Mummie uit de doeken gedaan
Beschermd dier zet mens op menu
PZC
Gat in litho Escher
wiskundig gevuld
Het mysterie van Zwolle geeft een deel van zijn geheimen prijs
Drang naar eeuwig leven
Leeuwin wil donkere ma(n)nen
Erectiepillen bevorderen geheugen
Contactlens langer draagbaar
postzegels
maandag 2 september 2002
door RoyTouker
ZWOLLE - Strikt genomen is
het niet meer dan een verzame
ling botten in linnen weefsels op
een houten plank. Slordig inge-
taped met ook nog eens een ex
tra stel benen. Vredig ligt het in
gezwachtelde ding in één van de
zalen van het Stedelijk Museum
te Zwolle. 'Nieuwe' technieken
werpen een even nieuw licht op
de mummie van Zwolle. Toch
zal de mummie altijd met mys
teries zijn omgeven. En dat laat
ruimte tot fantaseren.
Rollende rotsblokken die op
eens zomaar uit het niets te
voorschijn komen. Verborgen
kuilen met speren, uiteraard
met de punten omhoog. Duizen
den sprinkhanen of gitzwarte
kevers met allesverslindende
kaken die üit de muren lijken te
kruipen. Zijn dat de taferelen
geweest toen ooit de Zwolse
mummie met sarcofaag en al uit
zijn graf werd gelicht?
Waarschijnlijk niet, of beter:
niet waarschijnlijk. Indiana Jo
nes maakte dat mee en tal van
andere Hollywood-avonturiers
eveneens. Die 'helden' zagen
zich ook geconfronteerd met de
vloek van de farao. De Zwolse
mummie wil van geen vloek we
ten, al doet een grappenmaker
anders geloven. Die heeft een
briefje met de tekst 'Beware of
the curse of the mummy' op de
deur van de zaal van het Stede
lijk Museum in Zwolle geplakt.
Ooit - we hebben het over 1955 -
was de Zwolse mummie 'we
reldnieuws'. 'Opzienbarende
mummie in Zwolle' en 'Mummie
met vierbenen' kopten de In-an
ten. Uit röntgenonderzoek
bleek toen dat de Zwolse mum
mie zomaar een extra stel benen
in de zwachtels had. Het bleek
het zoveelste mysterie rond de
mummie. Allerlei theorieën
werden opgeworpen. Slordige
zwachtelaars zouden een fout
hebben gemaakt en de mummie
een extra stel benen hebben
meegegeven. Alsof ze toen niet
wisten dat een mens twee benen
heeft.
Oranje-prinses
Alleen al over hoe cle mummie in
Zwolle is beland, doen verschil
lende verhalen de ronde. In één
van die verhalen speelt een
Oranje-prinses de hoofdrol. We
hebben het over prinses Mari-
ZWOLLE - Mummificeren gebeurde niet zomaar - het werd
beschouwd als iets dat het dichtst tegen onsterfelijkheid aan
zit. Mummificeren werd niet gedaan om het lichaam van een
geliefde te bewaren voor het nageslacht. Het is de drang naar
het eeuwige leven geweest die ervoor gezorgd heeft dat bij
voorbeeld farao's in verband werden gewikkeld.
Althans dat is de theorie van de Canadese wetenschapsjour
naliste Heather Pringle. Volgens Pringle is het streven naar
eeuwig leven niet iets van voorbije tijden. Ook nu nog wordt
door velen de weg naar onsterfelijkheid gezocht. Volgens de
journaliste wordt tegenwoordig gepoogd om met fitness en
plastische chirurgie het menselijk lichaam zo lang mogelij k in
een zo goed mogelijke conditie te bewaren. En de beauty-in
dustrie - met al die crèmes, gels en andere smeerseltjes - leeft
er eveneens goed van.
