Het gevaar van te veel voer
m
The Dubliners is een instituut
PZC
Koren storten zich op Bach
'GELICHT
Raadslid Weststrate
zet rechtszaak tegen
wethouder door
14
Verzekering
regenschade
boeren stapje
dichterbij
Overgewicht
Eerste markt
voor meerlingen
Alarmpistool
noodzakelijk
tegen afperser
kunst cultuur
donderdag 3 oktober 2002
DEN HAAG - Voorzitter A. Ver
meer van de zuidelijke land
bouworganisatie ZLTO heeft
goede hoop dat het deze keer
wel lukt een verzekering tegen
waterschade van de grond te til
len. Hij baseert zich op een ge
sprek dat deze week is gevoerd
met minister Veerman van
Landbouw.
Volgens Vermeer is er een door
braak bereikt. De enorme wa
terschade van eind 1998 wordt
niet meer meegewogen bij het
opstellen van een verzekering.
Voor de premiestelling is dat erg
belangrijk. Voormalig minister
Brinkhorst was niet bereid de
waterschade van 1998 buiten
beschouwing te laten, waardoor
de verzekeringspremie zo hoog
zou worden dat er te weinig boe
ren zouden meedoen.
Met de toezegging van minister
Veerman op zak gaan het minis
terie en de landelijke land
bouworganisatie LTO Neder
land proberen binnen twee
weken op hoofdlijnen tot over
eenstemming te komen. Als dat
lukt, is Veerman bereid de in au
gustus door regenval getroffen
landbouwers in onder meer
Zeeuws-Vlaanderen en West-
Brabant te helpen.
Voorzitter G. Doornbos schetste
gisteren voor de Kamercommis
sies Landbouw in het kort hoe
de verzekering eruit kan komen
te zien: een eigen risico van 25
procent, een premie van 28 pi-o-
mille per gewas en de overheid
springt bij als de schade meer
dan 34 miljoen euro bedraagt.
„Als wij tot zo'n verzekering
kunnen komen", zei Doornbos,
„vallen alle regenschades sinds
1945, behalve die van 1998, bin
nen de verzekering." LTO Ne
derland streeft naar een deelna
me van minstens vijftig" procent
van alle landbouwers.
Als het niet tot een verzekering
komt, behoudt LTO Nederland
zich het recht voor om een offici
eel beroep te doen op de Wet Te
gemoetkoming Schade (WTS)
voor boeren die in augustus
door zware regenval zijn getrof
fen. Tot nu toe heeft de rijks
overheid daar altijd afwijzend
op gereageerd.
door Ondine van der Vleuten
Morgen, 4 oktober, is het weer Die
rendag. Alle reden om uw huisdier
die dag iets extra's toe te stoppen? Mis
schien juist niet. Vijfendertig procent
van onze gezelschapsdieren is te dik,
schat de Utrechtse hoogleraar Veteri
naire Diervoeding prof. dr. ir. A. Bey-
nen. Met stip op nummer 1 staat de
nieuwkomer onder onze huisdieren: de
rat. Gevolgd door respectievelijk hond,
kat en een gevarieerd gezelschap kooi-
beestjes als parkieten, papegaaien en
hamsters. Naar verluidt zijn er zelfs
veel obese leguanen.
Het punt is, zegt Bevnen, dat veel dieren
gefixeerd zijn op een bepaalde - eigen
lijk overmatige - voedselopname. Van
uit de evolutie gezien is die vraatzucht
heel verklaarbaar: je moet voorbereid
zijn op perioden van voedselschaarste.
