Naar een gewelddadiger wereld
Vriendschap tussen volkeren
in Rusland voorgoed voorbij
PZC
PZC
Verkiezingen geven
Macedonië slechts
schijn van harmonie
Verenigde Staten moeten bereid zijn zelf het eerste schot te lossen
te gast
Natuurlijk beïnvloedt
11 september de
Nederlandse politiek
13 september 1952
vrijdag 13 september 2002
Wat men de regering-
Bush ook wil verwijten in
de kwestie-Irak, toch niet
dat zij het debat schuwt.
Veel, zo niet alles in de
huidige discussie over
Saddam Hoessein en zijn
regime komt voort uit de
onverholen wens van
Bush een andere regering
in Bagdad te installeren.
De toespraken vaji vice-
president Dick Cheney
waren slechts nieuwe ui
tingen van een bestaand
verlangen.
door Ruud van Dijk
Al veel eerder dit jaar vestig
de Washington de aandacht
op Irak, wat afgelopen voorjaar
uitmondde in nieuwe gesprek
ken tussen de Verenigde Naties
en Bagdad over een terugkeer
van wapeninspecteurs. Natuur
lijk liepen deze gesprekken op
niets uit, maar toch roept de hal
ve wereld dat nieuwe inspecties
echt de oplossing zijn voor het
probleem Irak. Veel Amerika
nen luisteren echter als hun
president zegt dat er andere
maatregelen nodig zijn omdat,
misschien het meest cruciale as
pect van de hele discussie, de
tijd niet in Amerika's voordeel
werkt.
Sommige buitenlandse critici
zien Saddam wel als een gevaar
en begrijpen ook dat effectieve
wapeninspecties een illusie zijn,
maar ze verbinden daar niet de
conclusie aan dat er snel iets an
ders moet gebeuren. Integen
deel, zij bekritiseren Bush juist
omdat hij wel voor ingrijpen is.
Een begrijpelijke, maar daarom
niet minder irrationele en ge
vaarlijke aversie tegen het idee
van oorlog lijkt aan deze kritiek
ten grondslag liggen. Zij verge
ten dat het Amerika's zonen en
dochters (tevens vaak vaders en
moeders) zijn die in een oorlog
tegen Irak de hoogste prijs zou
den betalen. Of zouden buiten
landse critici zich in deze kwes
tie meer laten leiden door anti-
Amerikanisme dan door een
nuchtere analyse van de situa
tie?
De twee hoofdvragen in de
kwestie-Irak zijn: wat is de aard
van de bedreiging die er van
Saddams regime uitgaat; en, af
hankelijk van het antwoord op
die vraag, hoe moet er op die be
dreiging gereageerd worden?
Amerika ziet het gevaar van
Saddams regime veel duidelij
ker dan Europa. Ten eerste is er
Saddams traditionele verlan
gen het Midden-Oosten te over
heersen en Israël te vernietigen.
Ten tweede zijn wens alle re
stricties die hem zijn opgelegd
na de Golfoorlog van zich af te
schudden en massavernieti
gingswapens te ontwikkelen.
Ten derde zijn er gevoelens van
wraak j egens de VShet land dat
hem de Golfoorlog deed verlie
zen en zijn expansionistische
plannen frustreerde. Daarnaast
zijn er mogelijke banden tussen
Bagdad en organisaties zoals Al
Qaeda.
Wensen zijn nog geen daden,
maar Saddam Hoessein heeft
ook als handelend veroveraar
en massamoordenaar een hui
veringwekkende staat van
dienst.
Genezen
Bush heeft daarom besloten dat
het te riskant is om te vertrou
wen op de afschrikkende wer
king van het vermogen van
Ameri ka (of Israël) om Irak in de
as te leggen mocht Saddam, zelf
of via een terroristische organi
satie, weer eens toeslaan. In
plaats daarvan, aldus de 'Bush-
Doctrine' van afgelopen juni,
moeten de VS bereid zijn zelf het
eerste schot te lossen. Voorko
men is beter dan genezen, in de
eerste plaats voor de VS en zijn
vrienden, maar uiteindelijk
voor iedereen.
