Moegabe zaait
verdeeldheid
Corrupte Elf-topman Sirven
nam het er zelf ook goed van
PZC 5
Colombiaanse
president roept
noodtoestand uit
Noodweer blijft Midden-Europa teisteren
Eilandbewoners doen
deur op slot na moord
Bom gevonden op Spaans strand
Zeven doden bij gevechten in Atjeh
Bosbranden in Frankrijk
Armeense enclave kiest Goekasian
Extremisten opgepakt in Kosovo
Oude Fransman gaat
officieel twee keer dood
President doet boeren ook handreiking
Piraten eisen
miljoen voor
olietanker
Korea's zonnig
het overleg in
dinsdag 13 augustus 2002
SANTA POLA - De politie heeft gisteren op het strand van de
Spaanse badplaats Santa Pola een bom gevonden. Het explo
sief zat in een rugzak en lag op enkele meters afstand van een
discotheek.
De rugzak lag in het zand begraven op een meter diepte, aldus
burgemeester Francisco Conejero. Er zat een bom in van vijf
kilo. Die is ontmanteld. De politie was al sinds vrijdag op
zoek, na een anoniem telefoontje van iemand die zei namens
de Baskische terreurgroep ETA te spreken. Zondag volgde
nog zo'n telefoontje. Het strand werd afgezet en appartemen
ten in de buurt ontruimd. AFP
JAKARTA - Bij gevechten in Atjeh zijn dit weekeinde zes ver
moedelijke rebellen en een politieagent om het leven geko
men. Dat heeft het Indonesische leger gisteren gemeld.
Zondag werden drie rebellen doodgeschoten bij een gevecht
in het oosten van Atjeh. De politie maakte daar jacht op op
standelingen die een politieagent hadden doodgeschoten. De
overige drie rebellen kwamen bij gevechten op verschillende
plaatsen in Atjeh om het leven. AP
PERPIGNAN - Door bosbranden in het zuiden van Frankrijk
hebben zo'n vijfhonderd kampeerders een andere camping
moeten opzoeken.
De branden woedden zondagavond en gisteren in een den
nenbos bij Perpignan en rond een camping in de buurt van
Montpellier. Een snelweg bij Perpignan werd vanwege de
rookontwikkeling bijna een uur lang afgesloten.
In de regio's Bouches-du-Rhone en Var zijn gebieden tot ver
boden terrein verklaard omdat het gevaar voor bosbranden te
hoog is. Ongeveer 500 brandweerlieden zijn ingezet om bran
den te bestrijden. AP
JEREVAN - De zittende president van de omstreden Armeen
se enclave Nagorno-Karabach in Azerbeidzjan, Arkadi
Goekasian, heeft de zondag gehouden verkiezingen gewon
nen, zo heeft de kiescommissie gisteren bekendgemaakt.
De internationale gemeenschap keerde zich tegen de verkie
zingen, omdat die een oplossing voor het conflict tussen Ar
menië en Azerbeidzjan over de enclave in de weg zouden
staan. Azerbeidzjan heeft fel geprotesteerd tegen de stembus
gang en deze veroordeeld als een 'grove schending van het in
ternationaal recht'.
Goekasian, die 88,4 procent van de stemmen kreeg en de ko
mende vijf jaar regeert, nam het op tegen drie andere kandi
daten. De opkomst onder de 87.000 stemgerechtigden lag op
bijna 75 procent. AP
PRISTINA - De Navo-vredesmacht KFOR heeft in Kosovo
drie gewapende extremisten opgepakt. Dat is gisteren meege
deeld. Donderdag werden negentien mensen gearresteerd.
KFOR maakt jacht op gewapende extremisten om hun activi
teiten langs de grens lam te leggen.
De arrestaties houden geen verband met de aanhouding zon
dag van Rustem Mustafa, een voormalig leider van het Koso
vo Bevrijdingsleger U£K. Er is niets meegedeeld over de
afkomst van de gearresteerden. In Kosovo wonen vooral etni
sche Albanezen. RTR
van onze redactie buitenland
BOGOTA - De nieuwe president
van Colombia, Alvaro Uribe,
heeft gisteren de noodtoestand
uitgeroepen. Aanleiding is de
golf van geweld na Uribes be
ëdiging woensdag. Zeker 115
mensen zijn sindsdien omgeko
men. De regering spreekt van
een 'golf van terreur'.
Het besluit kwam nadat Uribe
zijn regering in spoedzitting bij
een had laten komen. Volgens de
grondwet mag de president in
grijpen als de veiligheid en sta
biliteit van het land worden be
dreigd.
