Op weg naar duurzaamheid
PZC
Land art onbekend en onbemind
Dini Simons heeft rust hervonden
Ruim helft bedrijven
zondigt een beetje
tegen milieuregels
I f* 4^
12
Drietal hoort
anderhalf jaar
cel eisen voor
creditcardfraude
Milieutop
kunst cultuur
bij nader inzien
vrijdag 23 augustus 2002
door Aector Dooms
MIDDELBURG - Officier van
justitie A. Flikweert heeft giste
ren bij de rechtbank in Middel
burg achttien maanden cel ge-
eist tegen twee Hagenaars van
26 en 31 jaar en een 22-jarige
Rotterdammer wegens fraude
en oplichting met creditcards en
telefoonkaarten.
De verdachten kochten begin
dit jaar met gestolen creditcards
telefoonkaarten en sigaretten
bij tankstations in Zeeland en
Brabant. Van de strooptocht
werden eind februari en 1 maart
tankstations in Goes, Middel
burg, Sint Annaland, Haamste
de, Oosterland, Steenbergen,
Bergen op Zoom en Moordrecht
de dupe. De daders konden 1
maart worden gepakt nadat een
pomphoudster in Oosterland
het kenteken van de vluchtauto
had genoteerd. In de auto zaten
een groot aantal gestolen credit
cards en telefoonkaarten ver
stopt. De mannen opereerden in
groepsverband.
De officier maakte zich deson
danks zorgen over de beveili
ging van de creditcards, die niet
afdoende blijkt als ze in ver
keerde handen komen. „Het
creditcardsysteem leent zich
nog te gemakkelijk voor fraude.
Maar dat mag nooit een vrijbrief
zijn om op deze manier zichzelf
te verrijken ten koste van een
ander", zei hij.
De daders bekenden en zeiden
door geldproblemen zich op het
criminele pad te hebben bege
ven. Volgens de officier is er
sprake van een grootschalige
fraude. Uit het dossier kwam
het beeld naar voren dat er da
gelijks misbruik werd gemaakt
van de creditcards. ,,Ze bleven
bewust onder de limiet, ze wis
ten precies hoe ze te werk moes
ten gaan." Creditcardfraude
heeft in Nederland al voor veel
slachtoffers gezorgd. Flikweert
schetste gisteren het beeld van
een omvangrijk complot. ,,Er is
onlangs nog een hoofdverdach
te aangehouden. Een aantal
verdachten moet zich ook nog
voor de politierechter verant
woorden", aldus de officier.
De rechtbank doet uitspraak op
4 september.
door Rinus Antonisse
De wereld zal er niet plotsklaps door
veranderen. Teleurstellingen zijn
bij voorbaat ingebouwd. Wel kunnen -
liever nog: móeten - weer enkele stap
pen gezet worden op de moeizame weg
naar een duurzamere samenleving.
Zeelands commissaris van de koningin
Wim van Gelder gaat met deze ver
wachting in zijn bagage, deelnemen
aan de VN-conferentie in Johannes
burg. Daar buigen van 26 augustus tot 5
september duizenden afgevaardigden
zich over de toekomst van planeet Aar
de.
Als voorzitter van de commissie Duur
zame Ontwikkeling van het EU-Comi-
té van de Regio's heeft Van Gelder mee
gewerkt aan de voorbereidingen van de
Europese Commissie. Hij verdedigde
een rapport dat mede ten grondslag ligt
aan de standpuntbepaling van de EU.
Logisch vervolg is zijn aanwezigheid
op de VN-top zelf, als lid van de delega
tie van de Europese Commissie, die ge
leid wordt door voorzitter Prodi. De
commissaris vindt het zeer eervol, 'al
zal het een klus zijn om temidden van
die 65.000 aanwezigen niet te verdrin
ken'.
Wat precies zijn rol zal zijn, ligt niet
vast. Veel contacten leggen of te her
nieuwen. Van Gelder verwacht betrok
ken te worden bij het dagelijkse overleg
van de EU-delegatie, maar op het
streekgestoelte ziet hij zich niet ver
schijnen. „Voor mij is er toch een positie
aan de kant van de lijn." Wel rekent hij
op ontmoetingen met andere regionale
vertegenwoordigers, want al is de we
reld tegenwoordig een dorp - regionale
en lokale overheden zijn volgens hem
bij uitstek nodig om duurzame ontwik
keling gestalte te geven. „Je ziet ook in
alle EU-landen een versterking van de
regio's, behalve in Nederland."
Voorzorgprincipe
Duurzaamheid. Kort samengevat ver
staat Van Gelder daar onder: alles wat
de toekomst belast, moet je voorkomen.