Deze nieuwe kijk komt groten
deels voort uit de ervaring van
11 september. Ondanks de aan
vankelijk brede solidariteit met
Amerika raakt het westerse de
bat steeds meer verdeeld tussen
zij die geloven dat 11 september
de wereld blijvend heeft veran
derd en anderen voor wie de
aanvallen op NewYork en Was
hington niet meer dan een inci
dent zijn.
Voor de eerste groep, Bush en de
zijnen horen erbij, net als de
meerderheid van het Congres,
zal de wereld in de 2 le eeuw niet
alleen gevaarlijker en geweld
dadiger zijn dan we een jaar ge
leden nog dachten. De aard van
de dreiging is eveneens nieuw.
Minder dan met staten en legers
hebben de VS nu te maken met
wereldwijde, ondergronds ope
rerende, terroristische organi
saties die op verschillende ma
nieren door staten ondersteund
worden. Zoals Al Qaeda in Af
ghanistan en misschien ook Al
Qaeda en Irak.
Ondenkbaar
Maar de belangrijkste conclusie
die deze groep uit 11 september
heeft getrokken is dat we nu
verplicht zijn het ondenkbare te
denken. En niet alleen dat: we
moeten ons er ook op voorberei
den. De tijdsdruk is hiermee
toegenomen. De opties van
Washington zijn minder talrijk
en in hun geheel onaantrekke
lijker, en oorlog is een dagelijk
se realiteit.
Oorlog tegen Irak is dus een ge
rede mogelijkheid, om naar de
tweede hoofdvraag over te
gaan. Niet alleen ontwerpt Was
hington momenteel de plannen,
het is ook bereid zo nodig alleen
te handelen. Uiteindelijk gaat
er niets boven het nationale be
lang, zeker geen vage en onbe
trouwbare fenomenen als de 'in
ternationale gemeenschap of
zelfs internationaal recht. Hier
vertegenwoordigt de regering-
Bush zonder twijfel de meerder
heid van het Amerikaanse volk.
Tegelijk begrijpen Bush en de
zijnen dat het nationale belang
ook voorschrijft dat de VS zich,
als het even kan, niet isoleren.
Washington wil het Amerikaan
se leiderschap in de wereld, en
zeker inzake Irak, graag erkend
zien. Vandaar dat het Irak-de-
bat nog wel even zal voortgaan,
want er zijn veel mensen die de
overstap uit de jaren negentig,
uit de tijd voor 11 september,
nog niet hebben gemaakt. GPD
Ruud van Dijk is historicus en is
verbonden aan de University of
Wisconsin-Milwaukee.
door Cees van Zweeden
Als een miljoen etnische Ma-
cedoniërs en Albanezen
zondag hun tocht maken naar
het stemhokje, is hun keuze be
perkt. Aan Macedonische zijde
lonkt de VMRO, de partij die
werd gesticht door Gotse Del-
chev. Voor de Albanezen is er de
DUI van Ali Ahmeti. Beiden
waren terroristen.
Gotse Delchev plaatste in het
kader van de strijd tegen de Ot-
tomanen bommen in cafés en
stationshallen. Dat was welis
waar honderd jaar geleden,
maar op de Balkan is de geschie
denis nimmer verleden tijd -
Delchevs portret prijkt nog in
ieder VMRO-kantoor aan de
wand. Ali Ahmeti is van recen
ter datum. Als commandant van
het rebellenleger NLA ontvoer
de hij vorig jaar onschuldige
burgers en schoot op alles wat
een blauw of groen uniform
droeg.