Mocht dat allemaal niet lukkendan rest er een troost - al is die
schraal. Ook tegenwoordig kun je je laten mummificeren. Het
bedrijf Summum Mummification in het Amerikaanse Salt
Lake City heeft zich gespecialiseerd i n balsemen en inzwach
telen. Er is een overeenkomst met vele eeuwen geleden. Ook
nu moet je er redelijk vermogend voor zijn - Summum Mum
mification heeft er een prijskaartje van dik 60.000 euro aan
gehangen. Inclusief zwachtels, dat wel.
anne, een dochter van Willem I.
Geheel volgens de Oranje-tra-
clitie kon die koninklijke dame
het uitstekend vinden met de
simpele burgerij. Zo goed zelfs
dat ze zwanger werd van haar -
nota bene getrouwde - koetsier.
Dat betekende natuurlijk grote
schande. Daarom werd Marian
ne op reis gestuurd. Zo kon het
kind ergens in het buitenland
geboren worden en zou men er
in De Nederlanden geen weet
van hebben. De prinses werd op
haar reis in 1849/1850 begeleid
door dominee G. van Senden.
Tijdens de reis werd ook Egypte
aangedaan. Op een bazaar in
het toenmalige Alexandrië zou
Van Senden niet alleen tijger
vellen en bloementafels hebben
gekocht, maar ook een mummie.
Volgens overlevering dé Zwolse
mummie. Het ding is lange tijd
familiebezit geweest. Ergens in
de negentiende eeuw werd de
mummie afgestaan aan 'de
plaatselijke verzameling van
Oudheden', zeg maar één van de
voorlopers van het huidige Ste
delijk Museum in Zwolle.
Een ander verh aal wil dat Z woL-
le de mummie te danken heeft
aan Anthony baron Van Dedem.
Die had in zijn jonge jaren rei
zen naar Egypte gemaakt en
daar de mummie op de kop ge
tikt. Een nazaat van de baron
zou de mummie aan het Zwolse
museum hebben afgestaan.
Man
Mysteries zullen de Zwolse
mummie immer vergezellen.
Wie was die man - want dat het
om een man gaat, is zo goed als
zeker. Wat deed hij? Was het een
farao, een Nubische prins, een
hoogwaardigheidsbekleder,
een mannetje met connecties of
dan toch op zijn minst een ach
terneefje van een farao? Hoe is
hij aan zijn einde gekomen?
Die vragen zullen - naar alle
waarschijnlijkheid - altijd on
beantwoord blijven.
Vandaag de dag gangbare on
derzoekstechnieken lichten wel
tipjes van de sluier op. Uit rönt
genonderzoek en een ct-scan
bleek begin dit jaar - overigens
opnieuw, want ook in 1955 bij
een eerder onderzoek kwam dit
als feit naar boven - dat het vrij
wel zeker om een man gaat.
De zogenaamde C14-onder-
zoeksmethode, een datering aan
de hand van radio-actieve kool
stof delen in het lichaam, toonde
even recent aan dat de Zwolse
mummie, met een kleine slag
om de arm, zo rond de 2500 jaal
oud is én daarom authentiek.
Dna-onderzoek moet andere
feiten boven water halen. Der
gelijk onderzoek maakt onom
stotelijk duidelijk wat het ge
slacht is, maar ook om wat voor
ras het gaat. Of er ook dna-on
derzoek verricht kan worden,
•moet overigens nog worden af
gewacht. Bij het mummificeren
werden in arsenicum gedrenkte
weefsels gebruikt en dat is nou
de makke: arsenicum breekt
DNA af. Als het dna wel kan
worden onderzocht, duurt het
een halfjaar voor de resultaten
bekend zijn. Dat is voor het Ste
delijk Museum Zwolle een
mooie gelegenheid om in het
voorjaar van 2003 een nieuwe
expositie aan de mummie te wij -
den.
Grafrovers
Ondertussen kunnen we blijven
fantaseren en mijmeren over de
nog steeds naamloze mummie
die al 150 jaar in Zwols bezit is.
