Catamarans hebben
steeds meer inbreng
Manoeuvreren
is net dansen
Austin Lion is dol op
klassieke zeiljachten
Beurs in
IJmuiden
De Walsoordensestraat heeft
veel weg van een jachtha
ven. Voor de oude meekrap-
schuur staan meer dan een
handvol meest klassieke zeil
jachten op trailers 'geparkeerd'.
In de schuur zelf zijn tal van
klassieke modellen onderge
bracht en in de loodsen aan de
andere kant van de straat wor
den verschillende klassiekers
onderhanden genomen. Lion
Classic Boats in Walsoorden
groeit ontegenzeggelijk uit z'n
jasje.
Oprichter Austin Lion (34), ge
boren Axelaar, houdt nog een
slag om de arm maar heeft wel
uitbreidingsplannen „Ik heb
het enorm naar mijn zin in Wals
oorden en wil hier eigenlijk niet
weg. Weliswaar zit je hier in een
uithoek van Nederland, maar
voor de aanvoer van de casco's
van de Engelse Tradewind-
zeilschepen zit ik hier prima.
Die transporteurs staan hier
vanuit Oostende in een uur tijd
voor de deur. Klanten die de
moeite nemen vanuit Utrecht of
nog verder uit het land hier
naartoe te komen, moeten wel
daadwerkelijk in onze boten ge
in teresseerd zijn. Als ik op de
kade in Breskens zou zitten, zou
ik dagelijks handenvol toeristen
over de vloer krijgen. Mensen
vinden het natuurlijk leuk om
naar die klassieke zeilboten te
kijken. Maar daar gaat het mij
natuurlijk niet om."
Lion begon zijn bedrijf in 1996.
Nadat hij een tij d had gesleuteld
aan oude auto's en in z'n vrije
tijd wat had rondgezeild, stond
hij voor de keuze: automonteur
worden of binnenstappen in de
wereld van de 'scheepsbouw'.
Hij koos voor het laatste, werkte
op de Boelwerf in Temse en de
werf van Langerbrugge bij Gent
en zette toen voorzichtig de eer
ste schreden richting jachten-
bouw. Eerst met een 'klusbus',
niet lang daarna vanuit de aan
gekochte meekrapschuur in
Walsoorden. Lion richtte zich
aanvankelijk in de eerste plaats
op de restauratie van klassieke
boten. Daar kwam later het dea
lerschap van bekende Engelse
merken als Tradewind, Norfolk
en McNulty en Drascombe bij.
,,Een mooi oplopende range van
boottypen. Persoonlijk ben ik
nog altijd enorm gecharmeerd
van klassieke schepen, maar als
je mensen in dienst neemt, moet
je ook zorgen voor continuïteit
in je bedrijfsvoering. Dan kun je
je niet beperken tot die klassie
kers. Dan loop je teveel risico.
Immers, je koopt zo'n antieke
boot, restaureert hem en moet
vervolgens wachten tot zich een
klant aandient. Dat zijn lange
termijn-investeringen. Met die
dealerschappen is de broodno
dige continuïteit gewaar
borgd."
Aanvankelijk werden de Trade-
winds in Engeland afgebouwd,
maar de schommelingen van het
Engelse pond maakten afbouw
in Nederland aantrekkelijker.
Dus worden de casco's nu vanuit
Engeland aangevoerd en kun
nen de klanten inde loodsen van
Lion Classic Boats met eigen
ogen zien hoe de polyester romp
wordt omgetoverd in een klas
siek Engels zeilschip.
Houtkrullen
Austin Lion: „Dat schept bij de
mensen een goed gevoel. De
Tradewind is niet goedkoop,
maar het is een enorm verschil
of je zeilschip uit Sri Lanka of
Taiwan komt óf dichtbij huis,
uit Walsoorden. Mensen willen
houtkrullen op de vloer zien.
Het past ook heel goed bij onze
doelstelling: het afleveren van
mooie zeilschepen op maat, ge
maakt met vakmanschap. De
Tra de wind-zeilschepen zijn erg
populair. De Britse marine heeft
er zes in gebruik voor karakter-
training van de manschappen."
