Ieren bepalen toekomst EU
Navo wacht op anti-terreurplan
Veel doden bij couppoging in Ivoorkust
5
Last van luiers
Bergers kunnen
brand op schip
niet blussen
Helft Zweedse
parlement van
vrouwelijk kunne
Zonder positieve uitslag van referendum geen uitbreiding
Leger Burundi geeft bloedbad toe
N-Korea akkoord met inspecties
Cel voor Franse pedofielen
Gras rukt op langs Sahara
Nederlander ontloopt doodstraf
Bush vraagt
groen licht
van Congres
voor aanval
Toch beroep tegen Papon
Westnijlvirus
verspreidt zich
ook via bloed
WENEN - Leden van de groep Vier Pfoten, een Oos
tenrijkse beweging die opkomt voor dierenrechten,
poseren in luiers met daarop de tekst Stop poohbags,
bij een toeristisch koetsje in Wenen.
De groep protesteert tegen het voornemen van het ge
meentebestuur om de koetsiers te verplichten hun
paarden te voorzien van een poolibag, oftewel poep-
zak.
Het stadsbestuur is de paardenvijgen in de stra
ten beu. Maar volgens de Vier Pfoten veroorzaakt
de poepzak onnodig leed bij de edele dieren.
foto AP
KAAPSTAD - Bergers van het
Nederlandse bedrijf Smit Tak
zijn gistermiddag weer van het
vrachtschip Jolly Rubino afge
haald, nadat zij eerder die dag
het schip waren opgegaan. Het
team moest woensdagmiddag
ook al van het schip af omdat de
brand en de rook het onmogelijk
maakten aan boord te werken.
Gistermiddag trok de wind we
derom aan, waardoor de brand
aan boord en de rook erger wer
den. De weerdiensten verwach
ten hetzelfde scenario voor de
komende dagen.
De Jolly Rubino liep vorige
week brandend vast voor de
kust van Zuid-Afrika, en lekt
sindsdien olie. Een belangrijk
natuurreservaat, St Lucia Wet
lands, loopt hierdoor gevaar.
Omdat de Jolly Rubino in on
diep water ligt, kan er geen
schip naast komen om de olie in
over te pompen. Opslag op land
is ook geen optie, omdat de kust
erg ruig is. Om de olie weg te
I krijgen wil het team een 400 me
ter lange slang leggen naar een
schip dat verder in zee ligt.
Smit heeft de hoop opgegeven
dat ze de Jolly Rubino nog heel
I kan lostrekken. Daarom richten
de bergers zich eerst op het weg-
I pompen van de olie. Als dat is
i gebeurd, gaan ze verder met
blussen. ANP
STOCKHOLM - Bijna de helft
van de zondag gekozen Zweedse
I parlementariërs, 47 procent, is
vrouw. Dat blijkt uit de officiële
uitslag van de verkiezingen. In
de nieuwe Riksdag zitten 163
j vrouwen en 186 mannen. In ver
gelijking met de verkiezingen
I van 1998 is het aantal vrouwen
I met veertien gestegen.
J Zweden is het land waar het
percentage vrouwelijke parle
mentsleden het hoogst is. Op de
tweede plaats staat Denemar-
l ken met 38 procent en daarna
I komen Noorwegen (36,3 pro
cent) en Finland (36,4 procent).
Na de verkiezingen en het aan-
I treden van het nieuwe kabinet
telt de Tweede Kamer in Neder
land 48 vrouwen. Dat is 32 pro-
cent. DPA/ANP
vrijdag 20 september 2002
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - Ierland beslist op
19 oktober of de uitbreiding van
de Europese Unie ongehinderd
door kan gaan of niet. Die dag
spreken de Ieren zich per refe
rendum uit over het Verdrag van
Nice, zonder welke de komst
van tien nieuwe EU-lidstaten
niet mogelijk is. Vorige zomer
wees een krappe meerderheid
(54 procent) van de Ieren het
Verdrag nog af.