Alle ministers moeten de beslis
sing ondertekenen. Minister
Fernando Londono van Bin
nenlandse Zaken en Justitie
wilde niet aangeven welke
maatregelen er nu volgen, maar
zei wel dat er niet wordt getornd
aan de zekerheden die zijn vast
gelegd in de grondwet.
De noodtoestand duurt officieel
negentig dagen, maar het
staatshoofd mag die periode
nog twee keer verlengen. Uribe
stelde ook een 'noodbelasting'
in van 1,2 procent, te incasseren
bij de hogere inkomens en grote
bedrijven. De regering wil zo
780 miljoen dollar inzamelen
voor het versterken van het le
ger met twee nieuwe mobiele
elite-eenheden van 3000 man,
en 10.000 nieuwe agenten.
De burgeroorlog in het Zuid-
Amerikaanse land, tussen link
se rebellen, paramilitaire strij
ders en het leger, heeft sinds
1964 al zeker 200.000 levens ge
kost. Jaarlijks worden zo'n 3000
mensen ontvoerd.
Uribe beloofde bij zijn aanstel
ling hogere defensie-uitgaven
om illegale gewapende groepen
aan te pakken en weer rust en
orde in het land te brengen. Ook
de vroegere presidenten Cesar
Gaviria en Ernesto Samper rie
pen ooit de noodtoestand uit om
iets te doen aan het geweld en de
drugshandel. AFP/RTR
door Henk Glimmerveen
PARIJS - Op de grens van le
ven en dood - die uitdrukking
heeft in het Franse dorp Far-
gues-Saint-Hilaire sinds
kort een lugubere bijklank.
In het mortuarium van het
plaatselijke bejaardentehuis
bleek vijf uur lang een 68-ja-
rige man in een koelcel te
hebben gelegen terwijl hij
nog in leven was.
Een medewerker van de be
grafenisonderneming kreeg
afgelopen vrijdag de schrik
van zijn leven toen hij de kist
opende om het lichaam van
de overleden bejaarde gereed
te maken voor de begrafenis.
,,Ik sprong van schrik in de
lucht toen ik zag dat hij nog
ademde", verklaarde hij gis
teren. In allerijl werd de ten
onrechte dood verklaarde
man naar het universiteits
ziekenhuis van Bordeaux
overgebracht waar hij op de
intensive care-afdeling werd
opgenomen. Alle goede zor
gen ten spijt overleed hij
twee dagen later.
Er zal een officieel onderzoek
komen naar de doodsoor
zaak en naar de gang van za
ken in het bejaardentehuis.
De dode leed aan longkanker
en verkeerde volgens de me
dische staf van het tehuis in
een terminale fase. De aan
het tehuis verbonden arts
had de dood geconstateerd
nadat een verpleegster de
man roerloos in bed had aan
getroffen.
Oplossing
Bovendien zal er een admini
stratieve oplossing moeten
worden bedacht voor het be
staan van twee overlijdens
verklaringen voor een en de
zelfde persoon.
De 68-jarige blies zijn laatste
adem uit op het moment dat
hij al officieel was dood ver
klaard. GPD
van onze redactie buitenland
NORFOLK ISLAND - In de hoop de eerste
moord in 150 jaar op Norfolk Island op te los
sen, begon de Australische politie gisteren met
het nemen van de vingerafdrukken van alle
volwassenen van dit eilandje in de Stille Oce
aan.
De 29-jarige Janelle Patton, een hotel employ
ee, werd 31 maart doodgestoken en in plastic
gewikkeld aangetroffen bij een waterval. De
politie zegt verdachten op het oog te hebben,
maar pas na vingerafdrukken voldoende be
wijs te hebben om iemand te kunnen arreste
ren. Bewoners van het eiland, een vakantiepa
radijs met witte stranden, woeste natuur en
een interessante geschiedenis op zo'n 1600 ki
lometer ten oosten van Sydney, zijn geschokt
door de moord. Mensen doen nu 's avonds hun
deuren op slot en alleenstaanden trekken in bij
bekenden.
„Norfolk leek op Australië tien tot vijftien jaar
terug, je doet je huis en je auto niet op slot en
vrouwen voelen zich een stuk zekerder hier",
zei Brian Purss, die met andere eilanders in de
rij stond om zijn vingerafdruk te laten nemen.
Meer dan 1600 van de 2100 bewoners en zo'n
680 toeristen die ten tijde van de moord op het
eiland waren, zijn opgeroepen.
