Duim
omhoog, zonnebril af
Aan de slag
in de natuur
W3
Liftspecialist
Evert Ypma
Truckstar
Nachtverblijf
Ooit
Romeinen
Quiz
Zijn werk viel op temid
den van de eindexamen
werkstukken van Post St.
Joost in Lokaal 01 in Breda.
Tussen poëzie, video en foto's
hing een landkaart van Roe
menië, voorzien van tal van
nieuwe symbolen. Ze zijn be
doeld om lifters te wijzen op
goede liftplaatsen, mogelij
ke gevaren en praktische
tips. Evert Ypma (Rotter
dam, 27) is niet alleen afge
studeerd ontwerper maar
ook specialist liften.
In Nederland is het fenomeen
liften na de hoogtijjaren zes
tig en zeventig zo goed als uitge
storven. Dat is te verklaren door
de OV-kaart voor studenten en
de betere economische omstan
digheden, waardoor 'iedereen'
(minstens) een auto heeft. In het
buitenland, bijvoorbeeld in
Roemenië, behoren jongeren
met de duim omhoog nog wel tot
het straatbeeld.
Ypma zelf lift al een jaar of tien.
Voor zijn eindexamenwerk gra
fische vormgeving van Post St.
Joost besloot hij zijn ervaringen
op kunstzinnige wijze vorm te
geven. Hij liftte naar Roemenië,
fotografeerde onderweg, arri
veerde na twaalf dagen in de Oe
kraïne, werd op de terugweg in
Warschau beroofd van zijn tas
met alle foto's, deed de hele reis
nog een keer en noteerde al die
tijd zijn bemerkingen onder
weg. Van al die verschillende er
varingen maakte hij tekens
ofwel pictogrammen met dierfi
guren en die zette hij op een ge
detailleerde kaart. Het resul
taat: de eerste routekaart voor
lifters ter wereld.
Ypma noemt zijn nieuwe taal
Hitchhikers Grammar. „Hier
mee kun je voor andere lifters
een route uitzetten. Het is een
systeem dat zichzelf kan ver
spreiden, een taal die zich zelf
kan verbreiden. Ik heb een
praktisch toepasbaar product
gemaakt, gebaseerd op veldon
derzoek, begrijpelijk voor de
gewone man en lichtvoetig. Zo
zeiden ze het ongeveer bij de
diploma-uitreiking", vertelt
Ypma „Het is een typisch Ne
derlands project: een infonnele
manier van reizen een formeel
karakter geven."
Waarom Roemenië
zaterdag 20 juli 2002
Uit het fotoboek van Evert Ypma.
„Roemenië is het beste liftland
van Europa omdat het openbaar
vervoer en het economisch kli
maat slecht zijn."
Waarom lift je zelf?
„Het is tien jaar geleden mijn
manier van vakantie houden ge
worden. Ik heb op die manier
grote delen van Europa leren
kennen. Het begon om economi
sche redenen - liften is goed
koop natuurlijk - maar ik ont
dekte steeds dat het hele rijke
ervaringen opleverde. Als lifter
kun je de cultuur van een land
beter doorgronden. Je hebt hele
onverwachte ontmoetingen, je
komt terecht bij Franse families
of een Engelse lord, privésitua-
ties waar je anders nooit toe
gang tot zou hebben. Liften is
een heel sociale bezigheid."
Je moet er wel een bepaald per
soon voor zijn?
„Je moet breed geïnteresseerd
zijn in andermans achtergron
den en culturen. En je moet heel
inventief zijn qua eten, over
nachten en veiligheid. Gaande
weg ontwikkel je veel mensen
kennis."
Wat die veiligheid betreft, hoe
vaak ben je zeifin gevaar geko
men?
„De tweede keer al, een lifters
wedstrijd met vrienden naar
Praag. In Duitsland stapten we
in een chique auto. Bij de par
keerplaatsen merkten we dat
het er steeds meer werden. Op
een gegeven moment reden er
acht auto's van het type BMW
750, Mercedes 500 en Jaguar
achter elkaar. Bleken we in een
colonne autodieven te zitten, op
weg naar Oezbekistan. Met het
smoesje dat we een andere rich
ting kozen, zijn we daar wegge
komen. Behalve de lifterskaart
heeft het project een prachtig
(foto)boek opgeleverd met
gegevens over de ideale lifters
uitrusting, de mate van gast
vrijheid, snelheden en tal van
andere wetenswaardigheden.
Zoals de 'gespreksonderwerp-
toptwintig' met op 1. reisdoel, 2.
het liften zelf, 3. werk en onder
wijs, gevolgd door benzineprij
zen, Amsterdam, koningshuis.
