Hollywood ligt niet
ver van Bollywood
PZC
Vervreemdende toekomstbeelden in Thomas in love
Vrijpartij in zee roept baarmoedergevoel op
Tandarts erft sledehonden
Ja Zuster, Nee Zuster
The Guru
28
Joanna Bacalso (I) en Cuba Gooding jr.
vrijdag 4 oktober 2002
e meeste alle
leeftijden-films
zijn niet geschikt
voor alle leeftijden. Het
ideaal is nu toch aardig
benaderd met Ja Zuster, Nee
Zusterde filmbewerking
die Pieter Kramer heeft
afgeleverd van de tv-serie
die ruim dertig jaar geleden
immens populair is geweest.
Voor de meeste
Nederlanders onder de tien
en boven de dertig valt er
dolle pret te beleven.
fragmenten uit het manuscript
van de verdwenen schrijver op
het spoor gezet van cle verbor
gen tragedie die hem tot waan
zin bracht. Dat alles rijkelijk
gelardeerd met symbolische
beelden van de zon, de maan en
de zee, tot op het lampekapje en
cle kalender toe. Dat zijn dan net
clie kleine overdrijvingen die
verraden dat Medem zijn eigen
werk vermoedelijk ook wel met
enige ironie kan bezien. 'Stop er
flink wat seks in', krijgt de met
gebrek aan inspiratie kampen
de schrijver niet voor niets als
advies mee van zijn agent. Soms
leidt dat tot gladde capriolen
met blinddoekjes, maar ook tot
cle amusante erotiek van twee
roerloze, met klei ingesmeerde
figuren op het strand.
Medem heeft met veel bravoure
een soort droomlandschap ge
construeerd datje ondergaat als
een avontuurlijke rondedans
van krachtige, aardse emoties.
Hij werkt veel en graag met
sfeer en associaties. Voor de lief
hebber moet het niet al te moei
lijk zijn daar allerlei diepere be
tekenissen aan vast te knopen.
Leo Bankersen
Lucia YEl Sexo: regie Julio Medem,
met Paz Vega, Tristan Ulloa, Najiva
Nimri, Daniel Freire, Elena Anaya,
te zien in Schuttershoftheater Mid
delburg.
De komedie The Guru over
een Indiase dansleraar die
in New York per ongeluk furore
maakt als seksgoeroe wordt
aangeprezen als 'van de makers
van Bridget Jones's Diary en Ali
GIndahouse'. Dat kan de kijker
gemakkelijk op het verkeerde
been zetten, niet alleen omdat
we onder 'makers' in dit geval
alleen twee producenten van
het succesvolle Britse bedrijf
Working Title moeten verstaan.
De verwijzing naar Ali G sugge
reert immers dat hoofdrolspeler
Jimi Mistry ook weer zo 'n eigen -
tijdse grappenmaker zal zijn die
grofheden als humor probeert te
verkopen. Terwijl hij het juist
moet hebben van zijn aandoen
lijk naïeve charme. Aan de an
dere kant kan de vergelijking
met Bridget Jones weer te hoge
verwachtingen wekken. The
Guru is een betrekkelijk simpe
le klucht over culturele en ro
mantische misverstanden, die
echter wel met aanstekelijk en
thousiasme voor het voetlicht
worden gebracht. Sterkste troef
is de geslaagde kruisbestuiving
tussen een typisch Amerikaans
genre en de kleurrijke zang- en
dansspektakels waar de filmin
dustrie van India op drijft. Het
idee is afkomstig van de ook in
het Westen werkende Indiase
filmmaker Shekhar Kapur (Eli
zabeth) die voor The Guru een
productietaak op zich nam. De
Amerikaanse regisseuse Daisy
Von Scherler Mayer, bekend
van de kinderfilm Madeline,
laat overtuigend zien dat de af
stand tussen Hollywood en Bol
lywood minder groot is dan we
denken. Trouwpartijen bijvoor
beeld zijn in beide kampen zeer
geliefd, en The Guru opent niet
voor niets met een knipoog naar
de vertoning van het Travolta
vehikel Grease in India.
