Macedonië stemt in grimmige sfeer
Juridische samenwerking tussen
Europa en de VS gaat vooruit
PZC
China treurt om
tientallen doden
door vergiftiging
Vijftien illegalen dood
door bootramp Sicilië
Opnieuw dode op dag voor de verkiezingen
Haider wil toch
geen voorzitter
FPÖ worden
Italianen
schreeuwen om
linkse leider
Bergers proberen brand op vrachtschip Jolly Rubino te blussen
Geweld in
Baskenland
NIEUW: de Ford Transit Business
en Cool Edition TDCi
2002
Prins Harry in voetsporen Diana
VS gelasten inspectie Boeings 737
Auteur Houellebecq voor rechter
Bomaanslag op bus in Pakistan
Russen gedood in Tsjetsjenië
13:
maandag 16 september 2002
door Cees van Zweeden
SKOPJE - In een sfeer van ge
weld hebben honderdduizen
den etnische Macedoniërs en
Albanezen gisteren hun stem
uitgebracht. Een dag voor de
parlementsverkiezingen viel
opnieuw een dode, toen de poli
tie een tweetal Albanezen wilde
arresteren.
WENEN - De rechtse Oosten
rijkse politicus Jörg Haider
heeft zaterdag verrassend mee
gedeeld dat hij toch geen voor
zitter van de rechts-liberale
FPÖ wil worden.
Drie dagen geleden had het be
stuur van de partij hem aange
wezen als kandidaat voor het
voorzitterschap. Dat zou op 21
september op een buitenge
woon partijcongres worden be
krachtigd.
Volgens Haider liggen menings
verschillen over het toekomsti
ge partijprogramma aan de ba
sis van zijn beslissing. Hij acht
zichzelf niet in staat zijn ideeën
aan de partij op te leggen.De
regeringsleden van de FPO en
de lobby's en de belangengroe
peringen rondom hen hebben
voortaan de mogelijkheid om
hun beleidslijn in de hele partij
in te voeren", aldus Haider.
Haider zou Susanne Riess-Pas-
ser, zijn rivale die onlangs
ontslag nam als partijleider en
vice-kanselier, opvolgen. De
partij verkeert in een crisis sinds
sterke man Haider zich tegen
Riess-Passer keerde door vast te
houden aan de belastinghervor
ming die zij wilde uitstellen om
hulp aan de slachtoffers van de
wateroverlast te financieren.
Uiteindelijk namen Riess-Pas
ser en twee andere FPÖ-minis-
ters ontslag, waardoor de
coalitie met de ÖVP uiteenviel.
Daardoor werden vervroegde
verkiezingen nodig. DPA/AFP
door Hans Geleijnse
ROME - „Sergio, Sergio, je bent
onze verlosser." Een vrouw, tra
nen in de ogen, omhelst zater
dag de Italiaanse vakbondslei
der Sergio Cofferati. Plaats: het
plein voor de basiliek Heilige
Jan van Lateranen in Rome.
Aanwezig: zeker tweehonderd
duizend demonstranten tegen
de man die volgens hen Italië te
schande maakt, premier en me
diamagnaat Silvio Berlusconi.
Cofferati van de linkse vakbond
CGIL is de onbetwiste ster van
deze manifestatie van buiten
parlementair links. De grijzen
de bebrilde vijftiger wordt door
alles wat een rood hart heeft ge
zien als de man die een progres
sieve coalitie weer aan de macht
kan helpen.
De aanleiding voor het protest
zijn de pogingen van Berlusco
ni's parlementaire paladijnen
om een wet door het parlement
te jagen die het mogelijk maakt
rechters als bevooroordeeld te
wraken. De wet, zo betogen Ber
lusconi's vele tegenstanders,
heeft slechts één doel: Berlusco
ni's advocaten het gereedschap
geven om twee tegen hem lopen
de corruptieprocessen in Mi
laan uit de handen van 'rode
juristen' te wrikken. Die proces
sen zouden dan naar Brescia
moeten verhuizen, waar de
rechters volgens Berlusconi wel
zuiver op de graad zijn.