Het wezen dat dik ingezwach
teld van hot naar her is versleept
in de jaren moet ooit iets bete
kend hebben, Een arme sloeber
kan het in ieder geval nooit ge
weest zijn. Arme sloebers ont
brak het destijds simpelweg aan
geld om gemummificeei-d te
worden, althans vrijwillig. Dat
was alleen weggelegd voor ver
mogenden. Volgens een theoi-ie
moet de Zwolse mummie ooit
het doelwit zijn geweest van
niets en niemand ontziende
grafrovers. Dat verklaart waar
om er in de wikkels geen kost-
baai-heden als juwelen en amu
letten zijn aangetroffen.
Volgens die theorie zou de be
schadigde mummie na de graf-
roof gerestaureerd zijn geweest.
Bij deze operatie zou - in die tijd
om wat voor reden dan ook niet
ongebruikelijk - het extra stel
benen ingezwachteld zijn.
Mocht de mummie in de oud
heid inderdaad gerestaureerd
zijn geweest, dan zegt dat veel.
In die tijden werden veel mum
mieplaatsen geplunderd en zou
het ondoenlijk zijn geweest om
beschadigde mummies te res-
taureren. Dat gebeui-de alleen
als de ingezwachtelde van ko
ninklijke of hoge afkomst was.
Laten we het er daai-om maar op
houden - tot bijvoorbeeld dna-
onderzoek anders aantoont -
dat het om een Nubische prins of
het achterneefje van een plaat
selijke farao gaat.
Al was het maar om het mysterie
van de Zwolse mummie over
eind te houden.
LEIDEN - Twee jaar teken- en
programmeerwerk heeft het ge
kost, maar nu is het zover. Het
open midden op de prent van
M.C. Eschers litho 'Prententen
toonstelling', waarop een jonge
man in een galerij naar een
prent kijkt, waarop die galerij
zelf weer staat afgebeeld, is op
gevuld. Dat gebeurde dankzij
de Leidse getaltheoreticus en
Spinozaprijs-winnaar Hendrik
Lenstra. Volgens Lenstra stuitte
Escher, die geen hogere wiskun
dige opleiding had dan de mid
delbare school, in deze prent op
een unieke wiskundige struc
tuur. Toen Lenstra die eenmaal
doorhad, was de weg vrij om het
mysterieuze 'gat' op te vullen.
Het gat in de prent uit 19 5 6 heeft
al heel veel mensen geïntri
geerd, onder wie Douglas Hof
stadter die er in zijn beroemde
boek Gödel, Escher, Bach aan
dacht aan besteedde. Nadat
Lenstra, hoogleraar wiskunde
aan de Universiteit Leiden en de
University of California in Ber
keley (USA), in 2000 evenzeer
door het mysterie was gegrepen,
wist hij in enkele dagen het wis
kundige probleem erachter op
te lossen. Met behulp van getal
theoreticus Bart de Smit, wis
kundige- en informaticastu
dent Joost Batenburg en grafici
is vervolgens in de afgelopen
twee jaar het gat 'gereconstru
eerd'. Het resultaat is een inge
nieus Droste-effect, waarin Es
chers prent tot in het oneindige
om zichzelf rondtolt. Op de in
ternetsite http://escherdroste.
math.leidenuniv.nl/ is de 'Pren
tententoonstelling' nu in al zijn
'compleetheid' te zien, inclusief
variaties en animaties.
De wiskundige structuur achter
Eschers prent blijkt die van een
'elliptische kromme' te zijn. De
ze krommen spelen een essenti-
ele rol bij het vinden van priem-
factoren van grote getallen,
cryptografie en het bewijs van
de Laatste Stelling van Fermat,
waarover generaties wiskundi
gen zich het hoofd hebben ge
broken en die enkelen zelfs tot
zelfmoord heeft gebracht.
