PZC
W1
Zoo is een monument in beweging
Terugkijken maakt schooltijd tot een feest
uiijes
Antwerpen
reran noMsn
Onderzoek
Massage
Norwegian
Groenland
Vliegen
KMI
1
zaterdag 21 september 2002
Op zondag komt ongeveer
veertig procent van de
bezoekers uit Nederland. De
Antwerpse Zoo is al jaren
lang een toeristische trek
pleister. Jaarlijks goed voor
twee miljoen kijkers. Dat wil
de Zoo graag zo houden.
Vandaar een investering van
vijftig miljoen euro. Om bij
de tijd te blijven.
Algemeen directeur Rudy
van Eysendyck van de Ant
werpse Zoo mist wat als we de
pas geopende moerasbiotoop
betreden. ,,Er is geen mist. Nou
ja, mist. We zorgen voor een con
stante nevel, net boven de
grond. Zoals het werkelijk in
een moeras is. Maar het is pas
een week open en wellicht is de
aannemer nog met wat zaken
bezig."
De moerasbiotoop is een van de
nieuwe attracties waarmee de
Antwerpse dierentuin de bezoe
kers ook in de 21e eeuw binnen
de poorten wil lokken. Er kan 50
miljoen euro aangewend wor
den om de twaalf hectare in de
Antwerpse binnenstad een
nieuw jasje aan te meten.
,,Dat geld is ook bedoeld voor
dierentuin Planckendael in het
dorpje Muizen bij Mechelen",
zegt directeur Van Eysendyck.
„Planckendael is onze uitwijk
mogelijkheid. In Antwerpen
kunnen we niet uibreiden. We
kunnen geen kant op."
De bijna 160-jarige dierentuin
is één van de oudste in de we
reld. Eysendyck: „De oudste is
Schönbrun in Wenen die 250
jaar bestaat. Ook Artis in Am
sterdam is een paar jaar ouder
dan onze Zoo in Antwerpen."
De miljoenen euro's die de ko
mende tien jaar gebruikt wor
den om de dierentuinen in
Antwerpen en Planckendael
aan de eisen van de moderne
tijd te laten voldoen, komen
vooreen deel uit Brussel. Eysen
dyck: „Van de Vlaamse over
heid. Zel f hoesten we een be
langrijk deel op en we hebben
sponsors."
Vloer
Eysendyck wijst naar de terras-
vloer waarop we zitten, meer
dan honderd jaar oud. „Prachti
ge vloer van mozaïeksteentjes.
Met de hand gelegd. Die vloer
moet hoognodig gerestaureerd
worden. Beginnen we volgend
jaar aan. Alles moet met de hand
gebeuren. Dat kost een vermo
gen."
Achter ons staat een van de mo
numentale gebouwen waarin de
grootste concertzaal van Vlaan
deren is verstopt. De Elisabeth-
zaal, goed voor 2100 plaatsen.
Wandelend door de dierentuin,
staat de directeur stil bij de
kooien waarin roofvogels hui
zen. „We mogen absoluut niets
afbreken. Ook deze kooien niet.
De gehele dierentuin is geklas
seerd als monument. Leuk,
maar soms lastig."
„Deze kooien vergen ontzettend
veel onderhoud. Die zijn wel
honderd jaar oud. We willen in
de toekomst de kooien zodanig
inrichten dat de bezoekers in de
kooien kunnen wandelen. Ui
teraard goed beschermd. Ze lo
pen als het ware zelf door een
kooi en de vogels vliegen boven
De Namibische netgiraffes komen in het wild niet meer voor.
en naast hen." Het is een van de
vele plannen die momenteel uit
gebroed worden. „We willen de
dierentuin verdelen in bio
topen, dat moerasbiotoop is het
begin. In een biotoop wonen
dieren uit de diverse continen
ten. In het moerasbiotoop lopen
straks Afrikaanse nijlpaarden,
Maleisische tapirs en Roemeen
se kroeskopp el i kanen."
In Planckendael wordt het an
ders. „Daar willen we een inde
ling per continent. In een bio
toop alleen Afrikaanse dieren.
Binnenkort beginnen we in
Planckendael met de overdek
king van 7000 vierkante meter
Aziatisch continent. We willen
de gebouwen verbinden met
gangen."
