Mantelzorgers zijn te bescheiden
We wisten dat ze ons zouden pakken
Nieuwe politiek
moet zich eerst
nog bewijzen
Telefonische hulplijn wordt overspoeld met wanhopige vragen om praktische bijstand
20 juli 1952
Mensen die langdurig een ziek familielid of vriend verzorgen,
kunnen stoom afblazen bij de Mantelzorg-lijn. Maar het aan
tal 'huiltelefoontjes' valt mee. Toch schuilt achter elke prakti
sche vraag emotie. Een middagje meeluisteren.
door Bernice Breure
Een vrouw vraagt zich af
waar ze een 'oppas' voor
haar demente moeder kan krij
gen. Ze zorgt al acht jaar voor
haar, vertelt ze bijna achteloos.
Ze woont bij haar in huis, maar
moet 'natuurlijk' wel naar haar
werk. En zo langzamerhand
durft ze haar moeder niet meer
alleen te laten.
Een ernstig zieke patiënte met
twee thuis wonende kinderen
hangt aan de lijn; ze vraagt zich
af of er niet iemand is die een
paar dagen in de week kan ko
men koken. ,,Dat zou zo fijn
zijn, vooral voor mijn man.
Want die doet al zo veel." Met
een stem die ingehouden woede
en verdriet verraadt, belt een
man vanaf zijn werk. Hij eist zo
snel mogelijk hulp voor zijn ge
handicapte zus. Want zijn tach
tigjarige moeder kan de zorg
onmogelijk nog langer in haar
eentje aan.
Het is overdreven te stellen dat
de medewerkers van de Mantel
zorg-lijn, drie jaar geleden op
gezet door de LOT, de vereni
ging van mantelzorgers, wordt
overspoeld met wanhopige tele
foontjes. We hadden verwacht
vooral troost te moeten bieden.
Maar de meerderheid van de
bellers heeft een concrete, prak
tische vraag", vertelt coördina
tor Keate Last.
Medewerkster José Tielen, die
deze middag de telefoon in het
Bunnikse kantoorpand beant
woordt, voegt daaraan toe:
„Mantelzorgers zijn vaak heel
nuchter. Maar achter elke vraag
voel je de emotie." Dat valt ook
op te maken uit de stapels ver
slagen van de gesprekken op het
bureau. Kreten als 'kan het niet
meer aan', 'zijn op' en 'ten einde
raad' komen veelvuldig vooi\
Bijna anderhalf miljoen Neder
landers'verzorgen een langdu
rig zieke of gehandicapte part
ner, ouder, kind, kennis of buur.
Door de vergrijzing en perso
neelstekorteninde professione
le zorg zal de behoefte aan deze
'thuisverzorgers' de komende
j aren flink toenemen
Maar de term 'mantelzorg' is
nog lang niet zo ingeburgerd als
het verschijnsel zelf. 'Heeft dat
niet iets met de stomerij te ma
ken', hoort Keate Last wel eens.
Ze verhaalt van een oudere
vrouw die eens opbelde en zich
direct verontschuldigde. „Ze
vroeg zich af of ze zich wel een
mantelzorger mocht noemen,
want ze zorgde maar 'twintig
uur' per week voor een ander."
Drie jaar geleden werd een
voorzichtig begin gemaakt met
het openstellen van een tele
foonlijn voor concrete vragen of
om stoom af te blazen. In de eer
ste maand zochten al direct 700
mensen contact. Onlangs zijn de
openingstijden van de lijn flink
uitgebreid, en is een juridisch
medewerker aan het team toe
gevoegd.
„Mantelzorgers hebben ontzet
tend veel te maken met proce
dures in de zorg", aldus de
coördinator. Een term als 'per
soonsgebonden budget' klinkt
in de meeste gesprekken door.
De medewerkers van de tele
foonlijn verwijzen, bemiddelen
en leggen de uiteenlopende re
gelingen nog eens uit. Ze 'coa
chen' ook, want mantelzorgers
zijn vaak veel te bescheiden,
stelt Last.
Ze noemt als voorbeeld bezoe
ken van medewerkers van het
indicatie-orgaan, de regionale
instantie die bepaalt hoeveel
zorg iemand krijgt toebedeeld.
„Veel mantelzorgers denken:
ha, die gaat met mij samen be
denken hoe we de zorg gaan
aanpakken. Ze ontvangen het
bezoek stralend in een netjes
opgeruimd huis."