Ahmeti was de man die Macedo
nië vorig jaar bijna mede in een
burgeroorlog dompelde, toen
hij met enkele honderden - me
rendeels Kosovaarse - kompa
nen een gewapende rebellie be
gon. De opstand kon te elfder
ure worden gesmoord. Westerse
onderhandelaars sloegen de
Macedonische en Albanese kop
pen tegen elkaar en dwongen
hen tot vrede.
."Het Akkoord van Ohrid, dat op
13 augustus van het vorig jaar
getekend werd, voorzag in een
grondwet die de Albanese min
derheid meer rechten gaf. In ruil
daarvoor zouden de Albanezen
hun wapens inleveren. Sluit
stuk zou de gang naar de stem
bus worden.
De nieuwe grondwet kwam er,
zij het te laat. De Albanese re
bellen leverden hun wapens in,
hoewel slechts een fractie. En
straks vinden ook de verkiezin
gen plaats, ofschoon in een kli
maat van intimidatie en geweld.
In de aanloop werden twee poli
tieagenten gedood, een groep
etnische Macedoniërs gegijzeld,
en talloze aanslagen gepleegd.
Enkele van die bomaanslagen
waren tegen Ahmeti gericht, die
er nu door sommige Albanezen
van wordt beticht een pact met
de duivel te hebben gesloten.
Ahmeti is tevens het mikpunt
van de ultra-nationalistische
VMRO-minister van Binnen
landse Zaken, Ljoebe Bos-
kovski, die een arrestatiebevel
tegen hem heeft uitgevaardigd.
Met andere ex-rebellen werd
Ahmeti weliswaar uitgesloten
van strafvervolging toen hij de
wapens neerlegde, maar vol
gens Boskovski werden niet al
zijn 'misdaden' door de am
nestieregeling gedekt.
Een arrestatie van Ahmeti, die
volgens de opiniepeilers de po
pulairste Albanees is, zou zeker
de doodsteek zijn voor de ver
kiezingen. Maar Ahmeti is niet
de enige die het geluid van
nachtelijke voetstappen op het
grind moet vrezen. Boskovski
heeft ook gedreigd om andere
critici, zoals onafhankelijke
journalisten, op te pakken.
'Staatsvijand nummer 1', aldus
de minister, is mensenrechten
activiste Mirjana Najchevska.
Een klein leger van internatio
nale waarnemers, beschermd
door onder meer 350 Neder
landse militairen, moet zondag
avond een oordeel vellen over
het democratisch gehalte van
de verkiezingen. Maar zelfs als
hun oordeel positief is, blijft de
toekomst van Macedonië onge
wis.
Een opiniepeiling bevestigde
dit voorjaar wat iedereen wist:
nog nooit waren de verhoudin
gen tussen Slavische Macedo
niërs en Albanezen zo slecht ge
weest. Hoewel de Albanezen op
papier gelijke rechten hadden,
was 48 procent nu voorstander
van een Groot-Albanië. Dat was
drie keer zo veel als een jaar eer
der, toen de rebellie in volle
gang was.
Lokroep
De lokroep van een Groot-Alba
nië kan alleen maar luider wor
den als het moment nadert
waarop het naburige Kosovo
onafhankelijk wordt. In Kosovo
dreigen de Navo-militairen die
in 1999 als bevrijders werden
ingehaald, bezetters te worden.
De afgelopen maanden waren
buitenlanders in de provincie
herhaaldelijk het mikpunt van
betogingen en beschietingen
door Albanezen.
De Verenigde Naties zullen vrij
wel zeker moeten aansturen op
een vorm van onafhankelijk
heid voor Kosovo, nu het ver
langen naar een lang verblijf in
de provincie snel slinkt. De ver
leiding voor de Albanezen in
Macedonië om dan dezelfde sta
tus te eisen, zou daarmee on
weerstaanbaar worden. GPD
door Eric Engleman
Iedere week komt de 18-jarige
Maksim met een stuk of tien
vrienden samen op een basket
balveldje in een vervallen wijk
in het noorden van Moskou. Net
als Maksim hebben de jongens
hun hoofd kaalgeschoren en
dragen ze leren jacks en zwarte
laarzen. Het doel van de bijeen
komsten: training.