Volgens Hans de Rijk, een
vriend van Escher, was de kun
stenaar inderdaad destijds van
plan om het centrum op te vul
len, maar begreep hij vermoede
lijk niet in welke richting hij de
galerij alsmaar om zichzelf heen
zou moeten laten draaien. ,Hij
zou verbaasd zijn geweest om te
ei-varen dat zijn prent nog veel
interessanter was dan zijn be
doeling was", aldus De Rijk in
de New York Times, waarin de
Leidse vondst als eerste werd
onthuld. ,,Hij was er altijd in ge
ïnteresseerd als iemand zijn
prenten gebruikte voor verdere
studies en toepassingen. Als die
te wiskundig werden, begreep
hij ze niet meer, maar hij was al
tijd trots als wiskundigen iets
met zijn werk deden.GPD
WASHINGTON/NAIROBI - Donker en ruig. Dat is de ideale
man voor leeuwinnen. Een studie van leeuwen-kolonies in
Tanzania en Kenia wijst uit dat hoe langer en donkerder de
manen van een leeuw, hoe aantrekkelijker hij wordt voor de
vrouwtjes. 'Donkere' leeuwen hebben meer partners, en hun
nakomelingen hebben een grotere kans om te overleven.
Uit het onderzoek, uitgevoerd door medewerkers van de uni -
versiteit van Minnesota, blijkt dat in het bloed van 'donkere'
leeuwen meer testosteron zit. Daarom hebben de 'zwarte'die
ren ook overwicht op hun blonde sexegenoten, die de meeste
vechtpartijen verliezen. Er blijkt geen verband te zijn tussen
de lengte van de manen en de hoeveelheid testosteron.
De sexy leeuwen moeten echter wel een prijs betalen voor hun
goede positie. Hoe donkerder de manen, hoe slechter de die
ren tegen de hitte kunnen. Hun eetlust in de zomer wordt een
stuk slechter. DPA/RTR
MAASTRICHT - Erectiepillen blijken het geheugen te bevor
deren. Tot die ontdekking zijn wetenschappers van de Uni
versiteit Maastricht (UM) gekomen. De onderzoekers denken
dat in de toekomst geheugenpillen op de markt kunnen ko
men.
Het nieuwe medicijnmet nagebootste bepaalde stoffen uit de
erectiepillen, zou bijvoorbeeld geheugenklachten van pati
ënten met de ziekte van Alzheimer kunnen verlichten. Gene
zen kunnen de stoffen niet.
De stoffen sildenafil in Viagra en vardenafil in de nieuwe
erectiepil Nuviva voeren de productie van de geheugenstimu-
lerende stof cGMP in de hersenen op. Vardenafil werkt vol
gens de onderzoekers zelfs nog beter dan sildenafil.
De wetenschappers hebben samen met de Duitse farmaceut
Bayer inmiddels nieuwe stoffen aangemaakt, die in chemisch
opzicht familie zijn van vardenafil en sildenafil. De nieuwe
stoffen stimuleren het geheugen zonder dat een erectie
plaatsvindt. „De eerste kleine testjes vinden al op mensen
plaats", zegt onderzoeker A. Blokland van UM.Hij verwacht
dat de toekomstige geheugenpillen minder nare bij werkipgen
zullen hebben dan de huidige medicamenten voor patiënten
met Alzheimer. ANP
LONDEN - Nauwelijks gepruts meer met het in- en uitdoen
en schoonmaken van contactlenzen is in zicht, zeggen Ameri
kaanse wetenschappers. Zij zeggen dat miljoenen mensen in
de nabije toekomst lenzen langdurig - tot twee jaar - kunnen
dragen zonder die te hoeven schoonmaken. Die mogelijkheid
is er nu zij erin geslaagd zijn de lenzen zo te maken dat bacte
riën geen kans krijgen en dat zij de ogen beschermen tegen in
fecties. Dat hebben zij gedaan door de lenzen te voorzien van
een laagje selenium, legde wetenschapper dr. Ted Reid van de
technische universiteit van Texas.
Selenium, een minex-aal dat in veel soorten voedsel voorkomt
speelt een rol in de regulering van het immuunsysteem van de
mens. Volgens Reid kan het ook gebruikt worden om contact
lenzen langdurig draagbaar te maken.
