Geslagen leraar klaagt zijn nood
Werken met sofi-nummer van dode
PZC
Ruime helft docentenkorps vorig jaar geconfronteerd met geweld
Hoop op toenadering
Noord-Korea groeit
2 augustus1952
Stad Jenin is
symbool van
strijd Israël
tegen terreur
Privacy-regels belemmeren achterhalen identiteit sjoemelaars
vrijdag 2 augustus 2002
Docente Elzeline Bergisch wordt op een Utrechts terras door
een 14-jarige leerling uit haar stoel getrapt. Schoolleider Ger
Huisman wordt in zijn school buiten leesten geslagen en be
landt met steekwonden in het ziekenhuis. Docent Karei Ver
beek en zijn gezin worden wekenlang door de vader van een
leerling met de dood bedreigd. Ruim de helft van de Neder
landse docenten in het vervolgonderwijs heeft vorig jaar te
maken gehad met enige vorm van geweld, zo blijkt uit onder
zoek van de KPC-groep uit Den Bosch, een adviesbureau dat
zich bezig houdt met ontwikkelingen in het onderwijs.
door Helma van den Berg
Hoe schokkend ook, in de
onderwijswereld wordt
daar liever over gezwegen. Do
centen zwijgen vaak uit
schaamte. Scholen uit angst om
leerlingen te verliezen. Met als
gevolg dat leraren/slachtoffers
niet of onvoldoende geholpen
worden, ziek thuis belanden en
het onderwijs vaak de rug toe
keren.
Reden voor psycholoog Huub
Buijssen en verpleegkundige/
docent Mathilde Bos om het ta
boe te doorbreken. Zij schreven
het boekje 'Lesje geleerd? In
dringende ervaringsverhalen
van leraren'. Samen met zes le
raren, zelf slachtoffer van ge
weld, die voor het eerst de pro
blemen uit de doeken doen.
Gekneusde ribben
Een voorbeeld tijdens een feest
van een scholengemeenschap in
het westen van het land: docent
Vincent de Jong heeft bij de in
gang de handen vol aan een
groep van dertig Marokkanen
die illegaal naar binnen willen.
In de zaal ontketent een vierde
jaars scholier een vechtpartij.
Wanneer De Jong de tiener
staande houdt, neemt deze
wijdbeens een gevechtshouding
aan en herhaalt schreeuwend
'Kom maar op. vieze, vuile kan
kerjood..' De Jong: ,Mijn han
den trillen, ik sta stijf van de
adrenaline. Die jongen is tot al
les in staat, bedenk ik me. Ei
genlijk zou de politie er bij moe
ten komen, maar die kan ik niet
bellen nu die groep jongens voor
de deur staat. Dan slaat de vlam
zeker in de pan. Er is geen rede
lijk gesprek te voeren." Het liep
uiteindelijk 'goed' af. De vecht
partij met de scholier kostte De
Jong twee gekneusde ribben.
Met grafisch docent P.van der
Zon loopt het slechter af. Een
door hem geschorste leerling en
diens oudere broer bezorgen
hem op school zoveel verwon
dingen dat nadien in het zieken
huis voor zijn leven wordt ge
vreesd: ,,Ik krijg klappen op
mijn rug en val op de grond. Ik
krabbel zo snel mogelijk over
eind, krijg dan weer klappen. Ik
zie dat de broer een beeld
scherm pakt en naar mi] toe wil
gooien. Het scherm zit aan een
ketting. Dat is mijn redding."
Van der Zon zakt bewusteloos in
elkaar.
De broers trappen net zolang tot
andere leerkrachten ingrijpen.
Het duurt twee maanden voor
dat Van der Zon lichamelijk
enigszins is hersteld. Nog eens
vijf maanden eer hij antwoord
kan geven op zijn vraag 'door
gaan in het onderwijs of stop
pen?'
De ervaringen van de leerkrach
ten lopen uiteen. Maar de gees
telijke knauw nadien blijkt voor
iedereen gelijk. Van der Zon be
sluit om in het onderwijs te blij
ven, maar is voortaan minder
ontspannen: „Ik merk dat ik
schrik, wanneer ik een groepje
buitenlandse jongens zie. Ze
hebben waarschijnlijk geen
kwaad in de zin, maar ik loop
liever een blokje om." De Jong
zegt bij terugkomst in de klas:
„Ik wil jullie allemaal kunnen
zien, er mag niemand achter me
staan. Ik vertrouw jullie niet
meer." Om dan in tranen uit te
barsten.
