PZC
Ruzie tussen EU
en Rusland dreigt
Bittere reacties op vrijlating Papon
i-mode
toestel nu
vanaf €99
Poetin gooit kont tegen de krib in conflict Kaliningrad
Tamils
zien af van
eigen staat
Verdeeldheid
over vredesplan
Midden-Oosten
Leger vormt het
probleem in Atjeh
Balken tegen lage koffieprijzen
Begin van verbinding tussen Korea's
Corruptie kost Afrika miljarden
Onbekende dino-soort ontdekt
Reichhold nieuwe voorzitter FPÖ
Latijns-Amerika kernwapenvrij
Gat ozonlaag Zuidpool kleiner
Ouders jagen met hiv
besmet kind van school
Brussel belooft
betaalbaar
rampenfonds
Nu
3 maanden
gratis
donderdag 19 september 2002
door Hetty van Rooij
BRUSSEL - De kans is groot dat
een sluimerend conflict tussen
de Europese Unie en Rusland
over de enclave Kaliningrad
uitgroeit tot een echte ruzie. Een
gisteren gepresenteerd compro
mis van de Europese Commissie
vindt volgens diplomaten waar
schijnlijk geen genade in de
ogen van de Russische presi
dent.
Poetin eist dat de EU zich niet
bemoeit met Russen die van en
naar het vroegere Königsberg
reizen, maar dat is voor het da
gelijks bestuur van de Unie on
acceptabel.
Het probleem draait om een
snippertje Rusland dat aan de
Oostzee ligt ingeklemd tussen
Polen en Litouwen, twee kandi-
daatlanden voor het lidmaat
schap van de Europese Unie.
Moskou verlangt dat die twee
landen de grenzen openzetten
voor Russen die van en naar Ka
liningrad willen. Brussel wei
gert dat pertinent, uit vrees dat
de georganiseerde misdaad in
de enclave vrij spel krijgt. De
kwestie kreeg in juni een grim
mig karakter, toen Poetin er een
principekwestie van maakte.
Europees Commissievoorzitter
Prodi probeerde gisteren olie op
de golven te gooien door een
compromis te presenteren dat
volgens hem zo ver mogelijk te
gemoet komt aan de Russische
verlangens.
Transitvisum
Maar Poetin krijgt niet zijn zin.
Russische staatsburgers die re
gelmatig tussen Kaliningrad en
Rusland reizen, moeten volgens
de Europese Commissie een
transitdocument krijgen dat ze
een aantal keren kunnen ge
bruiken. Een transitvisum mag
weinig of niets kosten.
Of iemand voor zo'n 'Kalinin-
grad-pas' in aanmerking komt,
SATTAHIP - De Tamil-Tijgers
op Sri Lanka streven niet langer
naar een eigen onafhankelijke
staat, maar naar autonomie.
Dat heeft onderhandelaar
Balasingham van de Tamil-Tij
gers gisteren gezegd in de Thai
se plaats Sattahip. De Tijgers en
de regering van Sri Lanka voer
den daar de afgelopen dagen
vredesbesprekingen.
Balasingham zei dat de Tamil-
Tijgers 'substantiële autonomie'
nastreven en een 'thuisland'
willen voor de Tamils: „We wer
ken nu met het concept van zelf
beschikking."
Het was voor het eerst dat de Ta
mil-Tijgers zeiden geen eigen
staat meer na te streven. De uit
spraak van Balasingham is dan
ook een belangrijke concessie
van de Bevrijdingstijgers van
Tamil Eelam (LITE). Hun onaf
hankelijkheidsstrijd heeft de
afgelopen twintig jaar aan meer
dan 64.000 mensen het leven ge
kost. 800.000 mensen werden
uit hun huizen verjaagd.
