Man zonder gezicht blikt terug
PZC
PZC
Door aids gegeseld Zuid-Afrika
strijdt tegen weglokken artsen
Verkiezingen in
Letland beheerst
door corruptie
Overleg douanes
werpt vruchten af
Meesterspion Wolf kan geloof in Stalin achteraf niet verklaren
4 oktober 1952
vrijdag 4 oktober 2002
door Wierd Puk
De man zonder gezicht kijkt
peinzend uit het raam van
zijn appartement in Berlin-Mit-
te. Of Stasi-generaal-majoor
b.d. Markus Wolf (79) een va
derland heeft, was de vraag.
„Als u een politieke en ideologi
sche Heimat bedoelt", ant
woordt de bejaarde, legendari
sche topspion. „Nee, die heb ik
niet meer. Maar ik voel me thuis
hier in Oost-Berlijn."
Wolf werd in 1923 geboren in
Baden-Württemberg in een
links, joods milieu. Zijn vader
was toneelschrijver en arts. In
1933 vlucht het gezin voor de
nazi's naar Moskou, waar Mar
kus en zijn broer Konrad met de
kinderen van andere buiten
landse revolutionairen de Duit
se Karl Liebknecht- en de Ko-
minternschool bezochten. De
duisternis van het stalinisme, de
verdwijningen, ook in de eigen
kennissenkring gingen groten
deels aan 'Mischa' Wolf voorbij.
„Gelukkige jaren", zo blikt hij
terug op zijn Moskouse jeugd.
Na 1945 keerde de jonge com
munist, getraind als geheim
agent, terug naar Duitsland.
Aanvankelijk werkte Wolf als
verslaggever en propagandist,
maar al op z'n 29ste werd hij
door Ulbricht (toenmalig
staatschef van de DDR) aange
steld als hoofd van de Haupt-
verwaltung Aufklarung (HVA),
de buitenlandse spionage
dienst. Formeel was hij de twee
de man van de gevreesde Stasi,
het ministerie van Veiligheid,
achter de door hem verachte
'gek' Erich Mielke.
Zonnebril
Lang was Markus Wolf, die zich
hulde in een lange, zwarte re
genjas en zijn gezicht verborg
achter een donkere zonnebril,
een raadsel. Twintig jaar be
stonden er geen actuele foto's
van de slanke topspion. Tot een
fotograaf van Der Spiegel cle
'man zonder gezicht' in de jaren
zeventig in Zweden betrapte.
In 1986, nadat hij de spionage
vaarwel had gezegdbegon Wolf
te schrijven. Hij publiceerde
met 'Die Troika' een eerbetoon
aan zijn broer en diens vrien
den. Na de Wende, de hereni
ging, baarde hij opzien met zijn
memoires.
Zijn nieuwste boek Freunde
sterben nicht, is een bundel her
inneringen aan markante vrien
den. Het leest als het nostalgi
sche afscheid van een wereld die
met de ondergang van de Sov
jet-Unie en het communistische
blok verdween. Wolf ziet dat an
ders. „Het is meer de neerslag
van nadenken over de vraag
waarom de mens leeft. Welke
waarden tellen werkelijk?
Vriendschap, eerlijkheid,
trouw, zaken die je in de strijd
snel vergeet."
Dat klinkt opmerkelijk uit de
mond van een man wiens taak
het vijfendertig jaar lang was
om te bedriegen. Wolf perfectio
neerde het gebruik van seks in
het spionagebedrijf. Hij stuurde
'Romeo's en Julia's' als agenten
naar het Westen om er eenzame
secretaresses en ambtenaren te
verleiden. Wolf liet routinema
tig mensen omkopen, chanteren
en 'politiek bewerken'.
Maar vuile trucs horen er nu
eenmaal bijLiet de CIA niet een
democratisch gekozen staats
hoofd als Allende elimineren?
En de Bulgaren vermoordden
hun tegenstanders per gifpara
plu Zover ging Wolf niet. Hij
hield niet van 'natte klussen'.
