Molukse verhalen vereeuwigd
Kieckens ontwerpt inrichting
Backlash versmaadt 'kuddemuziek'
15
PvdA Oostburg
wil lager tarief
fiets-voetveer
lezers schrijven
Jacht
Horeca
t>as
kunst cultuur
Zflf 2002
Uitgever brengt
biografie Annie
M.G. Schmidt
vrijdag 16 augustus 2002
OOSTBURG - PvdA-lijsttrek
ker L. Wille vindt 2,20 euro per
overtocht voor het fiets-voet
veer Breskens-Vlissingen te
veel.
Hij wil dat Oostburg met gede
puteerde J. Hennekeij van ver
keer gaat overleggen of er voor
inwoners van Oostburg een sub
sidieregeling kan worden be
dacht, die geen afbreuk doet aan
de exploitatieovereenkomst die
de provincie deze week gesloten
heeft met vervoersmaatschap
pij BBA Connex. Hennekeij liet
gisteren in een reactie op Willes
voorstel weten 'best te willen
praten', maar voegde eraan toe
dat aan een subsidieregeling
veel haken en ogen kunnen zit
ten. BBA Connex zal voor een
gewone overtocht met het veer
een tarief in rekening brengen
van 2,20 euro. De PvdA-wet-
houder vindt de prijs te hoog.
..Wij hebben in Oostburg altijd
gezegd dat een overtocht pak
wegéén euro zou mogen kosten.
Ik vind dat de gemeente de mo
gelijkheid moet onderzoeken
om de reiskosten voor de eigen
inwoners te subsidiëren met zeg
1 euro per kaartje. Voor die sub
sidieregeling moet een con
structie te bedenken zijn. De
subsidieregeling mag geen ge
volgen hebben voor de exploita
tie van het veer door BBA.
Hennekeij vindt het prima dat
Wille met voorstellen komt voor
een subsidieregeling, maar
waarschuwt dat Oostburg niet
kan tornen aan de vervoers-
voorwaarden. „Als Oostburg als
kaartverkoper wil fungeren en
zelf een gedeelte van de kaart
wil financieren, dan heb ik daar
geen moeite mee. Alleen de kos
ten van zo'n regeling kunnen
aardig oplopen. Ik verwacht
overigens dat de meeste inwo
ners van Oostburg die regelma
tig van het veer gebruik zullen
maken, een vijf-retourkaart of
een maandkaart zullen aan
schaffen. Doen ze dat, dan
spreek je over heel andere be
dragen. Bij een vijf-retourkaart
kost een overtocht 1,71 euro en
met een maandkaart (57,50 euro
wellicht nog iets lager. Studen
ten met een OV-jaarkaart kun
nen gratis over. Aan deze kor
tingsregeling mag Oostburg
-niet voorbijgaan", aldus Hen
nekeij.
door A.J. Snel
De Stichting 'Ooggetuigen van de
20-ste eeuw' gaat in september aan
de slag om de mondelinge overlevering
van de geschiedenis van de Molukse ge
meenschap in Zeeland vast te leggen.
Het is de bedoeling de verhalen van de
Molukkers die in 1951 naar Zeeland
kwamen en van de daarop volgende ge
neraties vast te leggen.
De stichting deed in de afgelopen jaren
ervaring op met het verzamelen van
mondelinge informatie over Zeeuwse,
historische onderwerpen. De gegevens
zijn op cd vastgelegd en worden be
waard door het Zeeuwse Archief en het
Zeeuws Documentatiecentrum.
De eerder vervaardigde oral history is
voor een deel uitgezonden door Omroep
Zeeland. John van Waes treedt op als
trait-d'union tussen de Stichting Oog
getuigen en de omroep.
Hij speelt als verbindingsman ook een
rol bij het vastleggen van de Molukse
geschiedenis in Zeeland.