Hij noemt een actueel voorbeeld: de
wateroverlast in Europa. De natuur is
sterker dan de mens, die door het volop
produceren van broeikasgassen kli
maatverandering veroorzaakt. „Dat
doet je beseffen dat je niet ongestraft je
omgeving kunt verwaarlozen. Ondanks
het feit dat we de laatste dertig jaar de
milieuproblematiek meer zijn gaan be
seffen, is er nog onvoldoende inzicht in
de complexiteit en samenhang. Ik kies
Greenpeace roept met de milieutop in het vooruitzicht op haar manier op om na te denken over de gevolgen van voor het mileu
schadelijke handelingen. foto AP
voor het voorzorgprincipe. Neem geen
risico's waar je later spijt van kunt krij
gen. De goedkope milieu-oplossingen
uit het verleden zijn de dure saneringen
van het heden."
De commissaris acht het afgeven van
een helder signaal tijdens de Johannes
burg-top belangrijk. Water, energie,
gezondheid, landbouw en biodiversi
teit zijn de voornaamste thema's op de
conferentie. Nu al staat vast dat er
spanningen zullen optreden tussen de
stroming die harde afspraken wil ma
ken (zoals de EU) en de groep die het
uitspreken van goede bedoelingen vol
doende vindt (zoals Amerika). Van Gel
der ziet het als kortzichtigheid dat de
Verenigde Staten op het terrein van
duurzaamheid niet dezelfde leidende
rol wil spelen, die het op militair gebied
wel claimt.
Hij is zich ervan bewust dat de samen
leving na 11 september 2001 in een
soort stress is geraakt. „Wat zie je altijd
gebeuren? Frustraties zetten zich om in
haat jegens de omgeving en men gaat
over tot vandalisme en vernieling. In
een tijd van stress is het milieu kind van
de rekening, ik zie dat ook in Neder
land. Er is wel een golfbeweging. Tien
jaar geleden kon niemand overweg met
het begrip duurzaamheidnu is het voor
een deel gemeengoed geworden. Soms
heb ik het idee dat mensen in het be
drijfsleven en maatschappelijke orga
nisaties verder zijn dan de politiek."
Als opmaat voor Johannesburg be
schouwt Van Gelder ook de uitreiking
van de Four Freedom Awards in juni te
Middelburg, waar de Noorse Gro Har
lem Brundtland een van de laureaten
was. Zij is eerstverantwoordelijk voor
het naar haar genoemde rapport over
de toekomst van de wereld (Our Com
mon Future). Geen vrede zonder voed
sel, geen veiligheid zonder gezondheid,
was haar statement. Het sluit naadloos
aan op de VN-conferentie. En Nelson
Mandela hamerde bij die gelegenheid
op de ongelijke verdeling van de rijk
dom in de wereld, een enorme sta-in-
de-weg voor een duurzame samenle
ving.
Agenda 21
Tien jaar geleden vond in Rio de Janeiro
een eerste top over duurzaamheid
plaats. In de zogeheten Agenda 21 wer
den ruina 2500 aanbevelingen voor ac
tie gedaan. De uitvoering verloopt
traag. Voor Van Gelder geen reden nu te
wanhopen. „Het is in beweging. Duur
zaamheid krijgt door Johannesburg
veel aandacht en daarmee is het doel al
voor een deel gehaald. Het is een hele
keten, van bewustwording tot besluit
vorming."
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Bij controles
van de milieuregels blijkt ruim
de helft van de bedrijven niet 'in
orde' te zijn. Ongeveer 40 pro
cent kan de toets der kritiek
doorstaan. Het overgrote deel
van de geconstateerde tekort
komingen kan overigens snel
worden opgelost. Slechts een
klein deel van de overtredingen
leidt tot bestuurlijke en/of
strafrechtelijke sancties.
Veel van de fouten horen tot de
categorie 'klein leed'. Vaak is
van opzet geen sprake, eerder
van onwetendheid of onjuiste
uitleg van de regels. Het aantal
'probleembedrijven', dat hard
nekkig in de fout gaat, is gering.
Die zijn bekend en daar wordt
streng tegen opgetreden, verze
keren gedeputeerde A. Poppe-
laars (CDA, milieu) en officier
van justitie A. Flikweert.
Ze vinden dat van een 'milieu
maffia' in Zeeland geen sprake
is. „Zeker als je het vergelijkt
met andere provincies, zijn er
geen grote problemen", zegt
Flikweert. Het Openbaar Mi
nisterie heeft zich, uitgaande
van beschikbare menskracht,
als taak gesteld jaarlijks vier-
tot vijfhonderd milieudelicten
te vervolgen en twee zware za
ken aan te pakken. Dat doel
wordt ruim gehaald.