Tegen de spionnenbaas werden
na de hereniging processen ge
voerd. De meeste DDR-leiders
waren al dood of stokoud. Maar
Wolf, die naar Israël en Moskou
vluchtte en na een jaar balling
schap terugkeerde, zou in een
showproces verantwoordelijk
worden gesteld voor de uitwas
sen van het communisme. De
aanklacht, 'landverraad', sneu
velde omdat de rechter oordeel
de dat hij de DDR juist enorme
diensten had bewezen. Later is
Wolf toch veroordeeld wegens
ontvoering en afpersing door
zijn dienst. Hij kreeg twee jaar
voorwaardelijk en vijftigdui
zend mark boete.
Die politieke veroordeling zit
hem hoog. Hij is verantwoorde
lijk voor het ongeluk en soms de
dood van anderen, maar voelt
zich niet schuldig. „Vergeet niet
dat de confrontatie met het
Westen zeer scherp was. Het was
onmogelijk om je ergens tussen
die fronten op te stellen. We
moesten informatie hebben
over de bewapening van het
Westen."
Wolf, met zijn diepe wortels in
Rusland, gold in de DDR als
Moskous man'. Hij kreeg altijd
rugdekking. „Ik heb 't zelf nooit
zo gevoeld, weet alleen dat Mos
kou ingreep toen Mielke erop
aandrong dat ik zou verdwij
nen." Altijd was er de hoop op
een 'hervormer uit Moskou',
zegt Wolf nu. Hij verwelkomde
leiders als KGB-chef Andropov,
die door zijn ziekte te weinig tijd
kreeg om zijn hervormingsplan
nen te realiseren, en, later, Gor-
batsjov en ook Jevgeni Primak
ov, Wolfs Russische evenknie.
Verkenners
Wolf slaagde erin ten tijde van
de Koude Oorlog werkelijk
overal 'verkenners' te plaatsen.
Vierduizend agenten had de
HVA, van wie er tweeduizend in
de Bondsrepubliek actief wa
ren. Wolf had bronnen bij West-
Duitse politieke partijen, op mi
nisteries, in het bedrijfsleven en
in de media. Niets ontging zijn
dienst. Maar zijn grootste suc
ces, de val van bondskanselier
Willy Brandt in 1974, nadat was
uitgelekt dat een 'DDR-mol',
Günther Guillaume, een hoge
positie bekleedde in diens kan
selarij, ziet Wolf achteraf als een
mislukking. „Brandt wilde met
zijn toenaderingspolitiek tot
het Oostblok immers hetzelfde
als wij. We hadden onszelf in de
voet geschoten."
In zijn nieuwe boek komen
vrienden voor, wier ouders door
Stalin werden vermoord. Wolfs
vader begreep al in 1937 dat de
revolutie zijn eigen kinderen
opeet. „Hij wilde weg, naar
Spanje om in de burgeroorlog te
vechten. 'Ik ga toch niet af
wachten tot ze me arresteren',
zei hij. Maar toen Stalin in 1953
op sterven lag, wilde hij alsnog
terug om hem als arts te helpen.
Die paradox, dat geloof, laat
zich niet verklaren. Zelfs in de
Goelag vierden gevangenen uit
vrije wil de revolutionaire feest
dagen."
Naarmate de tij d verstrijkt, ver
vagen de herinneringen aan die
angstige jaren van confrontatie
tussen Oost en West. „Ik kreeg
net een telefoontje met de vraag
of ik een bijdrage wil leveren
aan de première van de nieuwe
James Bond-filmWolf lacht er
maar om. Een van de laatste
overlevenden uit de Koude Oor
log, een erkend meesterspion
die gevraagd wordt om een kari
katuur van zichzelf te spelen.
De geschiedenis is wreed voor
degenen die verliezen. GPD
door Henk van 't Klooster
Letland kiest morgen een
parlement dat de Baltische
staat de EU en de NAVO in moet
loodsen. In de verkiezingsstrijd
stonden echter binnenlandse
onderwerpen, vooral de corrup
tie, centraal.
