Jacht op gevaarlijke aliens
Drie zussen spannen
samen tegen broer
PZC
Ukkepukken slaan los
Brutale Britse komedie
Jaloezie tussen eskimo's
Men In Black II
Birthday Girl
Zus Zo
Shrek en Monsters Inc. zijn
animatiefilms die zowel
kinderen als hun ouders kunnen
plezieren. De in nauw verwante
stijl vervaardigde digitale ani
matiefilm Jimmy Neutron:
Wonderkind mikt echt op alleen
de jongste generatie bioscoop-
gangers. Volwassenen hebben
bij deze door John A. Davis ge
regisseerde sf-komedie weinig
te zoeken. Dat past dan aardig
bij het onderwerp, want we krij
gen hier te maken met kinderen
die regelmatig verzuchten hoe
veel leuker het leven zou zijn als
ouders zich niet voortdurend
overal mee bemoeiden.
Het grut wordt op hun wenken
bediend. Met groene blubber
gevulde paaseieren van de pla
neet Yoke zullen alle ouders kid
nappen, waarna hun kroost me
teen de gelegenheid grijpt om
zich mateloos uit te leven in het
net geopend pretpark waar ze
eerst niet naartoe mochten.
Hoofdpersonage van het avon
tuur is Jimmy Neutron, een jon
getje dat zijn kleine gestalte
compenseert met een extra
groot hoofd, gevuld met boven
dien uitzonderlijk goed functio
nerende hersens. We praten hier
over een genietje dat zelf een ro
bothond in elkaar heeft geknut
seld, ruimtevaartuigen ont
werpt en contact weet te leggen
met buitenaardse beschavin
gen.
Met die laatste hobby heeft Jim
my ongewild de Yokianen naar
het rustige vijftiger jaren-dorp
je Retroburg gelokt en dus de
ontvoering van alle vaders en
moeders veroorzaakt, hetgeen
aanvankelijk volstrekt niet
wordt betreurd. Pas wanneer ie
dereen misselijk is geworden
van al het ongeremd snoepen,
veel te laat opblijven en gedraai
in kermisattracties, beginnen
de losgeslagen ukkepukken
weer naar ouderlijk gezag te
verlangen.
Dan organiseert Jimmy zijn
reddingsexpeditie naar de pla
neet waar hun verwekkers in
middels zijn gehersenspoeld en
door Yokianen worden gedwon
gen de Vogeltjesdans uit te voe
ren alvorens ze zullen worden
geofferd aan een slijmerige reu-
zenkip Nog net op tijd weet de
jeugd van Retroburg de mon
sters verpletterend te verslaan
en zich aldus de eeuwige dank
baarheid te venverven van hun
zwaar beproefde ouders.
Het concept is simpel en vrien
delijk gehouden. Het oogt ka
kelbont en plastic-achtig. Tech
nisch is het weliswaar niet echt
opzienbarend maar toch knap
genoeg gemaakt. En Jimmy
Neutron: Wonderkind rouleert
in een versie met Nederlandse
stemmen.
Pieter van Lierop
Jimmy Neutron: Wonderkind, regie
John A. Davies, stemmen Lies Vis-
schedijk, Julika Marijn, Sjaak Har-
tog, Daan Schuurmans, Beau van
Erven Dorens, te zien in Cine City
Vlissingen, De Koning Hulst en Ci-
nemactueel Bergen op Zoom.
vrijdag 2 augustus 2002
cht veel nieuws
mag men niet
verwachten van
een film als Men In Black II,
wederom geregisseerd door
Barry Sonnefeld. Daarvoor
is de formule van de
oorspronkelijke box office
hit uit 1997 te specifiek
geweest. Twee in zwarte
I
I pakken gestoken snuiters
j van een ultrageheime dienst
sporen subversieve
I asielzoekers van andere
planeten op.
