Veerman volgt koers Brinkhorst PZC PZC Kuitert heft God op als religieus abuis Les in normen en waarden Veranderingen in de landbouw zijn onontkoombaar 20 september 1952 Raad boos over aanval Donner op kerkasiel vrijdag 20 september 2002 door Peet Vogels Wie dacht dat de rust zou weerkeren nu Laurens Jan Brinkhorst (D66) het ministerie van Landbouw heeft verlaten, zal nog lelijk opkijken. De nieu we CDA-minister is weliswaar uit ander hout gesneden dan zijn voorganger, maar Cees Veerman wil wel door op de in geslagen weg. Alleen zal de aan pak verschillen met die van Brinkhorst. „Het vertrouwen in elkaar moet hersteld worden. Ik ben een man van het overleg, er samen uitko men. Maar al dat praten moet wel tot resultaat leiden. Ieder een die mij kent, weet dat ik niet eindeloos doorpraat." Het was geen gemaklcelij k begin voor Cornelis Pieter Veerman (Nieuw-Beijerland, 8-3-1949). Koud een paar weken in functie kreeg de minister de hele Kamer over zich heen. Of hij maar nooit meer in zijn eentje het Nederlandse kabinetsstand punt over de uitbreiding van de EU wilde ondermijnen. „Tjon ge, ik had niet beseft dat een vrije gedachtenvorming tot dit soort reacties zou leiden. Maar ik heb er van geleerd", zegt Veerman. Een ongelukkige start voor de minister die toch al lang twijfel de of hij de post van minister van Landbouw moest aanvaar den. „Ik heb er tien dagen over nagedacht. Ik heb helemaal geen politieke ambities. Uitein delijk heb ik gezegd: als de ko ningin je roept, mag je niet wei geren." Boer In de agrarische wereld werd verheugd gereageerd op de komst van Veerman. Eindelijk weer een boer op het departe ment na Van Aartsen en Brink horst. Veerman maakt duidelijk dat zijn afkomst niet bepalend is voor de koers. „Het ministerie is geen belangenbehartiger van bepaalde groepen. We zijn er voor de hele samenleving." Het beleid ten aanzien van de landbouw zal niet drastisch veranderen. „De grondtoon van mijn voorganger was goed." Dat betekent niet dat de stijl van Brinkhorst zal worden voortge zet. „Ik heb een heel ander ka rakter dan mijn voorganger, een andere herkomst. He zoek sa menwerking, ik wil verbindin gen maken. Mijn voorganger veroorzaakte soms weerstand in de sector." Die weerstand was begrijpelijk, betoogt Veerman, maar de noodzaak van het beleid van Brinkhorst staat voor hem bui ten kijf. „De problematiek in de landbouw is al 10 tot 15 jaar het zelfde. Veertig jaar lang alles in het teken van steeds meer pro ductie. De sector moest op tal van punten in het gelid geduwd worden. Het heeft lang geduurd voor die veranderingen wilde. We hebben lang tegenover el kaar gestaan. Die fase zijn we nu door." Veerman is de juiste man op de juiste plek. Als akkerbouwer kan hij het zaad van de verande ring, door Brinkhorst gezaaid, opkweken en oogsten. „Natuur, landbouw en milieu zijn geen antagonisten. Er moet een nieuw evenwicht komen. Het vertrouwen in elkaar moet wor den hersteld. Dat proces van een nieuw evenwicht gaan we nu in. Ik weet dat het wat wollig klinkt, maar ik weet ook niet waar het nieuwe evenwicht komt te liggen. Daar moeten we met elkaar, boeren, overheid, milieubeweging en natuurbe schermingsorganisaties, over praten." Veerman heeft die nieuwe aan pak voortvarend ingezet. Op het gebied van de bestrijdingsmid delen is al een kleine doorbraak te bespeuren. Alle partijen, boe ren, fabrikanten, milieubewe ging en overheid, willen geza menlijk tot een verantwoord pakket middelen komen. „Vol gend jaar moet dat nieuwe be leid effectief zijn." Hij wil de boeren breder in te zetten dan als voedselprodu centen alleen. „Boeren zijn be heerder van het landelijk ge bied." Dat betekent in zijn visie dat naast voedsel ook het onder houden van het landschap een belangrijke taak van de boeren wordt. Daartoe worden met meer boeren contracten afge sloten over het ontwikkelen en beheren van natuur op hun grondgebied. Natuurbeheer door de boeren is vanuit de milieu- en natuur- clubs altijd bekritiseerd. De boer zou als puntje