Lion Classic Boats biedt werk
aan vijf vaste mensen en een
aantal hulpkrachten. „Met de
Engelsman Dave Davidson heb
ik een erg goede scheepstim
merman, maar dat volstaat niet.
Ik zoek al een tijdje een assistent
scheepsbouwer, iemand met een
basisopleiding die zich verder
wil specialiseren in het scheeps-
timmervak. Ik heb het in het re
cente verleden geprobeerd met
vier jongens, maar die bleken
geen voeling met het vak te heb
ben. Dan heeft het geen zin. Het
is wel de bedoeling dat we van
iemand, die hier het vak leert,
nog j aren plezier hebben.
Austin Lion poogde verschil
lende keren nauwer samen te
werken met andere klassieke
scheepswerven in Walsoorden,
maar dat leidde niet tot resul
taat. „Het zou prachtig zijn als
je Walsoorden zou kunnen pre
senteren als hét centrum van de
klassieke scheepsbouw. Maar
dat stuitte toch op teveel weer
standen. Ik richt me nu op de
verwezenlijking van het project
Kloosterzande aan zee. het zou
heel mooi zijn als dat wordt ge
realiseerd. Met het oog daarop
heb ik m'n toekomstplannen
nog even in de ijskast gezet.
Lion Classic Boats is bij de His-
wa te Water aanwezig met de
Tradewind Atoll en een boot
van McNulty.
Wout Bareman
zaterdag 31 augustus 2002
Bij de Hiswa te Water ligt
de klemtoon op jachten
van 14 tot 20 meter. In de
jachthaven van IJmuiden
meren in totaal een slordige
vierhonderd luxe zeil- en
motorjachten en sloepen
aan. De inbreng van catama
rans groeit.
Birmaans4;eak, multiknik-
spanten, tuigages, klassieke
belijning, intrekbare mid-
zwaarden en zelflozende kui
pen. De watersport kent een
intrigerend jargon. Het is onge
twijfeld gesneden koek voor de
liefhebbers, die afkomen op de
Hiswa te Water.
Liefhebbers zijn er ruimschoots
in Nederland. Volgens de bran
cheorganisatie Hiswa telt ons
land ruim twee miljoen mensen
die minstens een keer per j aar 'te
water' gaan. Een selecter deel
van hen is de bezitter van een
vaartuig. Bij de meest recente
schatting kwam de Hiswa uit op
een vlootomvang van 140.000
motorboten, 140.000 zeilboten,
106.000 kano's en roeiboten.
Dan resteren nog ruwweg
700.000 surfplanken, rubber
bootjes en kleinere roeibootjes.
Wat kunnen de liefhebbers ver
wachten van de 19e Hiswa te
Water, die dinsdag van start
gaat? Ze vinden aan de steigers
van Seaport Marina in totaal
zo'n vierhonderd jachten en
sloepen. De grootste knapen
meten 25 meter. „Vooral het
aanbod in de lengteklasse van
14 tot 20 meter is dit jaar zeer
uitgebreid", meldt RAI-mana-
ger Cora Burger. „Opmerkelijk
is de groei bij de luxe catama
rans. Er komen zes catamarans
van tien tot veertien meter naar
IJmuiden."
Naast klassiek gelijnde houten
en stalen jachten, liggen er ook
moderne aluminium en polyes
ter schepen. Zoals te doen ge
bruikelijk treft de bezoeker op
de bootshow jachtbouwers en
importeurs van jachten in serie-
bouw en exemplaren die zijn
toegesneden op de wens van de
klant.
Litho's
Op de kade presenteren zich
zeil- en mastenmakers, jachten-
makelaars en leveranciers van
nautische artikelen. Dat scala
loopt uiteen van cd-roms met
zeilsimulatieprogramma's, gps-
apparaten, telescopische
schrobborstels tot verkoopbe
middeling met professioneel
opgenomen videobanden.
