I
Ophef over misdaadcijfers
Ouders van Andrea Luten
nemen het op voor politie
PZC
Eis vijf jaar voor
doden dochter
Staatssecretaris Ross
is afschuifbeleid rond
voetbalgeweld beu
Aanpak criminaliteit berust mogelijk op oude informatie
Surinamers herdenken op eigen wijze bij Slavernijmonument
le" Biljet van
vijf euro
sslijt snel
SFOR-gebied Nederland verdubbelt
Bakfiets is goedkoper
Gezondheid Claus blijft broos
Mogelijke uitlevering familie Best
Stroom aangiften na dood katten
Goedkoper telefonisch reisadvies
Minder varkens naar destructor
dinsdag 13 augustus 2002
geval,
raden,
i de
voorj
tste-
is
er zon
blijft
Zelfdoding is
doodsoorzaak
nummer één
bij dertigers
DEN HAAG - Zelfdoding
is doodsoorzaak nummer
één onder dertigers. Bij de
twintigers komt zelfdo
ding op de tweede plaats,
na verkeersongevallen.
Het aantal mannen dat
zich van het leven berooft
is twee keer zo hoog als
onder vrouwen. Dit blijkt
uit gisteren gepubliceerde
cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek
(CBS) over het jaar 2000.
Het aantal zelfdodingen is
in 2000 overigens con
stant gebleven: 1500. Van
de ruim 140.000 personen
die dat jaar in Nederland
stierven, is dat ruim één
procent. Het aantal perso
nen dat zichzelf van het
leven berooft, is groter
dan het aantal verkeers
slachtoffers.
Het aantal zelfdodingen
onder twintigers en derti
gers vormt met 15 procent
een belangrijk deel van
het sterftecijfer in die
leeftijdsgroepen. Dit rela
tief hoge aantal wijt het
CBS aan het lage sterfte
cijfer door ziekten in deze
leeftijdsgroep.
Voor beide seksen is ver
hanging de meest ge
bruikte methode, bij de
mannen betreft het zelfs
de helft van het aantal
zelfdodingen. Andere veel
voorkomende methoden
zijn het innemen van me
dicijnen en/of alcohol,
voor de trein springen en
zelfverdrinking.
Vrouwen nemen twee keer
zo vaak een fatale portie
medicijnen in als mannen.
Ruim de helft van het aan
tal zelfdodingen gebeurt
m de woonomgeving. Bij
deze categorie kiest bijna
60 procent voor verhan
ging en bijna 20 procent
voor alcohol en/of medi
cijnen. Tien procent van
de zelfdodingen heeft
plaats op de spoorbaan. In
acht procent van alle ge
vallen vindt zelfmoord
plaats in zee, rivier of
plas. GPD
door Rudi Buis
DEN HAAG - De aanpak van de
criminaliteit is mogelijk geba
seerd op oude, verkeerde cijfers.
Justitie en politie gaan ervan uit
dat zestig procent van de mis
daad door 'veelplegers' wordt
gepleegd. Maar justitie beschikt
al enige tijd over gegevens die
erop wijzen dat dit cijfer lager
ligt.
De betreffende gegevens staan
in de Landelijke Criminaliteits
kaart 1999, een overzicht dat de
politie heeft gemaakt van aan
giften en verdachten. Het on
derzoek werd in februari van dit
jaar afgerond, maar is gisteren
pas naar buiten gekomen. Uit de
cijfers blijkt dat niet de veelple
gers, maar juist de vele nieuw
komers het grootste aandeel (39
procent) in de misdaad hebben.
Veelplegers zijn verantwoorde
lijk voor 'slechts' twintig pro
cent van de totale misdaad. Cij
fers van een jaar eerder gingen
uit van ruim zestig procent.
De nieuwkomers, mensen die
nog niet eerder door de politie
zijn opgepakt, waren volgens
dat oudere onderzoek verant
woordelijk voor negen procent
van de misdaad. Dat blijkt nu
bijna veertig procent.
Het beleid van de vorige minis
ter van Justitie, Korthals, is ge
baseerd op de eerste Landelijke
Criminaliteitskaart. In de nota
Criminaliteitsbeheersing van
medio vorig jaar staan alle idee-
en die justitie tot en met 2005
wil uitvoeren om de misdaad te
gen te gaan.
Een deel van de nota is gericht
op het aanpakken van de veel
plegers. omdat zij een belang
rijk aandeel zouden hebben in
de totale omvang van de crimi
naliteit. Op basis daarvan heeft
de regering miljoenen euro's be
schikbaar gesteld om de veel
plegers aan te pakken.