Maar gezond is het niet. „Van ratten is
al honderd jaar bekend: als je ze minder
te eten geeft dan ze eigenlijk willen,
worden ze ouder, komen tumoren - een
veelvoorkomende kwaal bij de borst
klier - minder voor en ook de nieren
blijven beter functioneren. Een gemid
delde rat wordt zo'n duizend dagen
oud. Met beperkt voer wordt zijn leven
met de helft verlengd en blij ft de rat nog
gezonder ook. Elke boer weet dat het zo
werkt. Als je goed fokvee wil hebben,
moet je het schraal opfokken." Onder
de kooi dieren is ook de grasparkiet be
rucht. „Door de veren zie je niet dat ze
vaak veel te dik zijn. Ze krijgen adem
halingsproblemen en kunnen dan in
een keer dood zijn."
Bij de katten zijn het vooral de gehol
pen katers die ten prooi vallen aan vet
zucht. Een gevolg van hormonale ver
anderingen.
Ze bewegen daardoor minder, gaan
zuiniger met energie om, maar eten
juist meer, omdat hun verzadigingsme-
chanisme ontregeld is. Vette katers lo
Veel dieren worden te dik door de extra's die ze krijgen.
foto Mechteld Jansen
pen ook meer kans op gruis in de urine-
buis. Een pijnlijk probleem.
Overgewicht begint vaak al bij de jon
kies, zegt de hoogleraar van de faculteit
Diergeneeskunde. „Met name pups
worden bijna altijd overvoerd. Het ide
aalbeeld van een pup is toch een ronde,
knuffelige bol?" Maar, zegt hij, „Over
gewicht bij jonge dieren, vooral pups,
heeft een slechte invloed op de skelet
ontwikkeling. Er is meer kans op heup
dysplasie, gewrichtsziekten en de ont
wikkeling van kanker." Later komen
daar nog een verhoogd lïsico op diabe
tes, hartkwalen en huidproblemen bij.
Dieren met gewrichtsklachten bewe
gen minder. Hun energiebehoefte daalt
daardoor. Gaan ze niet minder eten,
dan worden ze dikker. En dat terwijl het
juist voor dieren met gewrichtsklach
ten belangrijk is dat ze 'schraal' zijn.
,Een schrale hond is geen magere hond.
maar een beestje waarbij je de spieren
mooi onder de huid kunt zien zitten",
verklaart Herma Verton, dierenfysio-
therapeut in Zierikzee. Die twee, drie
kilo extra, die Verton vooral bij oudere
honden zo vaak ziet, drukken op net
pijnlijke gewricht en zorgen dat de
hond nog minder gaat bewegen. Verion
behandelt dieren met een combinatie
van massage, apparatuur en bewe
gingstherapie. In samenwerking mei de
dierenarts wordt ook gekeken naar het
eetpatroon. „Bij de ene hond kun je het
eten de hele dag laten staan, die zullen
zich nooit overeten; een andere vreet
constant door, als je hem de kans geeft.
Baasjes moeten zich realiseren clat je
een dier niet z 'n hele leven lang dezelfde
porties eten kunt geven. Een zwanger
dier of een heel actief beest heeft veel
meer nodig dan een oudje."
De producenten van diervoeders be
werken de markt stevig, weet hoogle
raar Diervoeding Bevnen. Daarbij spe
len ze in op de veranderde houding ten
opzichte van huisdieren. Moesten die
vroeger genoegen nemen met wat van
de tafel of het land overschoot, tegen
woordig zijn huisdieren gezinsleden
geworden die delen in onze overvloed.
„Allerlei snoepjes, speciaal water voor
honden en katten kun je kopen, ik heb
zelfs ergens hondenbier gezien." De
commerciële diervoeders moeten goed
'geaccepteerd' worden, zoals dat in
marketingtaal heet. „Als het eten niet
extreem lekker is, zal een dier zich niet
zo gauw overeten. Fabrikanten maken
het eten uiteraard zo lekker mogelijk.
Ik vermoed dat dat leidt tot ontsporing
van het verzadigingssysteem." Anders
gezegd: als je zwaar getafeld hebt en ie
mand komt met een bruine boterham
met kaas hoef je niet, maar een toetje
gaat er nog wel in.