Neem een contactgestoorde
Engelse kantoorklerk en
een doorgewinterde Russische
oplichtster, en je hebt precies
het onmogelijke koppel waar
van je weet dat ze elkaar na de
onvermijdelijke heibel zullen
krijgen. Tel daar bij op het gege
ven dat de kettingrokende
schoonheid uit Moskou ge
makshalve gespeeld wordt door
de bekende Australische Nicole
Kidman, en er is weinig reden
om nog iets origineels te ver
wachten. Maar gelukkig, tel
kens wanneer je denkt dat je nu
wel weet hoe het zit met die
bankbediende (Ben Chaplin) en
zijn postorderbruidje blijkt het
allemaal weer net iets anders te
lopen. Birthday Girl past in de
trend van recente Britse kome
dies die brutaler, ironischer en
absurder zijn dan veel Ameri
kaanse voorbeelden.
De filmende gebroeders Butter-
worth (met Jez als regisseur,
Tom voor het scenario en Steve
als producent) verzekeren ons
zelfs dat ze erg hun best hebben
gedaan om echte Russische ac
teurs aan te trekken, maar he
laas spraken die geen van allen
Engels. Dat bracht ze op het
idee van de bizarre communica
tie tussen de droogkomische
Chaplin en Kidman, wier voca
bulaire zich tot het woordje 'yes'
beperkt. Het is een mooi
verhaal, maar ik heb er mijn
twijfels bij. Want dat Kidman
en de Franse acteurs Vincent
Cassel en Mathieu Kassovitz
die haar handlangers spelen
geen Russisch spraken was ken
nelijk geen bezwaar. Na een
korte maar krachtige taalcoa-
chingkomt het 'da' met bijbeho
rende Russische volzinnen hen
volstrekt natuurlijk over de lip
pen.
Hoe het ook zijde Butterworths
nemen zowel het benepen En
gelse kantoormilieu als het pa
thetische Russische machismo
op een levendige manier op de
hak. Niet dat het veel dieper
gaat dan het verbouwereerde
gezicht van Chaplin of de
omfloerste blik van Kidman,
maar met mieren, woordenboe
ken, een rode trui en een gitaar
koffer als belangrijke bijrolspe
lers is het een fantasierijke en
vrolijke misdaadklucht gewor
den die verre van vervelend is.
Fris van beeld en met vaart ge
regisseerd, en bovendien een
aardig spelletje spelend met de
verplichte romantiek die tel
kens opdoemt om vervolgens
weer te worden uitgesteld Dat
de brave kantoorman zichzelf
overstijgt lag voor de hand.
maar wat is het bevredigend om
te zien hoe hij die verwaande
Russische haantjes er met hun
eigen gitaar van langs geeft.
Leo Bankersen
Birthday Girll: regie Jez Butter-
worth, met Ben Chaplin, Nicole
Kidman, Vincent Cassel, Mathieu
Kassovitz, te zien in De Koning
Hulst.
Het is net zoiets als Ghost-
busters II, waarin het spo-
ken-verdelgingsteam uiteraard
ook niet meer kon doen dan nog
j meer spoken gaan opsporen en
verdelgen. Zo zijn in Men In
Black II ook Will Smith en Tom-
I my Lee Jones weer veroordeeld
i tot elkaar en tot het opsporen
van als min of meer normale
mensen vermomde 'aliens' zon
der verblijfsvergunning. En die
'aliens' dienen verdelgd te wor
den als blijkt dat ze een bedrei
ging vormen voor de mensheid.
Het is wel even interessant om te
zien hoe de agenten Kay en Jay
(alias Smith Jones) als team
worden herenigd, want het ein
de van Man In Black I had laten
zien hoe Tommy Lee's persona-
ge was'geneutraliseerd',
hetgeen inhield dat al zijn her
inneringen aan de Marsmanne-
tjesjacht waren uitgevaagd,
waarmee hij dus in één klap on
geschikt was gemaakt voor de
dienst. We komen hem nu dan
ook pas tegen na een half uurtje
of zo, als blijkt dat met Jay's
nieuwe partner geen rechte vore
te ploegen valt. Die dient dus
plaats te maken voor de enige
'buddy' die voor het publiek ac
ceptabel is: agent Kay, die te-
Will Smith (I) en Tommy Lee Jones. Op de achtergrond Rosario Dawson.
genwoordig zijn brood verdient
als lokettist op een postkantoor.
