VS misbruikten VN-missie Irak Qwest erkent boeken van miljard aan fictieve omzet PZC Boeing ziet brood in theorie verminderen effect zwaartekracht 5 Zweedse leider wapeninspecteurs beschuldigt Washington van spionage Turks parlement zet eerste stap naar vervroegde verkiezingen Britse rechter ziet geen extra risico in de pil Oekraïnse vliegers beschuldigd van criminele nalatigheid Doden bij geweld in Borneo Geen spuitbussen voor Britse jeugd Man schiet doodzieke vrouw dood Frankrijk verbiedt radicale groep Zimbabwe creëert voedseltekort Aartsbisschop Sydney vindt abortus erger dan misbruik door priesters Duitse politici rommelen met staats-airmiles Vast op bank Great Barrier Reef dinsdag 30 juli 2002 van onze redactie buitenland STOCKHOLM - De Verenigde Staten hebben de VN-wapenin- specties in Irak door Unscom gebruikt voor hun eigen spiona- gedoeleinden. Die beschuldi ging komt van de Zweed Rolf Ekéus, die van 1991 tot 1997 lei ding gaf aan Unscom, zo meldde de krant Svenska Dagbladet gisteren. Met die uitspraak be vestigde hij vermoedens die al langere tijd bestonden, zowel in Irak als in het Westen. Volgens Ekéus worden achter de schermen pogingen gedaan om de angel uit de Amerikaanse plannen voor een aanval op Irak te halen door Bagdad te dwin gen weer VN-inspecteurs toe te laten, desnoods door 'zware mi litaire ondersteuning'. Wat hij daarmee bedoelde, wilde hij niet uitleggen. ANKARA - Het Turkse parle ment heeft gisteren de eerste stap gezet om in november ver vroegde verkiezingen te hou- den. I Van de 550 parlementariërs hadden 451 hun zomerreces on derbroken om te stemmen over I een eerste motie over de ver vroegde kiesgang. De afgevaar- I digden verwezen de motie naar de parlementscommissie voor constitutionele zaken, die van- I daag bijeenkomt om een beslis- j sing te nemen. Morgen of don- derdag zal dan de voltallige I volksvertegenwoordiging bij el - kaar komen om te stemmen over de vervroegde kiesgang. De ver kiezingen zijn voorzien voor 3 november. De beslissing van het parlement is tegen de zin van premier Ece- vit. Behalve zijn partij stemden j alle andere partijen in het parle- j ment voor een vex-vroegde stem- busgang. DPA/RTR LONDEN - Ruim honderd En gelse vrouwen hebben een pro ces verloren tegen drie fabri kanten van anticonceptiepillen van de zogeheten derde genera tie, waaronder het Nederlandse Organon. De meeste vrouwen zeiden trombose te hebben op gelopen door het gebruik van de pil, anderen zijn nabestaanden van vermeende dodelijke slachtoffers van het pilgebruik. Maar volgens de 'High Coui-t', de Engelse administratieve rechtbank, is het gebruik van de derdegeneratiepil niet ï-iskanter dan voorgaande versies van de pil. Het betwiste middel is in de ja ren tachtig op de markt geko men onder namen als Marvelon, Mercilion en Minulet en wordt in Nederland en andei-e landen op grote schaal geslikt. Van meet af aan is bekend dat pilgebruik tot een licht ver hoogde kans op trombose leidt, maar volgens de vrouwen heb ben de gedaagde fabrikanten - behalve Organon waren dat het Amerikaanse Wyeth en het Duitse Schexing - ten onrechte 1 niet bekendgemaakt dat de der degeneratiepil een nog groter ri sico zou opleveren. De rechter gaat echter af op een onafhankelijke studie waaruit blijkt dat geen sprake is van ex tra hoog risico. Ook resultaten van andei-e studies, waaruit een licht verhoogd risico blijkt, zijn niet van dien aai-d dat de claim van de vrouwen kan worden ge honoreerd, aldus de High Couil. Utrecht De rechtbank doelt hierbij on- 1 der meer op onderzoek van de Universiteit van Utrecht uit 1999, waarin een verhoogd risi co op ti-ombose wei'd geconsta teerd. Maar