Een betrokken waarnemer
PZC
Zeggingskracht door eenvoud
Zomer in Veere herleeft nog even
Rekenkamer kraakt
beleid landbouwgif
Kunstbeurs Brugge
stelt zeldzaamheid en
authenticiteit centraal
10
Kamerlid Buijs
in beroep
tegen medisch
tuchtcollege
kunst cultuur
Van Gelder
Toptijd bij
ligfietsestafette
donderdag 26 september 2002
DEN HAAG - Voormalig huis
arts en CDA-Kamerlid Buijs
voelt zich beknot in zijn functie
als politicus, omdat het regio
naal medisch tuchtcollege in
Den Haag een klacht tegen hem
in behandeling heeft genomen.
De klacht was ingediend dooi
de belangenvereniging van ta
baksslachtoffers Nico 10.
Volgens Nico 10 had Buijs zich
tot spreekbuis van de tabaksin
dustrie gemaakt door zich in de
Tweede Kamer tegen een alge
meen verbod op tabaksreclame
te verzetten. Het regionaal me
disch tuchtcollege heeft de
klacht weliswaar afgewezen,
maar dat is voor Buijs onvol
doende. Hij vindt dat het tucht
college de zaak direct had
moeten afwijzen, zonder er een
vonnis over te vellen. Hij is ten
slotte geen huisarts meer, maar
politicus.
Buijs heeft hoger beroep aange
tekend bij het centraal medisch
tuchtcollege.
Ook advocaat M. de Witte heeft
dat gedaan namens Nico 10. Hij
is van mening dat Buijs zich wel
schuldig heeft gemaakt aan
promotie van de tabaksindu
strie. Als voormalig huisarts
had hij, aldus De Witte, moeten
weten dat tabaksreclame slecht
is. „De Gezondheidsraad heeft
in 1975 al aangedrongen op een
verbod."
Dwangvoeding
Dat de klacht tegen Buijs in be
handeling is genomen, kan ge
volgen hebben voor andere me
dici die in de Tweede Kamer
zitten, denkt De Witte. Hij
noemde met name specialisten
in de LPF-fractie die verklaar
den desnoods dwangvoeding te
willen geven aan Volkert van
der G., de verdachte van de
moord op Pim Fortuyn. „Ook zij
vallen nog onder het medisch
tuchtrecht."
Het CDA stemde in de Tweede
Kamer tegen een tabaksrecla
meverbod, in de Eerste Kamer
ging de partij daar wel mee ak
koord. Buijs is de mening toege
daan dat een reclameverbod
geen zin heeft. Gerichte voor
lichting over de schadelijke ge
volgen van roken is naar zijn
oordeel veel effectiever.
door Emile Calon
Wim van Gelder is deze maand tien
jaar commissaris van de koningin
in Zeeland. Hij werd binnen gehaald als
hel spreekwoordelijke schaap met de
vijf poten, een alleskunner, breed inzet
baar. De zestigjarige Van Gelder weet
inmiddels dat in het Zeeuwse op poli-
tiek-bestuurlijk vlak de gekozen gede
puteerden nauwelijks openlijke inmen
ging van de benoemde commissaris
dulden. Desondanks heeft hij geen spijt
van zijn keuze, want achter de scher
men en via lezingen, gesprekken en ar
tikelen kan hij naar eigen zeggen vol
doende invloed uitoefenen. „Met de
huidige kennis op zak zou ik zo op
nieuw solliciteren."
Zijn kamer straalt een Zen-achtige rust
uit. Ze doet in bijna niets meer denken
aan de uitvergrote sigarendoos van
weleer, die met schrootjes betimmerde
kamer met z'n metershoge kunstwer
ken en vele foto's van de bewoner met
enkele groten der aarden. Ze is nu wit.
Niets aan de muren verstoort dat beeld.
Die kamer symboliseert misschien ook
wel de ommekeer in zijn bestuurlijk le
ven.Hij kwam immers als econoom
naar Zeeland, maar voelt zich inmid
dels vooral socioloog. „Ik ben een be
trokken waarnemer geworden." Zo is
hij gaan begrijpen waarom een deel van
de Zeeuwen zich geneert voor het tradi-
Wim van Gelder betreurt het dat de Zeeuwen zo weinig trots zijn op hun cultureel erfgoed.
foto Ruben O reel
tionele Zeeuwse. Want veel van het tra
ditionele is negatief belast. De prachti
ge houten hoogaarzen doen sommigen
nog steeds herinneren aan de erbarme
lijke werkomstandigheden aan boord
van die oude vissersschepen. De grote
monumentale boerderijen zijn ook een
symbool van de knechting van de land
arbeiders. En klederdracht is mooi,
maar ook boers, en het op z'n burgers
gaan, is een teken van maatschappelij
ke vooruitgang.