Pas ver daarna politiek, geld en
familie en als het echt close
wordt religie.
De beste liftlanden zijn: 1. Roe
foto Evert Ypma/GPD
menië, 2. Ierland, 3. Duitsland,
4. Oostenrijk en 5. Nederland.
De slechtste liftlanden: 1. Italië,
2. Spanje, 3. Frankrijk, 4. Noor
wegen, 5. Zweden.
En tot slot de volgende waarde
volle tips: leg je rugzak zodanig
neer dat ie niet groot lijkt, niet
eten, niet kauwen, niet roken en
vooral: geen zonnebril opzetten.
René van der Velden
Evert Ypma 'Hitchhikers Gram-
mar', te bestellen via lokaal 01
in Breda tel 076-5141928.
Nieuwe gidsen
ANWB-extra
De ANWB weet niet van op
houden. Wat deze bond we
kelijks uitgeeft, grenst aan het
bovennatuurlijke. Maar er zal
wel een markt voor zijn. Trots
kondigt de voormalige wielrij-
dersbond maar liefst 16 nieuwe
titels aan in de serie 'Extra Reis
gidsen', die inmiddels in totaal
7 6 titels kent.
Het zijn dunne, handzame
boekjes, vlot geschreven en ge
lardeerd met nuttige praktische
informatie, plattegronden en
een uitklapkaart. En als extra
kennen de boekjes telkens 5
routes of wandelingen (in de
uitgaven over steden).
Uiteraard zijn ze bij lange na
niet zo gedegen als de dikke
ANWB reisgidsen in de Gouden
Serie, maar ze vormen voor de
meer praktisch ingestelde toe
rist een goed alternatief voor de
dikke zus én ze passen precies in
de kontzak. De nieuwe titels
zijn: Bangkok, Cyprus, Corsica,
Dalmatische Kust, Dolomieten,
Dordogne, Isla de Margarita,
Kopenhagen, Lago Maggiore,
Madrid, Marokko, Moezel,
Peloponnesos, Phuket, Sardinië
en Vlaanderen. De prijs be
draagt 5,95 euro per stuk.
Meer diepgang bieden de be
kende boeken uit de Franse
Guides Bleus-reeks. Uitgeverij
Van Reemst/Uniekboek wil
daarvan Nederlandstalige ver
sies op de markt brengen en vo
rige maand verschenen de eer
ste drie delen: Provence, Cöte
d' Azur en Périgord Quercy.
De gidsen kennen telkens drie
delen: Ontdek, Bezoek en Na
werk. Elk hoofdstuk heeft bo
vendien een eigen kleurcode
meegekregen die verwijst naar
dezelfde kleur op een uitklap
kaart. Dat scheelt een hoop on
nodig geblader.
Deel Ontdek gaat voornamelijk
over landschap, samenleving en
geschiedenis, in het deel Bezoek
krijgen specifieke (regionale)
bezienswaardigheden, natuur
gebieden en andere wetens
waardigheden aandacht en Na
werk bevat een register en
woordenlijst.
De gidsen zijn rijkelijk voorzien
van kaartjes en toelichtende il
lustraties. GPD
Voor de een is het een 'lekker
goedkope vakantie', voor de
ander 'heerlijk werken in de na
tuur en nog een gratis slaap
plaats ook'. De werkvakanties
in ons land winnen snel aan po
pulariteit. Een voorbeeld: het
altijd drukbezochte Zomer-
werkkamp van De Dennen
scheerders in Nationaal Park
De Hoge Veluwe.
De eerste vrijwilligers hebben
hun hun tentjes alweer opgesla
gen op de natuurcamping ('al
leen koud stromend water'),
vlakbij Schaarsbergen, binnen
de hoge hekken van het 7.000
hectare grote Nationale Park De
Hoge Veluwe. Eind augustus
vertrekt de laatste werkei'. In de
tussentijd is het Nationale Park
weer aardig 'opgeknapt.'
Apeldoorner Jean Jacques
Franchimon (63) - inderdaad,
een afstammeling van Franse
hugenoten - is sinds een jaar of
zes coördinator van het jaarlijk
se Zomerwerkkamp, dat al bij
na twintig jaar bestaat. „Dit is
heel leuk en tegelijkertijd heel
nuttig werk, waar we elk jaar
weer veel vrijwilligers voor no
dig hebben".
De oude 'bosarbeider' bestaat
niet meer; het 'denken' over na
tuurbeheer in Nederland is ver
anderd - we laten de natuur
meer haar eigen gang gaan - en
er is, bij organisaties als Staats
bosbeheer, het Instituut voor
Natuureducatie (IVN) of Hoge
Veluwe steeds minder personeel
in dienst. Toch groeit 'het op
slag' door, de heide overwoeke
rend en voor je het weet is wéér
een heideveld veranderd in een
bosgebied.