.,We hebben de afgelopen jaren met een
groep vrijwilligers de verhalen opgeno
men van vele tientallen mensen. Het
mooie van de methode is dat je een hoge
graad van authenticiteit bereikt. Je legt
niet alleen feiten vast, maar ook de
emoties die daaromheen een rol hebben
gespeeld. Je kunt als een nadeel zien dat
het geheugen van mensen niet feilloos is
en dat de verhalen die ze vertellen niet
tot in elk detail betrouwbaar zijn. Naar
Historisch project
mijn gevoel wegen de voordelen, het di
recte karakter van de verhalen en de
klank van de stem die je kunt laten ho
ren, daar tegenop. Je moet bij je
presentatie laten blijken dat je niet de
pretentie hebt dat het om een strikt we
tenschappelijke benadering gaat. Je
kunt trouwens de betrouwbaarheid
vergroten door over elk onderwerp een
aantal mensen te spreken. En dat doen
we altijd. Zo krijg je vanuit een aantal
invalshoeken en van verschillende
geïnterviewden een beeld van een ge
John van Waes: „In mondelinge overlevering klinkt emotie door."
foto Mechteld Jansen
beurtenis." De Zeeuwse vraaggesprek
ken met mensen uit de Molukse ge
meenschap zullen onderdeel uitmaken
van een landelijk project dat wordt uit
gevoerd door het Moluks Historisch
Museum in Utrecht. In maart van het
vorig jaar kondigde de toenmalige mi
nister van Grote Steden- en Intgratie-
beleid, Roger van Boxtel, aan dat hij
een wetenschappelijk verantwoorde
beschrijving wilde laten maken van de
geschiedenis van de Molukse bevol
kingsgroep in Nederland. Hij had het
bij die gelegenheid over een gedegen en
gezaghebbende beschrijving en hij wil
de haast maken omdat mensen die de
beginperiode hebben meegemaakt nu
nog in staat zijn him verhaal te vertel
len. Daarmee duidde hij aan dat het
oral history-project een belangrijk deel
van het project wordt. Uiteraard zal
ook op grote schaal archiefstudie wor
den verricht. De Stichting 'Ooggetui
gen van de 20-ste eeuw' heeft door vrij
willigers eerder interviews laten maken
om in alle Zeeuwse regio's een beeld te
schetsen van de geschiedenis van een
dorp. Ook werden in gesprekken onder
werpen uitgediept als de evacuatie,
dwangarbeid en de rol van Zeeuwen in
Nederlands-Indië. Van Waes, die on
derdelen van de interviews aaneen-
smeedde en er afgeronde onderwerpen
van maakte: „We hebben steeds per re
gio gewerkt omdat dat organisatorisch
praktisch was. Maar vooral ook omdat
we op die manier mensen door hun
streekgenoten konden laten intervie
wen en dus in het eigen dialect. De vrij
willigers spraken dat zelf of verstonden
het in ieder geval. Bij de studie naar het
Nederlandse leven van de Molukkers
hebben we ook met een taalprobleem te
maken. Vooral om oudere mensen te in
terviewen, heb je mensen nodig die het
Maleis machtig zijn We zoeken een
groot aantal vrijwilligers die de ge
sprekken gaan voeren. Er zijn in Zee
land negentien woonoorden van Mo
lukkers geweest, dus het gaat om een
omvangrijk karwei. De vrijwilligers
zullen vooraf enige training krijgen. Ze
moeten in ieder geval goed op de hoogte
zijn van de geschiedenis van de Moluk
kers; anders is het niet mogelijk een be
hoorlijk vraaggesprek te houden. En
net als we eerder hebben geregeld, zul
len de interviewers als een houvast een
lijst met onderwerpen meekrijgen."
Volgende generaties
De gesprekken zullen niet alleen met
oudere Molukkers worden gevoerd,
maar ook met de op hen volgende gene
raties en met mensen die met de bewo
ners van de woonoorden veelvuldig
contact hadden.
Van Waes: „Je denkt dus ook aan be
heerders van de oorden, de eerste Ne
derlandse echtgenotes van Molukkers,
ambtenaren die vanuit hun functie veel
met Molukkers te maken hadden, bur
gemeesters, mensen uit de pastorale
zorg en tussenpersonen die de Islamiti
sche Molukkers destijds terzijde ston
den. Vandaar dat we voor lang niet alle
gesprekken interviewers nodig hebben
die Maleis spreken. Ik denk dat je wat
dat betreft vooral moet denken aan de
ouderen."
De Stichting 'Ooggetuigen van de 20-ste
eeuw' belegt donderdag 19 september om
19.30 in de Zeeuwse Bibliotheek in Middel
burg een bijeenkomst voor wie op de een of
andere manier wil meewerken aan het oral
history project rond de Molukkers in Zee
land.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Nederlands jager zoekt heil in
het buitenland (PZC 10-8). De
aap komt ook nu weer uit de
mouw. De jagers vertrekken
naar het buitenland om daar
hun kwalijke lusten te botvie
ren. Jarenlang hebben de jagers
volgehouden dat jagen noodza
kelijk was ter voorkoming van
wildschade aan landbouwge
wassen. Nu dit eindelijk aan
banden is gelegd door de nieuwe
Flora- en faunawet, gaan de ja
gers naar het buitenland. Niet
om daar wildschade te voorko
men maar om voor hun plezier
dieren te doden en vervolgens
vrolijkte zijn.