Openbaarheid
De milieucontroles en de na
weeën komen nauwelijks in de
openbaarheid. Zowel provincie
als Openbaar Ministerie stellen
zich terughoudend op bij het
naar buiten brengen van opge
legde bestuurlijke en strafrech
telijke maatregelen, mede met
het oog op de p.ositie van over
tredende bedrijven en personen
„De controles en eerste aanma
ningen om direct orde op zaken
te stellen, zijn niet openbaar",
vertelt de gedeputeerde. „Be
stuurlijke waarschuwingen en
dwangsombeschikkingen zijn
passief openbaar. We bekijken
of de daarin een actiever beleid
kunnen voeren." Officier van
justitie Flikweert meldt dat ver
uit de meeste overtredingen
worden 'afgekocht' met een
schikking, die in beginsel mei
bekend wordt gemaakt.
Grote zaken worden door de
rechtbank in het openbaar be
handeld. Daarmee vooraf goede
sier maken doet het OM niet om
te voorkomen dat vóór een'zit I
ting een bepaalde sfeer ont
staat. In 2001 kwam het in Zee
land tot 461 strafzaken (teeen
324 in 2000). Voor bijna de helft
ging het om overtredingen van
de Wet Milieubeheer (228) j
daarnaast scoorden de Wet Ver
ontreiniging Oppervlaktewate
ren (52) en de Natuurbescher-
mingswet (54) hoog en in 24
zaken ging het om valsheid in I
geschrifte.
Poppelaars en Flikweert geven
aan dat er steeds meer lijn komt
in de controle van milieuregels
Met als spil het Provinciaal Mi-
lieu Overleg (PMO) voor
Zeeuws-Vlaanderen en voor
overig Zeeland werken de in
stanties die voor demilieuhand-
having verantwoordelijk zijn
niet meer langs elkaar heen,
maar samen. Daardoor wordt
meer, beter en gerichter gecon
troleerd.
Regiopolitie
De gedeputeerde en officier van
justitie stellen dat de gezamen
lijke aanpak, die enkele jaren
geleden begon, vruchten af
werpt. Tot nu toe bleef de inzet
van de regiopolitie Zeeland
achter (ze hadden het druk met
zaken als het Europees voetbal-
kamioenschap, invoering van
de euro, acties rond radioactief I
afval), maar ook daar komt ver-
betering in.
A. Schipper van het servicepunt 1
milieuhandhaving Midden- en
Noord-Zeeland wijst erop dat
de aanpak van milieu-over
tredingen bij de politie meer
aandacht krijgt. In het Ooster-
scheldebekken is daarvoor een j
speciaal project opgezet. „Poli-
tiemensen moeten milieu-over-
tredingen weten te herkennen 1
Het gaat vaak om simpele din
gen, zoals olie lozen op een
straatkolk, of mestregels. Het
project geeft de gemiddelde
wijkagent een handreiking wat f
hij met het milieu kan."
Provinciale Staten zijn wei
nig enthousiast over land
art in Zeeland. Een meer
derheid van de Statenleden
maakt een voorbehoud bij
de proef die het dagelijks
provinciebestuur heeft
voorgesteld, een grote min
derheid is mordicus tegen.
Uit de argumentatie blijkt
helaas dat ze helemaal niet
weten wat land art is. Tijd
voor een excursie naar Fle
voland.
door Ernstjan Rozendaal
MIDDELBURG - De termino
logie was niet mals, afgelopen
maandag in de Statencommis
sie welzijn. Gesproken werd
over het voorstel in drie Zeeuw
se landinrichtingsprojecten -
het Walcherse Vebenabos,
Schouwen-West en Den Inkel -
land art toe te passen. De Sta
tenleden was gevraagd voor het
Vebenabosproject bijna 27.000
euro beschikbaar te stellen.
„Flauwekul", vond M. West-
strate van Partij Weststrate.
VVD-er J. Maris had er 'geen
goed gevoel bijen J. van Oosten
van de ChristenUnic voorzag
alleen maar 'vervallen rotzooi'
in het Zeeuwse landschap. Van
alle Statenleden die het woord
voerden, bleek alleen M. Ie Roy
(PvdA) benul te hebben van
waar het bij land art om draait,
maar haar partij had wel beden
kingen tegen de vaagheid van
het voorstel van Gedeputeerde
Staten. Vandaag staat het item
in de Statencommissie Ruimte,
Milieu en Water nogmaals op
het programma. Het is geen
overbodige luxe de Statenleden
die daar het woord willen ne
men, op voorhand even bij te
praten over het begrip land art.