Het ultradunne seleniumlaagje op de lenzen heeft volgens
Reid geen negatief effect op de zuurstofdoorlatendheid van
de lenzen. Het laagje blijft zeker twee jaar zitten, zei hij
De Britse oogspecialist en contactlensexpert Nathan Efron
plaatste kritische kanttekeningen bij het enthousiasme van
zijn Amerikaanse collega. „Zelfs als het perfect werkt, zijn er
nog heel wat redenen waarom mensen contactlenzen niet lan
ger dan dertig dagen zouden moeten dragen. Lenzen moeten
geregeld worden gereinigd, omdat er altijd vuil op komt."
ANP
HHOHH
Nieuwe technieken werpen een nieuw licht op de mummie van Zwolle.
foto Bert Korendijk
door Martijn Hover
ALBERTA - De mens heeft de
natuur eeuwenlang meer be
streden dan beschermd. Met als
gevolg dat wilde dieren mensen
maar het liefst uit de weg gin
gen. De afgelopen tientallen ja
ren is onze houding ten opzichte
van de natuur echter ingrijpend
veranderd. Met uitsterven be
dreigde soorten worden be
schermd en in plaats van de
wildernis te mijden, zoeken toe
risten haar tegenwoordig juist
op. Dat leidt soms tot onge
wenste confrontaties tussen
mens en dier.
De poema lag verscholen onder
een bessenstruik, onzichtbaar
voor Frances Frost die in de Ca
nadese provincie .Alberta aan
het langlaufen was, Het was ja
nuari, midden in de winter, een
tijd dat het ook voor een gezon
de poema niet altijd meevalt om
aan eten te komen.
De 30-jarige langlaufster bleek
een gemakkelijke prooi, De
poema volgde zijn nietsvermoe
dende slachtoffer een tijdje en
sloeg toen toe. Waarschijnlijk
merkte Frost pas dat ze op het
menu stond toen ze door de hon
gerige bergleeuw werd bespron
gen. Ze overleefde de aanval
niet.
Frost was één van de meer dan
honderd mensen die de afgelo
pen eeuw in Noord-Amerika
door poema's zijn aangevallen.
Ze was in die hele periode het al
lereerste dodelijke slachtoffer
in Albert aAanvallen door
poema's, ook wel bergleeuwen
of cougars genaamd, lijken op
grond van die statistiek een
zeldzaam verschijnsel.
Maatregelen
Opmerkelijk genoeg blijkt uit
dezelfde cijfers echter dat de
helft van de aanvallen plaats
vond in de afgelopen tien jaar.
Dat betekent volgens deskundi
gen niet dat poema's agressiever
zijn geworden ten opzichte van
mensen. De cijfers zijn een
weerspiegeling van het succes
van beschermende maatrege
len. Ze geven ook weer dat de
leefgebieden van mens en
poema elkaar in de afgelopen
jaren steeds meer zijn gaan
overlappen.
Daardoor komen de twee soor
ten steeds vaker met elkaar in
contact. Dat blijkt ook uit het
gegeven dat het aantal waarne
mingen van poema's sterk is ge
stegen. In 1991 meldden in de
Amerikaanse staat Californië
mensen 59 keer dat ze een
poema hadden gezien. Drie jaar
later was dat cijfer al opgelopen
tot meer dan 300. Één poema
was zelfs doorgedrongen tot on
der het biljart in de kelder van
een woonhuis.
Poema's zijn opportunisten die
als ze honger hebben jagen op
alles wat voorbi j komt - of het nu
een herteen stekelvarken of een
mens is. Eigenlijk, concluderen
experts, mag het een wonder he
ten dat mensen niet vaker wor
den aangevallen, als je in aan
merking neemt hoe dicht
bergleeuwen en mensen op el
kaar leven in sommige streken
van Noord-Amerika.
Poema's zijn niet de enige land-
roofdieren die af en toe een men
selijke slachtoffer maken. Ook
beren, tijgers en leeuwen willen
nog wel eens een mens verschal
ken. Bij beren gaat het meestal
om exemplaren die hun aange
boren angst voor de mens zijn
kwijtgeraakt in wildparken die
veel bezoekers trekken. De be
ren doen zich tegoed aan mense
lijk afval en leren zo mensen met
voedsel te associëren.