'Leuke mensen' zijn dat, ik walg
ervan. Ik walg er ook van om se
lectief citaten aan te halen van
wijlen Fortuyn ('Als Fortuyn
was blijven leven, hadden we
zeker een gewillig oor gevon
den') en daaruit conclusies te
trekken.
J. van Nieuwenhuyzen
Boulevard Bankert 408
Vlissingen
Er is een discussie gaande met
betrekking tot horecatarieven
en kostenstijgingen in het alge
meen. Ik denk dat velen, die met
mij in het buitenland met va
kantie zijn geweest kunnen
constateren dat Nederland juist
helemaal niet duur is. Nader be
paald tot Zeeland moet je con
stateren dat we hier op een
goedkoopte-eiland wonen.
Overigens wordt dit onder
steund door Eurostat (Brussel)
waar uit een statistiek blijkt
dat Nederland pas op de ne
gende plaats komt wat be
treft kosten levensonderhoud
(boodschappenmandje, publ.
Irish Independent 27-07-
2002).
Men heeft het maar over het
kopje koffie en het pilsje. En
maar zeuren en zagen over een
dubbeltje voor een product wat
je niet eens hóeft te kopen. Een
horecaondernemer die het een
beetje goed doet, kan van een
euro omzet 0 tot 8% winst over
houden. Daarover mag dan ook
weer belasting worden betaald
en de uitbater mag daar ook best
60 tot 80 uur per week voor wer
ken. De rest gaat in de grote ver
zamelbak (dure kassa) en ver
dwijnt via het doorgeefluik
naar personeel (40%), overheid
en leveranciers (de rest).
Bekijken we eens de rekening
van onze tuinman, garagist of
loodgieter dan zien we via de
specificatie hoe het factuurbe
drag tot stand komt. Welnu, de
prijs voor het kopje koffie of
pilsje niet anders. Voorbeeld:
asbak verschonen 1 minuut x
eurocent 05 0/uurloon 31.50 eu
ro. Koffiekopje afwassen 2 mi
nuten/1 euro, machinekosten
eurocent 0.20 (beetje vaatwas
ser kost 15.000 euro) Etc. etc.
Een ding is gratis: tegen de
kroegbaas aanleuteren, die
soms ook nog doet of 'ie het inte
ressant vindt. Proost.
E. J. P. Izeboud
Westduin 1
Koudekerke
Advertentie
Op de tekening is te zien dat de geplande glazen wand en de nieuwe ingang onder het huidige straatniveau komen te liggen.
illustratie architectenbureau Rothuizen Van Doorn 't Hooft
Directeur Zeeuws Museum stellig over ingang aan Abdijplein
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De Belgi
sche architect en ontwerper
Christian Kieckens is uitver
koren om de inrichting van het
nieuwe Zeeuws Museum vorm
te geven. Als het dagelijks pro
vinciebestuur dinsdag geld
beschikbaar stelt voor de ge
plande verbouwing, kan de
opdracht een dag later worden
verstrekt, aldus directeur Va-
lentijn Byvanck van het
Zeeuws Museum. „Je mag
Kieckens gerust een buiten
gewone topontwerper noe
men."
Kieckens is gekozen uit drie
kandidaten. Byvanck had ze
gevraagd in een tijdsbestek
van vier weken met een schets
voor de toekomstige vormge
ving van de tentoonstellings
zalen te komen. „Niet een heel
plan", verklaart hij. „Ik heb ze
gevraagd iets van het interieur
van het museum uit te kiezen
dat ze zelf bijzonder vonden en
daar een idee over te ontvou
wen op basis waarvan ik zou
kunnen concluderen dat ik het
hele museum met diegene zou
willen doen."
De keuze is op Kieckens geval
len, omdat hij volgens By
vanck 'goed is met geringe
middelen, ingetogen, maar
met een eigen signatuur en
goed in details'. „Hij werkt
bijvoorbeeld uitstekend met
licht. Dat is voor hem een
vormgevingsinstrument.
