PZC
Houden die Fransen
wel van fietsers?
Alleen de toren zal blijven staan
W1
Uitbreiding
Snowrail
Skitalent
Bonaire
NS Travel
vousswff
zaterdag 28 september 2002
A NOUS DE VOUS FAIRE PRÉFÉRER tE 11
Voorblad van de brochure Fiets en Trein van de Franse spoorwegen. Eindbestemming Saint-Malo.
De telefonist van NS In
ternationaal geeft de
bevestiging: ,,U kunt in de
nachttrein naar Parijs uw
fietsen meenemen. Geen
probleem. Uw reservering is
ingevoerd." Zo dat is gere
geld. Een onbezorgde va
kantie kan beginnen. Met
vijf fietsen en evenveel.per-
sonen in de trein naar Saint-
-Malo, Bretagne.
De reis begint 's avonds op
Den Haag Hollands Spoor.
De fietsen zijn ingenieus be
pakt. Met twee tenten, vijf
slaapzakken, vijf slaapmatjes
en wat een mens al niet meer no
dig heeft voor een fiets-kam-
peervakantie in Frankrijk. De
nachttrein van Amsterdam naar
Parijs Gare du Nord vertrekt
even na elven. Een Haagse em
ployé van de NS weet waar de
fietscoupé is. „Ergens achter
aan."
Het blijkt voorin te zijn. Ren
nen. Het fietslogo op een ruit
geeft aan waar de fietsen moe
ten staan. Maar waar precies?
Wat blijkt: langs een passagiers
gangetje is één coupé leegge
ruimd. Waar gewoonlijk zes
mensen kunnen zitten, moeten
vijf volbepakte fietsen staan.
Onmogelijk op het eerste ge
zicht, maar het lukt. Met bloed,
zweet en tranen. En dat in twee
a drie minuten. Wat had die tele
fonist van NS Internationaal
ook al weer gezegd? Twee con-
ducteurs vragen voor de zeker
heid, voordat de trein vertrekt,
of er voor de fietsen is gereser
veerd. Alsof een gezin met drie
kinderen op de bonnefooi naar
Saint-Malo zou reizen? „Na
tuurlijk, heren, wij hebben ge
reserveerd én betaald." Het stelt
hen gerust. Hulpvaardig als al
tijd, NS-personeel.
Heerlijk die nachttrein, na alle
stress van het inladen van de
fietsen met bagage. Gelukkig
zitten op drie van de vijf fietsen
van die echte f ietsvakantietas-
sen, van Ortlieb (de beste) en
Bach (goedkoper, maar min
der). De tassen kunnen in een
handomdraai van de bagage
dragers. Alleen dan biedt de
fietscoupé voldoende ruimte.
Parijs Gare du Nord is een ver
rassing. Jaren niet geweest. De
SNCF, het Franse spoorwegbe
drijf, heeft wél kunnen investe
ren. Parijs ligt er 's ochtends - de
nachttrein arriveert rond half
zeven - uitgestorven bijDe
noodgedwongen fietstocht van
Gare du Nord naar Gare Mont-
parnasse, voor de trein naar
Saint-Malo, doet onwezenlijk
aan. Slaapdronken langs de No
tre Dame toeren, in de verte de
Eiffeltoren zien, én praktisch
geen auto's op straat. Wat is er
mis met Parijs? Een nationale
feestdag, vertelt een voorbij
ganger. Iedereen is vrij
Tour de France
Hoe goed de SCNF ook georga
niseerd is, het bedrijf slaagt er
niet in het vertrekperron lang
vantevoren aan te geven. Twin
tig minuten voor tijd, dat is
standaard. Het gestress op Den
Haag Hollands Spoor dreigt
zich te herhalen. En jawel, het is
druk, met reizigers én fietsers.
