Geloof overleeft in Noachs ark
Ruimterobot ziet het weer beter
PZC
10
Expositie in Urk legt verband tussen meteorietinslagen en de zondvloed
Nederland bouwt dure ruimtedoos
Bruin door Australische vondst
Vondst Neanderthalerbaby in kast
mmmm
Europees
geld voor
vaccin tegen
hepatitis
f
u«
postzegels
zaterdag 7 september 2002
door Frans Ebeltjes
URK - De ontwikkeling van de
wetenschap heeft in de afgelo
pen anderhalve eeuw het geloof
in de betrouwbaarheid van de
Bijbel sterk ondermijnd. De
evolutietheorie paste ondanks
het gebruik van door de mens
niet te bevatten ontwikkelings
perioden van miljoenen jaren,
beter in ons menselijk denken
dan het geloof in een Schepper.
Het resultaat was voor de één
kritiekloze acceptatie van de
wetenschappelijke 'feiten' en
dus een afzweren van de Bijbel
en het geloof. Voor de ander was
het een aanzet om grote delen
van de Bijbel als mythische toe
voegingen af te doen en weer an
deren spanden zich in om tal van
zaken te vergeestelijken.
Wetenschappers zijn verder ge
gaan en hebben dankzij de tech
nologie nieuwe ontdekkingen
gedaan waar Darwin nog niet
eens van kan hebben gedroomd.
Maar het bijzondere is dat ze er
niet in geslaagd zijn om af te re
kenen met de Bijbel. Sterker
nog: hoe meer er ontdekt wordt,
hoe beter het kader dat de Bij bel
aangeeft lijkt te kloppen. Soms
tot in detail.
In museum het Oude Raadhuis
op Urk is tot eind deze maand
een expositie te zien waarin de
ze nieuwe wetenschappelijke
kennis in Bijbels perspectief
wordt geplaatst. 'Naadloos,
zonder ook maar één compro
mis passen de vaststaande geo
logische en sterrenkundige fei
ten in wat de Bijbel leert', aldus
de samensteller van de expositie
Jan Rein de Wit. De basis van de
expositie is de Ark van Noach,
van waaruit na de zondvloed al
het nieuwe leven ontstond. Voor
Jan Rein is de ark tevens het
symbool geworden voor de
overleving van het christelijk
geloof.
De kans is 'niet nul' dat astero-
ide2002-NT7 op 1 februari 2019
op aarde zal neerstorten. Het
ruimteobject is 22 keer groter
dan de klomp 2002-MN, die de
aarde op 14 juni passeerde met
een snelheid van tien kilometer
per seconde. Een botsing had
De berg Ararat, op de grens van Zuid-Turkije en Irak, ligt volgens sommigen de Ark van Noach begraven, maar anderen houden dat voor
onmogelijk omdat de berg pas na de zondvloed zou zijn ontstaan.
heel Nederland kunnen ver
woesten. Het is niet te vatten
wat de veel grotere 2002-NT7
aan zou kunnen richten. Nieuw
ruimteonderzoek en onderzoek
van de aardkost vanuit de ruim
te hebben aangetoond welke
enorme catastrofes inslagen van
grotere meteorieten in het verle
den veroorzaakt hebben.
Fileermesje
Jan Rein de Wit (33), volbloed
Urker van geboorte zal het niet
lukken te ontkennen dat hij da
gelijks in de vis werkt, net zoals
zo velen van de voormalige ei
landbewoners. De geur hangt in
zijn kleren als hij de trap naar de
zolderruimte van het Urker Mu
seum opkomt. Maar zodra hij de
visafslag uit is hanteert hij een
ander fileermes; flintertje voor
flintertje probeert hij het raad
sel van het ontstaan van de aar
de op te lossen. Al sinds hij als
jongen samen met zijn vader
fossielen zocht langs de IJssel-
meerdijk is hij verknocht aan
twee dingen: geologie en de Bij
bel. De laatste jaren is hij samen
met anderen bezig in niet afla
tende energie deze twee bijna-
obsessies te koppelen. ,,En niet
zonder succes", lacht hij breed
uit, wijzend op de expositie 'De
Ark van Noch' die hij heeft inge
richt. „Ik hou onvoorwaardelijk
vast aan wat de Bijbel leert en
het is zeer bijzonder dat de vor
deringen van de wetenschap dit
steeds meer onderbouwt."