De praktijk valt echter nogal
mee, zelfs met ijsberen, die alge
meen als het gevaarlijkst gel
den. Zo zijn in het Canadese
stadje Churchill, de 'ijsberen-
hoofdstad van de wereld', sinds
de stichting in 17 71 slechts twee
inwoners door ijsberen gedood.
In heel Canada vielen de afgelo
pen dertig jaar slechts zeven
mensen aan ijsberen ten prooi,
in Alaska zelfs maar één. En in
Rusland hebben ijsberen in de
hele loop van de geschreven ge
schiedenis slechts 19 dodelijke
slachtoffers gemaakt. In alle ge
vallen ging het voor zover be
kend om ondervoede of ernstig
geprovoceerde exemplaren.
Uitzondering
Leeuwen en tijgers veranderen
slechts bij hoge uitzondering in
'menseneters', meestal noodge
dwongen. Oude tijgers met een
slecht gebit vallen soms mensen
aan omdat deze nu eenmaal een
gemakkelijke prooi zijn. In de
Koreaanse en Vietnamese oor
logen kregen tijgers soms de
smaak van mensenvlees te pak
ken doordat ze zich tegoed
hadden gedaan aan onbegraven
lijken op de slagvelden. Ameri
kaanse patrouilles in Vietnam
werden herhaaldelijk aange
vallen door hongerige tijgers.
Ook haaien hebben een slechte
reputatie. Op het eerste gezicht
niet zonder reden, blijkt uit de
Leeuwen veranderen slechts bij hoge uitzondering in 'menseneters', meestal noodgedwongen.
archieven van het International
Shark Attack File (ISAF), dat
haaienaanvallen over de afgelo
pen honderd jaar in kaart heeft
gebracht. De laatste tien jaar, zo
blijkt uit ISAF-cijfers, zijn er
meer gevallen gemeld van haai
en die mensen aanvielen dan in
enig ander decennium van de
afgelopen eeuw - een opmerke
lijke statistiek, aangezien de
haaienaantallen in de oceanen
in dezelfde periode juist dras
tisch zijn gedaald.
Andermaal ligt de oorzaak ech
ter meer in menselijk gedrag
dan in kwade wil van de dieren,
concluderen onderzoekers. De
toename in het aantal haaien
aanvallen valt vooral te verkla
ren uit het feit dat steeds meer
mensen zich in de buurt van
haaien begeven. Badplaatsen
worden steeds drukker bezocht,
ook in afgelegen gebieden waar
vroeger niet veel toeristen kwa
men. Haaien verwarren de in het
water rondspartelende mensen
blijkbaar wel eens met zeehon
den, hun natuurlijke prooi.
Kijkdagen
Ook worden in sommige streken
tegenwoordig 'haaienkijkda-
gen' voor toeristen georgani
seerd, waarbij haaien worden
gelokt door bloed en vleesafval
in zee te kieperen. Experts
waarschuwen dat dat ertoe kan
bijdragen dat haaien mensen
met voedsel gaan associëren.
In de praktijk, veronderstellen
de meeste deskundigen, geldt
voor haaien echter nog steeds
hetzelfde als voor landroofdie-
ren: ze mijden de mens liever
dan dat ze hem opzoeken. Zeker
voor wie zich als toerist in de
wildernis begeeft, geldt dat veel
meer roofdieren hem of haar te
zien zullen krijgen dan anders
om. De beesten blijven over het
algemeen uit het zicht en daar
mee buiten schot. Zij zijn wel
wijzer. Doorgaans wel, maar
soms raken roofdieren in wild
parken hun aangeboren angst
voor de mens kwijt.
De internationale postzegel-
beurs Amphilex 2002 in de
RAI-Amsterdam (hal 9,10 en 11
is afgelopen vrijdag door prin
ses Margriet geopend. Dat bete
kende tevens de verschijning
van twee niuwe postzegelvelle
tjes. Het afsluitende velletje
van de geruchtmakende reeks
provinciezegels en het derde
en laatste velletje gewijd aan
150 jaar postzegels in Neder
land.