Het bijzondere aan deze zoveel
ste demonstratie tegen de pre
mier is dat de organisatoren
politici van het podium hebben
geweerd. De drijvende kracht
achter het straatprotest is film
regisseur en Oscarwinnaar
Nanni Moretti. Hij en mede
standers uit de wereld van me
dia en kunst willen Berlusconi
als doelwit gebruiken om op
straat te tonen dat het versnip
perde links wel degelijk een
krachtige en verenigde opposi
tie kan zijn.
Met succes. Tweehonderddui
zend demonstranten - de
organisatoren overdrijven
schandelijk naar de achthon
derdduizend - is niet gering in
het in Italië heersende klimaat
van politieke apathie.
Maar Berlusconi is zo'n platge
slagen Kop van Jut dat het za
terdag nooit een echt anti-feest
wordt.
Sfeer komt er pas als Cofferati
zich te voet in de menigte stort
op weg naar zijn een paar stra
ten verder op geparkeerde auto.
De arrestatiepoging in Celopek
ten westen van de hoofdstad
Skopje liep uit op een schietpar
tij, waarin een van de Albane
zen werd gedood.
Daarmee kwam het aantal do
den tijdens de verkiezingscam
pagne op negen. De verkie
zingsdag zelf was relatief rustig.
In een Albanees dorp werd een
kaderlid van een partij met een
geweerkolf tegen de grond ge
werkt, in Tetovo werd een me
dewerker van een stembureau
in elkaar geslagen en werden de
stembussen gestolen, en in
Ohrid raakte een cameraman
gewond toen hij een ruzie tussen
politici filmde.
De eerste onofficiële uitslagen
worden vandaag verwacht. Al
gemeen wordt aangenomen dat
de DUI van ex-rebellenleider
Ahmeti als grootste Albanese
uit de bus komt. Als tegelijker
tijd de nationalistische VMRO
van premier Georgievski de
steun van etnische Macedoniërs
verliest, zou de weg open liggen
naar een regering met Ahmeti.
Waarnemers zeiden gisteren een
dergelijk scenario het meest te
vrezen, omdat dat tot een ge
welddadige reactie van ultra-
nationalistische Macedoniërs
zou kunnen leiden. Bijna
100.000 nationalisten over
spoelden eind vorige week het
centrum van Skopje om hun
held, minister Boskovski van
Binnenlandse Zaken, toe te jui
chen.
Boskovski herhaalde bij die ge
legenheid zijn dreigement om
Ahmeti te laten arresteren. De
voormalige rebellenleider an
nuleerde daarop zijn verkie
zingsbijeenkomst in Skopje.
De verkiezingen waren de eerste
sinds een gewapende opstand
van etnische Albanezen het
kleine Balkanland vorig jaar
naar de rand van de burgeroor
log voerde. Slechts onder zware
druk van de Navo en de Europe
se Unie konden de partijen ertoe
worden gebracht een vredesak
koord te sluiten.
Akkoord
Dat akkoord voorzag in een
grondwet die de Albanezen
meer rechten gaf. De relaties
tussen beide gemeenschappen
zijn desondanks verder ver
slechterd. Zowel aan Albanese
als aan Macedonische kant zou
den haviken hun kans afwach
ten om de draad van de oorlog
weer op te pakken. Extremisti
sche Albanezen hebben al een
nieuwe rebellenorganisatie ge
formeerd, ANA.
Maar president Tïajkovski, die
de gematigde stroming binnen
de VMRO vertegenwoordigt,
sloeg gisteren een optimistische
toon aan. „Tot nu toe verlopen
de verkiezingen in een goede at
mosfeer", zo zei hij na het uit
brengen van zijn stem. „De op
komst is groot, wat er op wijst
dat de democratie de strijd te
gen de oorlog aan het winnen
is." GPD
KAAPSTAD - Bergers van het Rotterdamse bedrijf
Smit Tak proberen de brand te blussen op het vracht
schip Jolly Rubino voor de Zuid-Afrikaanse oostkust.
Tot nu toe belemmerden harde wind en de hoge tempe
raturen op het schip de werkzaamheden. De brand op de
Jolly Rubino brak 10 september uit. De bemanning
slaagde er niet in het vuur te blussen en verliet het schip.