Vrijwilligers
Dat moet niet gebeuren vinden
de Vrienden van de Hoge Veluwe
en daarom riepen ze in 1984 de
werkgroep De Dennenscheer
ders in het leven. Uit alle delen
van Nederland ^omen, in juli en
augustus, tientallen vrijwilli
gers naar de camping in
Schaarsbergen. Óp vrijdag al
komen ze binnen; drie dagen
lang genieten ze van de overwel
digende natuur en pas op maan
dag is het echt werken geblazen,
vijf dagen lang. Als het eenmaal
weer vrijdag is laat coördinator
Franchimon de vrijwilligers
nog lekker een weekend voor
niks en niemendal op de natuur
camping vertoeven. „Negen da
gen lang vakantie in de natuur;
gewekt worden door de vogels,
je tentje, je camper of je caravan
midden in een gebied waar je zo
maar edelherten, moeflons en
wilde zwijnen tegen het lijf kunt
lopen, gratis toegang tot het
park en nog eens een fiets ook
ter beschikking, zonder één
centje pijn. Wie wil dat nou niet?
Bovendien: vaak bevalt het de
mensen zo goed dat ze er nog
een, twee of soms zelfs drie we
ken aan vastplakken. Voor ons
geen probleem, voor hen een ex
tra lange vakantie."
Tegenprestatie
Goed, er moet wel een tegen
prestatie geleverd worden: van
vrijdag tot maandag trekken de
vrijwilligers er op uit, de zaag of
de schop in de hand. Dit jaar
moeten er opnieuw honderden,
duizenden dennen geschoren
worden, dat wil zeggen: gekapt.
Het jong opslag - soms al een tot
anderhalve meter hoog - moet
bij de grond worden afgezaagd.
Maar er moet ook gehooid wor
den.
Jean Jacques Franchimon: „Dat
betekent dat we grote natuurge
bieden schraal houden, met zo
min mogelijk begroeiing. Bin
nen de kortste keren zie je de
wilde orchideeën opduiken. Vo
rig jaar hebben we ook nog eens
een 166 meter lange knuppel-
brug gemaakt, dwars door het
moerasgebied vlakbij het Sint
Hubertusslot. Gunstig gevolg:
mensen die slecht ter been zijn
Werkvakanties winnen aan populariteit. Het zomerkamp van de Dennenscheerders in nationaal park
de Hoge Veluwe wordt altijd druk bezocht. foto Tom van Dijke/GPD
kunnen, desnoods met rolstoel
of rollator, toch diep in het na
tuurgebied doordringen. Dat
kan allemaal, dankzij de vrij
willigers van onze Zomerkam
pen."
Met een glimlach om zijn grijs-
bebaarde mond tekent Franchi
mon de gemoedelijke sfeer tij
dens de werkkampen: „De
zweep gaat er echt niet over. Als
het werk vandaag niet klaar
komt, morgen staat die den er
ook nog wel, zeg ik dan. Het gaat
ook om de gezelligheid. Maar al
dat prutswerk dat wij doen,
moet uiteindelijk wél gebeuren
als we dat fraaie natuurgebied
De Hoge Veluwe tenminste een
beetje op peil willen houden."
Ook andere natuurorganisaties
in Nederland organiseren in de
zomermaanden allerlei actieve
werkvakanties voor vrijwilli
gers. Zo organiseert de ANWB,
samen met Natuurmonumen
ten, elke zomer actieve vakan
ties in 22 natuurgebieden,
verspreid over het hele land.
Vrijwilligers verwij deren ber
ken of dennen, plegen onder
houd aan wandel- of fietspaden,
baggeren sloten uit, bouwen een
ooievaarsnest of plaatsen een
zichtscherm bij vogelobserva
tiehutten of wildkansels.
De deelnemers betalen slechts
een gering bedrag, de ANWB
neemt een groot deel van de kos
ten voor haar rekening. Ook hier
is de tegenprestatie: ontspan
nen werken in de natuur, van
maandag tot en met vrijdag tus
sen acht uur 's morgens en één
uur 's middags.
Nico Hoffer
Meer informatie over werkva
kanties:
Zomerwerkkamp De Hoge Ve
luwe: J.J. Franchimon, tel/fax
055-3560366. E-mail:
Franchimon24@zonnet.nl;
ANWB: Brochure De Vrijbui-
tens, te bestellen via
www.anwb.nl of via tel.num
mer 070-3146739;
IVN: Brochure IVN-Jong, te be
stellen via www.woesteland.nl
of via telefoonnummer
020-6228115..