Doordat hij veel met kunste
naars heeft samengewerkt,
heeft hij oog voor details, wat
belangrijk is in historische ge
bouwen Hij draagt ook een
duidelijke esthetische visie
uit. Het hoeft hier bmnen geen
Efteling te worden, maar het is
wel prettig als je ook van de
vormgeving zelf kunt genie
ten. Dat vermogen heeft Kiec
kens. Hij kan iets maken wat
zeer eenvoudig en functioneel
is, en tegelijkertijd toch meer
dan dat. namelijk een genot
om naar te kijken. Het lijkt mij
een goede zaak als de vormge
ving van Kieckens straks een
van de redenen is waarom
mensen naar het Zeeuws Mu
seum komen."
Ingang
Byvanck presenteerde giste
ren zijn toekomstplan Het
Zeeuws Museum in ontwikke
ling aan de pers. Eerder deze
week meldde de PZC dat hij
daarin uitgaat van een nieuwe
ingang aan het Abdijplein. Die
zou beklemtoond moeten wor
den door een glazen wand die,
geplaatst op kelderniveau, de
gevel van het bestaande ge
bouw intact laat en een glimp
van de nieuwe publieksruim
tes laat zien. Onderdeel van de
ingang is een terras, waarin
sporen zichtbaar zijn gemaakt
van de oude ringwal die op die
plek ligt. Byvanck erkent dat
hij in zijn formulering zeer
stellig is, terwijl nog aller
minst zeker is dat die ingang er
komt. „Dit is een plan zoals ik
het graag wil en zeer realis
tisch want binnen de kaders
die zijn omschreven door het
onderzoeksbureau Twynstra
Gudde en de provincie. Zou ik
alle voorbehouden erbij zet
ten, dan is dit geen toekomst
plan meer maar een haalbaar
heidsstudie."
De museumdirecteur heeft het
plan voor de ingang doorge
sproken met het provinciebe
stuur, de monumentencom
missie en afdeling archeologie
van de Stichting Cultureel
Erfgoed Zeeland. „Iedereen
heeft zijn opmerkingen, maai
de tendens is: laten we kijken
hoe we dit kunnen organise
ren. We tasten het gebouw niet
aan, alleen de stoepen van
Cees Dam. We zitten onder de
gevel. Voor de opknapbeurt
van de huidige ingang is
250.000 euro nodig, omdat we
de grond inmoeten. Dan blijft
de ingang even onzichtbaar.
Mijn plan is niet heel veel
duurder, maar maakt het mu
seum toegankelijker en sluit
veel beter aan bij de wens van
de provincie om het Abdijplein
op te waarderen."
Verbouwing
De verbouwing vangt in no
vember aan en moet in mei
2004 klaar zijn. Architect Ben
Westenburger van Rothuizen
Van Doorn, 't Hooft in Goes zal
nauw samenwerken met Kiec
kens, wiens vormgeving van
de inrichting pas over een jaar
daadwerkelijk zal worden ge
realiseerd. Dit najaar wil By
vanck in samenwerking met
Scoop beginnen met maan
delijkse bijeenkomsten op
donderdag waarin het ver
nieuwingsproces via lezingen,
presentaties en debatten aan
het publiek wordt ontvouwd.
„Ik wil inzichtelijk maken wat
doorgaans in stille kamertjes
gebeurt."
door Jan Dirk van Scheyen
VLISSINGEN - Zeg 'R&B' en de
leden van de Vlissingse band
Backlash worden al onpasse
lijk. Die klanken laten ze gretig
aan zich voorbijgaan.
Backlash (winnaar van de
Zeeuwse Belofte 2002) moet
niets hebben van de ingeblikte,
geprefabriceerde muziek waar
mee je op TMF en MTV wordt
doodgegooid. Drummer Tim
Royers: „De muziek die je daar
hoort, wordt eerst in een studio
opgenomen en daarna zoeken ze
er een paar leuke meiden of jon
gens bij." Zanger Dennis Raay-
man: „Dat soort gecaste bandjes
helpt de muziekbusiness naai
de verdommenis. Veel begin
nende bandjes krijgen daardoor
geen kans meer."
Backlash zoekt zijn heil in een
geheel andere richting. De
groep maakt brutal metal, een
stijl die het midden houdt tus
sen heavy metal en death metal.
Het is muziek waar een hoop
agressie en energie van uit gaat.
Muziek die, zoals drummer Tim
zegt, 'dansbaar en springbaar
moet zijn'.