De Wit is geen wetenschapper
met een certificaat op zak. Toch
gaat hij geen discussie uit de
weg. Hij is de enige niet-weten-
schapper binnen de Stichting
De Oude Wereld, maar weet als
geen ander de stukjes informa
tie van de wetenschappers tot
een logisch geheel te vormen.
„Van het model dat ik gemaakt
heb is niets door mij bedacht.
Het is een interpretatie van
puur wetenschappelijke fei
ten."
Het verbaal van de zondvloed is
lange tijd geleden in de weten
schappelijke prullenmand ge
worpen. „Onterecht", aldus Jan
Rein de Wit. „Onomstotelijk is
inmiddels vastgesteld dat de
onderste aardlagen zijn ont
staan door zware vloedgolven.
Deze zondvloed is op zijn beurt
weer ontstaan door de inslag
van enorme meteorieten. Insla
gen vanuit de ruimte zijn inmid
dels ook algemeen geaccepteerd
in de wetenschap.
Er zijn al 150 plekken aanwijs
baar op de aai-dkorst. Kijk ook
eens naar de maan. Daar vind je
inslagen van meer dan 1000 km
doorsnee!"
Met vernietigende kracht sloe
gen de meteorieten in, een enor
me schokgolf veroorzakend. Al
les kwam onder water te staan.
De zeebodem brak en de schok
golven joegen in de magma. De
ze veerde terug en stuwde de
oceaan buiten zijn oevers,
waarbij het zeeleven op de aar
de werd gesmeten. Eerst werd
het kustleven afgezet (cambri-
um), daarna het leven uit de
diepzee (tot siluur), vervolgens
de vissen. Daarna koelde de oce
aanbodem af en zakte weer in.
Vanaf het hoger gelegen land
stroomde het water weer terug
en spoelde de vegetatie mee die
we nu nog in het carboon (steen
kool) aan kunnen treffen. De
aarde droogde op en er ontston
den krimpscheuren en stuif
zandafdekkingen. Op deze
laatste laag (pei-m) in het Paleo-
zoïcum begon de familie Noach
opnieuw.
Varianten
„De wetenschap is uitgegaan
van de vorming van de verschil
lende aardlagen in een tijdbe
stek van vele miljoenen jaren",
aldus De Wit. „Maar in combi
natie met de kennis over de in
slagen van meteorieten past de
vorming precies binnen de bij
belse periode van 370 dagen die
in het verhaal van Noach ge
noemd wordt. Hoe kan het ook
anders? Er zijn tal van fossielen
gevonden van vissen met de
prooi nog in de bek en zeedieren
met de j ongen nog in het geboor
tekanaal. Hier was geen sprake
van een langzaam eeuwen du
rend proces, maar van een plot
seling situatie. En hoe kan de
plotselinge verwijning van hele
beschavingen anders verklaard
worden. Of waar komen de 154
varianten van het zondvloed-
verhaal vandaan die wereld
wijd zijn aangetroffen?"
De dateringen die de weten
schap hanteert gaan meer uit
van een geloof in het wereld
beeld van de onderzoeker dan
dat ze gebaseerd zijn op feiten.
„Alleen de jaarringen van eeu
wenoude bomen zijn betrouw
baar", aldusDe Wit. „En de dik
te van die jaarringen levert het
bewijs dat de ijstijd in de tijd
van de aardsvaders is te plaat
sen. Komt precies overeen met
de perioden van hongersnood
die in de Bijbel worden ge
noemd." GPD
GRONINGEN - De Groningse vestiging van de Stichting
Ruimteonderzoek Nederland (SRON) begint vrijdag 13 sep
tember met de bouw van een zeer geavanceerde ruimtedoos
met meetinstrumenten. Dat heeft de Rijksuniversiteit Gro
ningen (RuG) bekendgemaakt.
Het apparaat HIFI (Heterodyne Instrument for Far Infrared)
dat het geboorteproces van sterren gaat doorgronden, wordt
in 2007 met een Europese raket in de ruimte gebracht. De
HIFI heeft ongeveer de afmetingen van een flinke camping
koelbox en weegt niet meer dan zeventig kilo. Aan de ver
vaardiging werken 25 wetenschappelijke instellingen uit
twaalf landen mee. Het project kost 150 miljoen euro.