Het eiland van zo'n twintig vierkante kilome
ter werd in 1774 door de Britse kapitein James
Cook ontdekt. Tot 1855 was het een Austra
lisch gevangeniseiland. Daarna werd Norfolk
Island het domein van de nabestaanden van de
muiters van het Britse oorlogsschip Bounty en
hun Polynesische vrouwen.
Tegenwoordig stamt nog zo'n 35 procent van
de eilanders af van de nazaten van de muiters,
die op het eiland ook een eigen dialect introdu
ceerden: een mengeling van achttiende-eeuws
Engels en Polynesisch.
Sluiting
Sinds de sluiting van de gevangenis is er op het
eiland geen moord meer gepleegd. De politie
hoefde alleen uit te rukken om dronken chauf
feurs aan te houden of af en toe een joyrider op
te pakken.
De moord deed de stroom Australische en
Nieuw-Zeelandse toeristen naar het eiland af
nemen. Ondernemers klagen er steen en been.
„De mensen willen niet meer komen omdat ze
zich niet veilig voelen", aldus hoteleigenaar
Wayne Mitchell. „Maar in Australië en Nieuw-
Zeeland komen elke dag moorden voor." AP
door Eelco van der Linden
MACHEKE - President Moega
be van Zimbabwe heeft gisteren
geen einde gemaakt aan de on
zekerheid rond het lot van de
drieduizend blanke boeren die
vorige week vrijdag hun land
hadden moeten verlaten. Zijn
jaarlijkse speech ter nagedach
tenis van zijn overwinning als
guerrillaleider op het blanke
minderheidsregime in 1980, be
vatte zowel dreigementen als
handreikingen in de richting
van de blanke boeren.
Moegabe herhaalde dat deze
maand de herverdeling van
bouwland moet zijn afgerond en
dat niemand moet proberen het
proces te stoppen. „Wie op
nieuw oorlog wil, moet daar nog
eens goed over nadenken", al
dus de 78-jarige. Voor 'inhalige
boeren', die grote of meerdere
bedrijven willen bezitten, is vol
gens hem geen plaats in Zim
babwe. De handlangers van de
'gangster Tony Blair' kregen het
advies naar Groot-Brittannië te
vertrekken.
Maar voor 'oprechte en eerlijke
witte boeren die willen werken
als loyale burgers van dit land',
is er geen probleem. Moegabe
zei zelfs dat geen boer zonder
land hoeft te blijven. Vertaald
betekent dat: wie mij steunt en
niet de oppositiepartij MDC
helpt mag blijven.
„Moegabe is een specialist in
verdeel en heers", zegt Ben Fun-
nekotter, een Nederlandse boer
in Zimbabwe. „Hij is erin ge
slaagd de blanke boeren te ver
delen door sommigen met rust te
laten en anderen keihard aan te
pakken. De boeren vormen geen
blok meer, zijn onzeker en ge
desoriënteerd - ideaal om hen
nu een worst voor te houden."
Opvallend
Dat Moegabe gisteren het prin
cipe van 'één bedrijf voor één
boer' en het verkleinen van
MOGADISHU - Piraten hebben
voor de kust van Somalië een
olietanker gekaapt. De Somali
sche overvallers eisen voor het
schip 1 miljoen dollar (ruim 1
miljoen euro) losgeld. Dat heb
ben stamoudsten en medewer
kers van humanitaire organisa
ties gisteren bekendgemaakt.
Volgens het Internationaal Ma
ritiem Bureau (1MB) gaat het om
een Noord-Koreaans schip, de
Jenlil, dat leeg van Griekenland
op weg is naar India. Het schip
heeft een bemanning van zes
koppen, allen Georgiërs. Ze be
vinden zich allemaal nog aan
boord, aldus het 1MB.
Het schip is negen dagen gele
den al gekaapt. Het is voor an
ker gegaan voor de kust van
Puntland, een regio die zich in
1998 van Somalië heeft afge
scheiden. De ongeveer dertig
kapers zouden behoren tot de
stam van de Sibaq Roon, een
'sub-stam' van de belangrijke
Majerteen-clan die heerst in
Puntland.
De wateren voor Somalië zijn
volgens het 1MB zeer gevaarlijk.
Een kapitein die voor de kust
voor anker gaat, is er praktisch
zeker van dat hij bezoek van pi
raten krijgt. Somalische crimi
nelen hebben het afgelopen jaar
verscheidene schepen geënterd
en de reders forse bedragen af
geperst. In juli zijn 23 opvaren
den van een Griekse tanker na
twee weken vrijgelaten tegen
een losgeld van 400.000 dollar.