In Antwerpen moet het honderd
jaar oude aquarium nodig opge
knapt worden. Eysendyck: „Het
is nog altijd mooi, maar mensen
verwachten meer spektakel. Ze
willen nieuwe dingen zien. Ze
willen de dieren in grote ruimtes
zien. Dat zijn ook de nieuwe Eu
ropese regels waar we ons aan
moeten houden."
Kaal
De nieuwe moerasbiotoop ziet
er nog een beetje kaal uit. Nijl
paard Hermien, een van de be
woners, is op vakantie in Plan
ckendael en haar toekomstige
echtgenoot Hein staat binnen in
het gloednieuwe onderkomen.
Drietonner Hein komt uit Tsje
chië en moet nog tot eind van de
maand in quarantaine blijven.
Eysendyck: „We gaan de bio
toop nog groter maken met een
volière voor moerasvogels en
een nieuw huis voor de tapirs.
Als het straks begroeid is, heb
ben we een schitterend stukje
moeras liggen."
Eysendyck heeft het al gezegd,
Antwerpen moet woekeren met
de ruimte. „We hebben hier
schitterende grasvelden liggen
met fraaie bomen. Mogen we
niets aan doen. Destijds was dit
echt een tuin voor de rijken. Ze
hielden de dieren als statussym
bool. Het was zien en gezien
worden. Rijke families flaneer
den met huwbare dochters door
het park. As er een dier dood
ging, haalden ze in Afrika een
ander dier."
Dat gebeurt al jaren niet meer.
Integendeel, het is de omgekeer
de wereld. In dierentuinen ge
fokte dieren worden uitgezet in
de wildernis. In Mongolië lopen
sinds 1997 de Przwalskipaar-
den weer rond in het natuur
park Hustain Nuruu, honderd
kilometer ten zuidwesten van
de hoofdstad Ulan Bator.
Bonobo
Eysendyck: „Iedere dierentuin
is gespecialiseerd in het fokken
van bepaalde dieren. Wij heb
ben veel kennis in huis over de
okapi, de bonobo, Congopauw
en het goudskopleeuwaapje. De
dierentuin in San Diego weet al
les over de koala. Laatst is in
Antwerpen een koala geboren.
Dan bepaalt San Diego wat er
met het diertje gebeurt. Hier
blijven of naar een andere die
rentuin."
Inmiddels hebben de Europese
dierentuinen de handen ineen
geslagen en proberen ze onder
meer in Brazilië stukken regen
woud te kopen. „Om verbindin
gen, corridors, tussen de regen
foto's Thom van Amsterdam
wouden te behouden. Door het
kappen van regenwoud, ont
staan op zichzelf staande stuk
ken en kunnen de dieren niet
van het ene naar het andere
stuk. Met als gevolg kleinere
groepen dieren, inteelt en uit
eindelijk uitsterven."
De Zoo heeft een goed jaar ach
ter de rug. „Dertig procent meer
dagkaartjes verkocht dan vorig
jaar dat uitermate slecht was.
Een nat voorjaar en dan ook nog
eens de mkz-crisis. We zijn met
de huidige bezoekersaantallen
terug op het niveau van 1997.
Dat willen we vasthouden. Om
dat voor elkaar te krijgen moe
ten we constant vernieuwen,
meegaan met de tijd. De tralies
moeten bijvoorbeeld wijken
voor omheiningen die nauwe
lijks te zien zijn."
In de moerasbiotoop staan rond
het verblijf van de nijlpaarden
palen die straks niet meer te zien
zijn door de begroeiing. Eysen
dyck: „Als je dit zo ziet, denk je:
moet dat een nijlpaard tegen
houden? Wees gerust, daar komt
een nijlpaard niet doorheen.
Dat is uitvoerig getest, want
veiligheid staat natuurlijk al
tijd voorop."
Romain van Damme
De Roemeense kroeskoppelikanen uit de Donaudelta hebben ook
een plaatsje gekregen in de moerasbiotoop.
De Zoo van Antwerpen ligt in het centrum van de stad naast het
Centraal Station. Wie met de auto komt, neemt op de ringweg
de afslag Borgerhout en volgt daarna de borden Zoo of Centraal
Station. In de omgeving van de Zoo zijn voldoende ondergrondse
parkeergarages.
De Zoo is iedere dag open vanaf 10 uur. Afhankelijk van het seizoen
sluit de dierentuin de poorten om 16.45 (wintermaanden) en 19.00
uur (zomermaanden). In de lente en de herfst sluit de Zoo om 18 uur.