Balasingham deed ook een be
langrijke concessie aan de mos
limminderheid in de Tamil-ge-
bieden in het noorden en oosten
van het land. Balasingham zei
dat de LTTE deze gebieden niet
langer exclusief voor de Tamils
opeist, maar dat de moslims hier
ook kunnen wonen. RTR/AFP
NEW YORK - In Israël heerst
verdeeldheid over hel plan van
het zogenoemde kwartet voor
het Midden-Oosten (VS, VN,
Rusland en de EU).
Het kwartet nam dinsdag het
EU-vredesplan over. In 2003
dienen voorlopige grenzen van
een Palestijnse staat te worden
vastgelegd. In 2005 moeten er
twee soevereine staten naast el
kaar bestaan.
Minister van Buitenlandse Za
ken Peres zei gisteren in New
York dat het plan een accepta
bele route is die leidt naar vrede.
Maar in Jeruzalem zei premier
Sharon dat Israël 'een absoluut
einde aan terrorisme en geweld
eist' voordat tot een dergelijk
plan kan worden overgegaan.
Een Palestijnse extremist heeft
zich gisteren opgeblazen bij een
bushalte in het noorden van Is
raël. Inclusief de dader vielen
daarbij twee doden. ANP
bepalen de Litouwse of Poolse
autoriteiten op basis van lijsten
met persoonsgegevens die ze
van hun Russische collega's
krijgen. Vrijwel al het transit-
verkeer naar Kaliningrad gaat
door Litouwen, cle republiek die
vroeger deel uitmaakte van de
Sovjet-Unie.
Vanaf 2005 moeten reislustige
Russen in het bezit zijn van een
internationaal erkend pas
poort. Voor het vrachtverkeer
van Rusland naar Kaliningrad
stelt de Europese Commissie
voor om de papierwinkel in
nauw overleg met Rusland zo
klein mogelijk te maken.
Brussel wil het probleem-Kali-
ningrad uit de wereld helpen
voor het einde van het jaar,
wanneer het besluit valt over de
uitbreiding van de EU.
Maar het is de vraag of dat lukt.
Het voorstel van de Commissie
moet eerst de instemming krij
gen van de lidstaten, alvorens
het op 11 november ter sprake
komt tijdens topoverleg tussen
de Unie en Rusland.
Poetin heeft gedreigd om weg te
blijven van die bijeenkomst
wanneer hij zijn zin niet krijgt.
Hij heeft de goede relatie tussen
Rusland en de EU afhankelijk
gemaakt van de uitkomst van
het conflict.
Maar Prodi is al een stap verder:
om Poetin te plezieren droomt
hij hardop over een hoge snel
heidslijn van Rusland naar Ka
liningrad, die in Litouwen ner
gens stopt en waar Russische
reizigers dus ook geen visum
voor nodig hebben. GPD
doorTheo Haerkens
JAKARTA - De Indonesische
regering heeft onvoldoende
greep op het leger, dat daar
door regelmatig het vredes
overleg over Atjeh onder
mijnt.
Soms treedt het leger hard
op, juist als onderhandelaars
in Genève met de opstande
lingen van de afscheidings
beweging GAM hebben afge
sproken de wapens neer te
leggen.
Dit zei een hoge ambtenaar
gisteren in Jakarta. Volgens
hem is het daarom moeilijk
voor de overheid om de regio
goed te besturen. Bovendien
is de regering zelf ook ver
deeld over de aanpak van het
door geweld geteisterde ge
bied. „Zelfs op het ministerie
van Buitenlandse Zaken
wordt gezegd dat er eigenlijk
niet met de rebellen moet
worden onderhandeld, maar
dat ze vernietigd moeten
worden aldus de functiona
ris, die sprak op voorwaarde
van anonimiteit.
