Chirac gooit het roer om
PZC
Deens vredesplan voor Midden-Oosten
Onstuitbaar verval maakt
Argentinië levensgevaarlijk
VS willen alleen
marktwerking in
ontwikkelingshulp
Niet-adverterend bedrijf krijgt negatieve pers
Woedende vader
doodt zoon na
slaan met deur
Massagraf met
lijken Russen bij
Grozny ontdekt
VS losten
eerste schot
bij aanval
Pearl Harbor
Franse buitenlandse politiek meer op Europa en VS gericht
Schadeclaim wegens zoekraken kat
Britse militairen gewond in Belfast
Chinese aids-activist vermist
Hulpkreet ontvoerde Colombianen
Ethiopische krijgsgevangenen vrij
Britse troepen
oefenen langs
grens Zimbabwe
vrijdag 30 augustus 2002
van onze redactie buitenland
BOEKAREST - Gebrek aan
advertenties? Roemeense
kranten weten een oplossing:
negatieve verhalen publiceren
over bedrijven die weigeren te
adverteren, net zo lang tot ze
toegeven. Dat beweert althans
de Roemeense afdeling van de
internationale marketingver
eniging IAA in een gisteren ge
publiceerde open brief.
De praktijk is ontstaan door
dat in Roemenië te weinig geld
beschikbaar is voor adverten
ties, terwijl er te veel noodlij
dende landelijke kranten zijn,
zegt voorzitter Obie Moore van
de Amerikaanse kamer van
koophandel in Boekarest. „Het
is onacceptabel. We zijn aan
het uitzoeken wat we kunnen
doen om een einde te maken
aan deze praktijk."
Redacteuren die zich aan deze
vorm van chantage schuldig
maken, zouden geregeld een
deel van de opbrengsten in ei
gen zak laten verdwijnen.
Sommige journalisten wijzen
er echter op dat de praktijk niet
zo wijdverbreid is als de IAA
doet voorkomen. „Er zijn een
paar schurken die misbruik
maken van hun positie, maar
de meerderheid van de journa
listen in Roemenië is eerlijk",
zegt Lucian Avramescu, chef
van het persbureau AM en al
meer dan dertig jaar journalist.
AP
MEULAN - In het dorpje Meu-
lan, vlakbij Parijs, heeft woens
dagavond een 63-jarige man
zijn 35-jarige zoon doodgescho
ten. De vader vond dat de zoon
de deur te hard achter zich had
dichtgetrokken.
De dader stond in de buurt be
kend als een bruut die zijn
vrouw en kinderen jarenlang
terroriseerde. De verhouding
tussen vader en zoon was der
mate onderkoeld dat de zoon
briefjes schreef, omdat hij wei
gerde met zijn vader te spreken.
Woensdagavond was de sfeer zo
gespannen dat de zoon woedend
de huiskamer uitliep en de deur
met een knal achter zich liet
dichtvallen. Dat wekte de toorn
van de vader die zijn jachtge
weer pakte en de zoon in zijn
slaapkamer neerschoot. GPD
MOSKOU - In de buurt van de
Tsjetsjeense hoofdstad Grozny
is een massagraf gevonden met
de lichamen van ongeveer hon
derd Russische militairen en
burgers. Dat heeft de Russische
krant Izvestia gisteren gemeld.
Een man, die de gevangene was
van de Tsjetsjeense rebellen ge
durende de oorlog in het midden
van de jaren negentig, leidde of
ficieren van de Russische gehei
me dienst FSB naar het massa
graf. Een FSB-woordvoerder
zei tegen Izvestia dat de omge
brachte gevangenen voorname
lijk militairen en bouwvakkers
waren. Begin 1996 waren ze
door aanhangers van de Tsje
tsjeense rebellenleider Mascha-
dov opgepakt. De gevangenen
zaten in een school en werden
geëxecuteerd toen het Russi
sche leger oprukte. DPA
HONOLULU - Onderzoe
kers zeggen de resten te
hebben gevonden van een
Japanse mini-onderzeeër
die in 1941 ruim een uur
voor de aanval op Pearl
Harbor door de Ameri
kaanse marine tot zinken
werd gebracht
De 24 meter lange onder
zeeër zou het eerste tast
bare bewijs vormen van
de verzekering van het
Amerikaanse leger dat de
VS in de Tweede Wereld
oorlog het eerste schot op
Japanners losten, in
plaats van andersom. De
onderzeeboot werd op 7
december 1941 door een
torpedojager van de Ame
rikaanse marine tot zin
ken gebracht. In het wrak
zouden zich nog de over
blijfselen van de twee be
manningsleden bevinden.