De jongens gaan elkaar te lijf
met bokshandschoenen en met
houten messen. Tussendoor kij
ken ze wie de grootste wonden
en blauwe plekken heeft en be
spreken ze de strijd tegen 'de
vijand': Chinezen, mensen uit
de Kaukasus en Afrikaanse stu
denten.
,,Ik probeer hen sterker te ma
ken voor de strijd", zegt Mak
sim, die alleen zijn voornaam
wil geven. „Het blanke volk, het
blanke ras, moet sterk zijn."
Maksim is lid van de Nationale
Volkspartijéén van de bekend
ste fascistische organisaties van
Rusland. De partij bestaat sinds
1994 en streeft naar een raszui
ver Rusland. Naar eigen zeggen
heeft de partij tienduizend le
den, van wie duizend in Mos
kou.
Officieel moedigt de partij het
gebruik van geweld niet aan.
„Maar als onze jongens op
straat in aanvaring komen met
een stel Aziaten, zien wij daar
geen probleem in", zegt Semjon
Tokmakov, de kaalhoofdige en
in camouflagebroek gehulde vi
ce-voorzitter van de partij.
In Rusland vinden steeds vaker
incidenten plaats zoals in okto
ber vorig jaar in de wijk Tsarit-
sino in het zuiden van Moskou.
Zo'n driehonderd Russen be
stormden daar een markt en
vermoordden drie immigran
ten. Tientallen mensen raakten
gewond. Dit was een van de ern
stigste incidenten. Hoeveel er
precies plaatsvinden, is niet be
kend: de politie schaart derge
lijk geweld onder het kopje
'vandalisme'.
Slachtoffer van het racistische
geweld zijn vaak immigranten
uit Centraal-Azië en de Kauka
sus, die een relatief donkere
huid hebben en wegens de ar
moede in hun eigen land in gro
ten getale naar Moskou en ande
re grote steden in Rusland zijn
getrokken - tot ongenoegen van
de skinheads. „We wonen in be
zet gebied", zegt Tokmakov.
Een ander populair doelwit zijn
Afrikaanse studenten. Aan de
zuidelijke rand van Moskou
staat de Universiteit van de
Vriendschap tussen de Volke
ren. In de sovjettijd kregen
studenten uit ontwikkelings
landen daar gratis onderwijs.
Wegens het lage collegegeld ko
men er nog altijd veel Afrikanen
naartoe.
Veel Afrikaanse studenten ko
men zelden van de zwaarbe
waakte campus af. „We zijn
bang om naar buiten te gaan
en op straat te lopen", zegt de
22-jarige Abdallah Bachar uit
Tsjaad, die in Moskou interna
tionale betrekkingen studeert.
De politie grijpt niet in als de
skinheads aanvallen, zegt Ba
char. „De skinheads slaan je in
elkaar, je ligt een tijdje in het
ziekenhuis en dat was het dan.
Niemand stelt vragen."
Volgens de politie zijn de skin
heads in de eerste plaats voet
balsupporters en komt hun
agressie vooral voort uit over
matige alcoholconsumptie.
Deskundigen betwijfelen dat.
Aleksandr Verchovski van het
onderzoeksinstituut Panorama,
dat diverse rapporten over
rechts-extremistische organi
saties heeft gepubliceerd, zegt
dat het aantal skinheadorgani
saties groeiende is en dat ze ook
opduiken in steden waar ze
nooit eerder zijn gesignaleerd.
De meerderheid is afkomstig uit
gezinnen die sinds het uiteen
vallen van de Sovjet-Unie in
1991 grote moeite hebben het
hoofd boven water te houden.