Light
Gelukkig hebben de diervoederprodu
centen ook iets voor te zware honden:
light-producten. „Ze hebben een wat
lagere energiewaarde, wat minder vet.
Je kunt daarom iets meer in de bak
stoppen. Eigenlijk pure onzin dus, be
halve als je fabrikant bent. Je kunt er
ook water of sperziebonen bijgooien,
dan bereik je hetzelfde", stelt Beynen.
De oplossing is eenvoudig: minder eten.
„Want als je dat extra voer wil 'wegbe-
wegen' moet je heroïsche inspanningen
verrichten. Neem een hond van dertig
kilo, waarvan tien kilo overgewicht.
Daarin zit voldoende energie voor 65
dagen. Zie dat maar eens kwijt te ra
ken! De beste remedie is de helft te ge
ven van wat ze normaliter nodig zou
den hebben. Een totaalvoer zoals je dat
in de winkel koopt, is rijk aan voedings
stoffen; als je de helft voert, krijgt hij
voldoende voedingsstoffen maar min
der energie. Dus valt hij af, gemiddeld
twee procent van zijn overgewicht per
week."
Wat moeten we nu met Dierendag?
Geen lekkers meer? Alleen nog knuf
fels? Weer mis. Beynen: „De vraag die
het baasje zich moet stellen is: wil ik nu
genieten van het plezier van mijn dier,
als ik hem iets lekkers voer? Of inves
teer ik in later, in een dier dat gezond
oud wordt? Neem die rat zelf als uit
gangspunt. Je kunt hem wel minder
gaan voeren, zodat hij gezonder wordt,
maar wordt ie dan geiukkiger? Ik denk
dat de rat er helemaal niet mee bezig is
of'hij straks gezond oud wordt. Ik denk
dat die rat gewoon nu veel wil eten."
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Het gerechtshof
in Den Haag beslist over zeven
weken of een zaak van het Rei-
merswaalse raadslid M. West
strate tegen wethouder M. van
Overloop door justitie in behan
deling moet worden genomen.
In Middelburg is de kwestie,
waarin Weststrate de wethou
der van valsheid in geschrifte
beticht, door de officier van jus
titie geseponeerd.
Weststrate legt zich niet neer bij
die beslissing. Hij toog gisteren
met twee leden van zijn partij
Leefbaar Reimerswaal naar
Den Haag om behandeling van
de zaak voor het Haagse ge
rechtshof te bepleiten. De zit
ting duurde nog geen kwartier.
Volgens een vertegenwoordiger
van het openbaar ministerie is
de zaak terecht, in Middelburg
terzijde gelegd, omdat er ont
lastende verklaringen voor Van
Overloop zijn afgelegd door
raadsleden van Bewonersbe
langen Reimerswaal (BBR), de
partij van Van Overloop.
Volgens Weststrate heeft Van
Overloop valsheid in geschrifte
gepleegd door eigen brieven te
laten ondertekenen door raads
lid J. Kramer. De BBR maakte
daarin bezwaar tegen een voor
stel om de bouw van een be
drijfswoning met manege bij
Kruiningen mogelijk te maken.
De BBR had eerder in een com
missievergadering met dit voor
stel ingestemd. Weststrate, in
dertijd nog fractievoorzitter
van de BBR, kende naar eigen
SEROOSKERKE (W) - In de
Zandput in Serooskerke wordt
zaterdag 12 oktober de eerste
Zeeuwse meerlingenmarkt ge
houden. De beurs met onder,
meer tweedehands tweeling-
kinderkleding is open van 10.00
tot 14.30 uur. Ook is er een infor
matiestand van de Nederlandse
Vereniging van Ouders van
Meerlingen.
zeggen de brieven niet en was
daarom hogelijk verbaasd. De
affaire heeft mede geleid tot zijn I
vertrek uit de BBR.