bij paaltje komt het economisch belang la ten prevaleren boven het na- tuurbelang. Bovendien zijn boeren niet in staat natuur te beheren. De biodiversiteit zou teruglopen als boeren de natuur beheren. En juist nu gaat de mi nister hen actiever betrekken bij het ontwikkelen en beheren van nieuwe natuurgebieden. Veerman is zich van de kritiek bewust maar ziet desondanks goede mogelijkheden. „Niet langer is produceren tegen de laagste kostprijs het enige uit gangspunt. Er blijft natuurlijk ruimte voor grootschalige be drijven die de concurrentie op de wereldmarkt aangaan, maar dat is niet voor de hele land bouw weggelegd." Dorpen De industrieel georganiseerde landbouw staat op gespannen voet met randvoorwaarden voor het milieulandschapsbeheer en de sociaal-culturele ontwikke ling van het platteland. „Steeds minder boeren op steeds grotere bedrijven maken het platteland er niet leefbaarder op. Die ont wikkeling treft de kleinschalige dorpsgemeenschappen. Ik wil meer ruimte voor recreatie op het platteland. Ook verbreding binnen de landbouw, zoals bio logisch boeren, streekproduc ten ontwikkelen en bijvoor beeld zorgboerderijen. Er is toch niets op tegen als mensen die ontspoord zijn op een boer derij weer rust en ritme vinden. De Amsterdamse hoofdcom missaris van politie zal blij ver rast zijn met de opmerkingen van Veerman. Deze week deed de hoofdcommissaris immers een oproep alle junks naar het platteland te sturen om op boer derijen te werken. De plannen van Veerman zullen vooral bij de jonge boeren weer klank vinden. Kleinere bedrij ven die niet eenzijdig op pro ductie zijn gericht, het zal de traditionele boer toch nog als een gruwel in de oren klinken. De omslag is ook noodzakelijk voor de overleving van de land bouw. „Boeren staan niet buiten de samenleving. Je kunt niet meer doen wat je wilt. De uitda ging is niet zo vrij mogelijk te zijn, maar zo goed mogelijk bin nen de grenzen te werken." GPD Normen en waarden staan hoog op de agenda van de regering. Vooral scholen zouden meer aandacht moeten besteden aan het bijbrengen van sociale vaardigheden en omgangsvormen. Een Rotterdamse basisschool geeft er als enige al les in. door Janneke Peeters Muisstil zijn de leerlingen van groep 6 wanneer juf Corien met de les luisteren en spreken begint. „Waar moet je op letten tijdens een ge sprek?", vraagt ze. De vin gers gaan massaal de lucht in. Ze hebben goed opgelet tijdens de vorige les. „Elkaar uit laten praten", antwoordt Kim. „Laten merken dat je luistert", vult Glenn aan. „Iemand aankijken, dat is ook belangrijk hoor", klinkt het van achter in de klas. Taal en rekenen zijn voor el ke leerling in het basisonder wijs vanzelfsprekend. Les in sociale vaardigheden is voor de meesten nieuw. „Het plan is uit de nood geboren", zegt directeur Bert Opdam van de Rotterdamse basisschool De Hoeksteen (400 leerlingen). „Niet alle kinderen krijgen van thuis uit een sociale ba gage mee. Het lesgeven werd geblokkeerd door het gebrek aan die vaardigheden." Leraren waren volgens hem te veel tijd kwijt aan het op lossen van ruzies tussen leer lingen. De 38 nationaliteiten en 23 godsdiensten op De Hoeksteen, maakten het er niet makkelijker op. „De cul turen hebben verschillende omgangsnormen. Wij moes ten daar, met respect voor al le culturen, één lijn in zien te trekken", zegt Opdam. Respect Vooral op het schoolplein was er behoefte aan regels. Ruzies en vechtpartijtjes kwamen vaak voor. Door het instellen van tien pleinregels is de situatie volgens het team van leerkrachten flink verbeterd. 