De Indonesische regering on
derhandelt al enkele jaren
met de GAM in Genève. De
discussie verloopt moei
zaam. Niet alleen omdat in
Zwitserland gemaakte af
spraken slecht doorkomen in
Jakarta en men zich nog
slechter aan die afspraken
houdt. Maar ook omdat de
Indonesische onderhande
laars niet rechtstreeks met
GAM-baas Hasan di Tiro
kunnen spreken.GPD
LONDEN - Een met koffiezakken beladen ezel balkt in een protestmars gericht op
kunstmatige verhoging van de koffieprijzen. De hulporganisatie Oxfam begon giste
ren in Londen een nieuwe campagne omdat de koffieprijzen in geen honderd jaar zo
laag zijn geweest.
De International Coffee Organization (ICO) heeft positief gereageerd op de actie. Vol
gens ICO-directeur Nestor Osorio dreigt een ramp voor 125 miljoen boeren en him ge
zinnen. Oxfam riep gisteren regeringen en bedrijven op vijf miljoen balen koffie van
de laagste kwaliteit te vernietigen, die in pakhuizen liggen opgeslagen. De organisa
tie voorspelt dat de maatregel zal leiden tot een prijsstijging van 20 procent in verge
lijking met de gemiddelde prijzen van 2000 en 2001, waardoor de verbouwers onge
veer 800 miljoen dollar extra zouden ontvangen.
foto Sang Tan/AP
door Henk Glimmerveen
PARIJS - De vrijlating van de
wegens oorlogsmisdaden ver
oordeelde 92-jarige Maurice
Papon heeft in Frankrijk bittere
reacties losgemaakt. Woord
voerders van joodse organisa
ties en van het voormalig verzet
keurden in felle bewoordingen
de uitspraak van het gerechts
hof af. De Franse regering heeft
gisteren besloten niet in cassatie
te gaan.
Het gerechtshof gelastte de vrij
lating van Papon op grond van
een nieuw wetsartikel van
maart van dit jaar. In dat artikel
wordt de vrijlating van gevan
genen toegestaan wanneer zij
lijden aan een ongeneeslijke
ziekte of wanneer de gezond
heid van de gedetineerde in ge
vaar komt als gevolg van jaren
lange opsluiting. In juli van dit
jaar vond de rechtbank nog niet
dat Papon moest worden vrijge
laten. Zijn advocaten gingen te
gen die uitspraak in beroep en
het hof gaf hen gisteren gelijk.
Van de politici was de groene a f-
gevaardigde Noël Mamère het
felst in zijn veroordeling van de
vrijlating van Papon. Hij noem
de de uitspraak van het hof 'een
provocatie'. Frankrijk, aldus
Mamère, heeft opnieuw laten
zien dat het niet in staat is
schoon schip te maken met zijn
verleden en de verantwoorde
lijkheid daarover te aanvaar
den. De joodse advocaat Arno
Klarsfeld hekelde daarentegen
de uitzondering die de rechter
lijke macht in Frankrijk voor
Papon heeft gemaakt. „Deze be
slissing is in alle opzichten on
juist. Alle andere gedetineerden
die veel zieker zijn dan Papon
worden niet vrijgelaten. Men
heeft voor Papon, die veroor
deeld is wegens misdaden tegen
de menselijkheid, een uitzonde
ring gemaakt en hem vrijgela
ten omdat hij commissaris van
politie is geweest en minister.
En niet omdat hij zo ziek is."
Maurice Papon was tijdens de
Tweede Wereldoorlog politie
commissaris in Bordeaux en
verantwoordelijk voor de de
portatie van 1690 joden naar de
Duitse vernietingskampen.
Hij is in de naoorlogse geschie
denis van Frankrijk het sym
bool geworden van het onver
welkte oorlogsverleden van de
Franse natie. Pas onder het be
wind van president Chirac heeft
de Franse staat volledige ver
antwoordelijkheid genomen
voor alles wat er in de oorlogsja
ren aan onrecht heeft plaatsge
had.
Maurice Papon heeft na de oor
log tientallen jaren lang in
vloedrijke overheidsfuncties
bekleed in Frankrijk. Hij werd
al die tijd gedekt door het Fran
se establishment. Pas in 1981
waagde een van zijn slachtof
fers het Papons rol tijdens de
oorlog naar de pers te lekken.