Donderdag liep het verlaten schip in zwaar weer aan de
grond bij Cape St Lucia. Het nabijgelegen natuurgebied
St Lucia Wetlands Park loopt gevaar omdat de Jolly Ru
bino olie lekt. Volgens de woordvoerder hopen de ber
gers het lek snel te dichten. De Jolly Rubino, een 190 me
ter lang roll-on-roll-offschip dat onder Italiaanse vlag
vaart, heeft bovendien een gevaarlijke lading chemi
sche stoffen aan boord. foto Rajesh Jantilal/EPA
van onze redactie buitenland
KOPENHAGEN - De Europese
Unie en de Verenigde Staten
zeggen grote vooruitgang te
boeken op het gebied van juridi
sche samenwerking. De Euro
pese weigering onderdanen aan
de VS uit te leveren, als die daar
de kans lopen op de doodstraf,
blijft de samenwerking echter
bemoeilijken. Toch stelt huidig
EU-voorzitter Denemarken dat
er tegen volgende zomer al een
akkoord met de VS over uitleve
ring kan zijn.
Verder zal eind dit jaar al een
raamakkoord tot stand kunnen
komen over betere uitwisseling
van informatie om terroristi
sche aanslagen te voorkomen.
Dat zijn de EU-ministers van
Justitie en hun Amerikaanse
collega Ashcroft zaterdag over
eengekomen tijdens informeel
overleg in Kopenhagen.
Ashcroft en de Deense minister
van Justitie Espersen, voorzit
ter van het EU-overleg, zeggen
echter dat de sfeer tussen beide
partijen dermate goed is, dat dit
ook de hoop op een akkoord
over uitlevering rechtvaardigt.
Veel EU-lidstaten leveren nu
BARCELONA - Een demon
stratie van radicale Basken in
Bilbao is zaterdag uitgemond in
een veldslag tussen politie en
nationalisten.
Enkele tientallen mensen raak
ten gewond. Vier activisten
werden gearresteerd. De mani
festatie was gericht tegen de on
wettig verklaring van de radi
cale nationalistische partij
Batasuna, de politieke arm van
de ETA.Tot op het allerlaatste
moment was onduidelijk of de
demonstratie mocht doorgaan.
GPD
geen eigen onderdanen of ande
re verdachten uit als de dood
straf in cle VS mogelijk is.
Duitsland weigert zelfs infor
matie door te geven als op grond
daarvan een rechtszaak dreigt,
die kan leiden tot de doodstraf.
Ashcroft sprak echter over een
'open en constructieve sfeer'.
Volgens Espersen is tegen het
einde van het Grieks EU-voor-
zitterschap, juni volgend jaar,
een overeenkomst mogelijk.
De Nederlandse minister Don-
ner is beducht voor een te over
haaste aanpak. Hij zegt dat er al
verdragen zijn tussen de VS en
de verschillende EU-landen.
Hij verwacht dat de discussie
over een akkoord met de VS
leidt tot een breder debat over
de Nederlandse wetgeving.
Als de VS Nederland zouden
vragen om de uitlevering van
een verdachte van deelname
aan de aanslagen op 11 septem
ber vorig jaar, dan dreigen juri
dische problemen. Die aansla
gen vallen volgens Donner
onder massamoord, een vergrijp
dat niet is opgenomen in de Ne
derlandse wet. „De vraag is nu:
is ons rechtssysteem nog ade
quaat genoeg om dit soort pro
blemen te voorkomen", aldus
Donner.
Ashcroft dankte de Europese
Unie voor de steun in de strijd
tegen terrorisme, maar hij gaf
duidelijk aan dat de VS een ei
gen beleid blijven voeren. Zo
zullen ook de Europese krijgs
gevangen van de strijd in Af
ghanistan, die vastzitten op de
Amerikaanse basis Guantana-
mo op Cuba, even lang in hech
tenis blijven als alle andere ar
restanten.