Opnieuw is er slechts één fiets
coupé beschikbaar voor h ooguit
zeven fietsen. Maar gelukkig,
een Fransman met fiets weet
raad. Op twee balkons tussen
treinstellen is het ook mogelijk
fietsen te bergen. Ze moeten al
leen rechtop staan. Een vreemd
gezicht, maar het werkt. De
doorgang naar de wc wordt iet
wat versperd. De conducteur
keurt het goed. Opnieuw breekt
een onbezorgde reis aan, in de
wetenschap dat Saint-Malo het
eindstation is. Onderweg willen
meer fietsers instappen. Niet
één hoeft op het perron achter te
blijven. De fiets meenemen in de
trein is gratis in Frankrijk, maar
het aantal treinen dat deze ser
vice biedt, is tot het minimum
beperkt, tot één keer per dag op
de lange trajecten. Wie zijn reis
slecht uitstippelt of gewoon
pech heeft, moet uren wachten.
Frankrijk herbergt de Tour de
France, maar houden Fransen
wel van fietsen?
In Saint-Malo peddelen veel
Engelsen rond. Zij vinden
Frankrijk een ideaal fietsland,
omdat ze thuis nog slechter ge
wend zijn. Voor Nederlanders
die zijn 'verpest' door de vele
fietsvoorzieningen in eigen
land, blijft Frankrijk een kleine
bezoeking. Dat er (bijna) geen
fietspaden zijn, is tot daaraan
toe. Het zijn die auto's en hun
bestuurders die allemaal min
stens tien kilometer boven de
maximum-snelheid lijken te
rijden. En natuurlijk de heuvels.
Na anderhalve week op een
camping langs de kust, op nog
geen dertig kilometer van
Saint-Malo, is het welletjes ge
weest. Het weer dreigt om te
slaan. De terugreis lonkt. In
Saint-Malo lukt het vrij gemak
kelijk weg te komen. De trein
arriveert ruim een uur vantevo
ren. En dan in Parijs, in de
avondspits, de omgekeerde weg,
van Gare Montparnasse naar
Gare du Nord. Jaren geleden
was er een grote staking in het
Franse openbaar vervoer.
Sindsdien wordt er in Parijs
meer gefietst en zijn bus- en
taxibanen ook tot 'fietspaden'
omgedoopt. Een taxichauffeur
komt langszij en roept aanmoe
digingen. Je ziet hem denken:
rare Hollanders.
Zweetvoetenlucht
Vijf uur duurt het voordat de
nachttrein naar Amsterdam
vertrekt. Gare du Nord is een
verademing vergeleken met
Hollands Spoor. Wie een lesje
sociale veiligheid op stations
wil, moet daar eens gaan kijken.
foto Harmen van der Werf
Aan het begin van de avond is
nog geen concurrent-fietser te
bekennen, maartegen vertrek
tijd - kwart over elf - begint het
aardig druk te worden. Zo'n
vijftien fietsers dienen zich aan,
terwijl er - wie reist, leert snel -
niet meer dan zeven fietsen mee
kunnen in die éne fietscoupé.
Het lukt niet om afspraken te
maken. Als het erom spant, zijn
fietsers geen sociaal volk. Het is
ieder voor zich. Maar de les van
die Fransman op de heenreis in
Gare Montparnasse werkt. Ook
in de nachttrein naar Amster
dam zijn tussen treinstellen en
kele ruime balkons, waar fiet
sen rechtop kunnen staan.
Na een reis in een zit-slaapcou-
pé waar de zweetvoetenlucht
herinnert aan vroegere interna
tionale treinreizen, dient zich de
volgende hindernis aan: het uit
laden in Den Haag Hollands
Spoor. Snel de bagage uit de
trein werpen en direct erachter
aan de fietsen. Kort daarna zet
de trein zich in beweging. Het
moet gezegd worden, de
NS-conducteurs waren zo
vriendelijk iets langer halt te
houden. Chapeau.
Harmen van der Werf
Informatie over de trein in
Frankrijk op internet:
www.sncf.fr
Het Franse spoorbedrijf SNCF
publiceert elk jaar een brochu
re, waarin staat aangegeven op
welke trajecten en welke tijden
de fiets mee kan in de trein. Ti
tel: Guide Train+Vélo.