Het blijkt niet eens zo moeilijk
om hem zijn geheugen terug te
bezorgen. Als speciale opfrisser
dient ene Serleena (Lara Flyrm
Boyle) met wie Kay ooit buiten
gewoon onaangename ervarin
gen had. Serleena is een kwaad
aardige Kylothian die de
planeet Aarde bereikt als een
vetplantje dat blijkt te kunnen
veranderen in een lingerie-mo
del en in die gedaante te verlei
den weet tot paargedrag met ca
tastrofale gevolgen voor de
minnaar.
Bij haar inspanningen om onze
wereld aan haar gulzige grillen
te onderwerpen, heeft ze haar
acties meteen gericht op het
hoofdbureau van de ultragehei
me dienst. Er is dus volop werk
aan de winkel voor de 'zwarte
pakken' die vervolgens stuiten
op een bonte schakering aan on
smakelijke en koddige mon
sters, maar ook op de bevallige
Laura (Rosario Dawson) van
wie agent Jay het niet over zijn
hart kan verkrijgen om haar te
'neutraliseren' zoals hij behoort
te doen. Hetgeen we kunnen bil
lijken.
Men In Black II biedt dus inder
daad meer van hetzelfde, in va
riaties van acceptabele kwali
teit. Wie erheen wil, dient wel op
tijd te komen, want de leukste
scène zit aan het begin. Dan
wordt, vooraf aan de titels, een
scène getoond als uit een uiterst
krakkemikkige tv-serie van 35
jaar geleden, feitelijk voorspel
lend wat we 'echt' gaan meema
ken in deze peperdure science-
fiction-komedie. Het is een grap
met onbedoelde terugslagWant
weliswaar wordt ermee gede
monstreerd wat voor geweldige
progressie er inmiddels op tru-
cagegebied is gemaakt, je wordt
tevens verplicht onder ogen te
zien dat een film nog altijd staat
of valt met zijn script.
Pieter van Lierop
Men In Black II: regie. Barry Sonne
feld, met Will Smith, Tommy Lee Jo
nes, Lara Flynn Boyle, Rosario
Dawson, Tony Shaloub, Rip Torn, te
zien in Cine City Vlissingen, De Ko
ning Hulst, Cinemactueel Bergen op
Zoom en Roxy Bergen op Zoom..
Het beeld van een eskimo die
eenzaam over een onmete
lijke poolvlakte holt is voor een
westerling voldoende om een
hele reeks bespiegelingen op te
i roepen over de nietigheid van de
mens en zijn moeizame relatie
met de natuur. Voor de Canade
se filmmaker Zacharias Kunuk
zijn sneeuw en ijs echter geen
exotische metaforen voor de
condition humaine, voor hem
maken ze gewoon deel uit van de
dagelijkse realiteit. Al twintig
jaar lang houdt Kunuk zich be
zig met het op video vastleggen
van de tradities en leefgewoon
ten van zijn volk, de Inuit uit de
arctische nederzetting Igloolik.
Met Atanarjuat, The Fast Run
ner levert hij zijn eerste speel
film af, die tevens de filmge
schiedenis in gaat als de eerste
volledig in de Inuktitut-taal ge
sproken productie, met louter
Inuit voor én achter de (digitale)
camera.