Het apparaat moet samen met twee andere geavanceerde
meetapparaten het wetenschappelijke hart vormen van de
Herschel Space Observatory, een infrarood satelliet die de
Europese ruimtevaartorganisatie ESA in 2007 moet lanceren.
Het ruimteobservatorium wordt op minimaal 1,5 miljoen ki
lometer van de aarde gestationeerd. Vanaf dat punt kunnen
de sterrenkundigen de vorming van nieuwe sterren uit ijle
wolken gas en stof goed bestuderen. ANP
LONDEN - Verbranden in de zon behoort over een jaar of drie
mogelijk tot het verleden. In Australië, waar de helft van de
burgers in de loop van zijn leven een vorm van huidkanker
krijgt, is een middel ontdekt dat in één dosis de huid een zonT
gebruinde tint geeft. Dat heeft de Britse omroep BBC gemeld.
In een laboratorium van de Monash Universiteit, even buiten
Melbourne, wordt Melanotan ontwikkeld. Het middel, een
van nature in het lichaam voorkomend hormoon, brengt de
productie op gang van melanine, het donkere pigment in de
huid. De huid wordt niet alleen bruin, maar is ook meteen be
schermd tegen de schadelijke straling van de zon.
Als Melanotan voor het publiek beschikbaar komt, waan
schijnlijk in 2005, is dat in de vorm van een implantaat ter
grootte van een lucifer onder de huid. Eén dosis per jaar is vol
doende en gaat zo'n honderd dollar (ongeveer evenveel euro)
kosten. In eerste instantie zal het middel alleen via dermato
logen te krijgen zijn. ANP
PARIJS - Het skelet van een baby-Neanderthaler heeft bijna
een eeuw in een kast in een Frans museum gelegenzonder dat
iemand dat in de gatenhad. Dat heeft de Franse anthropoloog
Bruno Maureille in het wetenschappelijke blad Nature ont
huld.
Het skelet is in 1914 in de Dordogne in het zuidwesten van
Frankrijk gevonden en lag in een kast in het museum voor
prehistorie in Eyzies-de-Tayac-Sireuil. De baby is ongeveer
40.000 jaar geleden gestorven toen hij ongeveer vier maanden
was.
Het skelet is bijzonder compleet. Alleen de huid en de schou
derbladen ontbreken. Denis Peyrony, een onderwijzer met
grote belangstelling voor de prehistorie, vond het en bracht
het onder in het museum dat is ingericht in de ruïnes van het
kasteel van Eyzies, eveneens in de Dordogne.
Peyrony heeft zijn vondst slechts zijdelings genoemd in twee
artikelen die hij aan zijn opgravingen in dat gebied wijdde.
Waarschijnlijk vreesde hij dat het Musée National d'Histoire
Naturel het skelet zou opeisen. Resten van mensen zijn zeld
zaam in het museum in Eyzies, dat vermaard is omzijn collec
tie werktuigen uit de steentijd.
Maureille, werkzaam bij de universiteit van Bordeaux, vond
het skelet in 19 96 toen hij de collectie van het museum van Ey-
zies-de-Tayac-Sireuil onderzocht. Na uitvoerig onderzoek
stelde hij vast dat het om een baby-Neanderthaler ging. AFP
door Wilfred Simons
LEIDEN - De Europese Com
missie stelt ruim 3,3 miljoen eu
ro beschikbaar voor het vinden
van een vaccin tegen het hepati
tis C virus. Het geld gaat haar
het internationale project 'Hep
CVax', dat wordt geleid door het
Centrum voor Infectieziekten
van het Leids Universitair Me
disch centrum (LUMC). De
Leidse hoogleraar Willy Spaan
geeft leiding aan 'HepCVax',
dat bestaat uit twee farmaceuti
sche bedrijven en vijftien on
derzoeksinstellingen uit acht
Europese landen.
Hepatitis C, dat de lever ver
woest, is een zeer hardnekkige
ziekte. Artsen kunnen slechts
een kwart tot de helft van alle
patiënten genezen. De veroor
zaker van hepatitis C is een vi
rus, dat patiënten infecteert
door bloed-op-bloedcontact.