In zijn voor Van Overloop ont-1
lastende verklaring geeft Kra
mer aan dat de brieven namens
hem zijn geschreven, maar hij
meldt niet, stelde Weststrate
gisteren, wie de brieven dan wel
heeft opgesteld. Weststrate ziet
er de hand in van Van Overloop,
maar die ontkent. In Den Haag
kwam Weststrate met één nieuw
feit: een verklaring van Chris- j
tenUnie-raadslid A. Jumelet. I
Die stelt 'persoonlijk' uit de'
mond van Kramer gehoord te
hebben dat 'deze absoluut niets i
afwist van de brieven' waarin
bezwaar wordt gemaakt tegen I
het voorstel tot bouw van de'
manege. Met andere woorden: I
de ontlastende verklaring van
Kramer zou niet kloppen.
MIDDELBURG - „Dertig pro
cent van de bewoners in mijn
straat heeft een wapen." Die be
wering deed een Terneuzenaar
die zich in Middelburg op de zit
ting van de politierechter moest
verantwoorden voor het bezit
van een gasalarmpistool. De
man had het wapen bij zich om
dat hij bang was voor een
plaatsgenoot. „Die is bezig me
af te persen."
De Terneuzenaar achtte het be
zit van het wapen gerechtvaar
digd. „Ik heb al drie keer aan
gifte gedaan tegen die persoon,
maar daar is nog nooit wat aan
gedaan." Hij ontkende dat hij
met het pistool had lopen
zwaaien. Dat iemand de politie
had getipt over het wapenbezit
was voor de man reden om uit te
roepen: „Oh, maar dan weet ik
wel wie dat is." Officier van jus-
titie A. Flikweert eiste 120 uur i
werkstraf. Politierechter M.
Janssens-van Kampen halveer- i
de de straf enlegde daarnaast 60
uur voorwaardelijk op, met een 1
proeftijd van twee jaar.
www.middelburg.nl/plaza
Contacta
Hal 2
Middelburg^
de. ptfazt to 6e/
door Ernstjan Rozendaal
MIDDELBURG - SAKO Zee
land, de provinciale organisatie
voor vocale muziek, treedt meer
met activiteiten naar buiten.
Een opvallend evenement dat
mede door SAKO wordt georga
niseerd is een Bachweekeinde
op 29 en 30 november in de Con
cert- en Gehoorzaal in Middel
burg. Verder hoopt de koepelor
ganisatie volgend jaar onder
meer een festival te organiseren
waarop Zeeuwse Koorprijzen
worden uitgereikt, naar analo
gie van de Elektra's in het ama
teurtheater.
Het Bachweekeinde wordt ge
organiseerd in samenwerking
met Scoop en het Bachkoor
BWV uit Middelburg. „Ik was
op bezoek bij het Bachkoor",
vertelt consulent amateurmu-
ziek Jenny van Kampen van
Scoop over de aanleiding.
„Daar kwam Koos van Schijn-
del naai- me toe met het idee eens
een wat grotere scholing te or
ganiseren in Zeeland, uiteraard
over Bach. Dat sloot uitstekend
aan bij plannen die ik had voor
een barokweekeinde op Zeeuw
se schaal. We hebben de handen
ineengeslagen en SAKO inge
schakeld. Voor zo'n evenement
heb je flink wat subsidie nodig
en voor koren loopt dat het best
via hen."
Het Bachweekeinde is bedoeld
voor koorzangei's die zich ver
der willen verdiepen in de inter
pretatie van barokmuziek. On
der leiding van Martien van
Woerkum en Jan Hut kunnen
zesentwintig zangers zich ver
der bekwamen in met name het
werk van Johann Sebastian
Bach. Vanaf vrijdagavond
wordt gestudeerd op zijn be
roemde Magnificat. Dat gaat
zaterdag door, waarna 's avonds
een uitvoering wordt gegeven
voor publiek. Het Bachkoor,
ook zesentwintig man sterk,
fungeert als steunkoor en zingt
mee. De muziek wordt vei'zorgd
door het Barokorkest Florilegi-
um Musicum en de solisten zijn
Carla Schaap, Annemieke Kok,
Axco Mandemaker, Frank Her
mans en Annemarijke de Jong.