De duikboot werd op en
kele kilometers afstand
van Pearl Harbor gevon
den op een diepte van 366
meter.
De boot voerde vier ande
re mini-onderzeeërs aan
die op weg waren naar
Pearl Harbor om deel te
nemen aan de aanval op
de Amerikaanse vloot, die
de VS meesleurde in de
oorlog.
Kogelgat
De ontdekking werd ge
daan door duikers van het
Laboratorium voor On-
derwateronderzoek in
Hawaii. Volgens de direc
teur, John Wiltshire, staat
het vast dat het gevonden
wrak dat van de onderzee-
er is die al voor het begin
van de aanval op Pearl
Harbor door de Amerika
nen tot zinken werd ge
bracht.
Een kogelgat in de boven
bouw en de aanwezigheid
van beide torpedo's zou
den dit bewijzen. Drie van
de andere mini-onderzee-
ers zijn al eerder terugge
vonden.
Duikers van het laborato
rium hebben ruim twintig
jaar naar het wrak ge
zocht. Volgens het hoofd
van het duikteam dat de
vondst deed verkeert de
duikboot in uitstekende
staat. AP
door Henk Glimmerveen
PARIJS - De buitenlandse poli
tiek van Frankrijk zal niet meer
dezelfde zijn als tijdens de 'co-
habitation' met de socialisten.
President Chirac en zijn minis
ter van Buitenlandse Zaken De
Villepin hebben deze week met
alle Franse ambassadeurs ge
sproken en afspraken gemaakt
over de politiek. De belangrijk
ste koerswijziging lijkt te zijn
aangebracht in de verhouding
tot de VS en de EU.
Chirac pleitte gisteren voor de
benoeming van een 'Europese
minister van Buitenlandse Za
ken' die de 'geloofwaardigheid
en effectiviteit' van de buiten
landse politiek van de Europese
Unie moet versterken. De nieu
we functionaris zou dezelfde
bevoegdheden moeten krijgen
als de voorzitter van de Europe
se Commissie (momenteel de
Italiaan Prodi). Hij zou de taken
moeten overnemen van de Hoge
Vertegenwoordiger voor de bui
tenlandse politiek en gemeen
schappelijke veiligheid (thans
de Spanjaard Solana) en de Eu
rocommissaris voor buiten
landse betrekkingen (nu de Brit
Patten).
Het pikante aan het voorstel
van Chirac is dat het idee niet
nieuw is. Exact dezelfde ge
dachte, inclusief de namen van
de betrokkenen, werd in okto
ber vorig jaar geformuleerd
door de Duitse minister van
Buitenlandse Zaken, Fischer.
De Duitse bewindsman sprak in
Parijs echter tegen doven.
Landschap
De verkiezingsnederlaag van de
socialisten eerder dit jaar heeft
het politieke landschap in
Frankrijk evenwel grondig
overhoop gehaald. Chirac heeft
een regering aangewezen die
volstrekt loyaal is aan de presi
dent. Dat stelt Chirac in staat
om veel meer dan vroeger zijn
stempel op de buitenlandse po
litiek te drukken. Waarnemers
in Parijs menen dat dit vooral
gevolgen zal hebben voor de
verhouding met de VS.
Chirac is veel minder anti-Ame
rikaans dan zijn voorganger
Mitterrand. Getrouw aan zijn
gaullistische opvattingen is het
Chirac er juist om te doen een
evenwichtige partner van de VS
te zijn. Desnoods een rivaal,
maar dan wel een opponent die
op gelijkwaardig niveau behan
deld wil worden.