Volgens de opiniepeilingen
krijgt Letland een centrum
rechtse regering. Het land heeft
sinds de onafhankelijkheid in
1991 ook nog nooit anders ge
kend. De coalities kenmerkten
zich door instabiliteit. Sinds de
eerste vrije parlementsverkie
zingen, in 1993. kende Letland
maar liefst negen regeringen,
gemiddeld dus één per jaar.
De conservatieve Volkspartij
van oud-premier Andris Skele,
die deel uitmaakt van de rege
ringscoalitie van drie partijen,
ligt in de peilingen met 14,9 pro
cent van de ondervraagden
voorop. Als de partij wint,
wordt Skele mogelijk voor de
vierde keer premier van het
land.
De liberale partij Nieuw Tijd
perk van de vroegere president
van de centrale bank, Einar
Repse, staat met 13,6 procent op
de tweede plaats. Waarnemers
verwachten dat de partij van
Skele met die van Repse in een
nieuwe regering zal samenwer
ken, waarbij een van beiden
premier wordt.
In de verkiezingscampagne is
volledig voorbijgegaan aan de
"toekomstige toetreding tot de
NAVO en de EU. Daarvoor be
staat onder de bevolking brede
steun.
De aandacht ging veel meer uit
naar het geruzie tussen de rege
ringspartijen en de beschuldi
gingen van coiTuptie die over en
weer vlogen.
Nog deze week ontsloeg premier
Andris Berzins minister Marelcs
Seglins van Binnenlandse Za
ken. In een pamflet van de partij
Letse Weg van de premier werd
de Volkspartij van Seglins van
allerlei kwaads beschuldigd.
Toen de bewindsman zich ver
ontwaardigd tot Berzins wend
de, kon hij meteen zijn biezen
pakken.
Hervormingen
Het is algemeen bekend dat de
politie, douane en ambtenaren
van de Baltische staat omkoop
baar zijn. Bovendien komt ont
duiking van de belastingen zo
veel voor, dat ze de economische
hei-vormingen belemmert, waar
alle regeringen sinds 1991 naar
hebben gestreefd. Repse heeft
veel aandacht getrokken met
zijn compromisloze houding je
gens de corruptie. Als bankpre-
sident heeft hij veel respect op
gebouwd, doordat hij voor een
stabiele nationale munt zorgde.
„De mensen zijn alle problemen
van de afgelopen jaren beu en
verlangen naar een paar een
voudige antwoorden. Velen zien
Repse als ridder met een onbe
zoedeld blazoen die alle proble
men kan oplossen", aldus de po
liticoloog Zaneta Ozolina,
hoogleraar aan de universiteit
van Letland.
Kiesdrempel
Premier Berzins had weinig
baat bij veel aandacht voor de
corruptie en probeerde dan ook
de aandacht naar de buiten
landse politiek te verschuiven.
Hij slaagde evenwel zo slecht in
deze opzet dat zijn partij, die
sinds 1993 van alle Letse rege
ringen deel heeft uitgemaakt,
het risico loopt de kiesdrempel
van 5 procent niet te halen. In de
peilingen staat de partij, die bij
de verkiezingen van 1998 met
ruim 18 procent nog de tweede
partij werd, net boven de drem
pel.
Van de derde regeringspartij, de
conservatieve Voor Vaderland
en Vrijheid van oud-premier
Guntars Krasts, is het ook lang
niet zeker of die in het parle
ment terugkeert. De groepering
tijdens de verkiezingscampag
ne vermalen tussen de partijen
van Skele en Repse.
Ook voor Letlands Eerste Partij
worden de verkiezingen span
nend. Deze nieuwe groepering
legt de nadruk op christelijke
waarden in de politiek en wordt
geleid door Eriks Jekabsons,
een kickbokser die priester
werd.
De enige linkse fractie in het
toekomstige Letse parlement is
de partij voor Mensenrechten in
een Verenigd Letland van Janis
Jukrans. Deze komt op voor de
belangen van de Russische min
derheid, die een derde van de
bevolking uitmaakt. De partij is
voor toetreding tot de EU, maar
wijst het NAVO-lidmaatschap
af. ANP
door Eelco van der Linden
Artsen weghalen uit ontwik
kelingslanden die daardoor
tekorten krijgen, is niet netjes.