Het Bachkoor voert tevens de
cantate Schwingtfreudich euch
Empor uit.
De t weedaagse cursus is niet al
leen bedoeld voor koorzangers.
Ook vijf dirigenten krijgen de
gelegenheid koor en orkest op
de juiste manier door het
Magnificat te geleiden. Voor het
weekeinde hebben zich inmid
dels zes zangers en twee diri
genten aangemeld. „Vol is vol",
zegt Van Schijndel over de te
verwachten aanmeldingen.
„Het moet wel de omvang van
een barokkoor blijven."
Olievlekwerking
„Bij démeeste koren krijg je niet
zo snel de gelegenheid een moei
lijk stuk als de Magnificat uit te
voeren", verklaart secretaris
Frans Huismans van SAKO.
„We geven zangers dus de gele
genheid hun horizon te verbre
den." Van Kampen hoopt op een
'olievlekwerking' naar andere
koren. „De ervaring is dat in ko
ren volop wordt gediscussieerd
over het uit te voeren repertoire.
Als de cursisten hun ervaringen
delen met anderen vergroot dat
het bewust omgaan met werk i
van Bach."
Het Bachweekeinde is één van
meerdere activiteiten die SAKO i
op stapel heeft staan om het zin
gen in Zeeland te stimuleren. Bij
de provincie is voor volgend jaar
subsidie aangevraagd om
Zeeuwse Koorprijzen uit te rei
ken en speciale projecten uit te
voeren op het gebied van poly
fonie, kinderkoren, lichte mu-
ziek en een studiemiddag voor i
Zeeuwse koren en dirigenten.
„Onze rol is op aandringen van
de provincie wat veranderd",
legt Huismans uit. „Voorheen
waren we een samenwerkings-
verband van koororganisaties
in Zeeland en diende men bij ons
subsidieaanvragen in. Nu orga- j
niseren we veel meer activitei-
ten en begeleiden of stimuleren
we ideeën van anderen."
Opmerkelijkste nieuwe initia- i
tief is een festival met Zeeuwse
Koorprijzen op 26 september j
2003. Koren kunnen zich opge
ven of door anderen aangemeld
worden voor een beoordeling in
de categorieën koorklank, pre
sentatie, vormgeving, repertoi
re, algehele uitvoering, sociaal
of educatief belang en samen
werking met andere disciplines.
„We zijn bezig juryleden te wer
ven", aldus Van kampen. „We
zoeken ze door heel Zeeland.
Dat is praktisch en het voor- j
komt dat mensen de indruk krij-
gen dat die prijzen een kwestie
zijn van ons kent ons.
Info over Bachweekeinde en
Koorprijzen bij Scoop,
tel: 0118-682536 of jvkam-
pen@scoopzld.nl
Jim McCann (links) is er tijdens het optreden van The Dubliners in Heinkenszand niet bij, omdat kortgeleden bij hem keelkanker is gecon
stateerd. f0t0 GPD
Jan Hut (foto) en Martien van Woerkum begeleiden de koorzangers die zich verder willen verdiepen in
het werk van Johann Sebastian Bach. foto Dirk-Jan Gjeltema
Stilte
De reünie heeft McCann duide
lijk gemaakt dat The Dubliners
nog steeds een stuk van zijn le
ven zijn. „En dat zullen ze altijd
blijven. Ik denk dat die groep al
een stukje van mijn leven was
voordat ik met hen speelde. Ik
had altijd al een grote bewonde
ring voor hen. Maar dat wil niet
zeggen dat ik weer vast lid van
door Harry de Jong
HEINKENSZAND - Hij is de
grote afwezige, zaterdag tijdens
het jubileumconcert van The
Dubliners in De Stenge in Hein
kenszand. Onlangs, kort nadat
de legendarische folkgroep een
Ierse reünietournee ter gelegen
heid van het veertigjarig be
staan had afgerond, is bij Jim
McCann keelkanker geconsta
teerd. Hij volgt nu een chemo-
kuur en kan daarom zijn oude
makkers niet vergezellen op
tournee door Nederland.
