natuurlijk vaker op, maar ik
wilde ook eens iets met blazers.
Via Harrie van de Wekken
groeide een heel speciale band
aan elkaar: Nick van Raaij
kwam erbij, Anne Marijke de
Jong". Die had weer een dochter
die cello speelde en zelfs mijn
zoon, onze Emiel, kreeg aardig
heid in mijn muziek en kwam
meeblazen. Het werd het LS
Diek-collectief, omdat alles in
het kerkj e van Ellesdiek is opge
nomen."
Hij zocht ook contact met
Champagne Charlie, een band
die zo geroutineerd bleek dat al
ledrie de nummers in één keer
konden worden opgenomen.
„Zo is het een afwisselend ge
heel geworden met mijn teksten
en verschillende muziek."
'Gewoon' is voor 19,50 euro te koop
bij de Drukkery in Middelburg, de
Koperen Tuin in Goes, Boekhandel
Dieleman in Tholen en bij Deltadisk
in Zierilczee. Zelf verkoopt Engel
Reinhoudt zijn cd's bij zijn
optredens.
door Raymond de Frel
TERNEUZEN - Serviceclub
Kiwanis Axel Zeeuws-Vlaan-
deren houdt vrijdag 25 oktober
voor de vijftiende keer het Jazz-
at-Ki-evenement in de Terneu-
zense jazzclub Porgy Bess.
Kiwanis heeft twee jazz-acts
gecontracteerd: de Reunion
Jazzband met zangeres Lils
Mackintosh en het Trio Erik
Bakker. De Reunion Jazzband
bestaat uit voormalige leden
van de Dutch Swing College
Band. Dat orkest ging in 1960 op
professionele voet verder,
waarna een aantal leden de
voorkeur gaf aan een andere
loopbaan. Zij richtten in 1966
de Reunion Jazzband op. Het
orkest streeft ernaar de karak
teristieke sound van de Dutch
Swing College Band uit de vijf
tiger jaren te laten voortleven.
Zangeres Lils Mackintosh
maakte furore in zang- en mu
ziekspektakels als ITair (1972),
Hard rose knal blauio (1983), Ik
Jan Cremer (1984) en Barnum
(1989). Daarnaast ontwikkelde
ze zich tot een j azz- en blueszan
geres met internationale allure.
Zo trad zij vier keer aan op het
North Sea Jazz Festival. Mack
intosh laatste album Black Girl
werd geproduceerd door Hans
Dulfer. Voor dit schijfje, dat een
eerbetoon is aan de overleden
blueszanger en gitarist Huddie
Ledbetter, ontving Mackintosh
twee jaar geleden een Edison.
Het Trio Erik Bakker wordt
naast Bakker (bugel) gevormd
door Wout Hendriks (piano) en
Mary Hehuat (bas). Hun reper
toire bevat zowel oud als nieuw
jazzmateriaal. Ook Latijns-
Amerikaanse en popinvloeden
klinken door in de sound van het
trio. De jazz-avond begint om
20.00 uur.
De opbrengst van de concert
avond komt ten goede aan ver
pleeghuis De Stelle in Oostbur-g.
Het verpleeghuis wil een 'snoe-
zeiruimte' inrichten. Snoezelen
is gericht op het leggen van con- j
tact met ernstig demente men-
sen.
Een verblijf in de snoezelruimte I
is vooral bedoeld om de zintui
gen te stimuleren, waardoor
zorgverleners contact kunnen j
krijgen met patiënten die zich,
niet meer verbaai kunnen uiten, j
MIDDELBURG - De voorstel
ling School for Fools van For-
malny Baltic House Theatre
Sint Petersburg gaat vanavond
in de Stadsschouwburg in Mid
delburg niet door. De show is af
gelast vanwege een te geringe
belangstelling.
AMSTERDAM - Een
schilderij van de in Mid
delburg geboren Barend
Cornelis Koekkoek (1803-
1862) is dinsdag 22 okto
ber een van de topstukken
van de veiling van negen-
tiende-eeuwse Europese
schilderijen bij Sotheby's
in Amsterdam. Het is ge
schilderd in olieverf op
paneel en stelt schaatsers
met paard en slee op het ijs
voor. De richtprijs is
270.000 tot 300.000 euro.
Koekkoek stond bekend
als de prins der land
schapsschilders. Hij ver
huisde in 1834 naar het
Duitse Kleef. Prominen
ten als koning Willem m j
en tsaar Alexander H
kochten zijn monumenta-
le schilderijen. In 1841 i
richtte Koekkoek zijn ei- j
gen schildersacademie j
op, het Zeichen Collegi- i
um. Onder zijn leerlingen
bevonden zich onder an
deren Barend Klombeek,
Alexander Daiwaille,
Frederik M. Kruseman en j
zijn broer Marianus Adri-
anus Koekkoek. Zo werd j
het fundament gelegd
voor de Kleefse Roman-
tiek, een stijl die van grote
invloed was op de Hol
landse landschapsschil
derkunst.
De kijkdagen, vooraf
gaand aan de veiling,
worden gehouden op vrij
dag 18 oktober van 10.00-
20.00 uur en zaterdag 19
tot en met maandag 21 ok
tober van 10.00-16.00 uur.
