Test meet gezondheid Nederland PZC JgJi f^HH Wespensteek leidt zelden tot meer dan jeuk en bulten PZC HOI GEZOND LEEST U Maak van elke dag een feest Hoe ouder de mens, hoe groter de oren Voorrang voor lezers It Preventie is het toverwoord voor een gezonde samenleving GRATIS FITTEST VOOR ONZE LEZERS Herstel hersenletsel Sporten en infecties Onderzoek stotteren Problemen adoptiekinderen Hergebruik vliegtuiglucht Hormoon remt eetlust dinsdag 20 augustus 2002 door Paulus Smits DEN HAAG - Hoe gezond is Ne derland? Of: hoe ongezond zijn we met zijn allen? De Nationale Gezondheidstest moet ant woord geven op deze vraag. Het is de bedoeling dat tussen 16 en 23 september duizenden Neder landers hun lichamelijke toe stand laten meten. De Nationale Gezondheidstest 2002 is bedoeld om een repre sentatief beeld te krijgen van de gezondheidstoestand van de Nederlandse bevolking. Maar de individuele deelnemers krij gen direct na afloop van de test al een persoonlijk fitheidspro fiel uitgereikt. Verschillende doelgroepen nemen deel aan de test: de Nederlandse beroepsbe volking van 16 tot 65 jaar, maar ook chronisch zieken, arbeids ongeschikten en werknemers in specifieke branches. Preventie is het toverwoord voor een gezonde samenleving. Een groep mensen die ziekte voorkomt door een afgewogen leefpatroom, heeft minder last van ziekte, van wachtlijsten, van chronische aandoeningen, van volle verpleeghuizen en van stress. Bij preventie horen zaken als goede voeding, voldoende bewegen en afwisseling op z'n tijd. De stichting Pur Sang, die het idee van de gezondheidstest nader heeft uitgewerkt, staat onder voorzitterschap van Geert-Jan van der Sangen. Hij Jheeft in de loop der jaren meer landelijke projecten opgezet, waaronder de keten De Gezon de Zaak, die zich richt op reïnte gratie van arbeidsongeschikte werknemers. Pur Sang denkt dat ook op het gebied van pre ventie veel winst te behalen valt. In het verleden bleek dat het merendeel van de Nederlanders de eigen leefstijl te positief be oordeelt. Zo is een kwart van de bevolking te zwaar, rookt een derde van de Nederlanders bo ven de zestien, en beweegt twee derde van de mensen te weinig. De Nederlandse Hartstichting, het ministerie van Volksge zondheid, Welzijn en Sport, TNO Arbeid en de stichting Pur Sang lieten al drie keer eerder de gezondheidstoestand van de Nederlander onderzoeken. Maar de Nationale Gezond heidstest van dit jaar is het grootste wetenschappelijke on derzoek naar fitheid en leefstijl dat ooit onder de bevolking is gehouden. In 150 sportscholen, fysiotherapiepraktijken en fit nesscentra kunnen deelnemers hun conditie laten meten door daarvoor speciaal opgeleide personeelsleden V ragenformulier Dat gaat als volgt: na binnen komst vult de testpersoon een uitgebreid vragenformulier in. De vragen behelzen de medi sche gegevens, de leefstijl (ge woontes, risicofactoren), voe dingsgewoontes en vragen over bewegen. Advertentie PZE-LEZERS DOEN MEE AAN DE: Nationale Gezondheidstest 0 a!s lezer van de PZC kunt zich als eerste aanmelden voor een gratis test in het kader van de Nationale Gezondheidstest Naast een test ontvangt u een persoon!