ook de Uti-echtse onderzoekers zelf achtten dat risco nog steeds zo klein, dat zij geen i-eden zagen voor een ver- bod op de derdegeneratiepil. Zo'n vei'bod is er ook nooit ge komen, noch in Groot-Brittan- nië, noch in Nedei-land. De kwestie speelt sinds 1995 toen enkele ondei-zoekers alax-m sloegen, waardoor de vei-koop van derdegeneratiepillen tijde lijk kelderde, ook in Nedeiiand. De gedaagde fabrikanten toon den zich gisteren verheugd over de uitspraak. Advocaten van de vrouwen onderzoeken of het zin heeft om in hoger beroep te gaan. GPD Volgens Ekéus probeerde de Amerikaanse x-egering in de Unscom-tijd onder meer door de infiltratie van twee agenten inlichtingen te krijgen over de vei'blijfplaatsen van de Iraakse dictator Saddam Hoessein. Daai-voor zouden zij gebruik hebben gemaakt van afluister apparatuur Die activiteiten gingen ver bui ten het mandaat van de VN-Vei- ligheidsraad voor de wapenin specties. Ekéus zei dat hij zich persoonlijk bijzonder had geër gerd aan die spionageactivitei- ten. Hij benadrukte dat die zich niet hadden voorgedaan tijdens zijn periode bij Unscom, ook al oefenden de VS grote druk uit. Op de vraag of de VS later meer geluk hadden, gaf hij een ont wijkend antwoord. „De druk werd steeds groter." De inspecteurs van Unscom werden door hun eigen regerin gen betaald. Vooral de Ameri kaan Scott Ritter veroorzaakte grote irritaties bij Irak, dat de indruk zei te hebben dat hij met een dubbele agenda werkte. Unscom werd in 1998 opgehe ven toen Irak elke verdere mee werking weigerde. Zij werd op gevolgd door Unmovic, dat woi'dt betaald en aangestuurd door de VN. Ook deze commissie is niet welkom in Irak. Het Amerikaanse ministerie van Defensie bestudeert een ris kante strategie om Saddam Hoessein uit te schakelen. Door eerst Bagdad en een of twee commandocentra en wapende pots aan te vallen zou Hoesseins bewind snel ten val worden ge bracht. Dat heeft de Ameri kaanse krant The New York Ti mes gistei-en gemeld. De Bagdad-eei'st-benadering is gebaseerd op het militaire ver mogen van de VS om over lange afstanden toe te slaan tegen een groot doelwit. Voorstanders van het plan zeggen dat het beant woordt aan de grote wens om een strategie te vinden waar voor niet een kwart miljoen Amerikaanse troepen nodig is, maar die toch hard genoeg aan komt. Doelen De belangrijkste doelen zouden zijn Saddam Hoessein doden of uitschakelen en voorkomen dat Irak massavernietigingswa pens gebruikt. Functionarissen van het Pentagon, die volgens de krant anoniem willen blij ven, denken dat het kan lukken om liet commando- en controle systeem lam te leggen. Dat is sterk gecentraliseerd en zeer autoritair. De meeste Iraakse officieren zijn er niet op ge traind om te improviseren in het geval ze van hun bevelhebbers worden afgesneden. Ook kan het zijn dat die officieren, als ze vrezen dat Hoessein is ver moord, de moeite niet meer ne men om massavernietigingswa pens in te zetten. Volgens de defensie-functiona rissen is het plan nog niet formeel aan president Bush voorgelegd. Ook wordt nog een aantal alternatieven overwo gen. ANP/DPA door Jessica Smeenk LONDEN - Onderzoekers van vliegtuigfabrikant Boeing ver diepen zich in de ideeën van een omstreden Russische weten schapper die zegt dat het effect van zwaartekracht kleiner kan worden gemaakt. Zij onderzoe ken een experiment van Jevgeni Podkletnov, die zegt dat hij een constructie heeft bedacht om voorwerpen af te schermen van de aantrekkingskracht van de aarde. Veel wetenschappers vinden hun Russische collega een chai- latan. Maar Boeing neemt hem serieus, meldde de Bx-itse om roep BBC. Zij heeft inzage ge had in documenten waarop het