'Probeer de ruzie eerst zelf op te lossen' luidt de eerste regel. Dat lijkt te wer ken. Leraren hoeven zich er steeds minder mee te be moeien. „Het gaat erom dat kinderen leren respect te hebben voor anderen, maar ook voor zichzelf." De huiswerkopdracht van groep 6 wordt besproken. De kinderen spreken de juf net jes aan met 'u'. Ze hebben thuis allen geprobeerd een gesprek aan te gaan met hun ouders om te kijken hoe goed deze eigenlijk luisteren. „Ze luisterden helemaal niet zo goed", luidt de bijna unanie me conclusie. De discussie die volgt over de vraag waar om de aandacht vaak ont brak, eindigt met een advies van juf Corien. „Jullie moe ten het juiste moment kiezen waarop je met iemand wilt praten. Tijdens het autorij- den of boodschappen doen, is iemand er vaak niet' met z'n gedachten bijAlleen Stefa- no koos blijkbaar het juiste moment. „Mijn moeder stond te koken en dan luistert ze altijd heel goed", lacht hij. Twee jaar lang is met de leer krachten gepraat over verbe teringen. Aan de hand van de ervaringen is een lespro gramma opgezet. De lessen beginnen al in groep 1. Op dam: „Het gaat daar natuur lijk op een speelse manier, maar het is belangrijk om kinderen al vanaf het begin bekend te maken met sociale vaardigheden. In de hogere klassen worden de lessen steeds verder uitgebreid." Op het bord van groep 6 staat door de eerste drie dagen van de week een grote krul. Dat betekent dat er geen proble men zijn geweest in de pau zes. Als dat aan het einde van de week nog zo is, kan de Idas rekenen op een middagdisco. „We werken liever niet met straffen. Belonen werkt be ter. Het is dan juist een straf als ze de beloning niet krij gen", zegt juf Corien. GPD Kerken zullen niet zo maar het kerkasiel van uitgeprocedeerde asielzoekers beëindigen, omdat de overheid dat eist. Zo reageert Michel Peters, secretaris van de projectgroep vluchtelin gen van de Raad van Ker ken op uitspraken van mi nister Donner (Justitie). De minister vindt dat kerkbesturen die illegalen onderdak bieden 'voluit moeten meewerken' aan uitzetting van illegalen. „Ze kunnen dan niet meer schermen met het kerk asiel", aldus Donner. Peters betreurt de uit spraken. „Het middel van kerkasiel wordt niet licht vaardig ingezet. Overleg over het beëindigen van kerkasiel is mogelijk. Echter, zomaar asielzoe kers uit cle kerk zetten, dat zal niet gebeuren", aldus Peters. Hij zegt niet ver baasd te zijn over de uit spraken van cle CDA-mi- nister.,Het CDA heeft een hard asielzoekersbeleid. Het is wel verrassend dat de christelijke kant van die partij zo weinig zicht baar is." John van Til borg van de stichting Internationaal Netwerk van Lokale Inti- tiatieven voor Asielzoe kers (INLIA) in Gronin gen, die zich ontfermt over uitgeprocedeerde asielzoekers, vindt dat Donner het dossier niet kent'. ,,TIet is een heel in cidenteel verschijnsel en uit alle dossiers blijkt dat de overheid uitzetting te rugdraaide bij degenen die kerkasiel hadden. De gronden voor uitzetting bleken niet juist te zijn." Van Tilborg verwacht dat geen enkele kerk mee werkt aan uitzetting. „Kerkasiel wordt ver leend als je er naar eer en geweten van overtuigd bent dat een asielzoeker wordt vervolgd als hij of zij naar het land van her komst wordt terugge stuurd. Daarmee plaatst de kerk zich niet buiten de wet, zoals Donner stelt", aldus Van Tilborg. GPD Veelbesproken theoloog gaat in nieuwste boek tot op het bot De erkenning dat God en een le ven na dit leven niet bestaan, geeft de mens ruimte zelf 'een plaats van god' te zijn en hier en nu werkelijk te leven. Aldus de theoloog Harry Kuitert in zijn nieuwste boek, dat vanavond in Rotterdam wordt gepresen teerd. doorWim Schrijver Eén en al tumult was er in ge reformeerde kring rond zijn persoon in de jaren zeventig, toen de synode zich verschillen de malen over zijn vrijzinnige opvattingen boog. Sindsdien heeft de theoloog Harry Kuitert uit Amstelveen van veel meer kerkelijke dogma's afscheid ge nomen. In boeken die overigens steeds bestsellers werden. Kuitert (1924) geeft die geleide lijke verschuiving, waarin hij al afscheid nam van een persoon lijke God en Jezus als God, vol mondig toe. Zegt er zelfs bij dat hij in het verleden te veel gepro beerd heeft 'oude mythische waarheden te redden'. In zijn vandaag verschijnende boek Voor een tijd een plaats van God zet Kuitert ze allemaal over boord. „Voor mijzelf ben ik nu tot op het bot, het gebinte gekomen." De kern van het boek, heel kort door de bocht: er is geen God en geen hemel. Mensen zijn in dit ondermaanse 'een plaats van god'. 