AFP/ANP
boerderijen heeft genoemd, is
hoe dan ook opvallend. Veel
boeren zijn murw en accepteren
maar al te graag dit al eerder ge
lanceerde compromis. Vooral
als het hen in staat stelt door te
gaan met boeren. Funnekotter
doet er niet dramatisch over: „Ik
zeg tegen mijn collega's: op 400
hectare kun je ook nog hele
mooie dingen doen."
Maar anderen, zoals de Neder
landse boer Piet Weller, zijn te
gen. „Je kimt teruggaan van
1000 hectare naar 400, maar je
moet maar afwachten welke 400
hectare je krijgt. Van mijn 1000
hectare is maar 400 geschikt
voor landbouw."
Weller ziet afstaan of verkleinen
als 'zand in de ogen strooien', en
wil maar één ding: financiële
compensatie. Hoewel beide Ne
derlanders actief zijn in een po
ging de Zimbabwaanse staat
voor een internationaal ge
rechtshof te slepen, geeft hun
verschil van inzicht aan dat
Moegabe's strategie werkt.
Regie
De vraag is verder wat de zoge
naamde oorlogsveteranen doen
als 'van boven af' een oplossing
wordt opgelegd. Degenen die al
land hebben gekregen, zullen
niet snel weer opstappen. Som
migen houden het erop dat loka
le potentaten kunnen doen wat
ze willen, maar anderen menen
dat er wel degelijk een strakke
regie is. GPD
Brandweerlieden in duikpakken lopen naar hun boot bij een overstroomd kruispunt in het Oostenrijkse Steyr. foto Leonhard Föger/RTR
van onze redactie buitenland
SALZBURG - Zware regenval
veroorzaakte gisteren opnieuw
grote problemen in Midden-Eu
ropa en eiste levens in Oosten
rijk, Duitsland en Tsjechië. In
Opper- en Neder-Oostenrijk
haalden helikopters mensen
van de daken van hun over
stroomde huizen.
De scheepvaart op de Donau
werd wegens de zeer hoge wa
terstand in heel Oostenrijk ver
boden. In Salzburg verdeelden
hulpverleners' zandzakken on
der de bevolking om te helpen
voorkomen dat de huizen vol
water stroomden. De stad is tot
rampgebied verklaard. Alle
bruggen in de stad zijn gesloten.
In de stad Hallein, ten zuiden
van Salzburg werd in een volge
lopen kelder het lijk van een
man gevonden. In Mariapfarr in
het zuiden van het land kwam
een brandweerman om het le
ven. Hij viel in een snelstromen-
de beek en werd door het water
meegesleurd.
Ook in Duitsland eiste het aan
houdende noodweer gisteren
twee levens. Een 30-jarige poli
tieagente kwam in Mecklen-
burg-Voor-Pommern om toen
haar auto bij hevige regenval
over de kop sloeg. Door een au
to-ongeluk op de A4 kwam een
man om en raakten negen men
sen gewond.
Op tal van plaatsen, zoals in het
Duitse district Traunstein (Bei
eren), is de noodtoestand afge
kondigd. De rivier Traun is op
veel plaatsen buiten de oevers
getreden. Talloze huizen zijn
ondergelopen. De snelweg A8
tussen Neukirchen en Bad Rei-
chenhall was afgesloten wegens
overstromingen.
Ook in de deelstaten Slees wijk-
Holstein, Bremen en Saksen on
dervond het verkeer veel hinder
van ondergelopen wegen. De
Saksische brandweer had han
denvol werk met het leegpom
pen van kelders en ondergrond
se garages. In Leipzig moest de
brandweer binnen drie uur 350
keer uitrukken. In het zuidwes
ten van Saksen regende het on
afgebroken. Vooral in het oosten
van Duitsland wordt de komen
de dagen nog veel meer regen
verwacht.
Evacuatie
In Tsjechië verdronk een man in
Midden-Bohemen in een rivier.
De overlast is het grootst in de
steden Ceske Budejovice, Cesky
Krumlov en Prachatice. Het le
ger helpt er met het evacueren
van bewoners.
Het water in de Moldau en de
Elbe steeg gisteren nog steeds.