gerenommeerde defensietijd schrift Jane's Defence Weekly de hand heeft weten te leggen. Uit die documentatie blijkt dat Boeing het onderzoek naar de bevindingen van Podkletnov heeft ondergebi-acht bij de su pergeheime afdeling Phantom Works in Seattle, die px-ojecten behandelt die niet bekend mo gen worden. De dix-ecteur van door Jessica Smeenk TORONTO - Abortus is mo reel verwerpelijker dan sek sueel misbiuik van kinderen door priesters. Dat heeft de roomskatholieke aartsbis schop van Sydney, George Pell, op de Wereldjongeren dagen in Canada tegen een groep deelnemers gezegd. Dat meldde de Canadese krant The Globe and Mail. Afgevaardigde Greg Rickeit uit de Amei'ikaanse staat Kentucky vertelde aan de krant dat hij aan Peil had ge vraagd wat hij met die uit spraak bedoelde. Daarop zou Peil hebben gezegd dat 'het altijd vernietiging van men selijk leven is'. De Australi- sche Rooms-Katholieke Kerk wil geen commentaar Phantom Works, Geoi-ge Mil- ner, heeft tegen Jane's gezegd dat de ontdekking van Podklet nov lijkt te kloppen. Podkletnov zegt dat hij er tij dens een expei'iment in 1992 op de universiteit van het Finse Tampere in is geslaagd het effect van de zwaartekracht te ver minderen. Hij zei daar te heb ben bevestigd dat voor-werpen gewicht verliezen als zij boven een supergeleidende kerami- sche plaat worden gehouden die ronddraait boven krachtige elektromagneten. De verminde- i-ing van de zwaartekracht is ge ring, circa 2 procent, maar dat kan voor de luchtvaart al een enorme besparing betekenen aan brandstofkosten. Defensiepoot Niet alleen Boeing houdt zich bezig met de theorie van Pod kletnov, ook de defensiepoot van het Britse BAe Systems en het Amerikaanse ruimtevaart- agentschap Nasa kijken of zij het experiment van de Rus kun nen herhalen en of zij er hun voordeel mee zouden kunnen doen. aldus de BBC. ANP geven op de uitspraken van Peil. Een woordvoerster zei tegen de Australische om roep ABC dat er van de zijde van de kerk geen commen taar is te vei-wachten voor Peil uit Canada is terugge keerd. Pell is eei'der in opspraak ge- r-aakt, omdat hij niets onder nomen zou hebben na klach ten over seksueel misbruik door geestelijken. Ook heeft hij slachtoffers schadever goeding betaald op voor waarde dat zij hun mond zouden houden. Dat heeft ge leid tot oproepen om zijn af- treden. Peil heeft ook geweigerd ka tholieke homoseksuelen ter communie te laten gaan. Hij beargumenteerde dat met: „God schiep Adam en Eva, en niet Adam en Steve.ANP Een man bidt bij de bloemen die zijn neergelegd op de plaats waar zaterdag een militair vliegtuig verongelukte tijdens een vliegshow op de Oekraïnse vliegbasis bij Lviv. Zeker duizend mensen kwamen bijeen om de slachtoffers te herdenken. foto Dima Gavrish/EPA van onze redactie buitenland KIEV - De openbare aanklager in Oe kraïne heeft de piloten van het ge vechtsvliegtuig dat afgelopen weekeinde neerstortte tijdens een luchtvaartshow, gisteren beschuldigd van nalatigheid. Ook hun meerderen treft dit verwijt. Bij de luchtramp kwamen 83 mensen om het leven, onder wie 23 kinderen. Bijna tweehond mensen liepen venvon- dingen op, van wie meer dan twintig in kritieke toestand verkeren. Procxxreur-generaal Pyskoen zei dat 'veel wijst op criminele nalatigheid door militaire functionarissen'. Ook zijn er 'aanwijzingen voor criminele daden door de piloten'. Volgens de hoogste aanklager van Oekraïne had den de vliegers 'verkeerde takengekre gen van hun superieuren, die geen rekening hadden gehouden met de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen. „Ik weet dat wij nu al kunnen zeggen dat er sprake is van nalatigheid, mili taire nalatigheid. Dat