Van Gelder is ei-van overtuigd dat in het
verenigde Europa het streekeigene
steeds belangrijker wordt. Hij betreurt
het dat de Zeeuwen zo weinig trots zijn
op hun cultureel erfgoed: het land
schap, de monumenten, de kleder
drachten, het ringrijden en natuurlijk
ook de taal. Door die houding zijn deze
zaken gedoemd te verdwijnen, vreest
hij.
Het valt hem telkens op hoe hecht in
Zeeland de netwerken zijn en hoe kort
de communicatielijnen. Iedereen kent
iedereen. Zeker als de neuzen allemaal
in dezelfde richting staan, kan daar een
geweldige positieve kracht van uit
gaan.
Aan de andere kant zorgen al die over
lappende sociale netwerken wel voor
een conflict vermijdend gedrag. Een
ruzie in het ene maatschappelijke ver
band lijdt onvermijdelijk tot een con
flict in een ander verband. Het recht
streeks conflict wordt dan ook, om de
lieve vrede toch maar te bewaren, ont
weken. Tot het conflict niet meer ontlo
pen kan worden. Als dat het geval is,
slaan volgens Van Gelder de stoppen
door en is het conflict onoplosbaar. Hij
doelt dan onder meer op het ontpolde-
ringsdebat. Daar was de rede plotseling
in het geheel zoek. Daar werd ook zeer
duidelijk het wij-tegen-zij-gevoel uit
gespeeld.
Tijdens stormachtige discussiebijeen
komsten na presentatie van die plan-
nen werd door de tegenstanders open
lijk en zonder enige schroom Zeeuws
gesproken,
Actief
Toen Van Gelder tien jaar geleden als
beste kandidaat door de selectiecom
missie naar voren werd geschoven ver
keerde hij in de veronderstelling dat hij
in Zeeland actief betrokken zou wor
den bij het dagelijks bestuur. Dat dat
niet gebeurde en nog steeds niet ge
beurt, is volgens hem een gegeven waar
hij niet over wenst te treuren. Hij heeft
een goed gevulde agenda, met veel af
spraken in Europa, maar ook nog vol
doende tijd om te lezen, van cultuur te
genieten en te zweefvliegen. Hij geeft
direct toe dat de statenvergaderingen
geen intellectueel hoogstaande debat
ten zijn. Het politieke debat is vooral
gericht op besluitvorming, stelt hij
vast. Ook de algemene beschouwingen
zijn doortrokken van die no-nonsense-
cultuur, betreurt hij enigszins.
Hij is nog lang niet van plan met pensi
oen te gaan. Hij geeft duidelijk aan het
naar zijn zin te hebben. Omdat zijn po
litieke rol beperkt is, is hij namelijk in
de gelegenheid om als een soort inter
mediair op te treden tussen het politie
ke bestuur en de maatschappij. „Ik leg
dwarsverbindingen, heb veel contacten
in het midden- en kleinbedrijf en sti
muleer samen met mijn vrouw de cul
tuur in Zeeland en ontwikkel de relaties
met Vlaanderen." Die rollen ligt hem
wel, zo bekent hij volmondig. Hij heeft
dan ook nog geen enkele zin om ver
vroegd terug te treden. „Ik ga door tot
m'n 65e."
door Harrnen van der Werf
DEN HAAG - Wat landbouwers
al lang beweren, is gisteren be
vestigd door de Algemene Re
kenkamer in een onderzoek
naar de toelating van bestrij
dingsmiddelen. Het Nederland
se bestrijdingsmiddelenbeleid
is te ambitieus, maar dat niet al
leen. Het is volgens de Algemene
Rekenkamer ook onduidelijk
welke resultaten ermee zijn ge
boekt en de controle laat te wen-
Nederland besloot in de jaren
negentig alvast strengere regels
in te voeren voor cle toelating
van bestrijdingsmiddelen,
vooruitlopend op Europees be
leid. Hiertoe werd besloten, om
dat de Nederlandse landbouw
zeer intensief is, verhoudings
gewijs veel bestrijdingsmidde
len gebruikt en Nederland met
het vele water kwetsbaarder is
voor vervuiling met landbouw
gif. Dit werd begin jaren negen
tig ook onderschreven door cle
landbouw. Met de overheid
werd een convenant gesloten.