Voor het verhaal grepen Kunuk
en de zijnen terug op een oude
legende over een kleine gemeen
schap die in een ver verleden
uiteen valt door onderlinge
twisten, vijandschap en jaloe
zie. De rechtschapen hoofdper-
i soon Atanarjuat wil trouwen
met zijn geliefde, wier hand
echter al is beloofd aan de boos
aardige zoon van een stam-
toonde gebruiken, waardoor je
als westerse kijker nogal eens in
het duister tast over de beteke
nis ervan. Die aanpak leidde op
de festivals van Cannes, Toron
to en Rotterdam - waar Kunuk
werd onthaald als een groot ci
neast - tot uitgebreide lofzan
gen op de authenticiteit van
Atanarjuat, The Fast Runner.
Door het ontbreken van cultu
rele ankerpunten heeft Kunuks
film inderdaad het karakter van
een unieke ervaring, van een
verkenningstocht naar een we
zenlijk andere cultuur die nog
altijd in contact staat met de
overweldigende natuur waarin
zij is geworteld. Tegelijkertijd is
de film soms juist ontoeganke
lijk door langdurig stil te staan
bij niet uitgelegde rituelen, en
voor buitenstaanders onbegrij
pelijke symboliek. De speelduur
van bijna drie uur maakt
Atanarjuat er ook al niet laag-
drempeliger op. Een strengere
selectie van scènes en een wat
strakkere montage had de ver
telling een stuk indringender
kunnen maken.
Fritz de Jong
Atanarjuat, The Fast Runner, regie
Zacharias Kunuk, met Natar Unga-
laaq, Sylvia Ivalu, Peter-Henry Ar-
natsiaq, Lucy Tulugarjulc, Madeline
Ivalu, te zien in Schuttershoftheater
Middelburg, zo. en di. 20.00 u..
hoofd. Wanneer de trotse jonge
mannen hun eigenbelang stel
len boven de regels van de ge
meenschap levert dat een reeks
gewelddadige aanvaringen op,
die er uiteindelijk toe leiden dat
Atanarjuat voor zijn leven moet
rennen om te ontkomen aan zijn
woedende stamgenoten.
De door Kunuk gekozen vertel
wijze verraadt zijn achtergrond
als documentairemaker, want
meer dan eens dwaalt zijn aan
dacht af van de vertelling naar
het uitgebreid registreren van
de dagelijkse handelingen en
stamtradities. In tegenstelling
tot de antropologische docu
mentaires van National Geo
graphic en aanverwanten ziet
Kunuk af van uitleg over de ge
Scène uit Atanarjuat, The Fast Runner.
De bedreven cineaste Paula van der Oest
biedt onder de titel Zus Zo een situa
tiekomedie met grimmige grondtonen. Het
scenario heeft ze vindingrijk ontworpen,
hoewel het vooral gaat om de inventiviteit
waarmee al bestaande films werden ge
plunderd. Maar dat is ook een kunst. Ons
Filmfonds zou zelfs graag zien dat Neder
landse filmers zich specialiseren in 'rema
kes' van buitenlandse successen. Nou, Pau
la van der Oest kan er les in gaan geven
omdat ze het slimmer aanpakt dan de
Fonds-intendant het verzonnen had kun
nen krijgen.
Zus Zo handelt over familieverwikkelin
gen en dat mag bepaald een trend heten mo
menteel in Nederland, of je het nu over tv,
theater of de bioscoop hebt. Veel inspiratie
daarvoor moet bij Oud Geld vandaan zijn
gekomen en Leedvermaak en de Deense
succesfilms Festen en Happiness, van Todd
Solondz. Stuk voor stuk sarcastische tragi
komedies waarin verrassend veel lijken uit
kasten tuimelen.
Maar zeker een cineaste met toneelwor
tels zal ook Tsjechov in haar hoofd heb
Hendrickx), de over-assertieve kunstenares
Wanda (Anneke Blok) en de al te sociaal ge-
engageerde huismoeder Michelle (Sylvia
Poorta) konden de laatste jaren slecht met
elkaar overweg. Maar ze dienen nu samen te
spannen om te verhinderen dat ze slachtof
fer worden van wat ze allemaal feilloos me
nen te doorzien als een schijnhuwelijk dat
niets anders is dan een hebzuchtige coup.