^ fitheidsprofiel en een advies op maat over beweging en eefstijl Bel nu naar 0800-laatutesten of 0800-5228883 voor het maken van een afspraak Dit nummer is tot en met 21 september 2002 elke werkdag bereikbaar van 9.00 tot 20.00 uur en op zaterdag van 10 00 tot 14.00 uur. U kunt zich ook aanmelden via wwwnationalegezondheidstest.com GRAAG TOT ZIENS IN EEN VAN DE 150 TESTCENTRA BREDA - Bejaarde mensen hebben vaak opvallend grote oren. Het lijkt zelfs wel of ze met de jaren steeds groter worden. Dat is ook zo: oren blijven doorgroeien als men sen ouder worden. Dit werd reeds lang vermoed, maar was nog nooit wetenschap pelijk bevestigd. Drie Ameri kaanse onderzoekers hebben dat onlangs wel gedaan. De wetenschappers consta teerden dat oren van oudere mensen doorgroeien met ge middeld 0,51 mm per jaar, zo blijkt uit een publicatie in het Amerikaanse blad New Scientist. „We hadden de aanwijzingen altijd al, maar het is nu wetenschappelijk vastgesteld", aldus KNO- arts P. Dijkstra uit Breda „Bij het aanmeten van oor stukjes voor hoortoestellen bij oudere mensen zie je dat die stukjes vaak ruimer gaan zitten. Dat kon volgens ons aan twee dingen liggen: dat de oorstukjes een beetje krimpen of dat de oren groei en. Het laatste is dus het ge val." Tijdens het onderzoek in de Verenigde Staten werd nog een uitstekend li chaamsdeel opgemeten: de neus. Neuzen blijken met het toenemen van de leeftijd ech ter niet onderhevig te zijn aan groei. GPD Voorgaande jaren leverden deze vragenlijsten al interessante ge gevens op. Zo bleek dat twee derde van de Nederlanders te weinig doet aan lichaamsbewe ging. Veel mensen bewegen hooguit amper dertig minuten per dag actief. Dan gaat het vooral om wandelen, fietsen, zwemmen, fitnessen. Maar traplopen, een rolstoel voortdu wen of een partijtje golf spelen telt ook mee. „Niet-bewegen, zegt Van der Sangen, „heeft meer negatieve gevolgen voor je gezondheid dan roken! Als je dan toch rookt, is het in elk ge val beter dat je erbij beweegt", stelt hij. Bij de gezondheidstest hoort ook een meting van de buikomvang en de lengte van de testpersoon. Ook zijn gewicht en de Body Mass Index (BMI) wordt bepaald. Het slot van de Nationale Gezondheidstest be staat uit een fietsproef, waarbij de conditie gemeten wordt. Alle gegevens worden direct verwerkt in een persoonlijk fit heidsprof iel, waaraan ook nog eens een leefstijladvies worden gekoppeld. Van der Sangen: „De mensen ervaren dat door gaans als een prettige spiegel." Want, zoals een oude wijsheid luidt: meten is weten. DEN HAAG - Wie zich nü aanmeldt, kan volgende maand gratis meedoen aan de Nationale Gezondheidstest. Lezers van deze krant krijgen als eersten de kans zich op te geven. Dankzij een onder- zoekssubsidie is de test voor de zesduizend snelste inschrijvers gra tis, daarna wordt een onkostenvergoeding in rekening gebracht. Aanmelden kan via www.nationalegezondheidstest.com of telefo nisch via 0800-5228883, dagelijks tussen 09.00 en 20.00 uur en op zaterdagvan 10.00 tot 14.00 uur. De medewerkers van deNationale Gezondheidstest maken dan een afspraak met u. De test zelf wordt in september afgenomen, in een van de testcentra in de eigen regio. Wie niet niet bij de eerste zesduizend behoort, kan de test toch laten afnemen. De gegevens worden dan echter niet meer gebruikt voor het landelijk wetenschappelijk onderzoek. In dat geval wordt een eigen bijdrage van 20 euro gerekend. In 150 sportscholen, fysiotherapiepraktijken en fitnesscentra kunnen deelnemers hun conditie laten meten. Het bepalen van het gewicht en het meten van de buikomvang maken deel uit van de gezondheidstest. door Maarten Molenaar DEN HAAG - Wespen zijn voor al in augustus en september na drukkelijk aanwezig. De voor dit jaar gevreesde invasie blijft waarschijnlijk uit, maar ook de ze (na)zomer zullen weer