Ook pappa speelt
met de steentjes
W1
wandel je naar het
verleden
In Veere
Legoland
In Duitsland
De concurrentiestrijd
leek al bij voorbaat on
eerlijk. Zou het vierde Lego-
land-pretpark in de Japanse
miljoenenstad Tokio of het
totaal onbekende Duitse
Günzburg komen? De ver
rassing: het werd Duitsland.
In de eerste maand kwamen
er al 250.000 bezoekers.
zaterdag 31 augustus 2002
Heel geconcentreerd zet Wal
ter een autootje in elkaar.
Dan plaatst hij de racewagen
bovenaan de helling'baan bij de
start. Als er nog drie auto's staan
en het licht op groen schiet,
drukt iemand op een knop. De
blokkering bij de startstreep
zakt weg en de vier totaal ver
schillende, qua vorm uiterst ex
perimentele karretjes, scheuren
omlaag.
Walter wordt derde. Hij pakt
zijn autootje, haalt er wat lego
stukjes af, drukt er een paar an
dere op en wisselt de banden.
Een nieuwe race kan beginnen.
Nu wordt het plaats twee.
Een vrouw roept hem. „Kom,
Walter, we gaan verder".
„Hè, toe, nog één keer!"
Hoe oud Walter is? Toch zeker
dicht tegen de 40.
Zijn zoontje staat naast hem en
doet al even enthousiast'mee
aan de wedstrijden. Dan ge
beurt het: Walter wint! Met een
Lee-Towersachtige armbewe
ging viert de coureur zijn feest
je. „Zag je m'n tijd?", vraagt hij
aan zijn zoon. Vlug maakt Wal
ter nog even een foto van het
bord waarop die tijd is afge
beeld. De mensen van Legoland
kijken van dat soort taferelen
niet op. Want in de drie andere
attractieparken van het be
roemde Deense bouwsteentje
(in Denemarken, Engeland en
de Verenigde Staten) is het al
niet anders. Of het nu met de al
lerkleinsten i s bi j de b akken met
duplo, met de grotere kinderen
bij de gewone steentjes of met de
oudsten bij de echt gecompli
ceerde bouwmaterialen: overal
zie je vaders - en ook wel eens
moeders - meebouwen. Onge
twijfeld hebben zij in hun jeugd
ook met de Deense steentjes ge
speeld.
Zelf spelen is maar één onder
deel van Legoland, maar wel
een belangrijk. 'Edutainment'is
de richtlijn; de combinatie van
educatie en entertainment. Het
ontwikkelen van de creativiteit
bij kinderen was de filosofie
achter de oprichting van de Le
go Company in 1932 in het
Deense Billund. Toen in die
plaats in 1968 het eerste Lego
land open ging, waren de ver
keersschool en de hal met
bakken vol legosteentjes om te
spelen, de belangrijkste onder
delen. Andere elementen uit die
begintijd - ook in Duitsland,
Engeland en de VS terug te vin
den - zijn het miniland, een gro
te spoorbaan en een poppenthe
ater.
Molens
Het miniland is net Maduro-
dam. Omgeveer 25 miljoenlego-
steentjes zijn verwerkt in exacte
kopieën (schaal 120) van ge
bouwen - vaak complete wijken
- uit Berlijn, Frankfurt, de ha
ven van Hamburg, het vliegveld
van München, een Schwabi-
sches dorpslandschap (voor de
bezoekers uit de buurt), een
stukje Zwitserland en ook Ne
derland (Amsterdam, de Alk-
maarse kaasmarkt, rondvaart
boten en, natuurlijk, draaiende
molens).
Volwassenen kijken en wijzen
elkaar op punten van herken
ning. Kinderen vinden het het
leukst om met een druk op de
knop van alles te laten gebeu
ren: mensen gaan dansen tijdens
Van 25 miljoen legosteentjes is een miniland gemaakt.
de Love Parade bij de Branden
burger Tor, koorddansers doen
een stuntje, een helikopter redt
in het nauw geraakte bergbe
klimmers, een heteluchtballon
stijgt op, een blusboot spuit een
straal water en koeien loeien het
lied 'Old McDonald had a farm'.
Legoland is vooral voor de kin
deren; van pakweg twee tot der
tien jaar. Voor hen zijn er veel
leuke attracties om in te stap
pen: elektrische autootjes voor
de allerjongsten, een jeep voor
een safaririt langs levensgrote
dieren (uiteraard van lego), een
rit als ridder te paard en een be
stuurbaar bootje. En er zijn di
verse klim- en klauterobjecten;
aparte voor heel jong en wat ou
der.