Toegangsprijzen: Kinderen van 3 tot en met 11 jaar en gehandicap
ten 8,50 euro. Volwassenen 13 euro.
Een vriendje heeft een Duitse
patrouille eens de stuipen
op het lijf gejaagd met een sleu
tel en een spijker aan een touw
tje. In de holle pijp van de sleutel
zaten één of meer luciferkoppen
die door de spijker werden vast
gedrukt. Door sleutel en spijker
vervolgens tegen de muur of de
grond te slaan, kon je harde
knallen produceren. De Duitse
soldaten die langsmarcheerden,
wisten niet hoe snel ze in de
berm moesten duiken toen mijn
vriendje tegen de muur sloeg. Ze
dachten dat ze werden bescho
ten", vertelt beheerder Okke
van der Maas van het Terneu-
zense schoolmuseum. De 73-ja-
rige Philippiense E. Dieleman
herinnert zich het spelletje.
„Een naam was er niet voor,
maar we konden er uren mee
zoet zijn."
Zelf speelde Dieleman liever
met de bikkels, vier metalen
voorwerpjes die in een bepaalde
vorm moesten worden neerge
legd. „Je moest een balletje op
gooien en in de tussentijd de
bikkels overeind zetten. Het
balletje moest worden opgevan
gen zonder de grond te raken",
legt ze uit. Voor zestig-plussers
is het Schoolmuseum School
tijd een feest van herkenning.
Herinneringen aan, ondanks
oorlog en armoe, een plezierige,
onbezorgde jeugd komen bij de
meeste ouderen bovendrijven.
Hun kinderen en kleinkinderen
kijken ook graag rond in het on
langs met een oud pandje uitge
breide museum in het oudste
deel van Terneuzen. De school-
bankjes, het orgeltje van de
nonnen van de voormalige Hei
lige Familieschool in de Terneu-
zense binnenstad, bijbelse
schoolplaten uit de negentiende
eeuw, spelletjes, taal- en reken
boekjes. Het oudste leerboekje
dat het museum in zijn bezit
heeft is er ééntje uit 1836 van
'onderwijzer van den eersten
rang' Prinsen. Twee rekenboek
jes van de negentiende eeuwse
autoriteit H. Hemkes zijn nau
welijks minder oud. uitgegeven
tussen 1840 en 1845. Ze hebben
prachtige titels: 'De Beminnaar
van het rekenen, of Gemakke
lijk Rekenboek^ voor Verder-
Even terug in de schoolbankjes.
gevorderden' en het daaropvol
gende 'Rekenboek voor Jongens
van den Landelijken Stand'.
Een leesboekje als 'De Wonder
lijke Reizen van Meelmuts en
Roetkop' zou nu door het Anti
discriminatiebureau snel uit de
handel worden gehaald, erkent
Okke van der Maas. „Jemoet die
publicaties in hun tijd zien. We
foto Peter Nicolai
hebben ook een reclameboekje
van Klokzeep, waarmee een ne
gertje zich wit wil wassen. Des
tijds werden die boekjes ge
schreven om te amuseren, niet
om te discrimineren", stelt de
voormalige directeur van
christelijke basisschool De
Stelle.
Het is moeilijk om favorieten in
de collectie te noemen. Het com
plete sponsdoosje uit de jaren
twintig van de vorige eeuw en de
houten schooltasjes vindt Van
der Maas wel erg mooi. Zo'n
houten schooltas was een laptop
avant la lettre. Ze werden ge
bruikt in klassen waar geen ta
fels waren. De leerlingen haal
den een lei en een griffel uit de
tas en legden de schooltas ver
volgens op hun knieën als
schrijf taf el
René Hoonhorst
Stichting Schoolmuseum
Schooltijd Terneuzen, Vissteeg
4-6 in Terneuzen. Openingstij
den: van 1 april tot 1 oktober
woensdag en donderdag van
14.00 tot 16.45 uur; van 1 okto
ber tot 31 maart woensdag en
zaterdag van 14.00 tot 16.45
uur; groepen ook volgens af
spraak. Telefoon op openings
tijden: 06-22103108. Anders:
0115-694270 (Okke van der
Maas) of 0115-695313 (Rinus de
Jonge). Prijzen: kinderen tot 16
jaar €0,70, ouderen €1,15.