Na de val van de Berlijnse Muur
heeft Parijs tandenknarsend
moeten aanvaarden dat de rol
van Frankrijk op het internatio
nale toneel steeds kleiner werd.
Tot voor kort reageerden de
Fransen zich af met verbitterde
aanvallen op de VS die een we
reldwijde 'hegemonistische' po
litiek zouden voeren. Maar in
Washington heeft men in de ga
ten gekregen dat met het aan
treden van de nieuwe regering
ook de kritiek is verstomd.
De felste critici van de regering-
Bush bevinden zich nu in Ber
lijn. Het is een situatie die voor
Chirac als geroepen komt. Waar
de Duitse bondskanselier
Schroder eerder deze week nog
fel te keer ging tegen een Ameri
kaanse actie in Irak, sprak mi
nister De Villepin over de nood
zaak te komen tot een 'nieuw
Euro-Atlantisch partnerschap'.
Met Frankrijk dat namens de
Europeanen de kar moet trek
ken in die alliantie. GPD
MONTREAL - Mensen kunnen erg gehecht raken aan hun
huisdier Als het beestje verdwijnt, dan wil je er ook wat voor
terug krijgen.
Zo hebben een Canadese man en vrouw in de VS een schade
claim van vijf miljoen dollar ingediend tegen de Canadese
luchtvaartmaatschappij Air Canada, omdat hun kat kwijt
raakte tijdens een vlucht van Toronto naar San Francisco.
De twee beschuldigen Air Canada van nalatigheidContinen
tal Airlines, verantwoordelijk voor de afhandeling van de ba
gage in San Francisco, wordt ook juridisch vervolgd.
Een woordvoerster van Air Canada heeft verklaard dat de
maatschappij 'zeer veel spijt' heeft van het voorval. AFP
LONDEN - Bij sektarisch geweld in de Noord-Ierse hoofd
stad Belfast zijn in de nacht van woensdag op donderdag zes
tien Britse militairen gewondgeraakt. Dat heeft de politie be
kendgemaakt.
De soldaten werden met stenen en vuurwerk bekogeld toen zij
gewelddadigheden tussen katholieke en protestantse jonge
ren probeerden te beëindigen. Verscheidene militairen moes
ten worden opgenomen in het ziekenhuis. DPA
PEKING - Een vooraanstaande Chinese aids-activist wordt
vermist nadat de door hem opgerichte organisatie door de
Chinese regering werd verboden.
De activist, Wan Yanhai, werd sinds begin juli, toen zijn orga
nisatie werd verboden, gevolgd door de geheime politie, aldus
het Informatiecentrum voor Mensenrechten en Democratie.
Wan is zaterdag voor het laatst gesignaleerd op een filmfesti
val voor homoseksuelen in een café in Peking. Zijn echtgeno
te, Su Zhaosheng, die in Los Angeles woont, heeft sindsdien
niets meer van hem gehoord. AP
BOGOTA - Twaalf Colombiaanse volksvertegenwoordigers
die in april door rebellen zijn ontvoerd, hebben in een video
opname de nieuwe president Uribe gevraagd zich in te span
nen voor hun vrijlating. De linkse guerillagroepering Fare
heeft de band vrijgegeven.
De ontvoerde mannen gaven een emotionele groet aan hun fa
milieleden. Ook riepen ze Uribe op een humanitaire overeen
komst te sluiten met de rebellen om een uitwisseling van ge
vangenen mogelijk te maken.
De conservatieve Uribe werd deze maand geïnstalleerd als
nieuwe president. Hij heeft bij zijn aantreden aangegeven
hard te zullen optreden tegen alle guerilla groepen. RTR/AFP
ADDIS ABEBA - Een laatste groep van 279 Ethiopische
krijgsgevangenen die vastzaten in Eritrea, is gisteren naar ei
gen land teruggekeerd. Dat meldt het Rode Kruis.