De KLM-winterdienstrege-
ling die op zondag 27 okto
ber van start gaat en tot en met
zaterdag 29 maart 2003 duurt,
levert onder meer een uitbrei
ding van het aantal vluchten op
Engeland op. Er zal per dag zes
keer in plaats van vier keer van
Schiphol naar Londen City
worden gevlogen, met een Fok
ker 50.
En Naar Newcastle wordt dage
lij ks zeven in plaats van vij f keer
op en neer gevlogen, naar Man-:
Chester acht in plaats van zeven,
en naar Aberdeen, met een Fok
ker 70, vier in plaats van drie
keer.
Op vluchten naar Londen
Heathrow en Teesside, en deels
op Cardiff, wordt de Fokker 50
vervangen door de grotere Fok
ker 70, respectievelijk de
Fokker 100. Maar ook op een be
stemming als Wenen in Oosten
rijk gaat een groter KLM-vlieg-
tuig vliegen: de Boeing 737 i.p.v.
de Fokker 70. Met deze en ande
re uitbreidingen, ook in de
vrachtsector, komt de KLM qua
productie weer terug op het ni
veau van de winter van 2000;
2001 was, na de 11e september,
slechter.
NS Travel biedt het komend
winterseizoen de skilief
hebber zes verschillende trei
nen naar de sneeuw aan: met in
gang van 15 december de
CityNightLine tussen Amster
dam en Zürich/München, een
nachttrein. Andere nachttrei
nen, met aansluitend busver
voer, zijn de Alpen Expres, de
Ski-Trein Classic en, voor jon
geren, de Ski-Trein Disco.
Verder zijn voor wintersport-
liefhebbers de internationale
dagtreinen naar Oostenrijk en
Zwitserland beschikbaar, plus
de snelle Ski-Thalys naar de
Franse Alpen.
Alle treinreizen en wintersport
vakanties van NS Travel staan
in de pas verschenen brochures,
die bij de reisbureaus liggen.
Meer info op website
www.nstravel.nl
De Nederlandse Ski Vereni
ging viert op 5 oktober in
Den Haag haar 75ste verjaardag
met een landelijke talentendag
voor jonge, veelbelovende ski
ers, snowboarders, skisprin
gers, langlaufers en biatleten.
Kinderen van 8 tot en met 16
jaar (en in die leeftijdsgroep
gaan er elke winter zo'n 120.000
jongens en meisjes op skivakan
tie) zijn op die 5e oktober wel
kom op de sneeuwbaan in de
Haagse Uithof.
Onder leiding van professionele
trainers en nationale toppers
zul len de kinderen trainen en op
hun talenten beoordeeld wor
den. De besten zijn uiteraard
Talent van het Jaar. De jarige
Skivereniging hoopt op deze
manier een aanzet te geven tot
het scouten van talent, dat Ne
derland vanaf 2010 op de Olym
pische Winterspelen kan verte
genwoordigen.
Het Bonaire Toeristenbureau
heeft twee nieuwe vakan
tiebrochures gepubliceerd. 'Bo
naire bon bini' is een mini-ma
gazine met algemene informatie
over het eiland. In de duikbro-
chure wordt duidelijk wat je al
lemaal onderwater kunt zien en
doen.
Het eiland telt 86 officiële duik-
plekken. Ook snorkelaars kun-«
nen er volop genieten.
Beide gratis brochures kunnen
worden aangevraagd via tel.
023-5430704 of
europe@tourismbonaire.com
De Plompe Tore^ bij Burghsluis trekt jaarlijks 10.000 bezoekers.
foto Marij ke F olkertsma
1
KortWeg Steden - de Weg
naar de Stad. Dat is de
naam die NS Travel heeftgege-
ven aan de nieuwe, 116 pagina's
dikke stedengids voor het win
terseizoen. Daarin staan arran
gementen naar 47 steden in Eu
ropa.
De trein staat uiteraard cen
traal in de gids, maar er zijn ook
reizen per boot en vliegtuig.