VTederlanders gaan vaker en
-LN korter op vakantie. Dat
blijkt uit een onderzoek van de
Hotelbon Group. Het bevestigt
de uitslagen van andere onder
zoeken naar het reisgedrag.
Vooral het aantal korte vakan
ties (maximaal drie overnach
tingen) breekt record na record:
een stijging van zo'n half mil
joen per jaar: 10,6 miljoen in
1998,12,1 miljoen vorig jaar.
Het aantal lange vakantie is nog
altijd groter: 19 miljoen in 1998,
19,9 miljoen in 2001Bij die lan
ge vakanties blijft Frankrijk,
ondanks een lichte daling, over
tuigend vakantieland nummer
1 met een aandeel van 18 pro
cent. Daarna volgen Spanje
(14%) en Duitsland (10%). In ei
gen land zijn de Noordzeebad
plaatsen favoriet.
Massage 'aan huis' wordt ko
mend winterseizoen aan
geboden bij de reservering van
een catered chalet via Het
Frankrijk Huis. Het gaat om de
topklasse chalets van de Engel
se organisatie Snowline in het
Franse skigebied Val d'Isère.
Een Engels team van drie thera
peuten is de hele winter in de
wintersportplaats aanwezig.
De drie zijn gespecialiseerd in
Indische hoofdmassage, Thaise
lichaamsmassage en Reiki.
De Snowline brochure kan wor
den besteld via telefoonnum
mer 023 - 551 22 91. Meer infor
matie: www.snowline.nl en
www.frankrijkhuis.nl. Op de
website van het Frankrijk Huis
worden ook de vier nieuwe
charmehotels in de Franse Al
pen gepresenteerd. De selectie
telt nu twaalf van deze stijlvol
le, vaak landelijke accommoda
ties.
Rederij Norwegian Cruise Li
ne (NCL) hoopt eind decem
ber een nieuw luxueus vierster-
ren-cruiseschip in gebruik te
kunnen nemen. Het gaat om de
'Norwegian Dawn' die plaats
biedt aan 2240 passagiers. Net
als het zusterschip 'Norwegian
Star', is de cruiser speciaal ge
bouwd voor het zogeheten 'free
style-concept' waarbij passa
giers onder andere zelf bepalen
hoe laat en in welk restaurant ze
willen gaan eten. Tevens is het
aan boord van deze schepen niet
langer verplicht in formele kle
ding aan het diner te verschij
nen. De nieuw aanwinst van
Norwegian Cruise Line zal
voornamelijk worden ingezet
voor cruises naar het Caribische
gebied.
Meer informatie: Cruise Travel
International BV in Putten, te
lefoon 0341 -37 11 37 en/of in
ternet www.cruisetravel.nl
Air Greenland zal vanaf vol
gend jaar april de enige
luchtvaartmaatschappij zijn
die regelmatig vluchten gaat
uitvoeren tussen Groenland en
Denemarken. Daarmee worden
de taken overgenomen van de
SAS, die vanaf die tijd de lijn-
vluchten naar 's werelds groot
ste eiland staakt.
SAS vervoerde jaarlijks rond
100.000 passagiers tussen Ko
penhagen en Groenland, dat on
derdeel is van het Deense ko
ninkrijk, maar een grote mate
van zelfbestuur heeft. Het toe
risme naar Groenland is stijgen
de. Vorig jaar groeide het aantal
reizigers met 8,5 procent naar
een totaal van ruim 34.000.
Meer informatie: Greenland
Tourism, Postboks 1139, Pile-
ströde 52, DK-1010 Kopenha
gen K, telefoon 0045 -33 69 32 00
of www.visitgreenland.com
De Duitse luchtvaartmaat
schappij Air Berlin vliegt
de komende winter vaker op een
aantal Spaanse bestemmingen.
Vanuit de steden Düsseldorf,
Keulen, Berlijn, Hamburg en
München worden dagelijkse
vluchten onderhouden naar
Madrid, Barcelona, Ibiza, Ali
cante en Malaga. Ibiza wordt
ook dagelijks aangevlogen van
af Münster/Osnabrück, Dort
mund, Frankfurt, Hannover,
Neurenberg en Paderborn.
Overigens onderhoudt Air Ber
lin nog veel meer vluchten naar
Spanje en ook Portugal vanaf
diverse Duitse luchthavens.
Meer informatie: telefoon
0049-1801-737800, internet
www.airberlin.com.