Oudere kinderen (en ook vol
wassenen) beleven plezier in on
der meer enkele achtbanen, in
een wildwaterbaan, vanuit een
uitkijktoren en in een soort mi-
ni-kartbaan waar de snelheid
veilig laag blijft. Verder heeft
het Duitse Legoland ook een hal
waarin je eerst op een film en la
ter in het echt kunt zien hoe de
legosteentjes worden gemaakt.
Na een druk op een knop kun je
zelf een steentje als souvenir
meenemen.
In alle vier de Legolanden is dit
seizoen een theater geopend
waarin een spectaculaire 4D-
film is te zien. Net als de Panda-
droom in de Efteling is dat een
driedimensionale film met bij
effecten, zoals wind, 'regen' en
'sneeuw'.
Vergeet tijdens het slenteren
van de ene naar de andere at
tractie niet om af en toe opzij of
Legoland is per auto te bereiken via de afslag Günzburg aan de
A8 (Stuttgart-München), even voorbij Ulm en de kruising met
de A7. Günzburg is ook per trein bereikbaar. Vanaf het station rijdt
gratis een bus naar Legoland.
Openingstijden: van 13 juli tot en met 16 september dagelijks van 10
tot 20 uur, tot 13 juli en van 17 september tot en met 3 november op
weekdagen van 10 tot 17 uur, overige dagen tot 18 uur.
Toegangsprijs: kinderen van 3 tot 11 jaar en senioren vanaf 60 jaar
19 euro, volwassenen 23 euro. Parkeren kost 3 euro.
Meer informatie: telefoon: 00 49 - 82 21 700 700 en internet:
www.legoland.de
omhoog te kijken. Her en der
staan of hangen legopoppetjes
die iets zeggen of doen, in een
boom zitten uilen, tussen de
bloemen lopen mieren en darte
len bijen.
Het is dat je zoveel Duits om je
heen hoort praten, anders zou je
je net zo goed in een van de an
dere Legolandparken kunnen
wanen. Het Engelse - in Wind
sor - is het mooiste omdat het zo
schitterend is gelegen in een
heuvelachtig natuurrijk gebied.
Billund is heel ruim opgezet in
een vlakke streek. Amerika (niet
ver van San Diego in Calif ornië)
en Duitsland zijn helemaal op
de tekentafel ontstaan.
Dip
Na de opening in Billund bleef
het wat lego en attractiepark
betreft heel lang stil. Heel lego
raakte nogal in een dip. Het
bouwsteentje ging niet met zijn
tijd mee en verloor de concur
rentie met ander speelgoed.
Maar nadat lego kwam met
computergestuurde modellen,
futuristische bouwdozen, spel
letjes voor computer en game
boy en inhaakte op het succes
van het EK-voetbal (en nu weer
het WK) en Harry Potter, ging
het snel bergopwaarts. Lego -
verkrijgbaar in meer dan 130
landen - telt weer helemaal mee.
Dus begonnen de Denen aan
nieuwe attractieparken te den
ken. In 1996 werd het park in
Engeland geopend, drie jaar la
Ook Legoland kan niet zonder spectaculaire attracties als een wild
waterbaan en achtbanen.
ter het Amerikaanse en vorige
maand Legoland in Günzburg,
vanuit Nederland gezien zo'n
100 kilometer voorbij Stuttgart.
Dat het vierde park in Duits
land zou komen stond niet bij
voorbaat vast. Spanje, Zuid-
Frankrijk, Italië en Azië waren
de alternatieven. „We hebben
voor Duitsland gekozen, omdat
dat een heel sterke markt van
ons is. Lego is bekend en ver
koopt er goed. In Japan zouden
we veel harder aan onze naam
hebben moeten werken, net als
drie jaar geleden in Amerika",
verklaart Marion Moormann,
woordvoerster van het park, de
keuze voor onze oosterburen.
En waarom Günzburg? „Omdat
het zo gunstig ligt", is het simpe
le antwoord. „De plaats ligt
dicht aan de autosnelwegen A7
en A8. Is makkelijk te bereiken
voor de Duitsers zelf, ligt voor
Nederlanders op de doorgaande
foto's Legoland Duitsland
route naar Oostenrijk, Zwitser
land en Italië en is ook voor be
woners vanuit die drie landen
goed aan te rijden."
De praktijk in de eerste maand
heeft de initiatiefnemers wat
dat betreft niet teleurgesteld. Er
zijn al 250.000 bezoekers geteld.
Dat is ongeveer wat werd ver
wacht. In totaal wordt in het
eerste seizoen op 1,5 miljoen
mensen gerekend. Een. stuk of
tien hotels in vier, vijf omlig
gende plaatsen hebben zich 'op
lego' ingesteld, ofwel veel ka
mers met kinderbedden, kin
dermenu's en speelhoeken bin
nen en buiten. Rüdiger Greb,
eigenaar van Hotel zur Post in
Leipheim, vlakbij Günzburg,
heeft zelfs een oude treinwagon
bij zijn hotel laten zetten, waar
in binnenkort hoekjes worden
gemaakt om met lego te kunnen
spelen.