Twee jaar later werd hij in staat
van beschuldiging gesteld voor
het plegen van misdaden tegen
de menselijkheid. President
Mitterrand hield hem evenwel
al die tijd de hand boven het
DOROSAN - Noord-Koreaanse arbeiders werken
aan de spoorweg naar Zuid-Korea. De zwaarbe
waakte grens tussen het Stalinistische Noord-
Korea en het kapitalistische Zuid-Korea is giste
ren na bijna vijftig jaar symbolisch geopend. De
eerste werkzaamheden aan trein- en wegverbin
dingen werden officieel ingeluid aan beide zijden
van de grens. „Vandaag staan we aan het begin
van een nieuw tijdperk waarin het zuiden en het
noorden hand in hand de toekomst in zullen
gaan", aldus de Zuid-Koreaanse premier Kim
Suk-soo in een toespraak. „We begraven een ge
schiedenis getekend door littekens van oorlog en
de pijn van scheiding".
Aan de oost- en westkust van Korea werden knop
pen ingedrukt die het begin van de werkzaamhe
den aankondigden. Sinds 1953 leven de twee lan
den strikt van elkaar gescheiden. De grens was
hermetisch afgesloten. Alleen in Panmunjom be
stond een overgang waar ontmoetingen plaats
hadden tussen Noord- en Zuid-Koreaanse func
tionarissen. foto Lee Jae-Won/RTR
ADDIS ABEBA - De wijdverbreide corruptie in Afrika
brengt dit continent jaarlijks voor zo'n 150 miljard dollar
schade toe. Dat heeft de Afrikaanse Unie gisteren, enkele da
gen voor een bijeenkomst in de Ethiopische hoofdstad Addis
Abeda bekendgemaakt.
Volgens de bekendmaking van de Afrikaanse Unie bedraagt
de directe schade door corruptie 148 miljoen dollar. Omko
pingspraktijken leiden bovendien tot prijsstijgingen, die tot
20 procent kunnen oplopen.
De Unie vindt dat de lidstaten smeergelden van op corruptie
betrapte personen in beslag moeten nemen. Overheidsmede-
werkers dienen inzicht te geven in hun relaties en regeringen
moeten bankbescheiden kunnen inzien. DPA
PARIJS - Een groep paleontologen in China heeft een skelet
van een tot nog toe onbekende dinosaurussoort ontdekt. Het
gebit van de dinosaurus lijkt zowel op dat van een konijn als
op dat van een hagedis. Dat schrijft het Britse blad Nature in
de uitgave van deze week.
Het fossiel is gevonden in Yixian, in het noordoosten van Chi
na. Het zat in een 128 miljoen jaar oude bodemlaag. AFP
WENEN - Mathias Reichhold, de Oostenrijkse minister van
Transport, aanvaardt het voorzitterschap van de rechtse
FPÖ. Hij heeft dat gisteren in Wenen aangekondigd.
Depart ij moet zaterdag formeel de opvolger van vice-premier
Riess-Passer als partijvoorzitter kiezen. Reichhold (45) is dan
waarschijnlijk de enige kandidaat. Hij komt evenals Jörg
Haider uit Karinthië en stond hem zeer na. Haider, de sterke
man van de FPÖ, heeft zich eerder als kandidaat teruggetrok
ken omdat hij werd bedreigd.
Reichhold omschreef de toestand waarin zijn partij verkeert
als een puinhoop. Volgens opiniepeilingen stevent de FPÖ bij
de komende verkiezingen af op een halvering. AFP
WENEN - Met het toetreden van Cuba tot de groep landen die
zegt geen kernwapens te produceren, is Latijns-Amerika het
eerste grote atoomwapenvrije gebied op de wereld geworden.
Dat heeft het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) in We
nen gisteren verklaard.