Lidmaatschap van een groep
skinheads vijzelt hun ego op,
zegt Verchovski.
Verbod
President Vladimir Poetin on
dertekende afgelopen zomer
een wet die de mogelijkheid
biedt voor een verbod op extre
mistische organisaties. Mensen
rechtenorganisaties zeggen
echter dat die bevoegdheden zo
ruim zijn, dat de wet kan
worden ingezet tegen iedere or
ganisatie die de regering onwel
gevallig is. In hoeverre de
marktkooplieden uit de Kauka
sus en de studenten uit Afrika
met de wet zijn geholpen, moet
nog blijken.
De regering doet echter meer. In
het pas begonnen nieuwe
schooljaar gaat de politie op
scholen waarschuwen voor de
gevaren van het lidmaatschap
van een skinheadbeweging.
„Het is niet alleen ons werk om
skinheads op te pakken en in de
gevangenis te zetten, we moeten
er ook voor zorgen dat jongeren
opgroeien tot gezagsgetrouwe
burgers", zegt Sergej Smirnov
van het ministerie van Binnen
landse Zaken.
Vice-voorzitter Tokmakov van
de Nationale Volkspartij, die
ooit in de gevangenis zat wegens
het mishandelen van èen zwarte
medewerker van de Ameri
kaanse ambassade, wijdt zich
ook aan de opvoeding van de
jeugd. „We voeden hen op, trai
nen hen, maken echte mannen
van hen", zegt hij in het appar
tement in Moskou dat de partij
als hoofdkwartier gebruikt. Een
stel tieners komt binnen en
brengt de Plitlergroet. AP
door Koos van Wees
De vraag werd woensdag
gesteld. Heeft 11 sep
tember 2001 ook invloed ge
had op de Nederlandse poli
tiek? „Ik heb geen enkele
behoefte daar vandaag over
te speculeren", zei WD-lei-
der Zalm op de herdenking in
het Haagse stadhuis. Ster
ker, hij vond de vraag alleen
al 'niet netjes.'
Vanwaar die angst om te be
noemen wat zo overduidelijk
is? Natüürlijk heeft 11 sep
tember invloed gehad op de
Nederlandse verhoudingen.
Pim Fortuyn zou nimmer zo
veel succes hebben gehad als
de angst en afkeer van bui
tenlanders geen legitimatie
vond in de aanslagen op de
VS. De altijd al sluimerende
onrust over de multiculturele
samenleving vond een uit
weg in de aanwijzing van een
gemeenschappelijke vijand,
de islamiet.
Fortuyn besefte dat als geen
ander. Maar ook de toon van
de andere politieke partijen
veranderde. Van een gegeven
werd de multiculturele sa
menleving 'een probleem'.
Het is een wijdverbreid mis
verstand dat Fortuyn zijn
aanhang vergaarde met zijn
kritiek op 'de puinhopen van
Paars'. Pas toen Fortuyn als
lijsttrekker van Leefbaar
Nederland het grondwetsar
tikel dat discriminatie ver
biedt, wilde schrappen, is
lamieten de toegang wilde
ontzeggen en het VN-Vluch
telingenverdrag wilde op
zeggen, groeide zijn schare
Het kostte hem zijn lijsttrek
kerschap, maar Fortuyn nam
zijn achterban gewoon mee
naar de LPF. In mei gevraagd
naar hun prioriteiten, noem
de 44 procent van de LPF-
kiezers een strenger asielbe
leid. Thema's als verbetering
van het onderwijs en de zorg
(de 'puinhopen') werd maar
door zo'n vier procent van de
LPF'ers als prioriteit ge
noemd. Buitenlanders, of lie
ver de angst daarvoor, was de
hoofdreden om op Fortuyn te
stemmen.
Maar was dit alles dan niet
gebeurd zonder de gebeurte
nissen van 11 september?