Zo'n 1600 Eritrese krijgsgevangenen zitten nog in Ethiopi
sche gevangenissen. Het is de bedoeling dat ook zij op korte
termijn worden vrijgelaten. Over de vrijlating en repatriëring
van de Eritrese gedetineerden moeten nog nadere afspraken
worden gemaakt.
Het Rode kruis maakte vorige week bekend dat Eritrea en
Ethiopië alle mensen zouden vrijlaten die zijn gedetineerd tij
dens de bloedige grensoorlog (1998-2000) tussen beide Afri
kaanse staten. AFP
Rook hangt na een beschieting door Israëlische troepen rond het gebouw in Nabloes waar de Palestijnse leider Arafat zijn kantoor heeft.
foto Abed Omar Qusini/RTR
van onze redactie buitenland
KOPENHAGEN - De huidige
EU-voorzitter Denemarken
heeft een vredesplan opgesteld
voor het Midden-Oosten. De in
houd komt vandaag en morgen
aan de orde op een top van de
Europese minister van Buiten
landse Zaken in Denemarken.
Volgende week wil de Deense
minister van Buitenlandse Za
ken het plan presenteren in
Saoedi-Arabië, Egypte, Israël
en voorleggen aan de Palestijn
se Autoriteit. Het Deense voor
stel voorziet in de oprichting
van een 'voorlopige' Palestijnse
staat in 2003, Twee jaar later
moet deze staat volwaardig een
feit zijn.
De eerste fase van het plan be
treft onderhandelingen met Is
raël en de Palestijnse Autoriteit
komende herfst. Voor de verkie
zingen in de Palestijnse gebie
den in januari 2003 moet er dan
een akkoord ligggen over Israë
lische terugtrekking uit de her
bezette Palestijnse regio's.
Na de verkiezingen moet er een
nieuwe ronde van onderhande
lingen komen. Die moet in au
gustus 2003 uitmonden in de
'voorlopige' Palestijnse staat. In
2005 moet er een volwaardig
Palestina zijn 'met beperkte be
wapening'. De joodse staat moet
in deze fase ook besprekingen
voeren met Libanon en Syrië.
Eerder opperden onder meer de
VS een plan voor een Palestijnse
staat met aanvankelijk voorlo
pige grenzen, maar zonder tijd
schema.
Israël heeft spijt betuigd over de
dood van vier Palestijnse bur
gers die omkwamen toen het Is
raëlische leger in de nacht van
woensdag op donderdag een be
doeïenenkamp in Gaza onder
vuur nam. De doden zijn een
vrouw van 50, twee van haar
zoons en een neef. Het leger zei
dat soldaten het vuur hadden
geopend op verdachte personen
die naar een legerpost waren ge
kropen.
In Rafah, aan de grens tussen
Gaza en Egypte, gooiden Pales
tijnse kinderen met stenen en
flessen naar Israëlische tanks
die gebouwen neerhaalden. Is
raëlische militairen openden
het vuur en schoten een 7-jarige
jongen dood. Zes kinderen
raakten gewond. Israëlische mi
litaire bronnen zeiden dat ge
wapende Palestijnen verzet
hadden geboden toen de Israë
liërs probeerden een tunnel te
vernietigen.
In Nabloes op de Westoever be
schoten Israëlische militairen
gisteren het hoofdkantoor van
het Palestijnse bestuur. Het ge
bouw was bijna leeg door het
uitgaansverbod. Er vielen geen
slachtoffers, aldus Palestijnse
bronnen. AFP/ANP/RTR/AP
door Frans Lindenkamp
SAO PAULO - 'Bejaarde vrouw thuis be
werkt met gloeiend strijkijzer om haar te
dwingen tot afgeven spaarcenten'. 'Jonge
rovers schieten uitbaatster kraampje
dood voor de ogen van haar 3-jarig kind'.