McCann maakte van 1974 tot
1979 deel uit van het Ierse folk-
gezelschap. Net als mede-op
richter Ronnie Drew is hij ge
vraagd de vijfmansformatie ter
gelegenheid van het veertigjarig
bestaan weer een tijdje te ko
men versterken. Vanaf de eerste
avond in Belfast stonden Mc
Cann en Drew met The Dubli
ners op de planken zonder ook
maar één nummer gerepeteerd
te hebben. McCann: „Ik heb
vlak voor dat concert John
Sheahan nog gebeld en gezegd:
John, ik heb 23 jaar niet meer
met jullie gespeeld. Moeten we
eerst niet even oefenen? We
staan straks wel voor een paar
duizend mensen. 'Ach', zei
John, 'als we elkaar in ons hotel
in Belfast treffen, hebben we
tijd genoeg om een paar num
mers door te nemen.' Maar in
het hotel vloog iedereen een
kant uit en van repeteren kwam
niks. Dat hebben we toen maar
tijdens het optreden gedaan. En
nu durf ik achteraf te wedden
dat we nooit zo goed hadden ge
klonken als we van tevoren alles
hadden doorgenomen."
The Dubliners zou willen
worden. Al heeft het wel z'n
voordelen om met zes man op
een podium te staan. Ik ben te
genwoordig een soloartiest en
mag dus geen enkele fout ma
ken, want ik kan me nergens
achter verschuilen. Ik moet er
ook voorzorgen dat er geen stil
te valt. Tussen de liedjes door
moet ik praten om de aandacht
van de mensen vast te houden.
Nu ik weer met The Dubliners
optreed, hoef ik me niet druk te
maken om pijnlijke stiltes.
Maar ik zal de kantjes er nooit
aflopen, want die groep is een
lijk uitgeput ben. Maar dat heeft
ook te maken met het feit dat ik
me altijd zo verschrikkelijk ver
antwoordelijk voel. Ik wil de
mensen namelijk niet teleur
stellen. Als ik met The Dubli
ners het podium opga, voelt het
toch een stuk lichter. Want ik
ben niet in m'n eentje verant
woordelijk voor het slagen van
de avond."
McCann is van mening dat hij en
de rest van The Dubliners nog
prima bij elkaar passen. „We la
chen nog om dezelfde grapjes
als toen ik in de jaren zeventig
met. hen speelde. Al is er natuur-
niet meer zo'n fuifnummer. Na
afloop van een optreden hangen
er altijd tientallen mensen om
me heen die me op de schouders
slaan en het geweldig vinden me
weer te zien. En dan bieden ze
me van alles aan. Als ik dan zeg
dat ik niet meer drink, drammen
ze toch door. Op zulke momen
ten ga ik liever terug naar mijn
hotelkamer om een goed boek te
lezen. Want ik heb niets meer bij
te dragen aan de feestvreugde."
GPD
Concert: The Dubliners, zaterdag in
De Stenge in Heinekenszand, aan-
van het publiek zijn groot. En
dat brengt z'n eigen druk weer
met zich mee."
Uitgeput
Jim McCann verliet destijds The
Dubliners omdat hij het inten
sieve toeren niet meer aankon.
.Maar ironisch genoeg ben ik nu
als solist veel meer op reis dan
met de groep," grinnikt hij. „Ik
ben alleen dit jaar al voor een
toertje naar Japan geweest en
daarna naar Canada, Scandina
vië en Schot landJaik lij k meer
energie té hebben dan vroeger,
al wil ik wel eerlijk bekennen