Hele loopbaan
Dat de cijfers uit het eerste on
derzoek onduidelijk zijn wordt
in de nieuwe Criminaliteits
kaart ruiterlijk toegegeven. De
onderzoekers hebben de eerste
keer niet alleen de processen-
verbaal van het te bestuderen
jaar (1998) opgeteld, maar alle
criminele activiteiten 'uit de
loopbaan' van de veelplegers.
Dus ook criminele acties van
soms al tientallen jaren geleden.
En dat zegt weer weinig over het
huidige aandeel van de veelple
gers, valt in de nieuwe Crimina
liteitskaart te lezen. Overigens
stellen de onderzoekers ook dat
de kaart van 1998 nog maar een
'tussenproduct' is.
Justitie snapt de ophef niet. De
veelplegers hebben nog altijd
een onevenredig aandeel in de
misdaadcijfers, stelt woord
voerder W. Stevens. „We hebben
in de nota de oude cijfers ge
bruikt, maar daarbij ook keurig
aangegeven dat het de cijfers
betreft over de hele criminele
carrière van de veelplegers."
Justitie zegt dat het geld voor de
misdaadbestrijding 'absoluut
niet' naar de verkeerde post is
gegaan.
De Raad van Hoofdcommissa
rissen en het College van procu
reurs-generaal, de top van het
OM, houden eveneens overeind
dat veelplegers verantwoorde
lijk zijn voor meer dan de helft
van de misdaad.Het verschil in
cijfers is wetenschappelijk ge
zien misschien juist, maar de
praktijk ligt volgens ons an
ders", zegt C. den Bakker,
woordvoerder van de Raad.
„Stel dat wij een junk in een jaar
tijd vijf keer oppakken, dan
komt hij vijf maal voor in de
Landelijke Criminaliteitskaart.
Maar tegelijkertijd weten wij
dat hij waarschijnlijk meer mis
drijven heeft begaan om zijn da
gelijkse portie te scoren." GPD
19'
AMSTERDAM - Het biljet van
^vijf euro slijt sneller dan het ou-
12ode tienguldenbiljet. De overige
122eurobiljetten lijken vooralsnog
205 wat schoner en slijtvaster te zijn
11t"dan de Nederlandse guldenbil
jetten van weleer.
j^Van alle biljetten die De Neder-
1gjlandsche Bank (DNB) in juli ter
165jcontrole kreeg aangeboden,
pjwerd 3,6 procent afgekeurd en
095 uit de roulatie genomen. „Dat is
I2ieen laag percentage, maar we
12* zijn ook nog bezig met een rede-
20l"lijk schone voorraad", zegt een
1 ^woordvoerder van DNB. Naar
(verwachting worden aan het
Ijeinde van het j aar 55 a 6 procent
'van alle biljetten afgekeurd.
141 Het afgelopen weekeinde werd
bekend dat eurobiljetten veel
sneller slijten dan de oude Duit
se marken, De levensduur is 40
procent korter, omdat de euro's
'sneller scheuren, verkreukelen
en vervuilen.
'Bij DNB worden dagelijks zes a
zeven miljoen biljetten door
grote machines gecontroleerd.
In het afgelopen decennium
keurde de centrale bank jaar
lijks 7,5 procent van het Neder
landse papiergeld af. GPD
Enkele honderden Surinamers hebben een stille tocht gehouden naar het Slavernijmonument in in Amsterdam.
van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - Enkele hon
derden Surinamers hebben gis
teren een stille tocht gehouden
naar het Slavernijmonument in
het Oosterpark in Amsterdam.
Ter plaatse zongen vrouwen, ge
kleed in zwarte en witte rouw
kleding liederen en strooiden
bloemen op het monument. Met
gebeden herdachten de aanwe
zigen hun voorouders, omgeko
men tijdens de slavernij.
De onthulling van het monu
ment op 1 juli zorgde voor veel
onvrede onder de Amsterdamse
Surinamers. De onthulling was
alleen toegankelijk voor geno
digden. De vele belangstellen
den werden toen op afstand ge
houden. Sommigen van hen
probeerden door de hekken
heen te breken. Beveiligingsme
dewerkers en politie hadden
grote moeite de orde te handha
ven. Van de ceremonie was niets
te zien. De hekken waren met
zwart plastic afgeplakt. De Su
rinaamse organisatie Soso Lobi
besloot een stille tocht te hou
den naar het monument om zo
een waardige afsluiting te vor
men na het rumoer dat bij de
onthulling ontstond.