'God', met een kleine let ter, is dan 'geest', de mysterieu ze oerbehoefte om 'een wereld van betekenis' te verwoorden. Het christendom probeerde, net als andere religies, de raadsels van het bestaan te verklaren, al dus Kuitert. „Ons bestaan vol trekt zich in raadsels. Wij zijn onszelf een raadsel, weten niet waar we vandaan komen en waar we heen gaan. Maar het raadsel is nog groter: waarom zijn we er maar even en daarna niet meer?" Waardering Na de dood is het volgens Harry Kuitert 'over en uit'. Zo kwamen er een 'God' en een 'hemel', bijvoorbeeld. Kuitert heeft grote waardering voor de mensen die indertijd de 'religi euze mythes' de wereld in hiel pen. „Wat een durf, wat een moed, wat een fantastische on derneming om in een zwijgend heelal je mond open te doen en - via verhalen - onder woorden te brengen waar je aan toe bent als mens." Voor diezelfde uitdaging staan mensen opnieuw, zo meent Kui tert. De kerk zit in een benarde situatie en dat is volgens hem niet verwonderlijk: de oude voorstellingen hebben afge daan. „Als nadenken je uit laat komen bij absurditeiten - en dat is waar voor het geloof - dan is daarmee de leer afgeschreven als leer, als zinnige overleg ging." „De breuk met het verleden hakt er veel dieper in dan we ons gewoonlijk realiseren. In de tijd van de religieuze mythe was het woord 'geloof' nog onbekend. Er viel niets te geloven. De we reld was zoals de mythe haar uittekende en niemand wist van een andere wereld", legt Kuitert uit. „Wat vanzelf spreekt, heeft geen geloof nodig." „Geloofsvoorstellingen zijn formules uit een verleden tijd geworden, aangewezen op her haling. Dat is in mijn ogen het bankroet van het traditionele christendom." De kerk is als een museum geworden: „Je komt er alleen om het verleden in te ade men, of om even bij te komen van de jacht van het dagelijks leven." Afscheid van de christelijke re ligieuze mythe is voor Kuitert ook afscheid van de persoonlij ke God. Eén van de hoofdstukti tels luidt: 'v/h God', 'voorheen God'. „We heffen god op, god is een religieus misverstand." Daarbij haast hij zich wel te zeggen dat 'opheffen' dubbele betekenis heeft: „Opheffen en verheffen tegelijk." „Wat dat afschaffen betreft, het is het afschaffen van een beeld vorming. Ik zeg niet dat god niet bestaat. Zo'n uitspraak is wel pittig, maar gaat voorbij aan het eigenlijke punt: god als een ge- foto Rob Keeris/GPD stalte uit de mythische beeldga lerij." God is voor hem geest als 'codewoord voor transcenden tie, het vermogen buiten jezelf uitte stijgen'. En de mens is de 'landings plaats' van de geest, 'geestdra ger'. Is de mens dan de god waar het in de traditie altijd over ging? Kuitei*t: „Antwoord: je zit er vlak bij, maar het is net niet goed. Een mens is niet god, maar plaats van god, voor een tijd dan. In de macht van het woord manifesteert zich de scheppen de geest." 'Een plaats van god' is in de ogen van Kuitert 'een enorme upgra ding' van de mens. „Alle zwart kijkers van christelijk huize, ze weten niet waarover ze het heb ben en maken de mens tot een wormstekig wezen ten behoeve van hun religie, beroven hem van de moed om te leven, laten hem buigen voor het lot als voor god." De uitdrukking 'spelen voor God' moet, hoe goed bedoeld ook, volgens Kuitert naar de prullenbak. „De mens speelt niet voor god, hij is zelfs geen plaatsvervanger voor god, als een soort onderkoning. Hij speelt - als we de uitdrukking dan toch moeten gebruiken - per definitie voor god. Het is zijn lot, hij kan niet anders." Opgave God opheffen. Kuitert realiseert zich dat dat een grote opgave is. „Niet echt een vriendelijk aan gezicht, geen echte hemel, niet een echt Iemand tot wie we ons kunnen wenden in onze nood? Die opgave is bijna te groot voor de generatie waartoe ik behoor. Een ldeine troost, ze is er al gauw niet meer. Kuitert vindt dat kerkmensen zich niet al te bezorgd hoeven maken. Hij haalt instemmend