De Zweedse minister van Justi
tie Bodström overhandigde zijn
Amerikaanse collega zaterdag
een petitie waarin hij aandrong
op een soepele behandeling van
vijftien Europese krijgsgevan
genen, onder wie een Nederlan
der en een Zweed. ANP
Advertentie
tot €1.200,- introduktie voordeel
BESIIHAUTO VAN HET/AAR
Ultgciroepon door hol vakbiac
Ford Transit
Business Edition TDCi
O 92 kW (125 pk) TDCi motor
O stuurbekrachtiging
O bestuurdersairbag
O zeer comfortabele verwarmbare
bestuurdersstoel met lendesteun
6.6 m3 laadruimte en.lage laadvloer
Business Edition TDCi
normaal 17.045,-
Busness Edition voordeel 700.-
TDCt introduktie voordeel 500 -
nu voor
15.845,-
Ford Transit
Cool Edition TDCi
O 92 kW (125 pk) TDCi motor
O airconditionlg
O 16 Inch licht metalen velgen
O 2 airbags
O centrale dubbele portiervergrendeling
met afstandbediening
O metaal lak
O radio/cd-speler
Cool Edition TDCi
normaal 22.095,-
nu voor
21.195,-
LONDEN - Prins Harry, de jongste zoon van de Britse kroon
prins Charles en prinses Diana wil zich evenals zijn overleden
moeder inzetten voor de medemens. Ook wil hij af van zijn
imago van wildebras. Dat kwam naar voren in zijn eerste in
terview bij zijn achttiende verjaardag gisteren.
Hij zei dat zijn moeder meer lef had dan ieder ander en dat hij
de herinnering aan haar levend wil houden. „Ik wil verder
gaan met de dingen die ze niet helemaal heeft afgemaakt." Hij
sprak zijn bewondering uit voor de manier waarop ze mensen
benaderde en zich inzette voor onderwerpen, zoals landmij
nen in de Derde Wereld en aids. RTR/AFP
WASHINGTON - De Amerikaanse luchtvaartdienst (FAA)
heeft zaterdag de wereldwijde inspectie gelast van de nieuw
ste generatie vliegtuigen van het type Boeing 737, om na te
gaan of de vluchtcontrolecomputers goed werken. Als de
'Flight. Control Modules' niet naar behoren werken kan het
moeilijk worden het toestel in bedwang te houden.
Het noodbevel van FAA, dat betrekking heeft op de 93
Boeings 737 die na 21 mei zijn gemaakt, moet binnen tien da
gen door de maatschappijen worden opgevolgd. AP
PARIJS - De Franse auteur Michel Houellebecq moet morgen
voor de rechter verschij nen. Houellebecq, een van de gerucht
makendste Franse schrijvers van de afgelopen jaren, wordt
voor de rechtbank geconfronteerd met de aanklacht die een
aantal moslimorganisaties tegen hem heeft ingediend. Die
vinden dat hij de islam heeft beledigd en dat hij heeft aange
zet tot godsdiensthaat.
Houellebecq zei vorig jaar september naar aanleiding van het
uitkomen van zijn roman Plate-forme in het literaire tijd-
schrijft Lire, dat de islam 'de grootste klotengodsdienst' in de
wereld is. „De islam is een gevaarlijke godsdienst en is dat al
sinds zijn ontstaan", meende de schrijver. AFP
KARACHI - Bij een bomaanslag op een bus in het zuiden van
Pakistan is gisteren één dode gevallen. Negen andere mensen
raakten gewond. Een aantal van hen is er ernstig aan toe. Dat
heeft een politiewoordvoerder gisteren bekendgemaakt.
Volgens de autoriteiten was de bom verstopt onder een stoel in
een bus die vanuit de zuidelijke stad Hyderabad op weg was
naar Karachi, ongeveer 120 kilometer naar het westen. De
aanslag is niet opgeëist. AP
VLADIKAVKAZ - Bij schietpartijen zijn dit weekeinde
twaalf Russische militairen en politieagenten om het leven
gekomen in de opstandige republiek Tsjetsjenië. Dat heeft een
zegsman van het pro-Russische bestuur gezegd.
In de afgelopen 24 uur hebben de rebellen veertien keer het
vuur geopend op Russische stellingen en vijf Russen gedood.
Nabij het dorp Disjne-Vedeno vielen vier doden toen een kon
vooi met mitrailleurs en raketwerpers werd aangevallen, al
dus de zegsman. Twee agenten kwamen om bij een vuurge
vecht met opstandelingen bij het dorp Gansoltsjoe. Een rebel
kwam om het leven en een werd gevangen genomen.