De slachtoffers hebben een gro
te behoefte om hun verhaal aan
collega's en de schoolleiding te
vertellen. Maar de spreekwoor
delijke arm om de schouders
blijft bij menigeen uit. Bij Eva
de Witte, belaagd met fysiek en
psychisch geweld, wordt de si
tuatie zelfs doodgezwegen: „Ik
kan er met niemand over praten
Iedereen op school negeert de si
tuatie. Iedereen doet alsof ze al
les in de hand hebben."
Rugdekking
Vincent de Jong moet bij zijn
rector 'rugdekking' afdwingen
door bij de politie aangifte te
doen en met een gepeperde ad-
vocatenrekening te dreigen. De
belagers van Van der Zon krij
gen cel- en taakstraffen, maar
zijn geschorste leerling mag wel
op school terugkomen. Van der
Zon: „Weliswaar op een andere
locatie, maar toch. Ik vind dat
onverteerbaar."
Hoe belangrijk de opvang voor
deze leerkrachten is, zet psy
choloog Buijssen, gespeciali
seerd in trauma-opvang in de
zorg en het onderwijs, in ver
schillende hoofdstukken helder
uiteen. Daarbij geeft hij tal van
tips voor zelfhulp, collegiale op
vang, lotgenotencontact en na
zorg binnen en buiten de school
muren. Preventie met politie
tussen de schoolbanken en 'om
gaan met agressie' komen even
eens aan de orde.
De vraag dringt zich op waarom
scholen het zover laten komen.
Daarop geeft Walter Dresscher,
voorzitter Algemene Onder
wijsbond, in 'Lesje geleerd' ant
woord; „In deze tijd van privati
sering en vrije markt hebben
scholen een moeilijke positie.
Ouders en leerlingen zijn ko
ning-klant. Uit angst voor leeg
loop zwijgen scholen te vaak
waar zij moeten spreken. De
goede naam van de school gaat
vaak voor een adequate hulp en
begeleiding van de leraren/
slachtoffers."
Dresscher pleit voor meer open
heid, voor meer aandacht voor
de belaagde leerkrachten:
„Vanuit allerlei invalshoeken
zijn over onderwijs en opvoe
dingsproblemen van moeilijke
jongeren bibliotheken vol ge
schreven. Dat degenen die het
werk uitvoeren ook zelf tussen
de wielen kunnen komt, wordt
maar al te vaak vergeten." GPD
Lesje geleerdIndringende erva
ringsverhalen van leraren, een gids
nazorg agressie-incidenten, door
Huub Buijssen en Mathilde Bos, uit
gave van Elsevier bedrijfsinforma
tie bv, Den Haag, ISBN 90-5749-
963-0, prijs 25 euro.
door Gert-Jan Broere
Noord-Korea komt in be
weging. In een tijdsbe
stek van nog geen week heeft
Pyongyang het ene hoopge
vende signaal na het andere
afgegeven. Die leidden in de
marge van de Asean-top in
Brunei tot een kwartier du
rende ontmoeting tussen de
Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Powell
en diens Noord-Koreaanse
collega Paek Nam Sun.
Het was het eerste contact op
ministerieel niveau tussen
beide landen sinds de ambts
aanvaarding van de Ameri
kaanse president Bush. De
opmerkelijke ommekeer
kwam op gang met een brie
fing voor buitenlandse di
plomaten in Pyongyang over
de economische wijzigingen
die per 1 juli van kracht zijn
in 's werelds meest gesloten
staat. Salarissen zijn ver
hoogd en de prijzen van rijst
en koren zijn meer aangepast
aan de markt. Het distribu
tiesysteem voor basisgoede
ren zou zijn afgeschaft.
Het is de bedoeling dat het
communistische regime zich
langzamerhand uit de econo
mie terugtrekt, zonder zijn
grip op het land te verliezen.
Het gaat slechts om een aan
passing van de centraal ge
leide economie, zo werd de
diplomaten verzekerd. Het
kapitalisme wordt zeker niet
omarmd. Noord-Korea
wordt door de failliete eco
nomie wel gedwongen in te
grijpen. Op het platteland
zijn de afgelopen jaren mo
gelijk miljoenen mensen ge
storven van de honger.