Dominee C. Lindner van de
Evangelische broedergemeen
schap uit Amsterdam Zuidoost
stond stil bij driehonderd jaar
slavernij en de daaropvolgende
139 jaar vrijheid. Op 1 juli 1863
schafte de Nederlandse rege
ring de slavernij af. „Al die jaren
vechten wij voor gelijkheid en
erkenning. Slavernij is iets on
grijpbaar, alsof het er nooit was.
foto Juan Vrijdag/ANP
En toch zijn de kinderen van de
kinderen er door gevormd", zei
hij tijdens de plechtigheid bij
Let monument. ANP
van onze redactie binnenland nieuw verdeeld. „Met minder mensen hou je het
zelfde grondgebied in de gaten. De aanwezige
landen krijgen elk een groter deel van koek", al
dus een defensiewoord voerder. Nederland blijft
vertegenwoordigd met een eenheid van batal
jonsgrootte: zo'n 1150 mensen.
De internationale vredesmacht kan verder in
krimpen omdat de naleving van het vredesak
koord goed verloopt. SFOR begon in 1996 met
42.000 militairen. Behalve voorkomen dat de be
volkingsgroepen de onderlinge vijandelijkheden
weer hei-vatten, verleent SFOR onder meer steun
aan vluchtelingen en ontheemden. GPD
DEN HAAG - Het gebied in zuidwest-Bosnië
waar Nederlandse SFOR-militairen toezien op
handhaving van de vrede, wordt bijna twee keer
zo groot. Nederland krijgt vanaf donderdag ook
een groot deel onder zijn hoede van de Canadese
sector. Nu beslaat het 'Nederlandse SFOR-deel'
nog 214 vierkante kilometer.
De reden voor de commando-overdracht is de ver
minden ng van de totale vredesmacht SFOR (sta
bilisation force) in Bosnië van 18.000 naar 12.000
militairen. Daarom wordt het gehele gebied op-
van onze redactie binnenland
ASSEN - Op de derde dag van
de rechtszaak tegen de verdach
te van de moord op de 15-jarige
Andrea Luten zijn onder andere
de ouders van het slachtoffer als
getuige gehoord. Zij namen het
daarbij op voor de recherche.
Drie van de elf opgeroepen ge
tuigen kwamen gisteren niet op
dagen, onder wie een vrijdag ge
trouwde man die verklaarde dat
hij wel wat anders te doen had.
jVoor de rechtbank in Assen
worden sinds vorige week
nïnaandag tal van getuigen on
dervraagd, die zijn opgeroepen
door zowel officier van justitie
m Wolters als advocaat A.
Moszkowicz.
jDe ouders van Andrea, die op 10
mei 1993 in de bossen bij Gijs-
selte werd vermoord, werden in
tegenstelling tot de andere ge
tuigen achter gesloten deuren
gehoord. Na afloop liet de moe
der weten dat ze door Moszko
wicz vooral werden onder
vraagd over de relatie tussen de
familie en de politie. De moeder
vermoedt dat de advocaat het
onderzoek naar de moord on
deruit wil halen, maar volgens
haar is daar geen reden toe. Zo
wel het eerste rechercheteam als
het in 1999 geformeerde cold
case team' heeft volgens haar
goed werk geleverd, ondanks
'enkele kleine foutjes die ieder
een wel eens maakt'.
Behalve de ouders van Andrea
werden gisteren de kroongetui
ge en zijn vader opnieuw opge
roepen. Van de drie overige ge
tuigen die gisteren verschenen,
liet een man uit Hoogeveen we
ten dat hij in de loop der jaren is
gaan twijfelen of de jongen die
hij op de dag van de moord zag,
wel een bril had gedragen. Ook
het haar stond hem nu anders
voor de geest. Kort na de moord
werkte de man mee aan de com
positietekening van een jongen
met een bril en stekelhaar.
Psychiater
De 27-jarige verdachte kwam
zelf gisteren ook even aan het
woord. Officier van justitie Wol
ters diende een verzoek in om de
man naar het Pieter Baan Cen
trum (PBC te sturen, omdat een
psycholoog en een psychiater
verschillende adviezen hadden
gegeven overeen mogelijke per
soonlijkheidsstoornis.
Daarop nam de verdachte zelf
het woord: „We zitten hier alle
maal omdat een meisje is ver
moord, maar ik heb daar niets
mee te maken. Ik heb mijn ei
genaardigheden, maar als er
stukken worden uitgehaald,
kan iedereen wel naar het
PBC De verdachte noemde
een PBC-onderzoek stigmatise
rend en kondigde aan er n iet aan
mee te zullen werken. Het ver
zoek werd overigens afgewezen,
maar het is mogelijk dat de
rechtbank in een later stadium
alsnog zo'n onderzoek gelast.