'Ontvoerde knul vermoord na betaling
losgeld. Hoofdverdachten: twee politie
mannen'. De frequentie van dit soort
krantenkoppen in Argentinië liegt er de
zer dagen niet om. De gigantische verpau
pering - resultaat van de al vier jaar aan
houdende economische crisis - vertaalt
zich in een angstaanjagende explosie van
criminaliteit.
Argentinië behoorde samen met Chili en
Uruguay altijd tot veiligste landen van
Zuid-Amerika. Maar de laatste tijd is het
oppassen geblazen „Buenos Aires is ver
anderd in een gevaarlijke stad", klaagt
dokter Stella Reyes (56). „Vroeger durfde
ik in mijn eentje 's avonds laat nog naar
huis te lopen na een avondje uit met vrien
dinnen. Nu bel ik een taxi, Een taxi aan
houden op straat is ook link geworden."
De misdaadcijfers bevestigen haar angst.
Het aantal gewelddadige overvallen is in
tien jaar tijd verdrievoudigd. Om de zes
seconden wordt er in de provincie Buenos
Aires - de belangrijkste van het land - een
delict gepleegd. Dat wordt met name in de
hand gewerkt, doordat de Argentijnen
door de bankcrisis thuis 28 miljard dollar
aan spaarcenten 'onder de matras' bewa
ren.
Ook het aantal moorden is flink gestegen.
De laatste acht jaar met 900 procent. Hoe
wel dit cijfer nog steeds een factor tien la
ger ligt dan in de Braziliaanse metropolen
Sao Paulo en Rio de Janeiro, zit de schrik
goed in.
Express-kidnapping
Vooral het risico slachtoffer te worden van
een express-kidnapping, is enorm ge
groeid. De ontvoeringen worden zo ge
noemd, omdat de prooi meestal binnen
enkele uren wordt vrijgelaten. De crimi
nelen hebben het voorzien op de bankre
kening van de gegijzelde of vragen een
niet overdreven losgeld in de weet dat het
voor de familie snel bij elkaar te brengen
is. In 2001 registreerde de politie van Bue
nos Aires 20 express-ontvoeringen, dit
jaar tot dusver al 121. De vrees hiervoor
weerspiegelt zich in de bodemprijzen
voor tweedehands luxe personenwagens.
Weinigen durven nog in een dure 'bak' te
rijden uit angst de aandacht op zich te
vestigen.
De snel stijgende criminaliteit houdt di
rect verband met de enorme toename van
de armoede. De economische neergang
valt overal aan af te lezen. Eén op de zes
gezinnen knoopt de eindjes aan elkaar
met ruilhandel. Voorts is de Argentijn - al
tijd verzot op eten buiten de deur - uit kos
tenbesparing massaal thuis aan het koken
geslagen. Mensen gaan ook steeds vaker
op de fiets naar het werk. Daardoor is het
autoverkeer in de hoofdstad met 20 pro
cent afgenomen.
Maar nog schokkender zijn de jongste ar-
moedecijfers van Argentijnse Bureau
voor de Statistiek (Indec). Eén op de drie
Argentijnen zit zonder werk of draait te
weinig uren om behoorlijk te kunnen
rondkomen. Sinds de crisis vorig jaar de
cember in volle omvang zichtbaar werd, is
het aantal mensen dat op of onder de ab
solute armoede-grens zit gestegen van 36
naar 51 procent. Voor eind van dit jaar
wordt uitgegaan van 63 procent. Drie de
cennia geleden bedroeg dit percentage
nog slecht 7. Volgens het Indec zijn intus
sen negen miljoen mensen - de helft ervan
kinderen - als ondervoed te betitelen. Het
enige wat hen bezighoudt is de volgende
hap eten en dat in het land dat de graan
schuur van Zuid-Amerika heet. Het toont
de omvang van het onstuitbare verval aan
in een natie die zich in de jaren dertig van
de vorige eeuw nog mocht rekenen tot de
tien rijkste landen ter wereld. GPD
van onze redactie buitenland
JOHANNESBURG - De Ver
enigde Staten hebben hun af
wijzende houding ten opzichte
van afspraken over multilatera
le doelstellingen en concrete af
spraken over tijdschema's giste
ren nog eens bevestigd op de
VN-top in Johannesburg.