Helemaal fout, aldus Last. „De
medewerker van het indicatie
orgaan denkt: nou, hier is alles
onder controle, en zal niet al te
royaal zijn met het toekennen
van hulp." De mantelzorgers
moeten het gesprek zien als 'een
onderhandeling'. „Laat maar
eerlijk zien wat er niet zo goed
verloopt." En sommige ver
pleeghuizen zetten de mantel
zorger onder druk om zich als
'vrijwilliger' voor bijvoorbeeld
het rondbrengen van de maaltij
den op te geven.
Vakantie
In de zomermaanden bellen veel
mensen die graag, met of zonder
de patiënt, met vakantie willen.
De medewerkers verstrekken
adressen van aangepaste va
kantiehuisjes, en voor de man
telzorgers zijn zorg-voor-jezelf-
weekeinden opgezet. Geen
overbodige luxe; uit een recente
enquête blijkt dat 23 procent
van deze groep 'te moe' is om in
de vrije tijd nog iets te onderne
men. Acht procent zegt zelfs
ziek of overspannen te zijn door
alle verplichtingen.
Bij de telefoonlijn wordt veel
geklaagd over de slechte bereik
baarheid van instanties, zoals
de gemeentelij ke diensten,Het
is vaak letterlijk een halve dag
taak om overal achteraan te bel
len." En bijvoorbeeld omgaan
met dementie vergt behoorlijk
wat geduld en incasseringsver
mogen. „Deze patiënten reage
ren zich vaak af op degene die
het dichtst bij staat." Binnen de
familie zorgt dat vaak voor
spanningen. „De mantelzorger
is vaak de boeman. Terwijl het
kind dat nauwelijks langskomt,
geen kwaad kan doen." Als
mantelzorgers weten dat veel
andez'en ook als 'boksbal' voor
hun demente familieleden
dienst doen, maakt dat het ver
zorgen wat makkelijker. GPD
De Mantelzorg-lijn is tijdens
kantooruren te bereiken op
0900-2020496.
Door de vergrijzing en perso
neelstekorten in de professione
le zorg zal de behoefte aan man
telzorgers de komende jaren
flink toenemen.
foto Niels Westra/GPD
door Koos van Wees
Nu de poppetjes bekend
zijn, kan de balans wor
den opgemaakt: is het nieu
we kabinet inderdaad zo ver
nieuwend, zo in de geest van
de nieuwe politiek, als na de
verkiezingen kon worden
verwacht?
Wie zich de verslagenheid en
euforie na de verkiezingsuit
slag voor de geest haalt, ziet
daarin tekenen van grote
verandering. Het wordt nooit
meer zoals het was, luidde de
eensluidende mening van zo
wel winnaars als verliezei's.
De termen 'oude politiek' en
'nieuwe politiek' deden hun
intrede. Oud stond voor het
gesloten Haagse bolwerk,
het regentendom, voor een
cultuur van pappen en nat
houden. Nieuw voor de af
keer daarvan, voor openheid
en daadkracht.
Het gezelschap dat zich
maandag op het bordes van
paleis Huis ten Bosch aan de
bevolking zal tonen, geeft
niet de indruk dat er op 15
mei op dat gebied iets onher
roepelijks is gebeurd. Het is
alléén de LPF die een frisse
wind laat waaien, met minis
ters die politiek volledig on
ervaren zijn. CDA en vooral
WD grijpen terug op het ou
de Haagse gebruik om men
sen als dank voor bewezen
diensten met een plaats in het
kabinet te belonen. Hoezo
nieuwe politiek?
Meest frappante voorbeel
den van die handelwijze vor
men de bewindslieden Kort
hals (WD) en De Hoop
Scheffer (CDA). Korthals is
hét symbool van de politiek
waar juist Pim Fortuyn tegen
te hoop liep. Er is geen minis
ter geweest in het vorige
paarse kabinet die meer re
den had om op te stappen dan
hij. Dode Dovex-Chinezen,
ongestrafte bolletjesslikkers
en schikkingen met fraude
rende bouwondernemers,
Korthals zat met superlijm
aan het pluche geplakt. En
voor die misplaatste vast
houdendheid wordt hij nu
beloond met het ministerie
van Defensie.