Inmiddels hebben drie vrouwen
aangifte gedaan tegen de ver
dachte. Nadat twee ex-vrien-
dinnen van de man de politie
hadden gemeld dat hij hen naar
de keel had gegrepen, meldde
een derde vrouw dat zij door
hem zou zijn bedreigd.
Donderdagen eventueel vrijdag
worden zeven getuigen gehoord
en worden de feiten met de ver
dachte doorgenomen. Maandag
wordt ingeruimd voor het re
quisitoir en het pleidooi van de
advocaat. ANP
LEEUWARDEN - De taxi werd te duur, dus worden de kinde
ren van drie scholen in Leeuwarden voortaan met de bakfiets
naar de buitenschoolse opvang Kabaalstraat gebracht. De
gele bakfiets is gistermiddag na schooltijd officieel in gebruik
genomen. Er kunnen op de beide bankjes vier kinderen
plaatsnemen. Bij slecht weer kan er een huifje omhoog, zodat
ze droog zitten. Het vervoermiddel is in principe geschikt
voor kinderen tot en met een jaar of acht. Oudere kinderen
kunnen op de bakfiets leren fietsen. De bakfiets is voorzien
van versnellingen en is uiterst wendbaar. Als de twee maan
den durende proef slaagt, dan willen de Stichting Kinderop
vang Leeuwarden en Stichting VervoersBalans Noord-Ne
derland de bakfietsen van Deense makelij op grotere schaal
inzetten. foto Jacob van Essen/ANP
DEN HAAG - De gezondheidssituatie van prins Claus blijft
'broos en kwetsbaar', aldus de Rijksvoorlichtingsdienst gis
teren, „De prins heeft de operatie van afgelopen vrijdag goed
doorstaanmaar er is in zijn situatie geen wezenlijke verande
ring opgetreden."
Prins Claus kreeg eind vorige week in het Academisch Me
disch Centrum in Amsterdam een pacemaker geïmplanteerd
om een einde te maken aan hartritmestoornissen. ANP
BEST - Minister Donner van Justitie beslist binnen enkele
weken over de uitlevering van zeven inwoners van het Bra
bantse Best aan de Verenigde Staten. De autoriteiten daar
verzochten om uitlevering omdat de groep, allen familiele
den, in de VS een grote serie winkeldiefstallen zou hebben ge
pleegd.
Dat heeft een woordvoerder van justitie in Den Bosch gister
middag bevestigd. Opa, oma, vier kinderen en een stiefzoon
zouden tot een bende behoren. De familie woont sinds twee
jaar in Best. ANP
GOUDA - Het doodbijten van drie katten door twee honden
afgelopen zondag in de Goudse wijk Goverwelle heeft bij de
politie en dierenambulance al geleid tot veertig aangiften van
vermissing en mishandeling van huisdieren. De politie en de
hulpdienst sluiten meer aangiften niet uit, zo maakten ze gis
teren duidelijk.
Getuigen zagen zondag twee honden, een Jack Russell en een
bouvier, drie katten achterna zitten en grijpen. De drie katten
werden even later doodgebeten aangetroffen op straatDe po
litie nam de honden in beslag. De eigenaar, een 40-jarige Gou
wenaar, krijgt een proces-verbaal omdat ze niet aangelijnd
waren. Als blijkt dat de dieren meer op hun geweten hebben,
dan zullen ze mogelijk worden afgemaakt. ANP
DEN HAAG - Reizigers met het openbaar vervoer kunnen
sinds gisteren een goedkoper reisadvies van treinstation naar
treinstation krijgen via het nieuwe telefoonnummer 0900-
1475. Dit nummer kost vijfendertig eurocent per minuut. Dat
is vijftien eurocent goedkoper dan het deur-tot-deur-reisad-
vies via 0900-9292.
Het nieuwe nummer verstrekt ook informatie over grote
stremmingen bij bus, trein, tram, metro en veerboot. De servi
ce is vooral bestemd voor reizigers die al onderweg zijn en met
hun mobieltje een snel overzicht willen hebben. GPD
ZOETERMEER - Het Productschap Vee en Vlees (PVE) zal
hooguit zo'n 20.000 varkens opkopen die zwaar vervuild
MPA-voer hebben gegeten. Van de 29 bedrijven die zich aan
vankelijk hadden aangemeld zijn er vijftien afgevallen. Dat
blijkt uit een overzicht van het PVE.