Günter Reimann van de Regio-
nalmarketing Günzburg heeft
brochures laten maken die jon
gere toeristen op de aantrekke
lijke kanten van de streek
wijzen, bijvoorbeeld de fiets-
mogelijkheden met routes langs
de Donau en watersportplezier
in de vele meren. De streek is er
klaar voor om de stroom toeris
ten te verwelkomen. De afgelo
pen jaren telde men zo'n 200.000
overnachtingen. Reimann re
kent voor dit jaar op 600.000.
De cijfers in Hotel zur Post stel
len de eerste maand allerminst
teleur. Rüdiger Greb op een zon
dagavond: „Normaal had ik op
deze avond een stuk of tien gas
ten. Vandaag zijn er zeventig.
Legoland is echt een lot uit de
loterij voor ons! Het is prachtig
om te zien hoe de kinderen in
Legoland genieten. Hoe ze in
een hoekje met lego zitten te
spelen. En hoe de pappa's ge
woon meespelen."
Greb heeft duidelijk ook een
Walter gezien.
Willem Uilenbroek
Veere ademt een en al historie, foto Ruben Oreel.
regenwater dat op het dak van
de pompeuze Grote Kerk aan de
overkant werd opgevangen.
Veere moet je niet met naald
hakken betreden. Zelfs met ste
viger schoeisel kun je lelijk on
deruit gaan op de hobbelige
kasseien waarmee een aantal
straten is geplaveid. Het ver
haal gaat dat Veere eens zo arm
was dat het de eigen degelijke
klinkers overdeed aan Middel
burg dat van de halsbrekende
kinderkopjes af wilde. Geluk
kig dat de gevels niet zo gemak
kelijk op te nemen zijn, anders
waren die ook nog verkwanseld.
Nu liggen de herinneringen aan
een rijk koopmansbestaan er
huizenhoog opgestapeld. Het is
een verademing om vast te
stellen dat Veere onder de toene
mende toeristische druk zich
zelf is gebleven. Geen schreeu
werige commerciële uitingen,
geen plat vermaak. Het publiek
gedraagt zich gedisciplineerd.
Het lijkt wel of de kalmte van
Veere vat krijgt op de bezoekers.
Een passerende bromfietser die
veel lawaai maakt, wordt be
straffend nagekeken.
In Veere doet men zoiets niet.
Dat leidt maar af van het monu
mentale fraais dat er valt te aan
schouwen. Je geniet er extra van
de kleine dingen die het stadje
mede mooi maken: de zwierige
letters op de straatnaambord
jes, de sierlijke lantaarns, de in
getogen uithangborden.
Wie aan de wandeling begint,
doet er goed aan even binnen te
lopen bij Oma's Snoepwinkeltje
voor een polkabrok of ulevel
Smakelijk smakkend kun je zo
op ontdekkingstocht door
straatjes en steegjes, op veel
plaatsen omzoomd met oude ge
metselde muren die door stevige
beren voor omvallen worden be
hoed.
De jachtclub aan de kade is voor
'members and yachtsmen only',
zoals een streng bord vermeldt.
„Wie binnentreedt zonder tot
een van deze categorieën te be
horen wordt er onder luid ge
juich uitgeknikkerd", grapt een
regelmatige bezoeker. Geen
nood: er blij ven genoeg terrasjes
over. Vergeet niet ook de ves
tingwerken nader te inspecte
ren. Daar wacht tevens een
spannende tocht door een half
duistere gang, met hier en daar
een sprankje daglicht dat door
schietgaten binnendringt. Nu
we het daar toch over hebben:
een wandeling door Veere is een
schot in de roos.
Jacques Cats
Een wijze raad voor nu en la
ter, benader Veere vanaf het
water', rijmde de vroegere bur
gemeesterjonkheer Den Beer
Poortugael ooit. De toegang
over land is anders ook niet te
versmaden. Van onder een love-
ren dak, dat wordt gevormd
door een erehaag van scheef ge
groeide bomen - afblijven Wa
terschap - kom je vanuit de
richting Middelburg zo het ste
deke binnenrijden. Vlug de auto
aan de kant, want Veere behoor
je te voet te beleven. Wie rechts
bij de entree langs het Kanaal
door Walcheren parkeert, vindt
in de nabijheid een wandel
paadje dat je rechtstreeks het
verleden binnenvoert. Dat be
gint al meteen goed: het pad
komt uit bij de cisterne, een 16e
eeuwse waterput die de in Veere
gevestigde Schotse wolhandel
destijds naast drinkwater ook
spoelwater voor de wol ver
schafte. De put werd gevuld met
ff rrr