het gaat om een misdaad begaan door de strijdkrach ten", aldus Pyskoen. Hij sprak van 'zeer ernstige schendingen van de veilig heidsregels'. Hij wees erop dat de pilo ten met hun Soekhoi-27 veel te laag bo ven de toeschouwers hadden gevlogen. De vliegers konden zich zelf op het al lerlaatste moment met hun schietstoel in veiligheid brengen. RTR/AFP JAKARTA - Leden van de inheemse Dayak-gemeenschap in het Indonesische deel van Borneo hebben vier immigranten van het eiland Madura onthoofd. De politie heeft dat gisteren verklaard. Door de moorden is opnieuw de vrees voor grootschalig et nisch geweld opgelaaid. Begin vorig jaar slachtten inheemse Maleiers zeker 500 Madui-ezen af in een poging hun territori um te 'zuiveren' van vreemde invloeden. Volgens de politie van de stad Sampit in Midden-Kalimantan hebben vijf Dayaks een bekentenis afgelegd voor de moord op de vier Madux-ezen. Het zou gaan om i-oofmoorden. AP LONDEN - De Britse x-egex-ing gaat het verkopen van spuit bussen met verf en stiften met onuitwisbare inkt aan jongeren tot achttien jaar verbieden. Volgens The Guardian is het de bedoeling om zo de graffiti te bestrijden Het kabinet overweegt ook om de politie de bevoegdheid te geven jongeren aan te houden waarvan het vermoeden be staat dat ze spuitbussen bij zich hebben. Bx-itse gemeenten hebben op de maatregelen aangedrongen. ANP MÜNCHEN - Een 65-jarige man heeft gisteren in een ver pleeghuis in München zijn tien jaar jongei-e echtgenote en een personeelslid van de inx-ichting doodgeschoten. Daarna heeft hij zelfmoord gepleegd, deelde de politie mee. In zijn woning tx-of de politie een brief aan waax-in de man zijn motief voor de moord uiteenzette. Hij schreef het niet langer te kunnen aanzien dat zijn vrouw, die op sterven lag, zo ver schrikkelijk moest lijden. Ook was hij kwaad dat de dix-ectie van het verpleeghuis weigerde hem dag en nacht aan het bed van zijn echtgenote te laten zitten. DPA PARIJS - De Franse regering verbiedt de extreem-rechtse Unité Radicale. Maxime Bx-unerie, die op 14 juli op de Parijse Champs-Elysées op president Jacques Chirac schoot, is lid van de splintergroep. Regeringswoox-dvoex-der Copé zei gisteren dat de Unité Radi cale kan wox'den verboden op grond van een wet uit 1936. Die is indertijd aanvaard wegens de opkomst van exti-eem-recht- se en antiparlementaire groepen in de jaren voor de Tweede Wex-eldoox-log. Groepex-ingen die aanzetten tot discriminatie, haat en rassengeweld kunnen op grond van de wet worden verboden. UR-activist Brxxnerie vuurde tijdens de parade op de nationale feestdag een schot af op de president met een .22 kaliber geweer. AP LONDEN - Aanhangers van de Zimbabwaanse president Moegabe zijn verantwoordelijk voor het ontstaan van voed seltekorten in gebieden waar oppositie is tegen het staats hoofd. De mensen daar krijgen geen voedselhulp. Tegenstan ders van Moegabe wordt ook vex-boden graan te kopen, zo meldde de BBC gisteren. Hulporganisaties waarschuwden al eerder voor hongersnood in zuidelijk Afrika. In steden eten de mensen noodgedwongen eens per dag. Op het platteland is de situatie schrijnender. Zimbabwe kampt met een grote droogte waardoor de oogsten tegenvallen. Bijkomend probleem is het beleid van Moegabe om blanke boex-en te vex-jagen. ANP van onze redactie economie DENVER - Het Amerikaanse telecomconcerix Qwest heeft toegegeven tussen 1999 en 2001 te hebben gesjoemeld met de boekhouding. Het heeft een be drag van 1,16 miljard dollar aan niet-bestaande omzet in de boe ken opgenomen. Topman Richard Notebaert heeft de Amex-ikaanse beurs- waakhond SEC over de on rechtmatigheden ingelicht. Dankzij de malvei'saties leek