Maar het gebeurt volop. Zuid-
Afrika is als 'jachtgebied' aan
trekkelijk vanwege het hoge op
leidingsniveau en -voor Neder
land- een taal die dicht bij de
onze ligt. Met de verpleegsters is
men, op last van de vorige rege
ring, inmiddels gestopt, maar de
artsen blijven komen. Ook al zit
sinds deze week de immigratie
dienst de recruteringsbureaus
op de hielen.
„Nee, er is hier helemaal geen
probleem met vertrekkende art
sen. Ze vertrekken wel, maar
komen ook snel weer terug - bij
ons 99 van de 100." Sian van het
'internationale recruteringsbu-
reau' O'Grady-Peyton in Preto
ria, weet dat haar werk als con
troversieel te boek staat, maar
weigert zich te laten beschou
wen als een saboteur van het
nieuwe Zuid-Afrika. „Wij bie
den vooral jongeren de kans
binnen een jaar tijd hun uit
staande studieschuld terug te
verdienen."
De meningen zijn verdeeld,
maar feit is dat Zuid-Afrika
sinds de omwenteling in 1994
een exporteur werd van goedop-
geleid medisch personeel. Een
kwart van de tussen 1990 en
1997 afgestudeerde dokters be
vindt zich momenteel in het bui
tenland. De commercie speelt er
gretig op in. Sla het lijfblad van
de Zuid-Afrikaans medische
wereld, The SA Medical Jour
nal, er maar op na: advertenties
omzoomd met dollartekens vra
gen: „Bent u al toe aan een
nieuw avontuur in Australië,
Nieuw Zeeland, Canada, Groot-
Brittannië of de VS?"
Nee, Nederland staat niet be
kend als een groot 'jager' in
Zuid-Afrika, maar het aantal
van 60 tot 100 specialisten dat
inmiddels naar ons land is afge
reisd, vindt Helen Strong van
's lands belangrijkste artsenor
ganisatie SAMA, toch aanzien
lijk voor een klein land. „Tel het
op bij andere kleintjes en je hebt
het over een voor Zuid-Afrika
groot verlies." Strong noemt de
trend 'zeer beangstigend'.
De grootste jagers zijn Groot-
Brittannië, Australië en Cana
da. Dit laatste land kaapte de
afgelopen jaren zeker tweedui
zend artsen weg uit Zuid-Afri
ka, vooral om ze te plaatsen in
afgelegen gebieden waar geen
Canadees zin heeft om te wer
ken. Onlangs ontstond ophef
over een tv-reportage uit de pro
vincie Saskatchewan, waar een
streng landklimaat heerst, en
één op de vijf artsen Zuid-Afri
kaan is. „Zonder hen zijn we ab
soluut verloren", zei een burge
meester.
Maar Zuid-Afrika denkt er net
zo over. Het land kan zich niet
permitteren eerst veel geld in
studie te investeren om daarna
de mensen te zien vertrekken.
Helemaal niet, omdat thuis ie
dereen nodig is om, bijvoor
beeld, een aids-crisis te lijf te
gaan die momenteel 5,5 miljoen
van de 46 miljoen inwoners
treft. Dit is de redenering van de
Zuid-Afrikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Dlamini-
Zuma, die nu probeert vooral de
landen van het Britse Gemene
best te bewegen tot een restric
tief beleid. Dat je succes kunt
boeken, blijkt uit het verbod dat
Nederland afkondigde op de
'import' van Zuid-Afrikaanse
verpleegsters. Toenmalig mi
nister van Volksgezondheid
Borst nam uiteindelijk ook het
argument over dat ze in hun
moederland te hard nodig zijn.
Helen Strong van SAMA is de
enige die met (statistisch) on
derzoek serieus heeft gepoogd
het fenomeen in kaart te bren
gen. „Met alle beperkingen die
er zijn, kun je zeggen dat de
trend van professionele erosie
zich voortzet. Dit jaar hebben er
tot nu 565 artsen die lid zijn van
onze organisatie het land verla
ten. Dat is 54 procent meer dan
de 368 die we registreerden voor
het hele jaar 2001." De redenen
die worden opgegeven voor ver
trek zijn misdaad, laag inko
men, positieve discriminatie, te
grote werkdruk - met name op
het platteland - en achteruit
gang van het niveau.