Bruggen zijn ingestort en trei
nen kunnen niet rijden. De
hoofdstad Praag (1,2 miljoen in
woners) kampte met de ergste
overstromingen in honderd jaar
In het gebied van de Zwarte Zee
in Rusland worden nog twintig
mensen vermist. In die regio zijn
sinds donderdag 58 mensen om
gekomen door overstromingen
ANP/DPA/AFP
Het onderzoek van de Franse
magistraat legt een duizeling
wekkend ingewikkeld netwerk
bloot van financiële malversa
ties. Alle denkbare varianten
lijken te zijn gebruikt om het
eventuele onderzoekers zo
moeilijk mogelijk te maken de
herkomst te achterhalen van
bankrekeningen in de erkende
belastingparadijzen.
Een aanzienlijk deel van de Elf
fondsen heeft Sirven volgens
Van Ruymbeke besteed aan 'po
litieke corruptie', zowel in
Frankrijk als elders. In totaal
zou Sirven daaraan 49,5 miljoen
euro hebben uitgegeven. Het
geld was bestemd voor politieke
partijen en individuele politici.
Om eventuele sporen op voor
hand uit te wissen, werd het geld
voor het grootste deel in contan
ten uitgekeerd.
Bijna evenveel geld, 52 miljoen
euro volgens de onderzoeks
rechter, besteedde Sirven aan
'klassieke omkoping': bedrijven
en buitenlandse regeringen kre
gen geld in ruil voor gunstige
condities voor het olieconcern.
Dat gebeurde in Duitsland,
Spanje, Venezuela en vooral in
een reeks Afrikaanse staten.
Kasteel
Sirven dacht ook aan zichzelf;
17,6 miljoen besteedde hij privé
in de tijd dat hij bij Elf werkte.
Een kasteel in Touraine met de
bijbehorende drie hectare bos
en een rosarium, een villa op Ibi-
za. schilderijen, een complete
bibliotheek en juwelen voor zijn
echtgenote - ook voor de leve
rancier zelf kon het niet op.
Na zijn vertrek bij Elf stortte
Sirven nog eens 53 miljoen euro
uit de kas van de onderneming
op eigen rekeningen bij banken
in Liechtenstein, Monaco en
Lausanne. Hi] schafte er onder
meer onroerend goed mee aan in
het Verre Oosten, waarheen hij
was gevlucht vanwege een in
ternationaal arrestatiebevel.
Sirven werd in februari vorig
jaar in Manilla gearresteerd en
zit nu vast in de Parijse Santé-
gevangenis.
Dumas
Tot dusver is slechts één onder
deel van de Elf-affaire voor de
rechter gebracht: de omkoping
van oud-minister van Buiten
landse Zaken Roland Dumas.
Diens vriendin, Chistine De-
viers-Joncour, stond op de loon
lijst van Elf en moest de minister
gunstig stemmen voor de ver
koop van fregatten aan Taiwan.
De komende herfst dient deze
zaak in hoger beroep en Sirven
zal daarbij als getuige worden
opgeroepen. Het proces tegen
Sirven zelf begint niet eerder
dan voorjaar 2003. GPD
door Henk Glimmerveen
PARIJS - De van omkoping ver
dachte topman van het vroegere
Franse (staats-)olieconcern Elf,
Alfred Sirven, heeft ruim 172
miljoen euro uitgegeven om po
litieke partijen te financieren,
corrupte buitenlandse potenta
ten om te kopen en zichzelf te
verrijken.
Dat staat volgens het doorgaans
goed geïnformeerde weekblad
l'Express in het eindrapport van
onderzoeksrechter Renaud van
Ruymbeke. In het jongste num
mer van het weekblad zijn de
belangrijkste delen van het rap
port gepubliceerd. Het docu
ment zou dit voorjaar al door
Van Ruymbeke aan de advoca
ten van Sirven zijn verstrekt.
SEOUL - Leden van de Zuid-
Koreaanse delegatie (r) schud
den de hand van hun collega's
uit het Noorden (I) aan het begin
van het overleg in in de Zuid-
Koreaanse hoofdstad Seoul. Na
enkele uren werd gisteren het
overleg over verbeteren van de
wederzijdse betrekkingen op
geschort. Vandaag wordt verder
gepraat. Over de inhoud van het
overleg is niets meegedeeld.
Beide buurlanden hebben be
loofd om concrete oplossingen
te zoeken. De leider van de
Noord-Koreaanse delegatie,
Kim Ryung-sung vertelde ver
slaggevers dat er 'iets positiefs'
uit de besprekingen zal voort
komen.
foto Kim Jae-Hwan/EPA