De VS willen - anders dan de
Europese Unie, de Verenigde
Naties en de ontwikkelingslan
den - alleen nog maar hulp ge
ven via publiek-private part
nerschappen met aandacht voor
de marktwerking. In die part
nerschappen moeten belangen
groeperingen en bedrijfsleven
met overheden samenwerken.
Het doel van de projecten is be
strijding van armoede zonder
dat dit ten koste gaat van het
milieu.
Voor 'aan water gerelateerde
activiteiten in de hele wereld'
geven de VS 970 miljoen dollar.
Volgens de Amerikaanse dele
gatieleidster Dobriansky kan
die bijdrage meer dan 1,6 mil
jard dollar uit private bronnen
genereren.
De 43 miljoen die de VS in elek
triciteit voor ontwikkelingslan
den willen steken, kan volgens
haar uit andere bron worden
aangevuld tot 400 miljoen dol
lar. Aan bestrijding van de hon
ger willen de VS volgend jaar 90
miljoen dollar besteden en aan
de duurzame bosbouw 53 mil
joen dollar in de komende vier
jaar-
Mensenrechten- en milieuorga
nisaties vinden dat partner
schappen de regeringen de
mogelijkheid bieden hun ver
antwoordelijkheid voor water
en elektriciteitsvoorziening af
te schuiven, terwijl de bedrijven
in de partnerschappen strikte
regelgeving kunnen ontlopen.
Misbruik
Misbruik zou dan op de loer
kunnen liggen, omdat er nau
welijks zal worden gecontro
leerd of de economische ontwik
keling ten koste van het milieu
gaat en of een bepaald doel
wordt bereikt.
De Nederlandse delegatie bij de
duurzaamheidstop in Zuid-
Afrika heeft de eerste stappen
gezet bij de afsluiting van part
nerschappen tussen bedrijven
en overheden.
Met Indonesië en Mali zijn af
spraken gemaakt over water
projecten en over voedsel veilig
heidspro jecten in Ethiopië en
Eritrea zijn gesprekken gaande.
Voorwaarde voor deelname is
dat bedrijven rekening houden
met het milieu en laten blijken
dat ze oog hebben voor sociale
vraagstukken.
De strijd om schone energie
dreigt een breekpunt te worden
op de VN-conferentie. Zoals het
er nu naar uitziet zullen de on
derhandelingen hierover ook in
het weekeinde voortduren.
De EU heeft in Johannesburg
felle kritiek op de VS geuit, om
dat de regering-Bush weigert
doelen te stellen voor het ge
bruik van schone energie.
ANP/RTR/DPA
LONDEN - Militairen van het
Britse elitekorps Special Air
Service (SAS) hebben als voor
bereiding op de mogelijke eva
cuatie van duizenden landgeno
ten uit Zimbabwe patrouilles
langs de Zimbabwaanse grens
uitgevoerd. Dat heeft de Britse
krant The Daily Telegraph gis
teren gemeld op gezag van rege
ringsfunctionarissen.
Volgens de krant treft de rege
ring in Londen voorbereidingen
om 20.000 Britten uit Zimbab
we over land en via de lucht te
evacueren.
Een regeringsfunctionaris zei in
The Daily Telegraph dat Zuid-
Af'rika heeft aangeboden te hel
pen bij het weghalen van de
Britten als het geweld in Zim
babwe escaleert.
Een woordvoerder van het Brit
se ministerie van Defensie er
kende in The Daily Telegraph
dat Britse en Zuid-Afrikaanse
militairen gezamenlijk oefenin
gen hebben gehouden. Hij stel
de echter dat die geen verband
hielden met de mogelijke evacu
atie.
Onder de 20.000 Britten die in
Zimbabwe wonen, is een groot
aantal blanke boeren. De rege
ring van president Mugabe
heeft 2900 blanke landeigena
ren de wacht aan gezegd. Zij
moeten hun grond afstaan aan
zwarte landlozen. ANP