het voor de buitenwacht alsof Qwest voor ruim 1 miljard dol lar capaciteit op zijn netwerken en telecommunicatieappara- tuur had verkocht. Het gaat echter om schijnvex-kopen van netwerkcapaciteit aan andere bedrijven, een veel toegepaste boekhoudtruc. De omvang is relatief enox*m, al dus de New York Times zondag. Naar nu blijkt was bijna een vijfde van alle in de boeken op genomen tx-ansacties over het gebx-uik van het netwerk door klanten in die jaren fictief. De SEC en de Amerikaanse jus titie waren al een onderzoek be gonnen naar malvei'saties bij Qwest, dat een miljai-denschuld heeft. Qwest is samen met KPN eigenaar van het intussen fail liete kabelbedrijf KPNQwest. Het in Denver gevestigde be drijf is, na de overname voor 50 miljard dollar van US West, een van de grootste in de VS. Het heeft in veertien staten de lokale telefonie in handen. Door Notebaerts bekendma king is Qwest de j ongste telg van de telecombedrijven die omzet- en winstcijfers hebben opge klopt ten gunste van een hogere beurskoers en de schijn van kre dietwaardigheid. Eerder vielen branchegenoten Adelphia, Glo bal Crossing en WorldCom al door de mand. Qwest kondigde zondag aan al zijn vexwachtingen over 2002 in te trekken en met nieuwe cijfers te komen die waarschijnlijk veel slechter zullen zijn. De tele- commarkt is ingestort en kent grote overcapaciteit. „Als ik kijk naar de economie, dan krijg ik te weinig vertrouwen om eni ge voorspelling over herstel te doen", aldus Notebaert. Qwests nieuwe accountant, KPMG, is volgens hem nog niet in staat deze herziene cijfers over het tweede kwartaal te presenteren. Notebaert ontkent dat Qwest in de fase van WorldCom zit. Die telecomx-eus staat op het randje van bankroet en heeft surseance van betaling aangevraagd. „We zijn niet de volgende die valt. We geloven er juist goed aan te doen door dit open te bespreken." Nederland Analisten van banken voorzien geen boekhoudschandalen in Nederland. J. Versteeg van Fi nanciële Diensten Amsterdam: „Dat Qwest nu naar buiten komt heeft te maken met het feit dat bestuurders op 14 augustus hun handtekening moeten zet ten onder de kwai-taalresulta- ten om aan te tonen dat er niet geknoeid is. Ik verwacht dat er de komende weken nog meer za ken loskomen." Qwest en KPN deden zaken met dochter KPNQwest. Analist B. Siebx-and van SNS Securities heeft vragen over de boekhou ding van KPN. „KPN heeft bij de kwartaalcijfers 113 miljoen euro op KPNQwest afgeschx-e- ven voor onderhoudscontracten bij capaciteitsverkopen. Het blijft onduidelijk hoe het zit. maar het klopt niet." RTR/ANP BERLIJN - De voormalige Oost-Duitse communistenlei der Gregor Gysi heeft gisteren misbruik van airmiles toegeven. Hij dreigt daarmee het tweede slachtoffer te worden van het airnxiles-schandaal in de Duitse politiek, na Groenen-woord- voerder £em Özdemir. Die moest vorige week vrijdag aftreden nadat duidelijk was gewox-den dat hij ail-miles die hij had gespaard op officiële vluch ten, had gebruikt voor privé- doeleinden. Volgens de regels van het paiiement moeten air miles die zijn 'verdiend' op door de staat betaalde vluchten, ver volgens ook weer gebruikt wor den voor dienstvluchten. Gysi is nu minister van Econo mische Zaken van Bei-lijn. AFP CAIRNS - De Griekse bulkcarrier Doric Chariot ligt muurvast op een zandbank bij het Great Barrier Reef, op 600 kilometer van Cairns in Australië. De bemanning van het vrachtschip, met aan boord 53.000 ton kolen en 375 ton stookolie, heeft na een voorlopig onderzoek geen schade of lekken gemeld. De Doric Chariot heeft een bemanning van 22 koppen. foto Brian Cassey/AP

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 5