Een opvallende eend in de bijt is
de stand met litho's van de 67-
jarige Italiaanse kunstenaar
Franco Costa. Internationaal is
hij bekend geworden met zijn
kunstwerken van de America's
Cup en de Whitbread Race.
Nieuw dit jaar is de 'manoeu-
vreerclinic' voor wie wil leren
motorisch te manoeuvreren met
een zeiljacht. De instructie is
vooral bedoeld voor waterspor
ters die dit wel willen, maar
nooit gedurfd hebben. Belang
stellenden wordt aangeraden
bij aankomst zich zo vroeg mo
gelijk aan te melden. De clinic
kan niet veel deelnemers her
bergen. Zes keer per dag vindt
een lesje draaien en keren plaats
op een Centurion 4ls van Wau-
quiez onder deskundige leiding
in groepjes van vier. Gerekend
wordt op veel animo van vrou
wen. Voor hen is de helft van het
aantal beschikbare plaatsen ge
reserveerd.
Wie de snelheid van een wed-
strijdjacht wil ervaren, kan te
recht op de twee W60's, die
meerdere keren per dag uitva
ren. Ze proberen elkaar te over
troeven in het neerzetten van de
snelste tijd op een parcours dat
is uitgezet op de Noordzee.
Tot nu toe werd de Hiswa te Wa
ter georganiseerd door de RAI,
onder auspiciën van de Hiswa
Vereniging. Al sinds 1933 orga
niseren beide partijen samen
watersportbeurzen. De samen
werking wordt per 1 september
in een andere jas gegoten. Een
aparte bv is in het leven geroe
pen om de gezamenlijke belan
gen - efficiënter dan voorheen -
te behartigen: de HISWA RAI
Multimedia bv.
Dit autonome bedrijf concen
treert zich in de eerste plaats op
de continuïteit en ontwikkeling
van de watersportbeurzen His
wa, Hiswa te Water en de inter
netsite hiswa.nl. De komende
jaren gaat het bedrijf nieuwe
activiteiten ontplooien, zoals
congressen, drukwerktitels en
de exploitatie van databestan
den.
Maarten van de Rakt
Hiswa te Water, Sesaport Mari
na IJmuiden. Van dinsdag 3 tot
en met zondag 8 september.
Open van di t/m vrij van 11 tot
19 uur, en zaterdag en zondag
van 10 tot 18 uur. De toegang
kost 14 euro, kinderen 9 euro.
De Hiswa is ook te bereiken
vanaf het Centraal Station Am
sterdam. Een snelle veerboot
vertrekt vandaar elk uur. Meer
informatie: www.hiswa.nl
Jan de Boer Catamarans komt met de Belize 43 naar IJmuiden.
Austin Lion met Evelien, Ariel Meeusen en David Davidson (vlnr).
foto Charles Strijd
vloeden van wind en stroom, merk je dat het
op positie houden van je schip of het schade
vrij afmeren helemaal niet zo moeilijk is.
Daarbij dient natuurlijk te worden aange
tekend dat ieder schip weer anders reageert.
Volgens Peters vormt dat geen probleem, De
principes zijn hetzelfde. Als hij zelf op een
onbekend schip vaart, wil hij ook altijd
eerst voelen wat hij eraan heeft. Stukje
vooruit varen, langzaam achteruit slaan,
het schip om de as laten draaien. Vaak duikt
Peters in zo'n geval even een zij haventje in
om enkele manoeuvres uit te voeren.
Waar het volgens Peters om gaat is in de eer
ste plaats het uitdenken van een goed plan.