Ook de satire die in The Guru zit
verwerkt mikt op beide kanten.
De pas gearriveerde immigrant
uit India moet nog leren dat cle
Amerikaanse droom inderdaad
een droom is. Hij belandt dien-
Een kinderhand is gauw ge
vuld. Die conclusie moet je
trekken als je bekijkt wat voor
jeugd- en familiefilms het best
bezocht worden. Helaas zijn dat
niet al de lieve, grappige, ont
roerende, innemende en met
zorg gemaakte films die straks
in de herfstvakantie te zien zijn
op het Cinekid-festival. Veel va
ker valt de keus op formulema-
tige werkjes uit de Hollywood-
f abrieken.
Ook Snowdogs is typisch zo'n
product dat bij Disney van de
lopende band is gerold. Bij niet
al te veeleisende kinderen en
ouders zal hij het ongetwijfeld
prima doen, ondanks alle film-
kritische bezwaren. We hebben
hier te maken met een zoge
naamde vis-uit-het-water-ko-
medie, die in dit geval draait om
een succesvolle zwarte tandarts
uit zonnig Florida, clie als baby
geadopteerd blijkt te zijn vanuit
het ijskoude Alaska. Nadat zijn
biologische moeder is overleden
vertrekt de door Cuba Gooding
jr. vertolkte bekkentrekker naar
het hoge Noorden. Dat leiclt tot
een overdaad aan gemakzuchti
ge glijpartijen en culturele mis
verstanden, terwijl cle verplich
te romance met de lokale schone
Joanna Bacalso net zo roman
tisch uitpakt als Tupperware. In
de originele Engelse versie valt
nog te genieten van cle donde
rende stem van de monumen
taal schmierende James Co-
hum. In de matige Nederlandse 1
nasynchronisatie blijft van die
prachtstem niks over. Het aar
digst aan de film is de roedel sle
dehonden die de tandarts van
zijn bio-moeder erft. Het zijn
mooie beesten, die uiterst foto
geniek over de sneeuwvlaktes
kunnen rennen.
Fritz de Jong,
Snowdogsregie Brian Levant, ma-
Cuba Gooding jr., James Coburn, Jo
anna Bacalso, Nederlandse versit
met de stemmen van: John Jones.
Hero Muller, Lucretia van der Vloot,
te zien in Cine City Vlissingen.
Het oeuvre van Annie M.G.
Schmidt beleeft momen
teel een grootscheepse recycling
en dat schept tweeslachtige ge
voelens. Het idee van Burny Bos
om Ab eitje en Minoes te verfil
men is goud waard gebleken. De
enigszins absurde en anarchis
tische humor waarmee Schmidt
naar het Hollandse burgerdom
kon kijken was onverslijtbaar
als weldadige benadering van
de kinderziel. Het recente opka
lefateren evenwel van Heerlijk
Duurt Het Langst scheen een
minder geniale ingeving toe.
omdat de Hollandse variant van
wat ze in Amerika musicals noe
men ook dertig jaar geleden al
iets kneuterigs had. Zo kon je
ook alleen maar sceptisch rea
geren op het nieuws dat vervol
gens de tv-serie Ja Zuster, Nee
Zuster voor verfilming zou wor
den klaargestoomd. Straks gaat
iemand zich nog verbeelden het
bioscooppubliek van de 21-ste
eeuw te kunnen veroveren met
films op basis van De Familie
Doorsnee of Pension Homme
les.
De satirische visie waarmee An
nie Schmidt om zich heen keek
in de jaren vijftig en zestig leek
stevig aan dat tijdsgewricht
verklonken. Het welslagen van
Pieter Kramers benadering van
Ja Zuster, Nee Zuster is dan ook
i te danken aan het feit dat dit
door de regisseur werd beseft.