Het tweede signaal betrof
excuses aan Seoul voor het
treffen tussen schepen van
noord en zuid, nadat een
Noord-Koreaanse boot zich
begaf in de zuidelijke territo
riale wateren. Bij het gevecht
kwamen drie weken geleden
twee Zuid-Koreaanse mari
niers om.
Tenslotte mocht de Russische
minister van Buitenlandse
Zaken Ivanov zijn pendeldi
plomatie tussen Seoul en Py
ongyang bekronen met de
mededeling dat Noord-Ko
rea bereid is te praten met de
VS en Zuid-Korea 'zonder
voorwaarden vooraf'. Tot nu
toe koppelde het regime van
Kim Jong II beraad met Was
hington aan het vertrek van
de 37.000 Amerikanen aan
de zuidelijke kant van de
37 ste breedtegraad.
Paek zat in Brunei ook rond
de tafel met zijn Japanse col
lega Kawaguchi. Ze spraken
af de besprekingen om een
formele relatie tussen beide
landen tot stand te brengen
weer aan te zwengelen. Bo
vendien lijkt er toch ruimte
voor het verzoeningsproces
van de Zuid-Koreaanse pre
sident Kim Dae-jung, ook al
verdwijnt hij later dit jaar
van het politieke toneel. Se
oul ging begin deze week in
op een handreiking van Py
ongyang om ambtenaren van
beide kanten weer bij elkaar
te brengen.
De economische veranderin
gen die zijn aangekondigd
kunnen volgens analisten
even ingrijpend zijn als het
opengooien van China aan
het eind van de jaren zeven
tig. Maar het Westen heeft
zich al te vaak stukgebeten
op de nukken van Kim Jong II
en zijn generaals.
Kwaad
Washington ziet Noord-Ko
rea als een wezenlijk onder
deel van de 'As van het
Kwaad' en Bush heeft ver
kondigd dat alleen een ver
trek van Kim en consorten
die kwalificatie kan veran
deren. Misschien dat Bush
met minder genoegen neemt
en Kim laat zitten, al is het
alleen maar om zich meer op
Irak te kunnen concentreren.
Bovendien wil hij geen oor
log riskeren met Noord-Ko
rea's belangrijkste bondge
noot China. Maar het einde
van het Noord-Koreaanse
raketprogramma en de ver
spreiding van de rakettech
nologie zal hoe dan ook inzet
zijn van besprekingen met
Kim. Daar veranderen hand
reikingen van Pyongyang
niets aan. GPD
Nederland telt tiendui
zenden werknemers die
op andermans sofi-num-
mer aan de slag zijn. Soms
werken honderden illega
len op één nummer.
SCARBOROUGH-WEEK -
Vlissingen maakt zich op voor
de derde Scarborough-week,
een evenement waarbij 75 at
leten uit de Engelse plaats
Zeeland bezoeken voor tal van
sportieve krachtmetingen.
KASHMIR - India en Pakistan
hebben toegestemd in een con
ferentie in Geneve. Daar zal
gesproken worden over de de-
militarisatic van het omstre
den gebied Kashmir.
VERGIFTIGD - Onachtzaam
heid heeft een Goese boer twee
van zijn melkkoeien gekost.
De beesten hadden zich tegoed
gedaan aan de restanten van
bestrijdingsmiddelen voor
groente en fruit. Deze lagen in
een gebied waar de koeien
graasden, maar de knechten
hadden verzuimd het gif af te
dekken met aarde.
POES - Een onverschrokken
poes is gisteren de kooi van de
oude Artis-leeuw Sheik bin
nengestapt. Het diertje was
rustig in het zand gaan zitten
om haar toilet te verzorgen,
zonder de koning van de j ungle
ook maar een blik waardig te
keuren. Toen die zich verhief
en poolshoogte kwam nemen,
zetje het poesje pas een hoge
rug op. De leeuw schudde zijn
kop eens en liet het er bij.
Internet: www.pZC nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail web@pzc.nl
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D. Bosschee (adjunct)
A L Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)470102
E-mail redactie@pzc nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel (0118)484000
Fax. (0118) 470102
E-mail redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel (0113) 273000
Fax (0113)273030
E-mail redgoes@pzc nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645741
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114)372776
Fax (0114)372771
E-mail- redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel (0111)454647
Fax (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17 00 uur
Zierikzee. Goes en Hulst
8 30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomen m een bestand dat wordt gebruikt voor onze
(abonnementen Jadmmistratie en om u te (laten) mtormeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ot door ons zorgvuldig geselecteerde
derden Als u op deze intormatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftetijk melden bij PZCafdeling
e. Postbus 18.4380 AA Vlissingen.