Van de veertien bedrijven die nog in de molen zitten, hebben
vijf een contra-expertise laten doen. Het is niet bekend wan
neer daar uitslag van komt. Aanvankelijk leek het er op dat
zo'n 50.000 varkens gedood en naar de destructor zouden
moeten. Dat zijn er nu flink wat minder, omdat de eigenaars
van twaalf bedrijven hun aanvraag introkken.
Op drie andere bedrijven bleken de varkens bij nader inzien
niet besmet te zijn. AJVP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Staatssecretaris
Ross van Sport wil dat voetbal
clubs, gemeentebesturen en po
litie nauwer samenwerken bij
het tegengaan van voetbalvan
dalisme. Er moet een einde ko
men aan het afschuiven van ver
antwoordelijkheden.
Ross reageerde met haar opmer
kingen op de eerste ongeregeld
heden in het nieuwe voetbalsei
zoen, onder meer afgelopen
zondag tijdens de wedstrijd
Ajax-PSV. De CDA-bewinds-
vrouwe wil begin september
met alle betrokken partijen om
de tafel gaan zitten. Een van de
zaken die zij uitgezocht wil zien
is of het zinvol is de wet zo te
wijzigen dat een meldingsplicht
op het politiebureau te koppe
len is aan een stadionverbod.
Supporters van PSV verhinder
den zondag dat de bus met de
spelers en het bestuur van de
Eindhovense club op tijd kon
afreizen naar Amsterdam voor
het duel om de Johan Cruyff
Schaal tegen Ajax. De wedstrijd
begon vij f kwartier later dan ge
pland.
Volgens Ross kan het niet zo zijn
dat een kleine groep het maar
voortdurend blijft verpesten
voor het grote voetbalminnende
publiek. In het Verenigd Ko
ninkrijk is volgens haar al veel
bereikt Dan moet het ook in Ne
derland kunnen.
Dat vergt een gezamenlijke in
spanning van de clubs, de ge
meenten en de rijksoverheid, al
dus de staatssecretaris. Tijdens
de bijeenkomst van volgende
maand wil zij een inventarisatie
van de bestaande regels en wil
zij nagaan in hoeverre deze re
gels ook worden gehandhaafd.
De indruk bestaat dat partijen
de verantwoordelijkheid voor
de handhaving van zich af
schuiven en steeds naar de an
der wijzen, aldus de woordvoer
der van Ross gisteren.
Verder wil zij met de betrokke
nen, waaronder ook de ministe
ries van Justitie en Binnenland
se Zaken, praten over andere
mogelijkheden om het voetbal
vandalisme op korte termijn
aan te pakken. Meldingsplicht
is een optie, maar vergt een
wetswijziging en kost daarom
tijd. ANP
pagina 4: commentaar
door Rennie Rijpma
AMSTERDAM - Voor de recht
bank in Amsterdam is gisteren
vijf jaar gevangenisstraf geëist
tegen een 43-jarige vrouw uit de
hoofdstad. Zij doodde op 21 fe
bruari tijdens een ruzie met
haar man haar 17-jarige doch
ter. die tussenbeide kwam.
Het was nooit haar bedoeling
geweest haar dochter dood te
steken, ze had haar niet eens ge
zien, verklaarde de verdachte.
Ze zou haar ogen hebben geslo
ten en haar gezicht afgewend
toen ze met een vleesmes in de
richting van de handen van haar
man stak, die haar belaagde met
de voet van een lamp. Ze raakte
echter haar dochter en stak haar
in het hart. Het meisje overleed
kort daarna.
Ook de 60-jarige echtgenoot
van de verdachte werd geraakt,
in ieder geval in zijn bovenbeen
en mogelijk in zijn buik en nek,
maar dit laatste ontkent de
vrouw. De officier van justitie
zag er poging tot doodslag in
Het doden van haar dochter
noemt de officier doodslag.
Hoewel ook de officier ervan
uitgaat dat de vrouw haar doch
ter nooit heeft willen doden,
heeft zij volgens haar het risico
aanvaard dat dit zou gebeuren.
De man met ze in februari ruzie
maakte was haar derde echtge
noot Haar eerdere echtgenoten
had ze niet zelf mogen uitkie
zen. Haar familie drong de man
nen aan haar op en de huwelij
ken bleken geen succes. Voor
haar derde man koos ze zelf.
Niet uit liefde, maar omdat hij
voor haar en haar twee dochters
zorgde. Dit ging overigens vaak
met harde hand.
De rechtbank doet 26 augustus
uitspraak. ANP