Verder zijn de nieuwe brochures
verschenen voor Disneyland
Parijs en voor de Franse hoofd
stad zelf. Daarin komt vanzelf
sprekend de hogesnelheidstrein
Thalys veelvuldig voor, maar
men kan ook met eigen vervoer
reizen.
Meer Informatie: tel. 030 - 297
72 91 of wwww.nstravel.nl
■v/.voyages-snef.som
Hoe vaak je er ook binnen
bent geweest, die eenzame
toren aan de voet van de Ooster-
scheldedijk bij Burghsluis blijft
iets mysterieus' houden. Het be
sef eens het middelpunt te zijn
geweest van het trotse Zuidland
van Schouwen, in de zestiende
eeuw stukje bij beetje verzwol
gen door de oprukkende golven,
doet de verbeelding spreken.
Karrensporen en inlaagvelden
rondom vormen de tastbare her
innering aan de eeuwige strijd
tegen het water, gevormd door
Godvrezende mensenhanden
die inlaag na inlaag dijken aan
legden om de dorpen zo goed en
ven staan", buldert een barse
stem door de bakstenen ruimte.
En zo is het nog steeds, met die
x aantekening dat de echte toren
'van Westen Schouwen een eind
verderop was gelegen - ter
hoogte van de duinenrij bij het
huidige gelijknamige dorpje -
en het, laatste restant in 1846
door a'e laatst vertrekkende be
woners werd gesloopt. De kerk
toren bij Burghsluis was ooit het
middelpunt van het welvarende
Schouwse Köudekerke. Halver
wege de j aren dertig van de vori
ge eeuw werd het vroegere ba-
kwaad als het kon te bescher
men. Maar daarbij werd buiten
de vloek van de zeemeerman ge
rekend, zo wil de legende van
WestenSchouwen doen geloven.
Zodra de zware eikenhouten
deur van de hedendaagse Plom
pe Toren openzwaait, trekt een
geschilderd tafereel boven de
hoofden aan de bezoekers voor
bij. Een ingeblikte sprookjes
verteller verhaalt van inhalige
vissers die de toorn van de
machtige zeebewoner over zich
afriepen, omdat ze zijn vrouw
de zeemeermin hadden gevan
gen. „Westen-Schouwen zal
vergaan, alleen de toren zal blij
ken (waarschijnlijk de enige
reden waarom het bouwwerk
nooit is afgebroken) van de
scheepvaart van en naar Zierik-
zee opengesteld voor publiek. In
1993 kwam daaraan een voorlo
pig einde, in verband met de
slechte bouwkundige staat. In
1997 werd de toren door de Ver
eniging Natuurmonumenten na
een ingrijpende restauratie her
opend.
Beheerder Arjan Boon schat dat
het middeleeuwse bouwwerk
jaarlijks tienduizend bezoekers
te verwerken krijgt. Behalve het
draaiend schilderij in de entree
hal en een zelfbewegend boek
een verdieping hoger, biedt het
inwendige een aardige presen
tatie van het dierenleven en de
natuur in de omgeving. Vanaf de
top kan rondom van een weids
uitzicht worden genoten. Vol
gend seizoen wil Natuurmonu
menten binnen de permanente
expositie de ontwikkelingen
rond het Nationaal Park Oos-
terschelde en het aangrenzende
vogelgebied Plan Tureluur een
wat prominentere rol laten spe
len in de inrichting, vertelt
Boon. Ook zijn er ideeën voor
thema-excursies, eindigend
met een bezoek aan de toren
waar met behulp van acteurs
van de Stichting Historische
Spelen Zierikzee de legende van
Westen-Schouwen weer tot le
ven wordt gewekt. „De ervaring
leert dat het verhaal de mensen
enorm aanspreekt. Dus wat we
straks ook veranderen aan de
inrichting, dat onderdeel hou
den we er sowieso in."
Marcel Modde
Plompe Toren, Plompetorenweg
tussen Burghsluis en Seroosker-
ke (S). Geopend dagelijks 10-17
uur. Toegang is gratis. Informa
tie bij Natuurmonumenten:
0113-251022