Volgens Herman Heins-
broek, LPF-minister, heeft
het een niets met het ander te
maken. Het is het antwoord
van een amateurpoliticus.
Het is waar dat er ook voor de
aanslagen al sprake was van
een omslag. De paarse partij
en kondigden een strenger
vreemdelingenbeleid aan,
allochtonen werden gewezen
op hun plicht tot inburge
ring, imams werden terecht
gewezen na discriminerende
uitlatingen. Maar waar het
politiek incorrecte tot 11
september beperkt bleef tot
de borreltafel, maakte het
daarna ook deel uit van het
politieke spel.
We vinden het terug in de
reeks aan voorstellen vaii mi
nister Nawijn, die allochto
nen die hun vrouw slaan, wil
uitwijzen, net als criminele
Marokkanen met een Neder
lands paspoort.
Broosheid
Ook het kabinet zelf ziet een
verband tussen 11-9 en wat
daarna in ons land gebeurde.
„De aanslagen en de weer
slag daarvan op onze samen
leving hebben de broosheid
van de maatschappelijke
verhoudingen tussen bevol
kingsgroepen van verschil
lende herkomst blootge
legd", staat in een brief die
eigenlijk gaat over terroris
mebestrijding.
Het klinkt wat hypocriet,
omdat politici medeschuldig
zijn aan het ontstaan van die
broosheid. Zéker de partijen
die deel uitmaken van het
zelfde kabinet dat nu die
brief schrijft. Zonder 11 sep
tember zou de LPF daar
nooit in gezeten hebben.
Maar misschien is het inder
daad 'niet netjes' om dat tij
dens de herdenking nog eens
te constateren. GPD
VLIEGVELD - Een Harvard
van de rijksluchtvaartschool
is gistermiddag in een wei
land in Texel over de kop ge
slagen en zwaar beschadigd.
De piloot en zijn passagier
kwamen er met een paar
schrammen van af. De piloot
zag het weiland voor het
vliegveld Texel aan.
PRIMEUR - Een mobiele ra
darinstallatie wordt binnen
kort langs de Westerschelde
opgesteld. Proefnemingen
bij alle mogelijke weerom-
standigheben bewezen dat
'Raplot' een onverwoestbaar
beeld geeft. Het langs draad
loze weg overbrengen van ra-
Extreem rechts, hier demonstrerend in Moskou, rukt ook in Rusland steeds verder op.
foto Sergej Tsjirikov/EPA
Uitgever:
J. C. Boersema
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
darbeelden opent brede per
spectieven. Het betekent
voor scheepvaartverkeer dat
in havens, langs kusten en ri
vieren radarstations gezet
kunnen worden, die hun
beelden naar een centraal
punt zenden.
TELEURSTELLING - Het
eerste jaar van de televisie
bracht teleurstellingen. De
belangstelling van tv-kijkers
was er; de interesse bij om-
roepvereningen bleek niet zo
groot. De conclusie is dat
televisie in ons land in het
eerste van de twee experi
mentele jaren niet is ge-
Postbus 18
4380 AA Vlïssingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118)470102
E-mail. redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 470102
E-mail: redwalch@pzc nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)273000
Fax. (0113) 273030
E-mail; redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax. (0115)645741
E-mail; redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114)372776
Fax. (0114) 372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8.30-17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren
zondag, van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0118) 484000.
Fax (0118) 470100
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 1,-)
per maand- 19,25
per kwartaal: 52,- -
per jaar: 198,- -
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail: abo@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag 1,~
zaterdag€ 1,50
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd.
Voor gewone advertenties,
Tel: (0118) 484240
Fax: (0118) 470100
Voor kleintjes: Tel. (0118) 484321
Fax:(0118)484370
kte gegevens hebben wij opgenomen
i)adminislratie en om u le (laten) inforn
g^en^jss^lM^
- a afl
3. Postbus 18,4380 AA Vlissingen.J
Behoort tot tUSQGnGf