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12.00 uur
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag tijdens kantooruren
zondag van 16 00 tot 18 00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van 1,-)
per maand 19,25
per kwartaal 52,--
per jaar 198,--
Voor toezending per post geldt
een toeslag
E-mail: abo@pzc nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag: 1,~
zaterdag€ 1,50
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMR047 70 65 597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd
Voor gewone advertenties:
Tel: (0118) 484240
Fax (0118)470100
Voor kleintjes Tel (0118) 484321
Fax (0118)484370
Behoort tot LUGQERGr
De stad Jenin op de Westelij
ke Jordaanoever is het re
centste symbool van de strijd
van het Israëlische leger tegen
de Palestijnse terreur. De ver
nietiging van het Palestijnse
vluchtelingenkamp werd ook de
inzet van een propaganda-oor-
log.
De Israëlische actie in april
kostte 52 Palestijnen het leven,
concludeert VN-secretaris-ge-
neraal Kofi Annan in gisteren
verschenen rapport. Voor een
dodental van rond de 500 dat
de Palestijnen hebben ge
noemd, is volgens Annan geen
bewijs.
Israël begon op 29 maart een
offensief op de Westelijke Jor
daanoever als reactie op een
reeks zelfmoordaanslagen. Het
leger trok op 3 april Jenin
binnen, volgens Israël een bol
werk van zelfmoordterroristen.
Na een hevige strijd met Pales
tijnse strijders bleek het plaat
selijke vluchtelingenkamp met
14.000 inwoners verwoest te
zijn.
Al snel kwam de kritiek los op
het geweld en de aanvankelijke
weigering van Israël om hulp
verleners tot Jenin toe te laten.
De VN-hulporganisatie voor
Palestijnse vluchtelingen UNR-
WA telde bij een eerste schatting
150 tot 200 doden. Zeker 4000
Palestijnen zouden dakloos ge
worden zijn. De VN bepleitte
een onderzoek naar vermeende
schendingen van de mensen
rechten. Annan zag daar begin
mei vanaf, omdat Israël voor
waarden stelde die voor de VN
onaanvaardbaar waren.
Al snel kwamen de eerste,
beperkte onderzoeken door
mensenrechten- en ontwikke
lingsorganisaties die de Pales
tijnse schattingen van het
dodental relativeerden. Human
Rights Watch kwam in mei
tot 52 doden, onder wie 22 bur
gers. Bewijzen voor een bloed
bad vonden de onderzoekers
niet.
Ook twee forensische deskundi
gen uit Nederland die in op
dracht van de ontwikkelingsor
ganisatie Cordaid onderzoek
deden, vonden geen aanwijzin
gen voor een bloedbad. Wel von
den zij dat Israël de mensen
rechten had geschonden door de
afvoer van doden en gewonden
en de aanvoer van voedsel,
drinkwateren medicamenten te
belemmeren. ANP
door Sylvia Marmelstein
Mensen die na hun dood nog
een paar maanden fulltime
werkten, of één werknemer die
op hetzelfde moment op veertig
verschillende plekken aan het
werk was. Dat kan natuurlijk
niet. Maar als we de informatie
moeten geloven die sociaal-fis
cale nummers ons geven, ge
beurt het wel.
Dus is er maar een ding moge
lijk: „Er wordt flink met sofi-
nummers gefraudeerd", zegt
Marcel Pisa, woordvoerder van
uitkeringsinstantie UWV.
In het UWV zijn onlangs de uit-
keringsinstellingen Cadans,
Gak, Guo, SFB en Uszo samen
gegaan. De instantie verzorgt de
uitkeringen voor 1,2 miljoen
Nederlanders en int de premies
bij 390.000 werkgevers, die sa
men 6,7 miljoen werknemers in
dienst hebben. Woensdag
maakte de instelling de resulta
ten bekend van een onderzoek
dat de afgelopen twee jaar werd
verricht Met het onderzoek be
oogde de uitkeringsinstantie
een antwoord te geven op de
vraag naar het de redenen van
het gesjoemel met sofi-num-
mers en de manieren waarop in
Nederland gefraudeerd wordt
met dit persoonsgebonden
nummer.