Mondiaal zijn 170 miljoen men
sen besmet, Europa telt negen
miljoen slachtoffers, Indien het
afweersysteem geen korte met
ten maakt met de besmetting,
nestelt het virus zich in de lever,
waar het zich wel twintig tot
dertig jaar ongemerkt kan
handhaven. Als de ziekte zich
manifesteert, is de lever door
gaans al ernstig aangetast.
Artsen van het LUMC verwach
ten de komende j aren een explo
sieve toename van het aantal
patiënten. Veel mensen zijn in
de jaren '60 en '70 besmet door
besmet donorbloed, orgaan
transplantaties, intraveneus
drugsgebruik en seksueel con
tact. Alcoholisme en roken kun
nen het ziekteproces versnellen,
'HepCVax' gebruikt het geld
van de Europese Commissie
vooral voor het 'maken' van een
transgene muis, die voorzien
moet worden van een afweer
systeem dat vergelijkbaar is met
het menselijke. Ook moet die
muis gevoelig worden gemaakt
voor het virus. De dierproeven
met de muizen komen in de
plaats van onderzoek op chim
pansees. Dierproeven op mens
apen worden verboden.
De internationale onderzoeks
groep gaat ook onderzoeken
waarom sommige mensen er wél
in slagen het virus te vernietigen
en andere niet. Kennis hierover
is belangrijk voor de ontwikke
ling van een vaccin. De onder
zoeksgroep heeft inmiddels al
enkele mogelijke vaccins in
muizen getest. GPD
door René Vlems
HEERLEN - Voor veel Nederlanders
zijn onze nationale weermannen en -
vrouwen een voortdurende bron van er
gernis. Want slaan ze niet vaker de
plank mis dan de spijker op z'n kop?
Maar er is ander weer op komst: de Eu
ropese ruimtevaartorganisatie ESA
schiet de komende jaren drie robotten
de ruimte in die de weervoorspellingen
een stuk betrouwbaarder moeten ma
ken. Het trio waarschuwt ook voor
hoogwater, dichte mist en andere weer-
extremen.
Ongeveer een kwart eeuw geleden koos
de eerste Europese weersatelliet het
luchtruim. Inmiddels cirkelen er aardig
wat Meteosat-sondes boven ons hoofd
die vanuit de ruimte het weer bestude
ren en waardevolle gegevens doorstu
ren naar de tienduizend weerstations
die de aarde rijkis. Zo zijn de weerkaar
ten die tijdens de televisiejournaals in
beeld komen afkomstig van de Meteos-
at-7.
De eerste lichting Europese weersatel-
lieten is echter aan het eind van haar
Latijn en wordt bedankt voor de bewe
zen diensten. De apparatuur aan boord
van de robotjes voldoet gewoonweg
niet meer aan de eisen van de moderne
weervoorspellers en meteorologen.
Maar sinds een paar dagen bevindt de
eerste telg van de tweede generatie Me-
teosat-satellieten zich op 36.000 kilo
meter hoogte in een geostationaire
baan rond de aarde, dat wil zeggen dat
de kunstmaan net zo snel beweegt als
onze planeet en daardoor op een vast
punt aan de hemel staat.
Weeromslagen
Het ruimtevaartuigje, dat luistert naar
de naam MSG 1, hangt boven de kust
van West-Afrika. Vanaf dat punt heeft
het een prima zicht op de Atlantische
Oceaan, Europa, Afrika en grote delen
van Azië. In tegenstelling tot zijn voor
gangers ziet de MSG plotselinge weer
omslagen als het ware geboren worden
en kan hij dus tijdig daarvoor waar
schuwen.
De satelliet heeft een haarscherpe blik.
Elke vijftien minuten maakt de MSG
een foto van de aarde en tast hij de
dampkring en het aardoppervlak af in
liefst twaalf verschillende golflengte-
gebieden. De huidige generatie heeft
slechts de beschikking over drie meet-
kanalen en kan alleen om het halfuur
een kiekje van de aarde produceren. De
MSG houdt vooral de Atlantische Oce
aan met argusogen in de gaten, omdat
daar vaak het slechte weer voor Europa
vandaan komt.