Hij heeft er een hommage van
gemaakt aan een periode dat el
ders in de wereld cle geiuiden
van culturele, morele, seksuele
en antiautoritaire revoluties al
volop hoorbaar waren, maar
nog niet doorgedrongen tot de
gemiddelde Hollands volks-
Loes Luca als zuster Klivia.
buurt. In de Primulastraat,
waar zuster Klivia een 'rust
huis' runt, heeft men nog moeite
een houding te bepalen jegens
gastarbeiders of homoseksue
len. Maar het sociale instinct
van de broodnuchtere Klivia
blijkt een baken waar op te ver
trouwen valt.
In deze door Burny Bos gepro
duceerde film heeft Vincent de
Pater alle ruimte gekregen om
tot in details het straatbeeld, de
interieurs en kleding (ontwor
pen door Monica Petit en Maar-
tj e Gevers) van de j aren zestig te
reconstrueren en daarbij zijn de
zuurstokkleuren geenszins ge
schuwd. Voor een publiek dat
het herkennen kan, vormt het al
een belevenis op zich.
Het dramatische gegeven is
klein maar effectief. Rusthuis
Klivia wordt voortdurend ge
teisterd door intriges van buur
man Boordevol, een intolerante
gluiperd die om de haverklap
naar de rechter stapt met klach
ten over asociaal gedrag van de
prettig gestoorde bewoners van
het pand waarin hijzelf kamers
zou willen verhuren. Zuster Kli
via weet zijn aanvallen door
gaans kordaat te pareren en
keer op keer komt de grotesk
boosaardige buurman hilarisch
voor paal te staan. Maar de situ
atie wordt netelig wanneer het
rusthuis onderdak geeft aan de
voormalige inbreker Gerrit die
op zijn verjaardag bezoek krijgt
van zijn in hetzelfde vak door-
huidige bewoners een gemid
delde leeftijd van een jaar of
dertig hebben, hetgeen impli
ceert dat het karakter is veran
derd naar psychische verple
ging. Voor zuster Klivia maakt
het geen verschil. Loes Luca zet
haar honderd procent trefzeker
gewinterde opa en prompt daar
na een klok uit de kluis van
Boordevol verdwenen blijkt. De
homofiele kapper van de over
kant blijkt uitkomst te kunnen
bieden.
Zo heeft Frank Houtappels met
een serie vaste elementen uit de
vroegere tv-serie een nieuw sce
nario geconstrueerd, steunend
op zijn eigen werk dat eerder re
sulteerde in een voorstelling van
het Ro theater. De enige wezen
lijke omslag is dat het dertig
jaar geleden ging om een soort
bejaardentehuisje, terwijl de
neer, met een hoger Hetty B lok
gehalte dan destijds zelfs ITetty
Blok had te bieden. Buurman
Boordevol (de rol van Dick
Swidde) is een superieure kari
katuur geworden in de behan
delingvan Paul R. Kooy. Zoals
ook de rol van homofiele kapper
uitstekend besteed blijkt aan
Paul de Leeuw en Tjitske Rei-
dinga wel weg weet met 'pati
ent' Jet die danig tochtig raakt
van inbreker Gerrit (Waldemar
Torenstra) die ze warempel op
het rechte pad weet te krijgen.
Pieter Kramer heeft eerder ook
de regie gedaan bij het Ro thea
ter, maar om een indruk te ge
ven van wat je nu kunt vernach
ten, helpt de wetenschap dat hij
tevens langdurig lijf regisseur is
geweest van Arjan Ederveen.
Die krijgen we trouwens ook
nog even te zien in een gastrol
(als nuffige choreograaf), even
als Olga Zuiderhoek (rechter) en
Piet Lambrechts (opa). Maar
dat het allemaal écht werkt,
méér wordt dan louter kolder,
lulligheid en 'camp', komt toch
voornamelijk door de intermez
zi met zang en dans, waarbij de
snedige teksten van Annie
Schmidt nog altijd prikkelend
genoeg blijken (soms zelfs
meesterlijk) en de toch al niet
geringe composities van Harry
Bannink beter dan ooit blijken
te klinken in nieuwe arrange
menten van Ferdinand Boland.