Platteland
Strong benadrukt dat Zuid-
Afrika eigenlijk nog" genoeg art
sen heeft, maar dat ze niet goed
over het land zijn verdeeld. In de
afgelegen landelijke gebieden is
de schaarste het grootst. Dat de
afgestudeerde artsen (1200 per
jaar), voordat ze mogen gaan
door Alexander Bakker
Vanouds kiezen reders
voor de goedkoopste ha
vens of die met de minste
controles. 'Portshopping'
wordt door de douane al ja
ren onderkend. Binnen de
Europese Unie geldt dan wel
één douaneprocedure, de nu
ances in de uitleg ervan wa
ren echter legio.
Dat leidde, op Rotterdams
initiatief, tot overleg tussen
Antwerpen, Le Havre, Felix
stowe en Hamburg, de vijf
Noord-Europese havens die
samen goed zijn voor zeven
tig procent van het goederen
verkeer van en naar Europa.
De vijf, verenigd onder de
naam Ralfh, streven naar
eenvormige procedures.
„In Antwerpen was alles
makkelijker, hoorde je al
tijd", vertelt plaatsvervan
gend districtschef Jaap
Everwijn van de douane in
Rotterdam. „Maar als je daar
op de kade stond, dan hoorde
je hetzelfde verhaal over
Rotterdam. Ons initiatief
was bedoeld om portshop
ping te voorkomen."
Dat overleg werpt vruchten
af, constateert Everwijn. Op
douanegebied zijn de pro
blemen tot een minimum
teruggebracht. „Rotterdam,
Antwerpen, Le Havre, Felix
stowe en Hamburg zitten op
één lijn", geeft hij aan. „We
willen allemaal dat gelijke
niveau. Feitelijk zijn we al
verder: er is sprake van sa
menwerking, onder meer op
het gebied van informatie
uitwisseling en opleiding."
Om dat te bereiken, is de af
gelopen jaren de situatie in
de vijf havens vergeleken.
Aan de orde kwamen de
douane-uitvoering, de kos
ten, de andere controles, het
gebruik van informatietech
nologie, de havencijf ers en de
contacten met het bedrijfsle
ven. Er waren nogal wat ver
schillen, maar die zijn van
niet al te grote invloed op de
onderlinge competitie.
De vijf hadden behoefte aan
meer coördinatie. Everwijn
was de geschikte kandidaat.
„Er is ook zo'n overleg tussen
de douane in de havens in
Zuid-Europa en die op de
luchthavens. Ik heb toen
voorgesteld om vanuit Brus
sel als onafhankelijk persoon
al die overleggroepen te co-
ordineren. Dat was vervol
gens snel geregeld. Ik zal me
niet als een eigenwijs jonge
tje uit Rotterdam presente
ren."
Het succes van de afgelopen
jaren bewijst het nut. „Het
voorkomen van portshop
ping wordt meer en meer een
gepasseerd station", vertelt
Everwijn. „De nadruk kan
nu meer komen te liggen op
samenwerking en van elkaar
leren. De nuances blijven,
maar ze zijn minimaal
Belangrijk winstpunt is dat
de informatie-uitwisseling
sterk is verbeterd. „Men
steekt elkaar aan. In Marseil
le zijn de havenautoriteiten
zo enthousiast geworden
over de containerscan, dat
niet de douane, maar de ha
ven zo'n röntgenapparaat
kocht." Ook Hamburg en
Antwerpen bezitten scan
ners, terwijl er in Groot-Brit-
tannië aan wordt gewerkt.
„Rotterdam krijgt later dit
jaar voor het Waal/Eemha-
vengebied een mobiele scan
en in Antwerpen denkt met
over een tweede apparaat."