Geneugten
De vraag van het waarom is sim
pel te beantwoorden. Het unie
ke nummer dat wordt toege
kend door de belastingdienst
aan iedereen die legaal in Ne
derland woont, biedt toegang
tot vele geneugten van het le
ven. Alleen de bezitters van een
sofi-nummer mogen werken en
alleen zij kunnen een beroep
doen op een uitkering, op stu
diefinanciering, huursubsidie
of een ziekenfondsverzekering.
„Voor wie geen sofi-nummer
heeft is het dus aantrekkelijk
zo'n nummer te pikken", zegt
Pisa. En dat pikken gebeurt
massaal, zo toont het onderzoek
aan.
Maar hoe komt een illegaal aan
een sofi-nummer? „Vaak is er
sprake van echte fraude. Bij-
Illegale werknemers van Bulgaarse afkomst wachten op vervoer naar het Westland door koppelbazen. foto archief Phil Nijhuis/GPD
voorbeeld wanneer Nederlan
ders bewust hun sofi-nummer
uitlenen aan een illegaal, vaak
tegen betaling. De illegaal gaat
vervolgens naar een werkgever
waar hij zich legitimeert met
een vals paspoort en waar hij
soms voor jaren aan de slag
gaat."
Werkgevers zijn weliswaar
verplicht om de identiteit van
potentiële werknemers vast
te stellen, maar daarvoor heb
ben ze maar weinig concrete
mogelijkheden tot hun be
schikking. „Ze kunnen moeilijk
ruiken of de persoon die voor
hen staat werkelijk degene is die
hij zegt te zijn. Ze weten boven
dien met precies hoe ze kunnen
zien of een paspoort vals is of
niet."
Nederlanders die bewust hun
sofi-nummer 'uitlenen' zijn uit
op geldelijk gewin Ze stellen
niet zelden behalve hun sofi-
nummer ook het nummer van
hun bankrekening ter beschik
king om het salaris op te laten
storten. Zij maken dan zelf het
loon over naar de illegale arbei
der, maar houden wel een flink
deel van dat salaris in voor zich
zelf. Vaak zitten ze zelf in het
buitenland. „Terwijl ze daar
luieren in de zon bouwen ze in
Nederland een arbeidsverleden
op. Mochten ze ziek worden,
dan kunnen ze ook nog eens een
beroep doen op een WAO-uitke-
ring."
Personeelstekort
Soms zijn het de werkgevers die
meewerken aan de fraude. Dan
weten ze best dat een deel van
hun werknemers werkt met val
se sofi-nummers. Maar omdat
ze met een personeelstekort te
maken krijgen als ze de werkne
mers wegsturen, kiezen ze er
voor om een oogje dicht te knij
pen Het alternatief is immers
dat de asperges niet worden ge
plukt of de bloembollen niet ge
peld.
Nog vervelender wordt het,
wanneer illegalen aan de slag
gaan op het sofi-nummer van
een Nederlander die daar niks
van weet. „Hij komt bijvoor
beeld aan de gegevens door een
paspoort te stelen, of vindt een
verloren identiteitsbewijs op
straat", zegt Pisa.
De burger ontdekt dat vaak als
hij het jaaroverzicht van het
UWV binnenkrijgt. „Dan staat
daar een inkomen op dat veel
hoger is dan hij heeft verdiend.
Soms komen mensen erachter
wanneer ze huursubsidie, stu
diefinanciering of toegang tot
het ziekenfonds aanvragen. Dat
wordt dan geweigerd, omdat ze
volgens de officiële gegevens
van de belastingdienst te veel
hebben verdiend.
Heel soms werkt een illegaal op
het sofi-nummer van een per
soon die overleden is. Pisa:Na
tuurlijk wordt dat altijd ont
dekt bij de Belastingdienst.
„Maar dat is dan achteraf. Vaak
is de werknemer dan al weg bij
het bewuste bedrijf en is hij al
weer ergens anders aan de slag
gegaan met een ander sofi-num
mer."
Criminelen
Het UWV heeft sterk de indruk
dat de fraude met sofi-nummers
het werk is van criminele orga
nisaties. „We komen veel dezelf
de tussenpersonen tegen met
dezelfde telefoonnummers en
dezelfde bankrekeningen."
Het UWV zou graag zien dat on
dernemers meer armslag krij
gen om de identiteit van een
werknemer te onderzoeken. Nu
lopen ze vast op de privacy-wet-
geving. „We zullen samen met
de politiek moeten onderzoeken
hoe we werkgevers meer speel
ruimte kunnen geven", besluit
Pisa. GPD