Pieter van Lierop
Ja Zuster, Nee Zuster: regie Pieter
Kramer, met Loes Luca, Paul R.
Kooij, Paul de Leeuw, Waldemar
Torenstra, Tjitske Reidinga, Frits
Lambrechts, Olga Zuiderhoek, te
zien in Cine City Vlissingen, De Ko
ning Hulst, Cinemactueel Bergen op
Zoom.
Van de koeienogen uit Vacas
tot de in elkaar grijpende
cirkels van noodlot en liefde in
Los Amantes Del Circulo Polar
loopt er een rode draad van ma
gie en verbeeldingskracht door
het werk van de Spaanse film
maker Julio Medem. Lucia YEl
Sexo is zijn nieuwste huzaren
stukje. De titel is prikkelend,
een tikkeltje banaal, maar heeft
ook iets mysterieus. Alsof de
veelvuldig bedreven en aan
trekkelijk gefilmde seks ook nog
een andere rol speelt die boven
het alledaagse uitstijgt. Een vi
taal element in het holistische
universum van Medem waarin
zoals gebruikelijk weer de
meest uiteenlopende zaken met
elkaar verbonden worden. Een
vrijpartij bij maanlicht in zee is
niet alleen maar sensueel en
verleidelijk, maar roept tegelij
kertijd een baarmoedergevoel
op.
Zoals gewoonlijk bij Medem
lijkt het verhaal zelf - weinig
meer dan een ingewikkeld ge
construeerde keukenmeidenro
man - minder belangri j k dan het
plezier en vernuft waarmee hij
dat weet op te kloppen tot een
betoverende mystificatie. Lucia
is daarin een doortastende ser
veerster die haar dwaze meis
jesliefde voor haar favoriete
schrijver in daden omzet, en na
diens vermeende dood vlucht
naar het eiland waar de auteur
ooit zijn inspiratie vond. Het is
een kaal, naargeestig oord, met
gevaarlijke gaten in de rotsach
tige bodem die naast een moge
lijke Freudiaanse betekenis ook
een heel praktisch nut hebben.
Als het verhaal verkeerd dreigt
af te lopen kun je volgens Me
dem door zo'n gat weer terug.
Intussen ontmoet Lucia (de in
Spanje bekende tv-actrice Paz
Vega) daar een vroegere minna
res van haar geliefde en een ge
heimzinnige duiker, en wordt ze
door een onbekende chatter en
tengevolge met al z'n kinderlijk
optimisme op een pornoset
waar films met hilarische titels
als Good Will Humping en Glad
He Ate Her worden gefabri
ceerd. Daar had de preutse jon
geman niet op gerekend. Zijn te
genspeelster - een schattige
Hester Graham in een reprise
van haar rol uit Boogie Nights -
probeert hem met erotische ka
lenderwijsheden op het vereiste
prestatieniveau te brengen.
Wijsheden die goed van pas blij
ken te komen wanneer onze jon
ge held door een even bizarre
speling van het lot op een feestje
van schatrijke New Age-aan-
hangers een stomdronken goe
roe moet vervangen. Het
gedachtegoed van het porno
sterretje gaat er bij dit therapie-
verslaafde gezelschap in als!
koek. Een naar spiritualiteit
hunkerende jonge vrouw (Mari-|
sa Tomei) wordt een van zijn vu
rigste aanbidders.
Het is een vrolijk spel met on-l
schuldige en sympathieke ste
reotiepen. De onhandige seks-J
acteur wordt aangezien voor
een onorthodoxe goeroe, de
seksactrice is voor de buitenwe
reld een braaf onderwijzeresje.
en staande voor het altaar be
kent haar verloofde onver-:
wachts zijn gevoelens voor eer.
stoere brandweerman. Het le
vert een uitbundige ontknoping
op waar menige traditionele ro
mantische komedie niet aan kan
tippen. De Indiërs in New York
geven sappig commentaar en
Daisy Von Scherler Mayer grijpt
gelegenheid aan om het gezel-
schap in zang en dans te laten j
uitbarsten.