De nieuwe weersonde - die 475 miljoen
euro heeft gekost en dik 2.000 kilo
weegt - is uitgerust met uiterst geavan
ceerde apparatuur, waarmee hij zelfs
onverwachte weersveranderingen in
een klein gebied - Nederland bijvoor
Tekening van de eerste Meteosat-satelliet van de tweede generatie, de MSG 1.
beeld - kan zien aankomen, zoals on
weer met zware windstoten, sneeuw
stormen, verraderlijke mist of hevige
hoosbuien. Tussen de soep en de aard
appelen door houdt hij ook nog sluime
rende vulkanen op aarde nauwlettend
in de gaten.
Doordat de robot pal boven het Afri
kaanse continent hangt, kan hij tevens
de voedselproductie onder hem in de
gaten houden en indien mogelijk bij
sturen. De ESA-satelliet kan zelfs ge
bieden ontdekken die een paradijs drei
gen te worden voor de malariamug of
andere ziekteverwekkers. Uiteraard
trekt hij dan ogenblikkelijk aan de bel.
Overigens gaat de kosmische weerman
pas over een halfjaar aan de slag. Hij
wil zich eerst rustig settelen in de ruim
te, en in de tussentijd kunnen cle weer
stations op aarde hun computerpro
gramma's op hem afstemmen.
De weerrobot krijgt volgend jaar en in
2004 gezelschap van respectievelijk
collega MSG nr. 2 en MSG nr. 3De drie
zullen twaalf jaar lang met hun high
tech neus bovenop het aardse weer en
klimaat staan. Ze moeten meteorolo
gen en klimatologen over de gehele
wereld een schat aan gegevens door-
brieven over temperatuur, wind, circu
latiepatronen in de zeeën, zonnestra
ling en over de wisselwerking tussen
water en atmosfeer.
Wolken
Vooral wolken kunnen rekenen op de
warme belangstelling van het trio.
Weer en klimaat worden namelijk voor
een belangrijk deel bepaald door hoog
te en dichtheid van de wolken, die als
een soort wollig schild in de atmosfeer
niet alleen de zonnestraling tegenhou
den, maar ook de warmte die de aarde
uitstraalt. Wolken spelen dus een be
langrijke rol in de warmtehuishouding
van onze planeet.
Met hun superieure apparatuur zullen
fotoD.Ducros
de satellieten proberen meer inzicht te
krijgen in dat gecompliceerde proces.
Daarnaast is er voor de drie genoeg te
zien, want de aarde is ook op weerkun
dig gebied een zeer actieve planeet: da
gelijks ontstaan gemiddeld 25 stormen
met orkaankracht, barsten er 15 vulka
nen uit, vinden er 4 grote aardbevingen
plaats en trekken er constant 2.000 fik
se onweersbuien over de aardbol.
De weerkundigen verwachten dat de
inspanningen van de drie kunstmanen
niet alleen zullen leiden tot snellere en
betere weervoorspellingen. Stilletjes
hopen ze ook dat de metingen van MSG
1 tot en met 3 een klimaatmodel ople
vert dat gebruikt kan worden bij het
berekenen van de veiwachte tempera
tuurstijgingen als gevolg van het broei
kaseffect. Kortom, de weergoeroes in
binnen- en buitenland zullen straks
mooi weer kunnen spelen met de infor
matie die de MSG-vloot verzamelt.
GPD
Twee dagen nadat Brazilië
voor de vijfde keer de we
reldbeker voetbal had behaald
werd dat al gevierd met de uit
gifte van een postzegel. Op 2 juli
verscheen een 55-centavozegel
met daarop tegen een geelgroe
ne achtergrond onder andere de
Jules Rimet Cup, die van 1930
tot 1970 kon worden gewonnen,
de FIFA World Cup, die in 1974
werd geïntroduceerd, alsmede
de vlaggen van de gastlanden in
de jaren dat Brazilië de wereld
titel won: Zweden in 1958, Chili
in 1962, Mexico in 1970, de Ver
enigde Staten in 1994 en Zuid-
-Korea/Japan in 2002.