de bijbel aan waarin de mens 'tempel van de geest' wordt ge noemd. „Christenen kunnen in mijn boek de leer van de heilige Geest herontdekken. Dat schrijf ik niet met zoveel woorden, want ik wil ook anderen buiten de kerk aanspreken." Met de dood is het 'over en uit'. „Eenvoudiger valt het niet te zeggen", aldus Kuitert. Maar: „De troost van een hiernamaals in te ruilen voor de upgrading van het nu, dat is waar ik de voorkeur aan geef. Als we dood gaan aanvaarden als natuurlijk lot, blijven we bovendien dicht bij de ervaring van het werkelij ke leven." Liefde De clou van de 'praktijk van het menszijn' is volgens Kuitert prachtig beschreven door de apostel Paulus in I Korinthe 13, waarin hij de liefde bejubelt. „Geloven is kennelijk geen lamst. Mensen geloven alles, als het maar helpt. Ook bijgeloof kan bergen verzetten. Maar dat brengt je volgens Paulus niet aan de top. De liefde, daar komt het op aan." Kuitert blijft zich theoloog noe men, kenner van God. „Natuur lijk, waarom niet?" Ook wil hij de christelijke traditie niet overboord zetten. „We beginnen niet bij nul, we staan op de schouders van het voorge slacht." Maar de kerken hebben geen claim op de geest. „Plet mo nopolie van de kerken op de geest is mislukt." GPD GROENLAND - Zevendui zend arbeiders hebben onder de slechtste weersomstandig heden op Groenland een enor me luchtbasis voor de Ameri- kaanse luchtmacht aangelegd. Deze basis ligt op een afstand van vijftienhonderd kilometer van de Noordpool, en wordt gebruikt door straaljagereen heden. De aanleg van het vliegveld kost 263 miljoen dol lar. ZEE-ARMEN - De zee-armen in Zeeland blijven geld kos ten! Uit de begroting van het departement van Waterstaat blijkt dat 1,5 miljoen gulden is uitgetrokken voor de vrije Westerschelde-veren. Voor de calamiteuze polders is een be drag van 450.000 uitgetrokk- ken. Voor onderhoud en verbe tering van de veren wordt in Zeeland 275.000 gulden be steed. Het nieuwe rijwielpad langs het zeer drukke gedeelte van de weg Oostburg-Schoon- dijke kost honderdduizend gulden. MATROZEN - De drie Neder landse matrozen, die gevan gen zaten in Mexico, zijn vrij gelaten meldt Het Parool. De mannen zaten vast in verband met de dood van een Cubaanse verstekeling. Zij keren met het volgende schip van de Hol- land-Amerika Lijn naai' Ne derland terug. Uitgever: J.C Boersema {Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Postbus 18 4380 AAVIissingen Tel. (0118) 484000 Fax: (0118)470102 E-mail; redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118)484000 Fax. (0118) 470102 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273030 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115) 645769 Fax. (0115) 645741 E-mail: redtern@pzc.nl Huist: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114) 372776 Fax. (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax-(0111) 454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst: 8.30-17.00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantoorure' zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0118) 484000. Fax (0118) 470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van /,--) per maand: 19,25 per kwartaal: 52,-- per jaar; 198,-- Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers per stuk maandag l/m vrijdag: 7,~ zalerdag: 1,50 Alle bedragen zijn inclusief 6% BVN Bankrelaties ABN AMRO 47 70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd. Voor gewone advertenties: Tel: (0118) 484240 Fax:(0118)470100 Voor kleintjes: Tel. (0118) 484321 Fax:(0118)484370 Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concei n. De dooru j aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementen)administratie en om u te (laten) Informeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ol door ons zorgvuldig geselecteerd; derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC, afdeling lezersservice, Postbus 18,4380 AA Vlissingen, Behoort tot UUGQGflGr

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 4