Leo Bankersen
The Guru: regie Daisy Von Scherler
Mayer, met Jimi Mistry, Heather
Graham, Marisa Tomei, te zien in Ci
ne City Wissingen, De Koning
Hulst, Cinemactueel Bergen op
Zoom.
Heather Graham (I) en Jimi Mistry.
Hoewel de misleidende Engelse titel ons
iets anders wil doen geloven, is Thomas
in love een Franstalige sf-film uit België, die
opvalt door zijn opmerkelijk hippe vormge
ving. De titelpersoon is een neurotische der
tiger die, in een niet nader gespecificeerde
toekomst, lijdt aan een extreme vorm van
pleinvrees. Al jaren komt hij de deur niet
meer uit, en in zijn hermetisch afgesloten
appartement ontvangt hij nimmer bezoek.
Zijn enige contact met de buitenwereld ver
loopt via een computerscherm.
Debuterend regisseur Pierre-Paul Renders
werkte dit gegeven met strakke hand uit,
door zijn publiek uitsluitend te laten zien
wat Thomas op zijn beeldscherm te zien
krijgt. Met uitzondering van het hoopvolle
eindshot waarin hij op het punt staat om de
veiligheid van zijn appartement achter zich
te laten, krijgen we de protagonist geen en
kele keer in beeld, maar zijn stem is wel pon
tificaal aanwezig. We zitten er letterlijk bo
venop terwijl Thomas moeizame contacten
onderhoudt met een new-agerige psychia
ter, met zijn bezorgde moeder en met de
vertegenwoordiger van de verzekerings
maatschappij die zijn geld beheert en vrij
wel alles voor hem regelt.
En we zijn er getuige van hoe Thomas zijn
seksuele behoeften probeert te bevredigen.
De film begint al met een spectaculair
vormgegeven robbertje cyber-seks en later
probeert hij ook een naïef meisje dat hij
heeft leren kennen via een datingservice. te
verleiden tot elektronische erotiek op
afstand. Maar hoe obsessief Thomas' speur
tocht naar seks ook af en toe mag overko
men, in zijn afgevlakte gevoelsleven bete
kent deze behoeftebevrediging niet veel
meer dan het laten repareren van een stof
zuiger - iets waarmee hij zich ook uitvoerig
bezig houdt.
Helaas konden de filmmakers de verleiding
niet weerstaan om hun hoofdpersoon, die
juist zo fascineert doordat hij zich heeft te
ruggetrokken in een volstrekt statische we
reld, een dramatische ontwikkeling te laten
doormaken. Met name de diepzinnig be
doelde gesprekken over seks, liefde en rela
ties die hij in het middensegment van de
film voert doen de film tijdelijk nogal inzak
ken. In deze scènes waarin Thomas emotio
neel uit zijn schulp wordt gelokt, slaat sce
narist Philippe Blasband dezelfde pseudo-
intellectuele toon aan die het eveneens door
hem geschreven relatiedrama Une liaison
pomographique bij vlagen zo moeilijk ver
teerbaar maakte. Deze kleine misser laat
echter onverlet dat het vervreemdende toe
komstbeeld in Thomas in love wel degelijk
aanzet tot nadenken. Thomas is in zijn ex
treme isolement misschien een speciaal ge
val, maar als we goed om ons heen kijken,
kunnen we in onze naasten - of misschien
wel in onszelf - méér van hem herkennen
dan ons lief is.
Fritz de Jong
Thomas in love: regie Pierre-Paul Renders, met
Benoil Verhoert, Aylin Yay, Magali Pinglaut; ie
zien in Schuttershoftheater Middelburg.