Dublin maakte gisteren de lang
verwachte datum voor het refe
rendum bekend. Voorzitter Cox
van het Europees parlement,
zelf Ier, sprak van een 'beslis
send moment', zowel voor zijn
land als voor de EU. Hij waar
schuwde zijn landgenoten dat
een tweede 'nee' tegen Nice de
toekomst van de EU op losse
schroeven zet. „Dat leidt tot
grote onzekerheid en een poten
tiële crisis", aldus Cox. Euro
pees Commissaris Verheugen
(Uitbreiding) verklaarde eerder
dat verwerping van'het Verdrag
onvermijdelijk tot uitstel van de
uitbreiding leidt.
Grondwet
In het Verdrag van Nice - een
eind 2000 zwaar bevochten
compromis tussen de huidige
vijftien lidstaten - wordt onder
meer de nieuwe machtsverde
ling in de EU met 25 lidstaten
vastgelegd. Alle landen behal
ve Ierland hebben het Verdrag
inmiddels goedgekeurd. Een
referendum in Ierland is bij de
grondwet verplicht, omdat de
nieuwe Verdragsregels de
soevereiniteit van het land tref
fen.
Vorige zomer verwierp een
meerderheid van cle Ieren het
Verdrag. De tegenstanders van
het Verdrag stelden onder meer
dat 'Nice' de zo gekoesterde
neutraliteit van het land onder
uit zou halen. De regering in
Dublin heeft inmiddels zwart
op wit vastgelegd dat dit niet
het geval is. Alle Europese rege
ringsleiders hebben die verkla
ring voluit ondersteund. Dublin
hoopt hiermee de tegenstanders
de wind uit de zeilen te nemen.
De regering zal ditmaal ook
meer dan vorig jaar campagne
voeren vóór 'Nice'. Politieke
commentatoren in Ierland en
diplomaten in Brussel zijn scep
tisch over het succes van deze
strategie. Zij vrezen dat nogal
wat Ieren een tweede referen
dum over dezelfde kwestie als
beledigend ervaren en daarom
nog overtuigder 'nee' zullen
zeggen.
In dat geval moeten de Europese
regeringsleiders een week later
in Brussel een oplossing zoeken.
Eenvoudig is dat allerminst. De
huidige planning gaat ervan uit
dat de eerste tien nieuwkomers
eind dit jaar officieel worden
verwelkomd en in 2004 daad
werkelijk lid zijn. Zonder 'Nice'
valt het welkomstfeestje in de
cember in het water.
Noodscenario's
Juristen in Brussel zijn al bezig
met noodscenario's waarin al
leen de nieuwe machtsverhou
ding in de EU wordt geregeld.
Deze 'mini-Nice' behoeft geen
goedkeuring door de Ierse be
volking.
Diplomaten zien dat echter als
een schoffering van de Ieren, die
de regering in Dublin nooit voor
haar rekening zal willen nemen.
GPD
BUJUMBARA - Het leger in Burundi heeft gisteren toegege
ven dat het onlangs 173 mensen, merendeels burgers, heeft
gedood. Toch houdt het leger Hutu-opstandelingen verant
woordelijkvoor het bloedbad, omdat die de burgers als 'gijze
laars' of 'medeplichtigen' hadden gebruikt, aldus een legcr-
woordvoerder.
Militairen in uniform doodden volgens de legerwoordvoerder
op 9 september in de provincie Gitega 173 mensen. De voor
zitter van de mensenrechtencommissie van het Burundese
parlement zei eerder deze week dat de slachtoffers uit de heu
vels waren gevlucht, omdat daar werd gevochten tussen riva
liserende milities van Hutu's en Tutsi's. AFP /ANP
TOKIO - Noord-Korea heeft zich deze week bereid verklaard
inspecteurs van het Internationaal Agentschap voor Atoom
energie van de Verenigde Naties (IAEA) toe te laten. Dat ver
klaarde de Japanse premier Koizumi gisteren, twee dagen na.
zijn ontmoeting met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-il.
Kim Jong-il zinspeelde eerder deze week er op dat zijn land
alle internationale beloften zal nakomen ten aanzien van het
Noord-Koreaanse nucleaire programma. De uitspraken van
Koizumi zijn echter de eerste bevestiging dat Pyongyang ook
LAEA-inspecties zal toestaan zoals in 1994 werd overeenge
komen. RTR
MELUN - Een Franse rechtbank heeft in de nacht van woens
dag op donderdag tien leden van een pedofielennetwerk ver
oordeeld tot gevangenisstraffen van vier tot vijftien jaar. De
beklaagden begingen hun misdaden tussen 1990 en 1996. Ze
vergrepen zich vooral aan jongens van een jaar of vijftien.