De uitvoering van het Europese
beleid heeft echter een forse
vertraging opgelopen. De ver
wachting is dat niet eerder clan
in 2008 alle middelen op Euro
pees niveau opnieuw beoor
deeld zijn, terwijl eerst werd ge
mikt op 2003. Nederland heeft
desondanks het beleid niet bij
gesteld, met als gevolg, stelt de
Algemene Rekenkamer, dat Ne
derlandse boeren over minder
middelen kunnen beschikken
dan hun meeste Europese colle
ga's.
Kleine teelten
Dit geldt met name voor land
bouwers die zich met kleine
teelten bezighouden, zoals de
teelt van paprika, witlof en
bleekselderij. De industrie
vindt het niet interessant voor
die kleine teelten nieuwe mid
delen te ontwikkelen, zolang de
oude in veel andere Europese
landen nog zijn toegestaan. De
beoordeling van nieuwe midde
len gebeurt in Nederland door
het College Toelating Bestrij
dingsmiddelen (CTB) ook ui
terst langzaam en is duur.
Nieuw zijn deze bevindingen
niet. Dat geldt wel voor de con
clusies die de Algemene Reken
kamer trekt over de effectiviteit
van het beleid. Oud-minister
Pronk van Milieubeheer stelde
in een laatste overleg met de I
Tweede Kamer in juli nog dat
het landbouwgifbeleid van
Paars 'succesvol' is geweest. De I
milieubelasting van oppervlak
te- en grondwater is van 1990
tot 2000 met 51 procent afgeno
men, maar, tekent de Rekenka
mer aan, uit metingen in het
oppervlaktewater blijkt dat be
strijdingsmiddelen nog steeds
de geaccepteerde waarden
overschrijden. Dit komt waar
schijnlijk doordat minder be
strijdingsmiddelen niet meteen
tot schoner water leiden.
Het onderzoek van de Algemene
Rekenkamer komt enigszins als
mosterd na de maaltijd. De
nieuwe minister van Land
bouw, Veerman, heeft onlangs
een wetswijziging naar de
Tweede Kamer gestuurd, waar
door Nederland weer xheer in de
pas gaat lopen met de Europese
Unie. Hij wil geen ongelijke
concurrentieverhoudingen.
SCHUDDEBEURS - De lig
fietsestafette van Kopenhagen
naar Marseille is in een toptijd
van 85 uur en 55 minuten vol
bracht. Over een afstand van
2509 kilometer werd een gemid
delde snelheid bereikt van bijna
dertig kilometer per uur.
In totaal deden meer dan hon
derdvijftig deelnemers mee, on
der wie de uit Schuddebeurs af
komstige Robert Lammerts. Hij
reed met zijn vier Nederlandse
teamgenoten het negentig kilo
meter traject Dordrecht-Putte.
De estafette ging door zes lan
den, waaronder ook België,
Duitsland en Zwitserland. Doel
van de vanuit Duitsland opge
zette actie, was de aandacht te
vestigen op een matiger gebruik
van de auto.
De estafette vond plaats in het
kader van de Europese auto
vrije dag afgelopen zondag.
tëiÊSÊÊBÈÊr
De natuur is een veelvuldig terugkerend element in de schilderijen van Dick Bakker.
door Jan Dirk van Scheyen
GRIJPSKERKE - De sculptu
ren van Jozef van Mierlo uit
Groede zijn van een treffende
eenvoud. En toch heeft zijn
werk, dat tot en met 12 oktober
is te zien in boerderijgalerie De
Osseberg bij Sint Laurens, een
grote zeggingskracht. Van
Mierlo werkt met ijzerplaat,
ijzerdraad en messing, en maakt
van die materialen gestileerde
figuren. Die figuren kunnen
paarden zijn, of hanen, of een
dansende gestalte. Allemaal
dragen ze echter eenzelfde
stempel: dat van een kunstenaar
die ernaar streeft alleen de es
sentie weer te geven.
Het transparante werk van Van
Mierlo bestaat feitelijk uit wei
nig meer dan vormen. Maar
door hier en daar subtiele ac
centen aan te brengen, of een
stuk metaal net op het juiste
moment van een knik of ronding
te voorzienslaagt Van Mierlo er
in zijn sculpturen karakter, ex
pressie en herkenbaarheid te
geven. Hij weet bovendien over
tuigend kracht en beweging te
suggereren.