Het dertiende en laatste velletje
provinciezegels bevat één zegel
uit alle voorgaande velletjes,
dus één uit het velletje van Gro
ningen, één uit dat van Fries
land, en zo verder. In totaal
twaalf zegels. De oplage van dit
dertiende velletje is niet zo on
wijs klein als die van de twaalf,
die varieerden van 100.000 tot
120.000 stuks. Bovendien zal
het op alle postkantoren in het
land verkrijgbaar zijn en niet,
zoals bij de twaalf het geval
was, alleen in de provincie
waaraan het velletje was ge
wijd.
Het derde velletje waarmee 150
jaar Nederlandse postzegels
wordt gevierd staat tevens in
het teken van het 400-jarig be
staan van de VOC, de Verenigde
Oostindische Compagnie. Over
twee zegels van 0,39 varen drie
VOC-schepen. Net als in de vo
rige twee velletjes zitten bezij
den de zegels tabs. Op de rech-
tertab een deel van één van de
drie schepen, dat verder de
rechterzegel opvaart.
Willem III
De achtergrond van het gehele
velletje (inclusief de linkertab)
wordt gevormd door de eerste
drie zegels die Nederland in
1852 uitgaf, de blauwe van 5 ct,
de karmijnrode van 10 ct en de
oranje van 15 ct met op alle
drie de beeldenaar van koning
Willem III. Van dit derde velle
tje zijn 850.000 stuks aange
maakt.
De drie velletjes hebben steeds
een historisch thema. Dit derde
dus de VOC. Het eerste dat op 10
oktober 2000 verscheen be
steedde aandacht aan de Beem-
ster, die sinds 1999 op de Werel-
derfgoedlijst van de Unesco 1
staat. Op de twee 80 c-zegels in i
dit velletje een trekschuit en een
postkoets. Oplage 1,2 miljoen
stuks.
Het tweede velletje werd vorig j
jaar 12 oktober gepresenteerd.
Op de onderrand daarvan wordt
verwezen naar het 150-jarig be
staan van het Koninklijk Insti- 1
tuut voor Taal-, Land- en Vol
kenkunde te LeidenHet KITLV
richt haar activiteiten op de
geschiedenis, antropologie en j
talen van met name Indone-
sië en het Caraïbisch gebied.
Deze activiteiten vinden we te-
rug op de twee 0,39/85c-zegels. 1
De linkerzégel is gewijd aan de
West en toont het Waaigat en
stadswal in Willemstad; de
rechterzegel aan de Oost met
daarop de suikerfabriek Pang-
ka, Java. Ook van dit velletje i
bedraagt de oplage 1,2 mil
joen.
Amphilex
Amphilex 2002 is de derde in-
ternationale postzegelbeurs
met deze naam. De eerste werd j
in 1967 gehouden en de tweede
in 1977. Daartussendoor liepen
nog de Filacento in 1984 en de
Filacept in 1988.
Ook tijdens deze Amphilex zul- j
len weer heel wat verzamelaars
hun bijzondere collecties tonen.
Uniek is echter dat een deel van
de enorme privé-verzameling
van de Britse koningin te zien
zal zijn. De verzameling van ko
ningin Elizabeth II geldt als een I
van de opmerkelijkste en duur-
ste ter wereld. Door ingewijden
wordt de gehele verzameling i
geschat op 100 miljoen pond.
Het was de tweede zoon van ko
ningin Victoria, prins Alfred, I
die bijna 140 jaar geleden de ba- I
sis legde voor deze ïegendari-
sche collectie.
Bij wijze van poef staat in het j
Amphilex-nummer van het
maandblad Filatelie een nieuwe i
rubriek: Maximafilie. Een initi-
atief, dat valt toe te juichen,
want de maximafilie is een bij
zonder interessante tak van de
filatelie. Maximafilisten stre
ven naar een maximale eenheid
tussen postzegel, prentbrief
kaart (waarop de zegel aan de
voorzijde moet worden geplakt)
en de afstempeling.
Hero Wit
STïtqiU.
141 005183.