Bij de tweede stad in de republiek, Goedermes, kwam een sol
daat om en raakten drie militairen gewond toen hun pantser
wagen op een landmijn reed. AP
Een van de winkeliers naast het
restaurant vertelde tegenover
het persbureau Reuters, hoe een
oude man na het nemen van en
kele happen opstond en direct
neerviel. Volgens de winkelier
zou de man op weg naar het zie
kenhuis zijn overleden. Andere
omstanders meldden dat bij
sommige slachtoffers bloed uit
de mond en de oren kwam.
De ministeries van Gezondheid
en Publieke Veiligheid stuurden
direct na de eerste melding van
de vergiftiging inspecteurs naar
Nanjing. Het onderzoek zicht
zich ook op een bedrijfje in een
steeg tegenover het restaurant.
Daar zou een deel van de pro
ducten die het restaurant ver
koopt zijn gemaakt.
Bij het onderzoek wordt niets
uitgesloten, ook niet kwade op
zet. Berichten over voedselver
giftiging duiken regelmatig op
in de Chinese media. Vorig jaar
nog stopte een restaurateur rat-
tengif in het voedsel van de con
current, in de hoop hem weg te
krijgen. Bij dit incident vielen
geen doden. GPD
door Gert-Jan Broere
NANJING - Tientallen mensen
zijn zaterdag in de Chinese stad
Nanjing om het leven gekomen
door voedselvergiftiging. Exac
te cijfers ontbreken, omdat alle
betrokkenen door de autoritei
ten het zwijgen is opgelegd.
Een eerste bericht van het Chi
nese persbureau Xinhua sprak
van 41 doden en vierhonderd
zieken, voordat het werd inge
trokken. Officieel zouden er nu
'tweehonderd gewonden zijn en
enkele doden'.
De slachtoffers liepen de voed
selvergiftiging op bij een res
taurant van de Heshengyuan-
keten in het district Tangshan.
Deze keten specialiseert zich in
producten van sojabonen, zoals
melk of gebakken sojabo
nenslierten, die door de Chine
zen vooral worden gegeten als
ontbijt. Op het moment van de
vergiftiging werd het restaurant
vooral bezocht door middelbare
scholieren en arbeiders van een
lokale bouwplaats.
er Is al een Ford Transit voor
995,-
Prïzen exclusie! BTW en allevemgskosten Gem, txondstofvetnjk en COj-utstoot. kr
19.1-12.2 Her/iOO km- van 8,2-11,0. C02 Qr/km: van 216-282
door Hans Geleijnse
ROME - Voor de tweede keer
binnen twee weken is er een dra
ma met immigranten die ille
gaal Italië wilden binnenko
men. Ten minste vijftien mensen
verdronken gisterochtend voor
de kust van Sicilië toen het gam
mele tien meter lange houten
bootje waarmee zij uit Noord-
Afrika waren overgestoken,
zonk.
Van de 150 opvaz-enden zijn er
92 gered. De Italiaanse kust
wacht zoekt nog naar vermis
ten.
Twee weken geleden werden bij
Napels vijf Koerden dood aan
getroffen in een vz-acht wagen.
Zij zijn vermoedelijk in het
laadz-uim gestikt tijdens de
overtocht van de vrachtwagen
per veez-boot van Griekenland
naar Italië. De scheepsz-amp gis
teren was het catastrofale slot
van een kleine vreemdelingen
invasie op Sicilië. Zaterdag wa
ren vier boten geland met in to
taal meer dan tweehonderd im
migranten aan boord.
De Egyptische kapitein van het
bootje is aangehouden en wordt
waarschijnlijk beschzzldigd van
doodslag en hulp aan illegale
immigratie. De autoriteiten
vermoeden dat hij deel uit
maakt van een bende mensen
smokkelaars. Een team van ex
perts is naar Agrigento, waar de
overlevenden zijn opgevangen,
gestuurd om de oorzaak van het
drama te onderzoeken. Ver
moed wordt dat de opvarenden
overboord moesten springen
toen een boot van de kustwacht
naderde, een beproefde metho
de van de smokkelaars.
De geborgen lijken zijn van elf
mannen en vier vrouwen; de
jongste is een meisje van vijftien
jaaz'. Duizenden mensen uit
Afrika, het Midden-Oosten en
Zuid-Azië landen jaarlijks aan
de Zuid-Italiaanse GPD