's Lands 'grootste en gezelligste
transportfeest', het Truckstar
Festival, beleeft op 27 en 28 juli
het tweede lustrum. Op het TT-
circuit in Assen maken 2000
trucks hun opwachting voor de
ogen van zo'n 70.000 toeschou
wers. Er is van alles te beleven
rond trucks en het zware mate
rieel. Zo is er de traditionele
verkiezing 'truck van het jaar',
geven de bruggenbouwers van
de landmacht demonstraties en
treedt het stuntteam The Da
ring Dantes op.
Toegang 15 euro per dag, week-
eindekaart 19,50 euro, kinderen
van 5 tot 12 jaar 4,50 euro.
Info: redactie@truckstar.nl
Dierenpark Amersfoort biedt
tot 24 augustus op elke vrijdag
en zaterdagavond van 16.00 tot
21.00 uur een 'kijkje achter de
schermen'. Bij verschillende
dieren kan in het nachtverblijf
worden gekeken, zoals bij de
chimpansees, en andere dieren
(giraffen, olifanten en neus
hoorns) kunnen 'naar bed wor
den gebracht'.
Tevens biedt het Amersfoortse
dierenpark de mogelijkheid om
bij de dieren te dineren, althans
niet temidden vanmaar meer in
de omgeving van.
Het zomeravondpakket (kijken
en eten) kost 22,50 euro, kinde
ren t/m 9 jaar 20,50 euro. (Abon
nementhouders 17 euro resp. 15
euro). Bezoekers die alleen 's a-
vonds willen wandelen en niet
een vorkje mee willen prikken
betalen vanaf 16.00 uur 8 euro.
Info: tel. 033-4227100,
www.amersfoort-zoo.nl
De Stichting Lezen wil de lees
cultuur in ons land bevorderen.
Vandaar dat voor alle kleine le
zers die toevallig toch het Land
van Ooit bezoeken, voorlees-
voorstellingen worden gehou
den.
Dat doen tot en met 1 september
bekende Nederlanders als Jo-
han Stekelenburg, Peter Win
nen, Ellen Borst, Tanja Jess, Cas
Spijkers en Jeroen Latijnhou
wers, die op zondag 21 juli het
spits afbijt.
Er wordt voorgelezen uit ver
schillende kinderboeken. Dat
vindt allemaal plaats in het
KzdB Kaffee, de digitale ont
moetingsplek voor kinderen in
het Land van Ooit.
Land van Ooit, Drunen. Tel.
0416-377775, www.ooit.nl.
Entree 13,65 euro.
Zie ook www.lezen.nl.
Van 10 t/m 18 augustus staat het
Archeon in het teken van een
groot Romeins festival: De Ro
meinen Komen. Keizer Ves-
pasianus brengt met zijn gevolg
een bezoek aan het themapark,
dat diens bezoek aangrijpt om
op grootse wijze het verleden uit
de eerste twee eeuwen na Chris
tus opnieuw tot leven te bren
gen.
Zo zijn er een herberg, een tem
pel, een woonhuis, een badhuis
en een arena ingericht en zal een
speciaal legioen van 80 man,
Legio Secunda Augusta, de
monstraties en shows verzor
gen, waarbij ook gladiatoren en
slaven van de partij zijn.
Archeon, Alphen aan den Rijn.
Tel. 0172-447744,
www.archeon.nl. Entree 12,75
euro, kinderen van 4 tot 12
9 euro.
Zondag 21 jul vindt in het Auto-
tron te Rosmalen de Vervoers-
kennis Quiz plaats. Bezoekers
worden op hun kennis getest op
het gebied van auto's, vervoer en
Autotron zelf. De quiz is een sa
menwerking met verkeersorga-
nisatie 3VO, het vroegere Veilig
Verkeer Nederland
Er zijn twee categorieën, tot 8
jaar en vanaf 8 jaar. De uitein
delijke winnaar kan vrijkaarten
winnen voor Speelland Beekse
Bergen, een jaarabonnement
voor het Autotron en een minia
tuurauto.
De quiz begint om 13.00 uur
voor de jongsten, aansluitend
volgt de tweede categorie.
Het spel is het begin van in to
taal vier zomeractiviteiten die
in het Autotron plaatsvinden.
Andere evenementen zijn onder
meer het Brabants Kinderkam
pioenschap Waterfietsen en het
Kinderkampioenschap Water
verven.
Autotron Rosmalen, tel. 073-
5233300, www.autot.ron.nl.
Entree 10 euro, kinderen van 4
tot 11 jaar 8,20 euro.