Hoofdverdachte Michel Albenque, die in Roemenië al een
straf voor vergelij kbare vergrij pen had uitgezetenkreeg vij f-
tien jaar opgelegd. Hij fungeerde als de contactman tussen de
slachtoffers en zijn medeverdachten. AFP
LONDEN - De Sahara wordt langzaam weer teruggedron
gen. Satellietfoto's laten zien dat de randen van de woestijn
weer groen zien. De afgelopen decennia is het woestijnzand
door hevige droogte opgerukt, maar dat proces lijkt nu een
halt te zijn toegeroepen, zo meldt het blad New Scientist.
De oorzaak van de gunstige ontwikkeling is een combinatie
van meer regen die de afgelopen jaren is gevallen, en verbeter
de landbouwmethoden. Zo wordt er meer gebruik gemaakt
van contourdijken. Dat zijn rijen stenen die op hellingen of
randen worden geplaatst, zodat het regenwater beter in de
grond wordt opgenomen en de toplaag niet wegspoelt. ANP
BAN GKOK - Een Nederlander is gisteren in Thailand veroor
deeld tot levenslange gevangenisstraf wegens drugssmokkel.
Hij zou samen met een Brit en twee Nepalezen hebben gepro
beerd 3,5 kilogram heroïne naar Taiwan te smokkelen.
Het viertal werd aanvankelijk ter dood veroordeeld, maar de
rechter zette het vonnis om in levenslang, omdat de verdach
ten hadden meegewerkt met de politie. De 50-jarige Hage
naar en zijn medeverdachten werden in oktober vorig jaar op
gepakt op de luchthaven van Bangkok. De advocaten van de
vier mannen zeggen dat hun cliënten onschuldig zijn en heb
ben aangekondigd in hoger beroep te gaan. RTR
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - President
Bush heeft het Amerikaanse
Congres gevraagd nu al in te
stemmen met een oorlog tegen
Irak, zodat hij de handen vrij
heeft het land binnen te vallen
als hij dat nodig vindt.
In een ontwerp-resolutie die het
Witte Huis gisteren naar het
Congres heeft gestuurd, staat
dat de president alle 'passen
de' middelen inclusief geweld
moet kunnen gebruiken om ont
wapening af te dwingen en vre
de en veiligheid in de regio te
brengen.
George Bush heeft woensdag
met de Republikeinse en De
mocratische leiders van de Se
naat en het Huis van Afgevaar
digden afgesproken dat het
Congres ervoor zorgt dat er ge
stemd wordt over de resolutie,
vóór de volksvertegenwoordi
ging met reces gaat vanwege
tussentijdse verkiezingen op 5
november.
Onderhandelingen
De Amerikaanse regering wil
niet alleen de handen vrij heb
ben, ze meent ook dat een snel
fiat van het Congres zal helpen
bij de onderhandelingen met de
Veiligheidsraad van de VN om
dat het de wereld toont dat
Amerika vastberaden is.
De Amerikaanse regering
streeft naar een nieuwe uit
spraak van de Veiligheidsraad,
waarin Irak wordt verplicht
zich te ontwapenen onder drei
ging van geweld. Maar die reso
lutie is niet noodzakelijk, aldus
Bush die desnoods zonder fiat
van de VN wil optreden.
Steun
Minister Rumsfeld van Defensie
sprak gisteren met senatoren
over de dreiging van Irak. Een
dag eerder verscheen hij in het
Huis van Afgevaardigden waar
hij onder meer zei dat er 'andere'
landen zijn die Amerika zullen
steunen als president Bush be
sluit Irak aan te vallen, zonder
dat de VN geweld expliciet heeft
goedgekeurd.