Mocht er onverhoopt iets gebeuren dat roet
in het eten gooit, dan moet de schipper een
alternatief hebben. En - zeer belangrijk -
laat je bemanning weten wat er gaat gebeu
ren en wat er van ze wordt verwacht. Maak
goed duidelijk op welke plek aan dek ze
moeten staan en waar ze op de kant moeten
stappen om de lijnen vast te maken. Een
misverstand is zo geboren
Zachtjes
In de binnenhaven van Vlissingen maakt de
bemanning van de Jan van Gent zich op
voor vertrek. Het schip ligt over stuurboord
aan de kade, vlak achter een grote politie-
boot, en moet direct een scherpe draai ma
ken om zonder brokken de zeesluis te berei
ken. Klaas, wiens beurt het is de manoeuvre
als schipper uit te voeren, probeert de be
manning uit de doeken te doen wat hij van
plan is en wat hij van eenieder verwacht.
Zachtjes vertelt hij gebruik te willen maken
van een extra tros om de scherpe draai te
kunnen maken.
„Goed plan Klaas", zegt schipper Gerrie
Fransen, „maar je spreekt zo zachtjes dat
niet iedereen je kan verstaan. Bovendien
zijn er nog drie mensen onderdeks. Die ho
ren helemaal niets. Het is jouw taak om ze
erbij te roepen. En als iedereen aan dek is,
verdeel jij de opdrachten. Rustig, zonder
stemverheffing, maar wel zo dat iedereen je
goed kan verstaan. Jij moet ervoor zorgen
dat iedereen goed weet wat hij moet doen en
op welk moment, zorgen dat er rust in de
tent is."
Nadat de Jan van Gent, niet geheel volgens
het door Klaas uitgedokterde plan, is losge
komen van de kade, gaat het richting zee
sluis. Schipper Fransen heeft nog een laat
ste instructie: „Als je zo contact maakt met
de sluismuur, zorg er dan voor dat de snel
heid absoluut nul is."
Hans van Reeuwijk
Essentieel onderdeel van het varen is het
manoeuvreren op de motor. Menig wa
tersporter is bang voor aanleggen of het in-
en uitvaren van sluizen. Manoeuvreren is
goed voor een hoop stress.
„Ho! Nog niet wegvaren. Ik heb je helemaal
niet achterom zien kijken om te controleren
of het vaarwater vrij is. Als er een schip
komt aanvaren, heb je een probleem".
Schipper Gerrie Fransen, die het doen en la
ten van de bemanning van de Jan van Gent
tot nu toe stilzwijgend heeft gadegeslagen,
grijpt voor het eerst, met luide stem, in.
Roerganger Jan-Pieter kijkt verschrikt,
draait dan het hoofd en constateert dat het
vaarwater vrij is. „Oké, nu kun je verder
gaan met de manoeuvre", zegt schipper
Fransen.
Jan-Pieter geeft opdracht de trossen los te
gooien - eerst de voortros en dan pas de ach-
tertros - zet de motor zachtjes in zijn voor
uit, draait aan het stuurwiel en vaart lang
zaam weg. Zoals geïnstrueerd door Jan-
Pieter houdt een van de bemanningsleden
een grote stootwil tussen de kade en het ach
terschip dat anders door het wegdraaien be
schadigingen zou oplopen.
Eenmaal los van de wal houdt Jan-Pieter
het schip, met de kont op de wind, statio
nair, op dezelfde plek. Knikt begrijpend als
schipper Fransen de manoeuvre, in woord
en gebaar, nogmaals de revue laat passeren.
Ja, hij had rekening gehouden met de wind
richting, ja hij had een mannetje op het
voordek en een mannetje op het achterdek
die op zijn commando zouden losgooien,
maar op het moment suprème vergat hij
achterom te kijken.
Training
Jan-Pieter is een van de zes deelnemers aan
de gevorderdentraining van De Zeezeilers
van Marken die deze zaterdag in Vlissingen
begint. De komende week zullen ze aan
boord van de Jan van Gent, een zeewaardig
zeiljacht met een lengte van ruim twaalf
meter (Centurion 41s), onder leiding van
schipper Gerrie Fransen via een Belgische
haven de oversteek naar Engeland maken.
Na daar enkele havens aan de oostkust te
hebben aangedaan, volgt de terugtocht
naar Den Helder.