Op het oog wekt zijn werk de in
druk dat het met weinig moeite
tot stand is gekomen, maar
schijn bedriegt. Van Mierlo is al
tijd druk doende met talloze
schetsen, probeersels en kleine
modellen voordat zijn sculptu
ren hun uiteindelijke vorm krij
gen. Niettemin noemt hij dat
proces graag 'een avontuur'.
Naast Jozef van Mierlo expose
ren tot en met 12 oktober nog
drie andere kunstenaars in De
Osseberg.
Van Dick Bakker uit Krabben-
dijke zijn olieverfschilderijen te
zien. De natuur is zijn favoriete
onderwerp. Bakker schildert
kreken, de weidse Oosterschel-
de, weilanden, bomen en groen.
Hij wordt vooral geboeid door
wat het licht met een landschap
doet en legt dat vast. Dat resul
teert in doeken waarop we een
laatste reep slaperig zonlicht
zien die een avondlandschap
beschijnt, of koolzaad dat in een
donker weiland helgeel oplicht
doordat na een fikse regenbui
één enkele zonnestraal er in
slaagt het wolkendek te klieven,
of een in een somber koloriet ge
schilderde weg op een regen
achtige avond die des te grijzer
en grauwer lijkt door fel opflak
kerende oranje schijnsels van
een paar lantaarnpalen,
Platteland
Theo Jordans uit Groede toont
vlot gepenseelde aquarellen,
krijttekeningen en een litho
waarin het leven op het platte
land wordt bezongen.
Het boerenerf, de schuur, de
koeienstal zijn terugkerende
thema's in zijn wei'k, dat hier
door een tijdloze allure heeft.
Het werk van goudsmid Sophia
ten Hagen uit Lisse valt op deze
tentoonstelling een tikkeltje uit
de toon. Haar bijdrage hoort, in
tegenstelling tot die van de an
dere drie, tot het domein van de
toegepaste kunsten. Dat neemt
niet weg dat ze prachtige siera
den maakt, variërend van bro
ches, colliers en ringen tot kun
stige briefopeners.
Ten Hagen, opgeleid aan de vak
school voor edelsmeden en fijne
technieken in Amsterdam, ge
bruikt voor haar sieraden ste
nen, edelstenen en mineralen
die ze combineert met goud, zil
ver en titaan.
De tentoonstelling in boerderij-
galerie De Osseberg duurt tot en
met 12 oktober, Adres: Singel-
weg 11, Grijpslcerke (bij Sint
Laurens). Open: maandag tot en
met zaterdag 14.00-17.00 uur en
op afspraak.
door Jan Dirk van Scheyen
VEERE - Veere fonkelt onder
een gul septemberzonnetje. Het
Zeeuwse licht doet zijn zege
nende werk en zet het stadje in
een onnavolgbaar heldere
gloed.
De terrassen hebben nog plek.
De grote toeristische drukte is
aan het wegebben. De stillere
maanden staan voor de deur.
Het hoogseizoen wordt nasei
zoen.
Wie nog een indruk wil krijgen
van hoe Veere er uit zag in het
hoogseizoen kan tot en met 3 no
vember terecht in museum De
Schotse Huizen. Mira Peters uit
Veere toont er onder de titel Een
Rondje Veere 2002 een serie
olieverfschilderijen waarop,
zoals de titel al aangeeft, alle
mooie plekjes van het stadje zijn
afgebeeld, maar dan in toeristi
sche zomertooi.
Op linnen van wisselend for
maat (piepklein tot zeer groot)
vereeuwigde Peters in een le
vendige expressionistische stijl
wandelaars, fietsers, terrasjes,
bootjesvolk en bootjes - alles in
de herkenbare couleur locale
van Kaai, haven, Markt, Camp-
veerse Toren en Veerse Meer.
Peters (geboren in Amsterdam)
schildert vaak naar de actuali
teit. De band met de werkelijk
heid om haar heen - in dit geval
zomers Veere - is voor haar een
directe bran van inspiratie. Om
de kracht en intensiteit van die
inspiratie vast te houden, werkt
ze graag op grote formaten. Ze
wil, zegt ze, schilderijen maken
die 'een dramatische kwaliteit'
bezitten. „Het gaat niet in de
eerste plaats om het 'lezen' van
Galerie De Schotse Huizen combineert het zomerse Veere op de doe
ken van Mira Peters met de stenen boekwerken van Eliënne Veld
kamp-Knook. foto Mechteld Jansen
het beeld, maar om de kracht
van de beeldmiddelen."