Het hoofd van de IAEA, Mohamed alBaradei, zei op een pers
conferentie dat de Cubaanse regering heeft aangekondigd het
non-proliferatieverdrag van de Verenigde Naties te onderte
kenen. Dat verplicht staten geen kernwapens te verwerven.
De naleving van het verdrag, dat al door 188 landen is onder
tekend, wordt gecontroleerd door onder meer de IAEA. EFE
SYDNEY - Het gat in de ozonlaag boven Antarctica, dat in
middels de grootte heeft van drie keer de oppervlakte van Au
stralië, wordt kleiner. Dat is de conclusie van het Australische
onderzoeksbureau Csiro.
Volgens Csiro sluit het gat zich langzaam door de verminder
de uitstoot van ozon-aantastende chloorfluorkoolwaterstof
fen (cfk's), waardoor de concentratie van deze schadelijke
stoffen afneemt. Als deze trend zich doorzet, dan zou het gat
in de ozonlaag volgens de wetenschappers over vijftig jaar
hersteld kunnen zijn tot wat het was in 1930, voor de uitvin
ding van deze stoffen. ANP /DPA
ZAGREB - Een groep van onge
veer zestig ouders in het Zuid-
Kroatische Kastela wil dat een
achtjarig meisje, dat met hiv is
besmet, van haar school wordt
verwijderd. Dat meldde het
Kroatische persbureau Hina
gisteren.
Om druk op de schoolleidinguit
te oefenen houden de ouders
him kinderen thuis. Het meisje
Ela, dat al vanaf haar geboorte
met hiv is besmet, krijgt al vanaf
het begin van dit schooljaar les
in de bibliotheek. Haar biologi
sche ouders zijn aan aids
gestorven. Ze is met haar adop
tiefouders eerder al Zagreb uit
gevlucht, toen buren hadden ge
protesteerd tegen haar komst.
In Oost-Europa en Rusland
breidt aids zich sneller uit dan
waar ook ter wereld. Dat maak
te Unicef gisteren bekend. DPA
Advertentie
hoofd en zorgde ervoor dat het
niet tot een rechtszaak kwam.
Papon zal zijn intrek nemen in
zijn buitenhuis in Gretz-Ar-
mainvilliers, nabij Parijs. Al
leen als hij zijn huis verlaat,
moet hij dat aan een rechter la
ten weten. GPD
BRUSSEL - Het nieuwe 'ram
penfonds' van de Europese Unie
jaagt de lidstaten niet op onver
wacht hoge kosten. Europees
Commissaris Barnier (Regio
naal Beleid) verzekert dat de ge
plande één miljard euro per jaar
voldoende zal zijn. Hij vroeg de
EU-landen gisteren de oprich
ting van het fonds zo snel moge
lijk goed te keuren.
Het solidariteitsfonds, zoals dat
gisteren door de Commissie
werd gepresenteerd, voorziet in
noodhulp voor de huidige en
toekomstige lidstaten die ge
troffen worden door natuur-,
milieu- of technologische ram
pen. Het idee voor een nieuw
fonds vloeit voort uit de over
stromingen afgelopen zomer in
onder meer Duitsland, Tsjechië
en Oostenrijk. Barnier sprak
over een 'billijke, nuttige en
doeltreffende' manier om direct
hulp te verstrekken waar verze
keraars het laten afweten.
Het rampenfonds keert uit als
de schade minimaal één miljard
euro bedraagt, of meer dan 0,5
procent van het bruto nationaal
product van het getroffen land.
Pogingen van verschillende
commissarissen, waaronder
Bolkestein, om deze drempel te
verhogen mislukten. Ook enke
le lidstaten (Nederland, Groot-
Brittannië) pleitten voor een
hogere drempel uit vrees voor
teveel uitgaven.GPD
Tot 30 uur gratis bellen
Tot SOOO gratis e-mails
Bestel via 0800-0105 of kijk op www.kpn.com
Vraag naar de voorwaarden.
business £jjjjXZEEEC[!XIZj|
BelCompanv
n NTT DoCoMo,