De Hoop Scheffer krijgt Bui
tenlandse Zaken omdat for
mateur Balkenende zich
schatplichtig voelt aan zijn
voorganger als CD A-leider.
In dat licht bezien vormen de
vier LPF-kandidaten een
verademing. Ze zijn politiek
onbelast, met uitzondering
wellicht van minister van
Vreemdelingenbeleid Na-
wijn, die ex-varing haalt uit
zijn jaren bij de IND en als
CDA-raadslid in Zoeter-
meex-.
Scepsis
Wat opvalt, en ook dat is ge
heel conform de oude poli
tiek van het regentendom, is
de scepsis waarmee de
nieuwkomers bejegend wor
den. Eenmaal in de praktijk,
zo is de opvatting, worden
die LPF'ers net zulke gewone
politici als alle
anderen. Compromissen slui
ten, dat is óók het voorland
van de LPF, denken ze.
De eerste werkelijke proeve,
het regeerakkoord, geeft ze
wel een béétje gelijk. Het
aangescherpte vreemdelin
gen- en veiligheidsbeleid bij
voorbeeld is een mix van
voorstellen van CDA, WD
en LPF. Inderdaad, een com
promis.
Maar zolang de eerste rege
ringsvoornemens van dit
nieuwe kabinet niet in daden
zijn omgezet, moet de LPF-
ploeg het voor-deel van de
twijfel gegund worden. Pas
als wegens aantoonbare on
kunde of moedwil van LPF-
politici het land achteruit
holt, mag de mond weer
open.
En laten we wel zijn: zo goed
ging het onder die oude poli
tiek nou óók weer niet. GPD
zaterdag 20 juli 2002
Hij staat bekend als een
gruwelijke kindermoor
denaar: Michael J. Samen
met zijn, inmiddels ex-,
vriendin wordt hij verant
woordelijk gehouden voor
de dood van de 4-jarige
Roioena Rikkers, het
meisje van Nulde. Ten on
rechte, beioeert hij zelf.
Nadat de advocaat van de
moeder eerder het straf
dossier liet uitlekken om
duidelijk te maken dat
Michael, als vriend van de
moeder de hoofdschuldi
ge is, wil hij nu zijn kant-
van het verhaal vertellen.
Onderstaand verhaal zal
zijn verweer zijn bij de
rechtszaak, die dinsdag
begint.
door Sander Rooijakkers
Voor alles is een markt. Dus
ook voor het laten verdwij
nen van een kinderlijkje, zegt
Michael J. (33). Hij vex*telt hoe
hij na het overlijden van het
meisje een kennis belde, die 'ie
mand regelde'. „Het lichaampje
heeft twee weken in mijn vriezer
gelegen. Een dag na het tele
foongesprek stond een onbe
kende man voor de deur, die
direct aan de slag ging. De li
chaamsdelen deed hij in plastic
zakken."
Aarzelend somt hij de gruwelij
ke feiten op. Toch moet hij ze
vertellen, vindt hij. „Zo is het nu
eenmaal gebeurd. Het is de
waarheid.Met horten en stoten
doet de grote, brede Rottex'dam-
mer zijn relaas. Waren de feiten
die we kennen al bizar, zijn ver
klaringen zijn zo mogelijk nog
angstaanjagender, net als cle
manier waarop hij vex-telt over
de zaak die heel Nederland
schokte.
Terwijl heel Nederland zich ge
schokt afvroeg hoe zoiets in een
beschaafd land mogelijk is,
hielden de moeder en haar
vriend zich schuil in Spanje.
„We hebben het er samen uit
voerig over gehad. We wisten
niet wat we moesten doen en
uiteindelij k leek dit de beste op -
tie. We waren in paniek," zegt
Michael.
Mike en de moeder sloegen met
de toen 3-jax"ige kleuter Rochel-
Ie op de vlucht, op het moment
dat Rowena's rompje werd ge
vonden. Ze reden naar Spanje,
Marokko, kwamen tenxg in Ne-
derland en vestigden zich uit
eindelijk in het Spaanse Murcia.
MUSKUSRAT - De commis
saris voor de koningin in
Zeeland waarschuwt water
schappen en polderbesturen
voor de oprukkende muskus
rat: wezigheid van muskus
ratten altijd worden gemeld
Een gevangen exemplaar le
vert vijf gulden op.