Land art is iets anders dan wat
doorgaans wordt verstaan on
der kunst in de openbare ruim
te. Na de Tweede Wereldoorlog
werd het park ontdekt als een
natuurlijke presentatieplek
voor beelden. In Battersea Park
in Londen vond in 1948 de eer
ste grote manifestatie plaats
van beelden in de openlucht.
Een jaar later volgden Park
Sonsbeek bij Arnhem en Park
Middelheim bij Antwerpen. In
Nederland kwamen daar later
de Keukenhof in Lisse, de Flori-
ade in Zoetermeer en het park
rondom Museum Kröller-Mul-
ler in Otterlo bij Het doel was
aanvankelijk didactisch. Het
publiek kreeg een overzicht van
de moderne beeldhouwkunst en
de nieuwe ontwikkelingen. Het
groen diende als decor voor de-
beelden.
Eind jaren 60, begin jaren 70
veranderden de ideeën over
beeldende kunst. Kunstenaars
keerden zich tegen de traditio
nele manier van kunst presente
ren. Het plaatsen van een los
beeld in park en beeldentuin (of
museumzaal) werd niet langer
interessant geworden. Een kun
stenaar als Marinus Boezem, te
gen woordig" woonachtig in Mid
delburg, was ontevreden over de
beperkte ruimte die kunst kreeg
toebedeeld. „Ik vond dat in
principe elke plek moest open
staan voor het realiseren van
kunstwerken." Om die stelling
te illustreren, signeerde Boezem
in 1969 met een vliegtuigje de
lucht boven de haven van Am
sterdam.
Het lag voor de hand dat kunst
werken in de openlucht voort
aan niet meer losse objecten in
het landschap zouden zijn,
maar een relatie zouden aan
gaan met de landschappelijke
omgeving. Vanuit die gedachte
gang ontstond ook land art.
In de strikte betekenis van de
analyse
term gaat het bij land art om
kunstwerken waarvoor letter
lijk het landschap en het daarin
aanwezige materiaal als uit
gangspunt worden genomen.
Opnieuw zijn in het oeuvre van
Marinus Boezem heldere voor
beelden te vinden. Bij het Tops-
huis op Neeltje Jans heeft hij de
plattegrond van de kathedraal
van Reims uitgelegd in basalt
blokken. Dezelfde blokken als
zijn gebruikt voor dit door men
senhand gemaakte landschap.
Een nog duidelijker voorbeeld
is Boezems Groene Kathedraal
in Almere. Met populieren heeft
hij daar een blauwdruk ge
maakt van de kathedraal van
Reims. Letterlijk en figuurlijk is
de kathedraal daar sinds 1987
tot de ware afmetingen ge
groeid. Het is nu een Gothische
kathedraal in de polder, waar
kan worden getrouwd, gepick
nickt en gerust.
Statenleden die niet weten
waarover ze praten, hoeven dus
niet ver te reizen om hun ver
zuim goed te maken. In Middel
burg woont een expert op het
gebied van land art, iemand die
bovendien contacten heeft met
de bekendste land art-kunste-
naars ter wereld. Maar beter
nog kan de provincie een bus af
huren en met alle Statenleden
een excursie maken naar Flevo
land. Daar zijn namelijk nog
veel meer landschapskunstwer
ken te bewonderen. Hoewel het
nooit gaat om 'vervallen rot
zooi', zijn sommige werken wel
wat vrijer van opzet dan het da
gelijks provinciebestuur voor
ogen heeft. Een mix van cultuur
en natuur is heden ten dage zo
gewoon, dat niet alle land
schapskunstenaars zich nog ge
bonden voelen aan het gebruik
van natuurlijke materialen.
Maar ook als de provincie vast
houdt aan die definitie, valt in
Flevoland veel te leren. Met
buxushagen heeft Anne Mieke
Backer bij Almere-Haven een
prachtig Monument voor een-
woningwetwoning geschapen.
Of wat te denken van Robert
Morris' beroemde Observatori
um, dat gedurende de seizoenen
de schommelingen van de aarde
ten opzichte van de zon zicht
baar maakt? Of Sea Level van
Richard Serra (waarvoor wel
beton is gebruikt), dat aan de
'bezoeker de ervaring geeft hoe
ver hij zich in Zeewolde onder
de zeespiegel zou bevinden als
er geen dijken zouden zijn.
Gedeputeerde Staten zouden
zeker mee moeten op excursie,
omdat Flevoland door middel
van een simpele Flevo Kunst
Kaart het publiek op een uiterst
toegankelijke manier infor
meert over het hoe en waarom
van landschapskunst. Iets wat
van het Statenvoorstel niet kan
worden gezegd.