Brutal metal heeft een kleine
maar enthousiaste schare vol
gelingen. Backlash heeft dit
jaar ruim twintig optredens in
en buiten de provincie gegeven,
en er liggen er nog tien in het
verschiet. „Voor een Zeeuwse
band helemaal geen slechte sco
re", meent Tim.
Belofte
Maar dat de groep op 1 juni de
Zeeuwse Belofte won, kwam
toch wel als een verrassing.
Dennis: „We hadden niet zulke
hoge verwachtingen. De
Zeeuwse Belofte is van oudsher
nogal gericht op commerciële
pop. Metal kwam nooit verder
dan de eerste ronde omdat het
muziek is die niet zo sterk is ge
richt op een groot publiek. Het is
AMSTERDAM - Uitgeverij
Nijgh en Van Ditmar brengt in
november een biografie over
Annie M.G. Schmidt (1911-
1995) op de markt.
Volgens de uitgever is auteur
Annejet van der Zijl erin ge
slaagd 'de eerste echte' levens
beschrijving te maken van de
schrijfster die drie jaar geleden
door lezers van de PZC werd
uitgeroepen tot Zeeuw van de
twintigste eeuw.
Van der Zijl gebruikte voor An
na. Het leven van Annie M.G.
Schmidt onder meer honderden
het compact." Tim: „Maar wij
spelen geen liedjes zoals je die zo
vaak op de radio hoort met een
coupletje, een refrein en dan
weer een coupletjeEn onze
muziek is lekker intens en lek
ker wild." Dennis: „Je kunt er
gewoon prima op uit je dak
gaan."
Backlash speelt zaterdag 17 augus
tus op Mosselrock in Yerseke en 7
september op Abdijpop in Middel
burg
Advertentie
muziektheater op locatie bij Goes
ZWARTE VOGELS IN
DE BOMEN
ontroering waar ontreddering troef is
wo 28 t/m za 31 aug en
di 3 t/m za 7 sept
20u30 €20,=
boerderij Hongersdijk, Roodewijk
brieven die Schmidt voor de
oorlog aan haar moeder schreef
en eerder verloren gewaande
correspondentie tussen
Schmidt en haar echtgenoot
Dick van Duyn. Ze kreeg de cor
respondentie van zoon Flip van
Duyn. Ze reconstrueerde het le
ven van de schrijfster verder op
basis van interviews en niet eer
der gepubliceerde foto's, brie
ven aan vriendinnen en nieuw
ontdekt materiaal, aldus de uit
gever.
Al twee keer eerder werd gepro
beerd een biografie te maken
over de in Kapelle geboren An
nie M.G. Schmidt. Die pogingen
lukten maar deels. Joke Linders
schreef Doe nooit watje moeder
zegt over het schrijverschap.
Biograaf Hans Vogel overleed
voor zijn werk af was. De be
werking van zijn manuscript
Wacht maar tot ik dood ben gaat
vooral over het theaterwerk.
ANP
Backlash tijdens een optreden op Klomppop.
extreme muziek. Daardoor
dachten we dat we niet veel
kans maakten. Uiteindelijk
hebben we toch gewonnen en
dat komt omdat in de beoorde
ling van de jury ons spel en ons
technisch kunnen de doorslag
hebben gegeven. Ze keken min
der naar de muziekstijl, denk ik.
Ik moet zeggen dat we tijdens
de finale ook wel heel strak
speelden. We hebben inmid
dels al heel wat podiumervaring
en dat klonk door in onze mu
ziek."
Backlash speelt komend week
einde op het festival Mosselrock
in Yerseke. Het vijftal speelt uit
sluitend eigen composities - het
merendeel in mid-tempo - die
gaan 'over alles wat mij bezig
houdt, irriteert of kwaad
maakt', zegt zanger Dennis, die
zich heeft gespecialiseerd in het
grunten, een zeer diepe en rau
we manier van zingen waarbij
vergeleken een punkzanger als
een koorknaapje klinkt. Een
van die dingen waarover Dennis
en zijn kompanen zich kwaad
maken is de verfoeide muziek
industrie, die naar hun mening
muzikaal nauwelijks iets voor
stelt. Tim: „Wij weigeren voor
gekauwde kuddemuziek te spe
len." Dennis: „Onze muziek
kent veel tempowisselingen, va
riaties en breaks. En toch klinkt
zeeland nazomer festival
27 aug t/m 8 sept (0118) 659 659