dui zenden Nederlanders op een pijnlijke manier kennismaken met de insekten. Het gaat in en kele gevallen zelfs om een ont moeting met dodelijke afloop. Een wespen- of bijensteek is voor de meeste slachtoffers een vervelend, maar onschuldig in cident. Volgens internist-aller- goloog dr. G. Nierop kan zo'n steek echter levensbedreigend zijn. „In Nederland overlijden jaarlijks twee tot vijf mensen aan de gevolgen van een bijen- of wespensteek". Wespen zijn vooral in augustus en september prominent aanwezig. Directeur H. Schalk van het Kennis en Adviescentrum Dierplagen in Wageningen ver wacht niet dat er deze (na)zomer meer wespen dan anders zijn. Verhalen als zou door de zachte winter en het vriendelijke voor jaar een ware invasie van wes pen voor de deur staan, wijst hij stellig van de hand. „Wij hebben daarvoor geen enkele aanwij zing. Als er een grote plaag op komst zou zijn, hadden we al lang signalen gekregen van par ticulieren, gemeenten en onge- diertebestrijders". Ook woordvoerder B. Bosman van de Nederlandse Vereniging van Ongediertebestrijdingsbe- drijven voorziet geen plagen. Dat neemt niet weg, dat er ook dit jaar weer op diverse plaatsen grote aantallen wespen zullen rondzoemen. Het is niet duide lijk hoe vaak wespen en bijen toeslaan. Wel is bekend hoeveel Nederlanders zich per jaar tot de huisarts wenden nadat ze zijn belaagd door een insekt. „Dat zijn er bijna 20.000. Maar er worden in Nederland natuur lijk veel meer mensen gestoken. Lang niet iedereen neemt con tact op met de huisarts", zegt R. Verhey van het Nederlands instituut voor onderzoek vai^i. de gezondheidszorg (Nivel). Medewerkster P. van Leeuwen van de gelijknamige Haagse huisartsenpraktijk denkt dat zij ongeveer twintig telefoontjes per jaar krijgt van patiënten die door een wesp of een bij zijn ge stoken. „Het is bijna nooit nodig dat iemand naar de praktijk komt. Het uitzuigen van het gif en een nat verband op de plek waar het insekt heeft toegesla gen zijn meestal afdoende". Anders ligt het als een patiënt klaagt over benauwdheid of braken. „Die symptomen kun nen namelijk duiden op een al lergische reactie en dan laten we iemand wel onmiddellijk ko men", verklaart Van Leeuwen. Assistente M. Otto van de Goud se huisartsenpraktijk Cools/- Hackeng wijst patiënten die bellen na een bijen- of wespen steek altijd op mogelijke com plicaties. „De gevolgen blijven bijna altijd beperkt tot een klei ne zwelling, maar je weet maar nooit. Ik vraag patiënten de plek waar ze zijn gestoken te koelen en contact op te nemen als ze andere klachten krijgen. Dan zijn ze namelijk overgevoe lig voor een insektensteek". Zwellingen Bij een milde overgevoelig heidsreactie ontstaan grote jeu kende zwellingen, die in het erg ste geval enkele dagen blijven. Ernstiger zijn de gevallen waar bij niet alleen sprake is van een lokale zwelling, maar ook van andere symptomen. Het kan dan gaan om rode ogen, een lo pende neus, een plotselinge bloeddrukdaling die gepaard gaat met duizeligheid, opzwel ling van het strottenhoofd of de luchtpijp waardoor ademnood ontstaat en braken. De reacties treden meestal binnen een kwartier na een steek op. Als niet onmiddellijk wordt inge grepen, kunnen hart- en adem halingsstoornissen ontstaan die zelfs kunnen leiden tot de dood. Volgens internist-allergoloog Nierop kan een allergische reac tie goed worden bestreden met medicijnen. Het is naar haar zeggen wel absoluut noodzake lijk dat iemand die overgevoelig is voor een bijen- of