Brasil 2002
V J^ii:cA., 1 ut»
Zuid-Korea, een van de twee
gastlanden van het WK-voet-
bal, heeft op 7 augustus het be
halen van de vierde plaats
postaal gevierd met de uitgifte
van een reeds aangekondigd vel
met daarin 24 se-tenant 190
w-zegels. Afgebeeld worden de
in hun ogen wondercoach Guus
Hiddink en 23 spelers. Turks
Cyprus eerde het Turkse team,
dat derde werd, met een
1000.000 liras-zegel (beker,
embleem, speler, bal en stadion)
en een zegel van 300.0001. waar
op team en beker. NB. Op 31 mei
kwam Zuid-Korea al met vijf
ronde zegels.
Voordat de strijd om de wereld
titel voetbal begon hebben we
(eind mei) een overzicht gege
ven van de landen die tot dan al
zegels hadden gewijd aan het
WK-voetbal. Dat waren op dat
moment voor zover bekend 23
landen, inclusief de gemeen
schappelijke uitgifte van voor
malige winnaars, Argentinië,
Brazilië, Duitsland, Frankrijk,
Italië en Uruguay, met onder
meer de vlaggen van deze lan
den, alsmede die van Engeland
(die overigens niet aan deze
emissie deelnam). Deze lijst kan
nu worden aangevuld, weer een
hoop werk voor verzamelaars
van het sportthema 'voetbal',
met de volgende landen:
Armenië (2/5), 1 zegel; Bahrein
(31/5), 3 zegels; Cayman Eilan
den (31/5), 1 zegel; Costa Rica
(15/3), 1 zegel; Ecuador (30/4), 3
zegels; Frans-Polynesië (30/5),
1 zegel; Gambia (21/3), acht vel
letjes van zes zegels en elf souve
nirvelletjes met 2 zegels; Grena
da (12/9, 2001), acht velletjes
met elk zes zegels; Hong Kong
(16/5), 2 zegels; gemeenschap
pelijke uitgifte met China en
Macou; Hongarije (9/5), 1 zegel;
Japan (24/5), 2 zegels (paar);
Kazakstan (31/5), 2 zegels; Kro
atië (15/5), 2 zegels (paar); Kyr-
gystan (13/4), 6 zegels; Mexico
(15/6), 1 zegel; Monaco(31/5), 1
zegel; Nieuw-Caladonië (15/5),
1 zegel; Paraguya (18/5), 2 ze
gels; Polen (1/6), 2 zegels; Katar
(31/5), vel met 18 zegels en velle
tje met 4 zegels; Slovenië-(22/5),
1 zegel; Tuvalu (15/7), vijFW*-
gels; Trinitad Tobga (6/2), 4
zegels; Tunesië (29/4), twee ron
de zegels; Vanatu (31/5), 4 zegels
en Wallis Futuna (31/5).
De Verenigde Naties hebben
2002 uitgeroepen tot het inter
nationale 'jaar van de bergen',
In het overzicht dat we eind mei
gaven hadden voor zover toen
bekend de volgende landen al
gevolg gegeven aan deze op
roep: Bhutan, China, Duitsland,
Italië, Kyrgystan, Liechten
stein, Micronesië, Slovenië, Tai
wan, cle VN en IJsland.
Inmiddels hebben al weer
twaalf landen bergenzegels uit
gegeven: Andora/Spaans, Boli
via, Gambia, Laos, Lesotho,
Monaco, Mozambique, Palau,
Roemenië, San Marino, St.Vin
cent en Tuvalu. De emissie van
San Marino is een strip van drie
0,41-zegels waarvan er 160.000
stuks zijn aangemaakt.
Tegelijk met deze zegels presen
teerde San Marino nog twee
emissies die respectievelijk pas
sen in een Europa- en een zegel
s-op-zegels-verzameling. Het
10-jarig Verdrag van Maas
tricht wordt herdacht met een
1,24-zegel waarop een boom
waarvan de kruin wordt ge
vormd door de landen van Euro
pa (op de stam een -teken; opla
ge 120.000). Tevens werd met
een velletje waarin vier 1,24-ze-
gels het feit gememoreerd dat
125 jaar geleden (2 juli 1877) de
eerste zegels van San Marino
verschenen. Op de achtergrond
deze eerste (vijf) zegels in de
waarden van 2, 10, 20, 30 en 40
centesimi (oplage 120.000 velle
tjes).
Hero Wit