De schilderijen in De Schotse
Huizen hebben iets medi
terraans. Ze geven een indx-uk
van een historisch stadje dat
tintelt van levenslust onder een
warme zon, terwijl aan de hori
zon, door Peters soms hoog in
het doek geschilderd op een ma-
door Raymond de Frel
BRUGGE - Ruim vijftig inter
nationaal gerenommeerde
kunst- en antiekhandelaars ge
ven van 18 tot 27 oktober acte de
présence op de 19e Internatio
nale Kunst Aixtiekbeurs in
Brugge.
De insteek van de negentiende
beui's sluit naadloos aan op de
talloze culturele activiteiten,
die dit najaar in de Europese
culturele hoofdstad Brugge
plaatsvinden. Uitgangspunt
van de beurs is niet de herkomst
en naam van de kunstenaar of
de periode waarin het werk is
vervaardigd, maar de authenti
citeit en zeldzaamheid van het
werk.
In de middeleeuwse stadshal-
lenzalen van het Belfort etale
ren de handelaai's tal van top
stukken. Kunsthandelaar W.
Lefevre uit Koi'trijk is aanwezig
met het in de zestiende eeuw
vervaardigde Madonna en Kind
in een landschap van vrijmees
ter Pieter Claeissens. Amster
dammer Jan Roelofs en de Sint
Petersburg Collection (met
werk van Theo Fabergé) zijn
twee andere klinkende namen.
Naast werk van grote meesters,
komt ook een schat aan kwali
teitswerk van kleinere meesters
aan bod. Er is ruimte voor Delfts
aardewerk, art déco-zilver-
werk, etnische kunst en zeven-
tiende-eeuwse klokken.
Thematentoonstelling
Naast de reguliere beurs wordt
er ook een thematentoonstel
ling gehouden. Brugge was in de
middeleeuwen een groot pro
ductiecentrum van handschrif-
nier die eigenlijk perspectivisch
niet klopt, witte bootjes spele
varen op het Veerse Meer
Mira Peters deelt de expositie
ruimte in De Schotse Huizen
met Eliënne Velclkamp-Knook.
Het werk van cle laatste is van
een geheel andere orde. Onder
de titel Voor eeuwig vastgelegd?
exposeert Veldkamp sculpturen
in de vorm van boeken die ze,
gewapend met lasbril en mond
kapje, wrochtte uit marmer,
serpentijn, Belgisch hardsteen
en het zeer moeilijk te bewerken
graniet.
We zien folianten met indruk
wekkende ruggen, bijeenge
bonden documenten, verminkte
en aangetaste boeken, een uit
zandsteen gehouwen doos ge
vuld met boeken. Deze levens
echt ogende boeken zijn bakens
van verstilling en bespiegeling
tussen de uitgelaten kleurex-
plosies en vlotte lichtvoetigheid
van Mira Peters.
Achter de titel van haar ten
toonstelling heeft Veldkamp be
wust een vraagteken gezet. Im
mers: niet alles wat in boeken
geschreven staat zal de eeuwen
trotseren. Haar beelden van
verminkte boeken zijn daar - als
een sculpturale vanitas - een il
lustratie van.
Tegelijkertijd heeft ze, wanneer
ze een boek vastlegt in steen, het
gevoel dat dan 'aan zijn inhoud
niet meer kan worden getornd'.
De tentoonstellingen van Mira
Peters en Eliënne Veldkamp-
Knook in De Schotse Huizen lo
pen tot en met 3 november.
Adres: Kaai 25/27, Veere. Ope
ningstijden museum: maandag
tot en met zaterdag 12.00-17.00
■uur, zondag 13.00-17.00 uur.
ten en boeken. Met het thema
'Achthonderd j aar boekbanden
kijkt de antiekbeui-s terug in de
tijd en toont het een schat aan
historische boekbanden. In de
vroege middeleeuwen maakte
de rol (rotula) plaats voor de
huidige boekvorm (codex). De
codex moest worden beschermd
en daarmee was de boekband
geboren. De in Brugge tentoon
gestelde boekbanden vertellen
veel over de evoluerende kunst
stijlen, het boekengebruik bin
nen verschillende culturele mi
lieus en de technische kennis om
een boek op te bouwen.
De 19e Internationale Kunst- en
Antiekbeurs Brugge is van vrij
dag 18 tot en met zondag 27 ok
tober. Dagelijks geopend van
14.00 tot 20.00 uur.