INSTITUUT - Het Econo
misch Technologisch Insti
tuut in Middelburg krij gt van:
de provincie jaaxiijks een
subsidie van maximaal tien
duizend gulden. De verhou
dingen bij het instituut, dat
de welvaart in Zeeland moet
bevorderen, zijn weer op or
de. Eerder was er grote
onrust. Het bestuurs- en fi-
nanciële beleid haperde,
waardoor twee mensen onte
recht zijn ontslagen.
FANNY - De Olympische
Spelen in Helsinki zijn offici
eel geopend. De Nederlandse
équipe rnoest een uur in de
regen wachten voor ze het
stadion in mocht voor het
openingsdefilé. Steratlete
Fanny Blankers-Koen mocht
echter op de warme tribune
zitten.
COPPI WINT - Fausto Coppi
heeft de Tour de France ge-
Wonnen. De zege kon hem
niet meer ontgaan. Coppi
was de hele Ronde van
Frankrijk oppermachtig.
Uitgever:
J. C. Boersema
Hooïdredactie:
A. L Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A L Kroon (adjunct)
Cerctraie redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AAVIissingen
Tel (0118)484000
Fax. (0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel (0118)484000
Fax. (0118) 470102
E-mail. redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 2730-30
E-mail: redgoes@pzc nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax. (0115)645741
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax. (0114)372771
E-mail redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail. redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8.30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10,30 uur
v.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AAVIissingen
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12.00 uur.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag, tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax (0118) 470100
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van /,--)
per maand: 19,25
per kwartaal.' 52,- -
per jaar: 198,--
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail: abo@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers per stuk-
maandag t/m vrijdag:
zaterdag: 1,50
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93 00
Advertenties
Alle advertenlieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het adverlentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd
Voor gewone advertenties.
Tel: (0118) 484240
Fax: (0118) 470100
Voor kleintjes- Tel. (0118) 484321
Fax:(0118)484370
:n onderdeel van het Wegener-concern De door u
is verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze
(abonnementenadministratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pr°j
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ol door ons zorgvuldig geselecleero
derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij. PZC, aioe» y
lezersservice. Postbus 18, 4380 AA Vlissingen.
Behoort tot UJGQènGf
Mike J. wordt uit de rechtszaal in het Spaanse Murcia geleid. foto J.F. Moreno/GPD
Daar werden ze koxT voor Kerst
gearresteerd.
„We wisten vanaf het begin clat
we ooit zouden worden gepakt,
zegt J. „Maar we wilden tijd
winnen. Mijn vriendin had me
vlak voor Rowena's dood ver-
teld dat ze zwanger was. En de
eerste maanden van de zwan
gerschap zijn kritiek, weet ik uit
exvaring. Een ex-vriendin van
me kreeg na drie maanden een
miskraam. De stress van de ge
vangenis zou zeker niet goed
zijn voor het ongeboren kind,
daarom wilde ik eex'st een paar
maanden vluchten. De Rotter
dammer knikt. Hij weet het. „Ze
was toen helemaal niet zwan
ger, ze is pas ongeveer een
maand later zwanger geraakt.
Maar dat kon ik niet weten."
Michael J., die sinds december
vast zit, herinnert zich zondag
middag 12 augustus 2001. Ro-
wena en Rochelle renden door
zijn appartemtexït aan de Husly-
straat in Rotterdam-Prinsen
land. „Ik wilde dat ze daarmee
ophielden en dus stak ik plotse
ling mijn hand uit. Rowena ren
de daar vol tegen aan. Ja, dat
deed pijn, geloof ik."
Hectische tijd
De volgende dag had de kleuter
nog steeds buikpijn. En weer
een dag later moest ze zelfs
overgeven. Destijds was het
koppel volop bezig met de defi
nitieve verhuizing van de moe
der en de kinderen vanuit Dor
drecht. „Dat deden we 's nachts,
omdat Martin Huisman - haar-
ex - niet mocht weten waar we
naartoe gingen. Hij hield haar
nog altijd in de gaten. Het was
een hectische tijd. Omdat het
niet goed ging met Rowena, be
sloten we woensdag naar de
dokter te gaan."
's Ochtends zag J. dat Rowena
weer had overgegeven. „Geel
spul, dat moet gal zijn geweest,"
zegt hij. „Ik ging snel de hond
uitlaten, tex-wijl mijn vriendin
Rochelle onder de douche zette.