Na afloop van dit 'rondje Noordzee' hopen
de zes cursisten de voor het zeildiploma III
van de Commissie Watersport Opleidingen
vereiste kermis en vaardigheden te hebben
opgedaan. De aantekening wordt gegeven
aan zeilers die op zee en in de kustwateren
kunnen functioneren als schipper. Tot
windkracht zes moeten ze zelfstandig, vei
lig en verantwoord kunnen varen, manoeu
vreren, navigeren en leiding geven aan de
bemanning.
De cursisten zijn niet voor het eerst aan
boord bij De Zeezeilers. Allemaal hebben ze
de voor het certificaat III benodigde voor
opleidingen doorlopen en willen ze hun
kennis uitbreiden. Sommigen hebben een
eigen schip. Klaas bijvoorbeeld heeft een
kajuitzeilboot, waarmee hij met vrouw en
kinderen de vakanties op de Waddenzee
doorbrengt. Hij wil zijn vaargebied vergro
ten - de Noordzee op, naar Engeland of mis
schien wel Bretagne - en beschouwt deze
cursus als opstapje.
Het zilte water van de Westerschelde lonkt,
maar eerst dienen de zes cursisten in de bin
nenhaven ieder als schipper een manoeuvre
op de motor - aanleggen, wegvaren of de
sluis naar het open water invaren - uit te
voeren. Want behalve het zelfstandig, veilig
en verantwoord varen en navigeren op zee,
tot windkracht zes, en het leiding geven aan
de bemanning, dienen ze ook het manoeu
vreren onder de knie te krijgen.
Op het kantoor van De Zeezeilers van Mar
ken in Amsterdam vertelt mede-eigenaar
Wimold Peters dat de zeilschool is gevraagd
tijdens de Hiswa te Water 'manoeuvreer-
clinics' te geven. Als het weer het toelaat
wordt dagelijks zes maal met telkens vier
deelnemers aan boord uitgevaren.
Het afmeren van een zeiljacht: „Zorg ervoor dat de snelheid nul is als je contact maakt met de wal.
De helft van de afvaarten is uitsluitend voor
vrouwen bestemd. Het mes snijdt aan twee
kanten: de zeilschool heeft de kans zich te
presenteren en watersporters die overwe
gen een wat groter zeilschip te kopen, kun
nen in korte tijd ervaren dat manoeuvreren
op de motor niet gepaard hoeft te gaan met
stress en het koeioneren van de bemanning
als bijvoorbeeld het afmeren niet naar wens
verloopt.
„Het manoeuvreren op de motor is een es
sentieel onderdeel van het varen", doceert
Peters. „Vaak blijft het een heikel punt. Veel
watersporters zijn bang voor aanleggen of
het in- en uitvaren van sluizen. Doordat het
in één keer goed moet gebeuren, zijn ze on
zeker. Dat levert een hoop stress op; niet al
leenbij de schipper, ook bij de bemanning."
Als een schip door een man en een vrouw
wordt gevaren, staat tijdens het aanleggen
bij voorkeur de vrouw aan het roer, zegt Pe
ters. „Meestal staat de man aan het roer be
velen te geven. De vrouw zie je dan met
stootwillen en landvasten van het voordek
naar het achterdek rennen. Als het fout
loopt, krijgt ze vaak ook nog de volle laag.
Zorg ervoor dat de sterkste aan de touwen
staat."
foto Rob Bonte
Peters vergelijkt het manoeuvreren vaak
met dansen. „Net als je danspartner moet je
je schip goed aanvoelen. Het kleinste duw-
t j e kan grote gevolgen hebbenAls j e ti j dens
het aanleggen opeens teveel gas geeft of het
roer teveel laat uitslaan, kan dat er toe lei
den dat de manoeuvre compleet mislukt. Ik
zeg wel eens: manoeuvreren doe je tussen
stationair vooruit en stationair achteruit.
Dus niet volgas vooruit en dan opeens een
enorme dot gas achteruit. Daarbij moet je er
natuurlijk rekening mee houden dat ook
wind en stroom vat op je schip hebben. Maar
als je goed gebruik weet te maken van de in