Ze zullen op verschillende ma
nieren helpen, aldus Rumsfeld,
met troepen, bases, vluchtrech-
ten en geld. Bush wilde gisteren
op vragen van journalisten niet
zeggen om welke landen het
gaat. GPD
van onze redactie buitenland
PARIJS - De Franse regering
gaat in hoger beroep tegen de
vrijlating van Maurice Papon,
de voormalige voorman van het
Vichy-regime in Frankrijk. Mi
nister van Justitie Perben heeft
de openbaar aanklager gisteren
na een studie naar de mogelijk
heden voor cassatie opdracht
gegeven aan de slag te gaan.
De regering wil dat Papon weer
wordt opgesloten, onder meer
omdat zijn vrijlating leidt tot
verstoring van de openbare or
de. In een aantal Franse steden
zijn gisteren demonstraties ge
weest tegen de vrijlating. In Pa
rijs en Bordeaux verzamelden
zich honderden mensen na een
oproep van linkse paltijen en
joodse organisaties.
Ook bij het voormalige door
gangskamp Drancy en bij het
huis van Papon in Gretz-Ar-
mainvilliers werd betoogd
Deskundigen achten het overi
gens onwaarschijnlijk dat Pa-
pon weer achter de tralies komt
Hij werd woensdag vrijgelaten
op grond van een nieuwe wet,
die stelt dat gevangenen in hun
laatste levensfase vrijgelaten
kunnen worden. AFP
de Navo moet spelen in de we
reld van na 11 september.
De Verenigde Staten houden
een hele reeks opties open, vari
ërend van Navo-eenheden die
aan de zijde van de Amerikanen
meevechten tot een Navo-vre-
desmissie in Irak na de val van
Saddam Hoessein. De Amerika
nen zullen in elk geval verlan
gen dat zij de beschikking
krijgen over de havens, de vlieg
velden en de infrastructuur van
hun bondgenoten, maar dat
kunnen zij ook met ieder land
afzonderlijk regelen.
Tijdens de oorlog in Afghanis
tan vlogen Navo-radarvliegtui-
gen (Awacs) boven de VS, omdat
de Amerikaanse Awacs in het
Midden-Oosten waren.
ABIDJAN - Een poging tot
staatsgreep heeft gisteren in het
West-Afrikaanse Ivoorkust aan
meer dan honderd mensen het
leven gekost, onder wie promi
nente Ivorianen. Onder de do
den zijn zowel militairen als
burgers.
Door het geweld in het cacaorij-
ke land steeg de cacaoprijs gis
teren op de termijnmarkt in
Londen naar een nieuw record.
Aan het begin van de avond
hadden de strijdkrachten de si
tuatie volgens de minister van
Defensie voor het grootste deel
weer onder controle.
De regering ontkende aanvan
kelijk dat er sprake was van een
poging van opstandige militai
ren om de macht te grijpen. Zij
stelde dat het ging om muiterij
van soldaten die met ontslag
werden bedreigd. Later gaf zij
echter toe dat het inderdaad om
een couppoging ging. De situa
tie is inmiddels onder controle,
deelde minister van Defensie
Lida Kouassi 's avonds mee. Hij
zei dat nog niet van alle coup
plegers de identiteit is vastge
steld.
Voormalig coupepleger en pre
sident Gueï is gisteren onder
nog niet opgehelderde omstan
digheden om het leven geko
men. De televisie liet beelden
van zijn lijk zien dat in Abidjan
op straat lag. Ook de minister
van Binnenlandse Zaken, Emile
Boga Doudou, is gedood.
Soldaten in Ivoorkust inspecteren een auto met achterop een machinegeweer, dat door onbekende
strijders werd gebruikt bij een aanval nabij het militaire kamp Agban in Abidjan.
foto Georges Gobet/EPA
Dat gebeurde bij het begin van
de poging tot staatsgreep, in de
nacht van woensdag op donder
dag, toen militairen de huizen
van ministers aanvielen. De
aanvallers ontvoerden boven
dien de vrouw van de minister
van Defensie. In de tweede stad
van het land, Bouaké, is de mi
nister van Sport, Frangois Ami-
chia, ontvoerd.
De president van het land, Lau
rent Gbagbo, is op staatsbezoek
in Italië. Hij was aanvankelijk
van plan zijn bezoek af te bre
ken, maar besloot later dat toch
niet te doen. De strijdkrachten
en de gendarmerie vochten in
zeker drie steden, waaronder
Abidjan, tegen de coupplegers.