wespen steek deze medicijnen altijd bij zich heeft. „Het meest gangbare middel is een injectiepen waar mee een slachtoffer adrenaline in het lichaam kan spuiten". De internist-allergoloog heeft geen aanwijzingen dat het aan tal Nederlanders dat allergisch reageert op een insektensteek sterk groeit. „Maar het zullen er de komende jaren eerder meer dan minder worden, omdat al lergieën in zijn algemeenheid steeds vaker voorkomen". MAASTRICHT - Bedrust is niet van invloed op het herstel J een licht hersenletsel, concludeert J. de Kruijk (universitd ffa Maastricht) in het vakblad Journal of Neurology, Neurosur]rf" gery and Psychiatry op basis van een onderzoek onder 107 naj Zo tiënten. po De patiënten die een week bedrust hielden, meldden naze 8e2 maanden nog even veel klachten als de patiënten zonder bed. P5 rust. «e poi BRUNEL - 's Ochtends sporten is minder gezond darl 's avonds sporten. In de ochtend is de gevoeligheid voor infec ties groter doordat het afweersysteem dan minder steri' werkt. Het sporten zelf veroorzaakt bovendien een tijdelijke extrJ afname van de afweer. Dat schrijft L. Dimitriou (universitei' Brunei) in het vakblad Britsh Journal of Sports Medicine ol grond van een vergelijkend onderzoek onder 14 wedstriid- zwemmers. foto CeesZorn HAMBURG - Stotteren berust op afwijkende verbindingen tussen hersencellen die betrokken zijn bij het plannen var woorden en het besturen van de tong en keel. Dat concludeert M. Sommer (universiteit Hamburg) in hp. medisch tijdschrift the Lancet op grond van MRI-metinge bij stotteraars. Deze verbindingen ontstaan volgens Sommp in de periode dat kinderen leren pratenWaarom dit soms mis gaat is nog niet duidelijk. STOCKHOLM - Bij jongeren die als kind vanuit een ande land zijn geadopteerd komen psychische problemen, (ge slaagde) zelfmoordpogingen en verslavingen ongeveer drie maal vaker voor dan bij niet-geadopteerde jongeren. Deze conclusie trekt A. Hjern (Karolinska Institutet, Stock holm) in het medisch tijdschrift The Lancet. Hij baseerde zij! conclusie op basis van de resultaten van een vergelijkend on derzoek. Hjern stelt dat adoptiebureaus toekomstige adoptie-ouder op deze risico's dienen te wijzen. SAN FRANSISCO - Mensen die reizen in een modern vlieg tuig waarin de lucht grotendeels wordt hergebruikt, meidei binnen een week na de vlucht niet vaker verkoudheden of an dere infecties dan mensen die reizen in een vliegtuig waam de lucht constant wordt ververst. Dat schrijft J. Zitter (University of California, San Francisco in het medisch tijdschrift JAMA op grond van een vergeli] kend onderzoek onder 1100 passagiers. De vrees was dat her gebruik van lucht meer infecties zou veroorzaken. LONDEN - Inspuiten van een hormoon afkomstig uit de dam vermindert bij mensen de eetlust met ongeveer eenderde. Di hormoon, voorlopig luisterend naar de naam PYY3-36, daardoor mogelijk een goed wapen in de strijd tegen overge wicht, speculeert R. Batterham (Imperial College, Londen) het wetenschappelijk tijdschift Nature. delijk kunnen we samen in dezi kamer dit probleem toch niet oplossen. Al heb ik er wel begnj voor dat u dit als een onrecht er vaart." „Mijn man is nooit positief ge-' weest, dokter. 