Toen ik terugkwam, zag ik dat
het al te laat was. Rowena was
dood. Gestikt in haar eigen
bx-aakselof slijm."
Mike J. verklaart dat hij twintig
minuten lang probeerde het
meisje te reanimeren. „Al die
tijd stond mijn vriendin als ver
steend toe te kijken. Het was al
lemaal tevergeefs." Na een tijd
je gingen ze met zijn drieën
wandelen. „Om tot rast te ko
men." Het lichaampje van Ro
wena legde Michael bij terag-
komst.in de vriezer, op advies
van 'mensen uit het verleden'
die hij inmiddels had gebeld.
Zijn klap heeft misschien best
iets te maken met Rowena's
dood, denkt J. „Maar er moet
meer aan de hand zijn geweest."
De Rotterdammer denkt dat het
xneisje al enige tijd ziek was.
„Kort voor haar dood had ze
voor de tweede keer dat jaar
roodvonk, wat duidt op een ver-
minderde weerstand. "De eerste
rapportages van diverse medici
geven hem gelijk, stelt hij.
Axfsen van het Nedexiands Fo
rensisch Instituut in Rijswijk
zouden Cribra Orbitalia - chro
nische bloedarmoede - hebben
vastgesteld bij Rowena. Het po-
x-euze bot dat is gevonden, zou
daarop wijzen.
Bewaarders en medegevange
nen benaderen hem 'anders',
vindt hij. Het openbaar maken
van delen van het politiedossier
door advocaat mr. J.L.J. Leijen-
dekker van de moeder heeft
daar ook aan bijgedragen. „Ik
ben heel blij dat hij zich nu voor
de Tuchtraad moet verantwoor
den voor die actie."
„Het publiek heeft mij veroor
deeld. Dat weet ik. Heel eenvou
dig, nadat een paar delen uit het
politiedossier op straat kwamen
te liggen. Maar ik ga er nog
steeds vanuit dat tijdens de be
handeling van de strafzaak de
ware toedracht naar voren
komt.
Bij de politie gaf J. na een aantal
verhoren uiteindelijk toe, dat
hij Rowena zelf had gedood en
in stukken gehakt. „Ik had al zo
vaak vex'teld hoe het echt was
gebeurd. Dat ik iemand had ge
beld. Maar dat wilden ze ge
woon niet horen. Ze bléven
maar doorgaan. Toen heb ik uit
eindelijk gezegd dat ik het heb
gedaan.Volgens J. waren de re
chercheurs erg' blij met zijn be
kentenis. „Ze wisten al lang wat
ze wilden horen.."
Hondenbench
In dat licht moeten volgens de
Rotterdammer ook de andere
ten laste gelegde feiten worden
bezien. Zo stopte hij Rowena
wel eens in een hondenbench.
„Een heel erg groot ding, dat ze
zelf vaak gebruikte als haar hut.
Telkens waarschuwde ik dat ze
weg moest blijven bij de hon
den. Maarze luisterdeniet. Toen
heb ik haar een keer in die kooi
gezet. Als ze dan toch zo graag
voor hondje wilde spelen, dan
maar zo. De kooi ging niet op
slot. Toch lees ik nu op de dag
vaarding dat ik haar van haar
vrijheid heb beroofd. Ik heb
haar ook wel eens een tik gege
ven met een pottenlikker. Zo'n
plastic ding aan een lange steel.
Omdat Rochelle onlangs heeft
verklaard dat ze ook wel eens
klapjes kreeg met die pottenlik
ker, zou ik de kinderen ineens
stelselmatig hebben mishan
deld met behulp van dit soort
voorwerpen. Belachelijk na-
tuurlijk."
Dat hij straf verdient, daar is
Michael J. het volledig mee eens.
„Ik was er bij toen ze in stukken
werd gesneden, gaf daar zelf de
opdracht voor en heb geen dok
ter gewaax'schuwd. Dus ben ik
schuldig. Voor het verspreiden
van haar lichaamsdelen verdien
ik de allerhoogste straf. En als
daar twintig jaar op staat, geef
me dan maar twintig jaax: Die
straf heb ik verdiend. Maar straf
me niet voor moord. Want ik heb
haar niet vermoord." GPD