Uitwisseling
„De samenwerking leidde
ook tot uitwisseling van per
soneel in opleiding. Denk
daarbij aan het gebruik van
de scanapparatuur waar we
van elkaar leren bij interpre
teren van de röntgenbeel-
denIntussen staat het over
leg tussen andere contro
lediensten nog in de kinder
schoenen. De Rotterdamse
douanechef Ton Groenen
dijk bracht eerder dit jaar de
inspectiediensten in cïe Rot
terdamse haven bijeen in een
platform, om te komen tot
een betere afstemming van
de werkzaamheden. Met een
soortgelijk initiatief had de
douane op Schiphol veel suc
ces. GPD
ROBOT - De Zwitserse robot
Sab or heeft al twee maal op
schudding gewekt op een ten
toonstelling in Wenen. De eer
ste maal veroorzaakte de
kunstmens paniek, toen de ro
bot op een groep angstige kin
deren inliep. Een inbreker
drukte afgelopen week op een
verkeerde knop, waarop de ro
bot in werking trad en drie
schoten loste met een alarm
pistool.
REISGIDS - De nieuwe
Zeeuwse reisgids is versche
nen. De reisgids is deze keer in
een vrolijk groen kaftje gesto
ken. De nieuwe gids bevat de
volledige winterdienstrege-
ling. Men treft er bijzonderhe
den in aan over alle verkeers
verbindingen in Zeeland,
maar ook over alle verbindin
gen met andere provincies en
België.
KRUININGEN - Er wordt ge
werkt aan de voorbereiding
van de feestelijkheden ter vie
ring van het 750-jarig bestaan
van Kruiningen. L. Lockesfeer
uit Hulst is verzocht een open
luchtspel te schrijven.
AANSLAG - Voor de derde i
maal in tien dagen tijd is een
aanslag gepleegd op de Ameri
kaanse ambassade in Tokio.
De politie ontdekte drie
brandbommen bij een muur
van de ambassade.
Op het Zuid-Afrikaanse platteland, waar aids alom dood en verderf zaait, is het gebrek aan artsen nij
pend. foto E PA
praktiseren, een jaar moeten
werken in een 'lokale gemeen
schap' - een township op het
platteland - heeft de situatie
daar verbeterd, maar niet veel.
Terwijl er in de Zuid-Afrikaan
se steden één arts is voor elke
700 inwoners, is dat op het plat
teland één voor elke 10.000, al
dus het Zuid-Afrikaanse Me
disch Genootschap.
Op het platteland manifesteert
zich de essentie van Zuid-Afri
ka - eerste en derde wereld - ge
nadeloos. En dan blijkt dus niet
iedereen (wit èn zwart) geïnte
resseerd te zijn in werken in het
'echte Afrika'. Volgens een on
derzoek uitgevoerd onder die
jonge artsen zegt één op de drie
naar het buitenland te willen.
De regering overweegt nu vesti
gingslicenties af te geven, wat
betekent dat de overheid be
paalt waar artsen mogen wer
ken. En dat zal zijn waar de
tekorten heersen. Strong bena
dert: „Er is veel onrust hierover,
maar in Europa wordt dit toch
ook gedaan. Je kunt je niet er
gens vestigen waar al genoeg
artsen zijn." GPD
Uitgever:
J C Boersema
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax: (0118) 470102
E-mail; redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (01181484000
Fax. (0118)470102
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 27-3030
E-mail: redgoes@pzc nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax (0115)645741
E-mail redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114)372776
Fax. (0114)372771
E-mail- redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst
8.30-17.00 uur
Internet: www.pzc nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12.00 uur.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18 00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax (0118) 470100.
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 2.00
per maand: 20.50
per kwartaal: 55.10
per jaar 209.90
Voor toezending per post geldt
een toeslag
E-mail abo@pzc nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor
het einde van de betaalperiode
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag:€ 1.10
zaterdag* 1,65
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35 93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd.
Voor gewone advertenties:
Tel: (0118) 484240
Fax:(0118)470100
Voor kleintjes: Tel (0118)484321
Fax:(0118)484370
Auleursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Couranl BV is een onderdeel van het Wegener-concern De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordl gebruikt voor onze
(abonnementen)admlnistratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van detitelsende werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteerde
derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC, afdeling
lezersservice, Postbus 18,4380 AA Vlissingen
Behoort tot UJGQGnEr