'Je ziet alles wat j somber in, hè Henk?". „Daar is dan ook reden genoeg voor", zegt hij. „Heb ikdaarzohard voor gewerkt!" Tja, dat schiet niet op. Ik kan hem niet een-twee-drie veran deren, maar hij heeft zich zelf ermee. Met een positieve hou ding benut je elke dag. Ik denk aan een ander echtpaar. Ze zijn ooit in de oorlog gevangen ge zet, zijn van joodse huize. Als ik bij hen kom is het altijd een feest. Ze genieten van elke dag dat ze samen zijn. Door licha- melijke achteruitgang kunnen ze niet echt meer goed uit de voeten, maar gelukkig is hun Het verwijderen van een wespennest is geen klus om zelf even te doen. foto CeesZorn door Marieke van Schie We komen even bij u terug, want de apotheek zegt dat we deze medicijnen zelf moeten betalen, zegt meneer Van der Ham. Demonstratief legt hij de verpakking neer van het laatste doosje dat zijn vrouw van mij gekregen heeft. Mevrouw Van der Ham kijkt wat benard, maar steunt hem uiteindelijk en zegt: „Zoals u weet heb ik al jaren last van mijn benen. Mijn schoonzus krijgt wel pillen van haar dokter die ze niet hoeft te betalen. Kan ik niet diezelfde pillen krijgen als die van haar?" Ik overweeg nog eens mijn mo gelijkheden en leg het aan hen voor. „U heeft last van zere be nen, al jaren spataderen, die zo goed mogelijk behandeld zijn in het ziekenhuis. Steunkousen kan u niet verdragen, met deze warmte. En het overgewicht draagt zijn steentje bij. Natuur lijk kan u daar langzaam aan niets meer aan veranderen, ik weet dat u daar al jaren erg uw best voor heeft gedaan. Maar dan zitten we nu met dit pro bleem. Ik geef nog een ander re cept, en dan kijken we of die pil len wél in de vergoeding vallen Terwijl ik een recept maak, zegt haar man:,Ik vind dat alle dok ters hiertegen in opstand moe ten komen? Vroeger hoefden we nooit bij te passen. Ik betaal er toch voor?" Meneer Van der Ham heeft zijn leven gewerkt in een archief, erg zorgvuldig elke dag alles bijge houden, en zijn vrouw werkte bij enkele dames in de buurt en verdiende zo een aardig bedrag bij. Zo kon ze de extraatjes in huis halen, en de kinderen laten leren. Heel knap, hun huis glimt je nog steeds tegemoet, al is het straatbeeld erg veranderd. Een groot aantal buren is verhuisd en nu kunnen ze hun praatje niet echt meer kwijt. De mensen zijn beiden aan het werk als twee verdiener, of ze spreken een an dere taal. Daardoor zijn ze als echtpaar na zijn pensioen meer op elkaar aangewezen, „Heeft u vanmorgen in de krant gelezen dat een positieve le venshouding u wel 7,5 jaar lan ger laat leven?", vraag ik. „Het schijnt nog belangrijker te zijn dan een goede bloeddruk en een laag cholesterolgehalte. Daar kunt u toch makkelijk zelf wat aan doen? Lach toch eens wat meer, en probeer over dit pro bleem heen te stappen. Uitein- geest intact. Ze lezen, ontvan gen vrienden en familie, eten er, drinken van de goede dingen van het leven, en stralen zo vee. liefde naar elkaar uit, dat ik er graag kom. „Wat is toch uw ge heim?", vroeg ik eens. Hij lac'nn eens stil voor zich uit, en keek zijn vrouw aan. „Toen ik na de oorlog terug naar huis kwam, Kl ik ontdekte dat mijn vrouw ook nog in leven was, hebben weel kaar beloofd dat we ons geen dag meer af lieten pakken. Ik heb ontdekt dat stress de groot ste boosdoener in het leven is. El staat zo veel in de kranten ge schreven over gezonde voeding en gezond milieu, maar waar he| echt op aankomt is dat je genie! van wat je over hebtWe zijn er in geslaagd de positieve kant van het leven vast te houden, all de zon niet buiten schijnt, schijnt die wel in ons hart. Na tuurlijk hebben we ook onze moeilijke dagen, maar ons de- vies houdt ons op de been: 'maai van elke dag een feest'." Marieke van Schie is huisarts I

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 42