Het gaat volgens zegslieden
aan regeringszijde om militai
ren die een vooraanstaande rol
speelden tijdens het militaire
regime van generaal Gueï
Gueï maakte in 1999 met een
staatsgreep een einde aan de po
litieke stabiliteit van het land.
Het was een primeur in het in
1960 onafhankelijk geworden,
relatief welvarende Ivoorkust.
Toen Gueï zich in 2000 tot win
naar uitriep van de verkiezin
gen, maakte een volksopstand
een einde aan het militaire regi
me. De vermoedelijke winnaar
van de verkiezingen, Gbagbo,
werd leider van het land.
AFP/EFE/ANP
Toekomst
De rol van de Navo na 11 sep
tember staat centraal tijdens
een informele bijeenkomst van
Navo-ministers van Defensie
die volgende week plaatsvindt
in Warschau. Eventuele formele
besluiten vallen pas eind no
vember wanneer de staatshoof
den en regeringsleiders van de
Navo-landen elkaar in de Tsje
chische hoofdstad Praag ont
moeten. De Amerikaanse rege
ring hamert er bij monde van
Rumsfeld op dat de Navo-lan
den veel meer geld moeten uit
geven om de dreigingen van de
21ste eeuw het hoofd te bieden.
In Praag moet duidelijk worden
hoe een 'nieuwe' Navo de toe
komst denkt in te gaan. GPD
WASHINGTON - Het beruchte
Westnijlvirus waaraan in de VS
dit jaar al tachtig mensen zijn
gestorven, wordt ook verspreid
via het bloed. Dat hebben Ame
rikaanse gezondheidsweten
schappers gisteren gezegd.
Het virus werd ontdekt in inge
vroren bloedplasma van een
hoeveelheid bloed die aan een
vrouw was gegeven. De vrouw
bleek later besmet. RTR/AFP
Advertentie
door Hetty van Rooij
BRUSSEL - Met een nieuwe,
snelle interventiemacht moet de
Navo een rol van betekenis gaan
spelen in de bestrijding van ter
reur. Dat zal de Amerikaanse
minister van Defensie Rumsfeld
voorstellen wanneer hij volgen
de week in de Poolse hoofdstad
Warschau zijn Navo-collega's
ontmoet.
Het is vooralsnog onduidelijk of
de VS voor de Navo een rol zien
in een gewapend conflict met
Irak.
Diplomaten op het hoofdkwar
tier in Brussel bevestigen dat de
VS een permanente Navo-
strijdmacht willen, die onmid-
dellij k inzetbaar is bij een terro
ristische dreiging. Militairen uit
verschillende landen zouden
samen met de Amerikanen in
kleine eenheden onder Navo-
commando kunnen opereren,
bijvoorbeeld bij een actie als in
Afghanistan. Hoe dat interven-
tieleger er uit moet zien en wat
de Amerikanen er precies mee
willen is nog onduidelijk. Een
Navo-diplomaat in Brussel acht
het zo goed als uitgesloten dat
de Navo 'in de voorste linies
gaat meevechten'.
Meningsverschillen
Na 11 september heeft de Navo
verklaard dat de aanslagen op
de VS beschouwd worden als
een aanslag op alle lidstaten,
waardoor Amerika een beroep
kan doen op het bondgenoot
schap. In Afghanistan heeft de
Navo echter geen rol van bete
kenis gespeeld, omdat de Ame
rikanen liever rechtstreeks
zaken deden met enkele afzon
derlijke landen, zoals Groot-
Brittannië. Daarmee omzeilden
ze de gecompliceerde besluit
vorming en de meningsverschil
len binnen het bondgenoot
schap. Nu een oorlog tegen Irak
onafwendbaar lijkt, is de vraag
opnieuw aan de orde welke rol
van onze redactie buitenland
De Omega Onyx Edition.
Stondoard met lederen bekleding, 16" licht
metalen velgen, Electronic Climate Control
én geen meerprijs voor een stationwagon.
De Omego Onyx Edition, vonat 29.495,-.
Opel. Fresh thinking - better cors.