Het offensief wordt geopend in Nederland
en vervolgd in Portugal, waarbij ze stuiten
op/taaie tegenstand van vooral de zeer ge
haaide Halina Reijn. Die speelt als Bo de
leukste rol van de film.
De zussen liggen me niet, al weet ik niet of
dat te maken kan hebben met de toevallig
heid zelf tussen drie zussen te zijn opge
groeid. Identificeren met Nino is ook lastig,
want het is wel heel erg een fluitketel van
een jongen. Meer plezier valt er te beleven
aan Theu Boermans als Hugo, de echtge
noot van Sonja, die zijn hand niet omdraait
om de artikelen te schrijven waar straks zijn
vrouw haar naam boven zal zetten: Wat Wil
len Vrouwen Echt? Want Sonja heeft geen
notie. De notoire vreemdganger Hugo wel
licht wel. Maar krijgt die even zijn trekken
thuis als er iets mis schijnt met zijn prostaat.
Dan blijft eigenlijk alleen Jaap Spijkers
(huisdokter Jan, echtgenoot van Michelle)
over als de enige die je honderd procent kre
diet wilt blijven geven, helemaal als hij na
een film lang zwijgend incasseren eindelijk
orde op zaken stelt.
Zus Zo vangt de meeste interesse gedu
rende de eerste helft, waar het script als een
tikje valse hond in alle richtingen bijt. Maar
gaandeweg wordt het beestje braver en bij
het eind-goed-al-goed-huwelijk van de fi
nale is het al lang een schoothondje gewor
den met al zijn tandjes kwijt. Maar grappig
blijft hij wel. Er wordt in elk geval sappig
geacteerd en ook de Piazzolla-achtige mu
ziek van Fons Merkies houdt het gezellig.
Pieter van Lierop
Zus Zo: regie Paula van der Oest, met Monic
Hendrickx, Anneke Blok, Sylvia Poorta, Jacob
DerwigJaap Spijkers, Theu Boermans, Annet
Nieuwenhuijzen, Pieter Embrechts, te zien in
Schuttershoftheater Middelburg, vr. en za. 19.30
u., ma. ZQ.OOu..
gras. Er is namelijk ook nog sprake van een
broer.
Nou had pa ooit in zijn testament bepaald
dat het Portugees hotel in gezamenlijk ei
gendom zou blijven. Tenzij zoonlief zou
trouwen, want dan zou alles van hem wor
den en dan zou hij zelfs het hotel kunnen
verkopen. Maar dat gevaar leek gering aan-
ben gehad als ze begint over drie zusters.
Daar had trouwens Woody Allen ook
zijn Interiors vandaan en Hannah And Her
Sisters natuurlijk. Zeker aan die laatste
film doet Zus Zo denken, hoewel die supe
rieure golflengte hier niet echt wordt ge
haald.
Dichter bij huis liggen de 'drijvende eiland
jes' van Naouk Leopold (al ging het toen om
zusterlijke vriendinnen) en Broos, van Mij-
ke de Jong. Bij die laatste film maakten we
kennis met vijf mutsen van zussen en een fa
miliehuis aan een Nederlands strand; de in
zet voor Zus Zo nu wordt gevormd door
een familiebezitting aan de kust van Portu
gal. Een hotel nog wel. Alle meiden dromen
ervan ooit hun toekomst naar daar te ver
plaatsen, maar er sist een adder onder het
gezien Nino (Jacob Derwig) ook liever een
zusje was geweest en in zijn seksuele inte
resse voornamelijk gefixeerd lijkt op
Vlaamse televisiekoks. Dus dat wordt even
schrikken voor de dames als Nino ineens het
voornemen kenbaar maakt te gaan huwen
met Halina Reijn, die de wereldwijze Bo
speelt.
De onzekere journaliste Sonja (Monic
Monic Hendrickx, Sylvia Poorta en Anneke Blok (vlnr).