Dini Simons maakt tegenwoordig haar eigen olieverf, want dal werk prettiger en ziet er natuurlijker uit, vindt ze. foto Willem Mieras
De Groene Kathedraal van Marinus Boezem.
foto Gert Schutte Fotografie
door Esme Soesman
THOLEN - Zeven jaar geleden
nam Dini Simons, voorheen
kapster van beroep, de schil
derskwast ter hand. Wat volgde
was een explosie van creativi
teit, waarin nauwelijks lijn viel
te ontdekken. Inmiddels heeft
de in Tholen-stad wonende Si
mons haar rust hervonden. Ze is
terug bij het gebruik van tekens,
die in haar ogen voor de oor
sprong staan.
Aan de muren in haar woning
hangt zeer recent werk te dro
gen. In sobere tinten heeft
Simons een grove kadrering
neergezet. Onleesbare tekens
vormen het middelpunt van de
olieverfschilderijen „Schep
pen begint met tekens", zegt Si
mons. „Je kunt ze verder uit
werken, dan krijg je taal."
Denkbeelden
In het atelier hangt een ogen
schijnlijk in craquelé opgetrok
ken doek. Een torso voorzien
van teksten („We hebben ons
zelf beschilderd in de kleuren
van de wereld") belichaamt
denkbeelden die uit een filoso-
fenbrein stammen. Het blauw
aansprekend, de contouren hel
der. Dezelfde hand zet hier heel
ander werk neer.
In 1995, na een ernstige ziekte,
is Simons aan het schilderen ge
slagen. Het knalde eruit, bliktze
op die begintijd terug. In eerste
instantie tekens. Daarna volgde
veel naaktmodellenwerk. Een
uiting, vermoedt de Thoolse,
van haar geïntrigeerd zijn door
het al dan niet functioneren van
het menselijk lichaam. Ze werk
te met materialen als acryl en
bister. Koos voor felle kleuren
en experimenteerde met de on
dergrond.
De chaos die zij lange tijd in
haar oordeel over haar eigen
werk heeft ervaren, heeft in
middels plaats gemaakt voor
een duidelijke lijn. De mens is
voor Simons de belangrijkste
inspiratiebron bij het schilde
ren. „En dan vooral het denken
van mensen. Waarom doen ze de
dingen zoals ze ze doen, dat wil
ik weten. Maar ik heb er geen
positief of negatief oordeel over
klaar." Haar interesse voor be
weegredenen betekent niet
automatisch dat haar werk ge
compliceerd of gelaagd is. Inte
gendeel zelfs, de kracht van Si
mons lijkt juist eenvoud te zijn.
Op houten plankjes, afkomstig
van schuttingen en meerpalen,
schilderde Simons in kleder
dracht gehulde mensen. Dank
zij de houtnerven vage en juist
daardoor intrigerende silhouet
ten. Verwijzend naar tijden van
weleer, wat bevestigd wordt
door de verweerde uitstraling.
Experimenten
Het felle kleurgebruik maakt de
schilderijen echter veel eerder
actueel. Het is eigen aan de
Thoolse om te experimenteren.
Om plots op oud hout aan de
slag te gaan of om - zoals ze met
haar meest recente werk van
plan is - beschilderd linnen te
gaan verknippen. Tekenend is
ook dat Dim Simons opeens een
overstap heeft gemaakt naar
olieverfschilderijen. Van zelfge-
In het artikel over het Kunstspoor Noord-
Beveland van afgelopen woensdag is
abusievelijk de naam van kunstenares
Martha de Jonge-vander Maas wegge
vallen. Zij toont zaterdag en zondag
111.00-18.00 uur) in haar woning aan de
Zuidlangeweg 6 in Kats schilderijen van
oude werktuigen en portretten.
produceerde olieverf, weltever-
staan. Opgebouwd uit I
pigmenten, lijnolie, terpentijn
en eierdooiers. „Het is anders.
prettiger. Je kunt het dikker
aanbrengen en het is lekkerder
werken. En je kunt het ziemHet
ziet er veel natuurlijker uit."
Werk van Simons is voor onbe
paalde tijd te zien in kapsalon
Marion Wisse in Kamperland
Advertentie
muziektheater op locatie bij Goes
ZWARTE VOGELS IN
DE BOMEN
ontroering waar ontreddering troef is
wo 28 t/m za 31 aug en
di 3 t/m za 7 sept
20u30/€20,=
boerderij Hongersdijk, Roodewijk
-Of 2002
