waterzeil
Gemeenten blij ven geld pompen in hun profclub
PZC
Het heilige
voetbal
22
RUDEN RIEMENS
zaterdag 20 juli 2002
FOTOGRAFIE
Zonder geld van de gemeente zouden
de meeste clubs uit het betaald
voetbal al lang failliet zijn. Status, his
torie en angst voor supporters die ook
nog eens kiezers zijn, blijken voor poli
tici steeds weer genoeg reden om de
profclub in stand te houden. Maar het
oproer kraait: ,,Er is niet eens opvang
voor dak- en thuislozen. Wat is nou be
langrijker?"
Het dak van de tribune lekt, op het beton
van de staanplaatsen bloeit het kleu-
rigste onkruid en de doelen leunen een tik
keltje achterover, vanuit de hoeken waken
vier lichtmasten over de plek 'waar God
naar het voetbal ging kijken'. Hier, op de
Berg, speelde FC Wageningen. Tien jaar ge
leden ging de club failliet, omdat de ge
meente geen trek had een tekort van 90.000
gulden aan te vullen.
Spelers en aanhang van toen laten nog altij d
een traan als de naam van de club valt, en
elk j aar roepen er wel een paar dat FC Wage
ningen binnenkort weer competitie speelt.
Ze zien hoe tegenwoordig het geld alle kan
ten uit spuit en gemeenten zich in allerlei
bochten wringen om de plaatselijke prof
club vooral niet failliet te laten gaan. Voet
bal op het hoogste niveau vinden ze een goe
de zaak voor stad of regio. Daar horen dure
spelers en een duur stadion bij.
„Voetbal is heilig huisje. Je mag overal aan
komen, maar van het voetbal moet je afblij
ven. Het is een prestigeproject: kijk onze
stad eens geweldig zijn!zegt Margriet
Twisterling. Ze is fractievoorzitter van de
Socialistische Partij (SP) in Zwolle, waar
het gemeentebestuur waarschij nlij k zestien
miljoen euro gaat bijdragen aan de bouw
van een nieuw stadion voor de plaatselijke
FC.
„Als een club goed presteert, is dat goed
yoor het image van de stad", weet Gerrit
Valk, oud-kamerlid van de PvdA, die nu
werkt aan een proefschrift over de geschie
denis van het betaalde voetbal in zijn woon
plaats Alkmaar. „Prestaties trekken bedrij
ven aan, want die willen zich er graag
vestigen, hun naam aan de stad en de club
verbinden. En het voetbal voorziet in de be
hoefte van supporters - die natuurlijk ook
kiezers zijn.
Het is weliswaar geen kerntaak van de over
heid om een voetbalclub met gemeen
schapsgeld overeind te houden, maar toch
gebeurt het constant. Soms openlijk, maar
vaker via constructies als een renteloze le
ning, die later wordt kwijtgescholden, door
het stadion op te kopen voor een symbolisch
bedrag van een euro, door grond voor een
nieuw complex aan de club te verkopen
voor een fractie van de werkelijke waarde,
of door aandelen te kopen in het stadion. El
ke keer weer zeggen gemeenten dat het de
laatste keer is, dat ze deze keer beter zullen
opletten, dat de lening nu écht moet worden
terugbetaald, maar net zo vaak zwichten ze.
Soms omdat een club dreigt de stad te verla
ten als de gemeente niet bijspringt, soms
door demonstrerende supporters, soms om
dat gemeenten het belangrijk vinden voor
hun stad. Daardoor voelen bestuurders van
de clubs zich niet bezwaard om dure spelers
aan te trekken, om hoge salarissen aan spe
lers te betalen en om plannen voor peperdu
re stadions te maken. Naar dat laatste gaat
veruit het meeste gemeentegeld.
Gebakken lucht
Nico van Duijn is huisarts, fractievoorzitter
van Leefbaar Almere en hij weet weinig van
voetballen. Met afschuw ziet hij dat veel ge
meenten miljoenen naar de plaatselijke
profclub brengen. „Terwijl er niet eens op
vang is voor dak- en thuislozen. Wat is nou
belangrijker?" En dat de voetbalclub van
Almere op kosten van de gemeente een prof
club wil worden met een mooi stadion, daar
heeft hij helemaal geen woorden voor. Nou
ja, deze dan: „Als de gemeente Rotterdam
zegt dat ze Sparta wil steunen, omdat die
club een sociale functie heeft in de wijk, dan
is dat terecht. Sparta heeft daar honderd
jaar over gedaan, die club is geschiedenis en
heel belangrijk voor Spangen. Die functie is
gegroeid en niet bij elkaar gekocht. Maar FC
Omniworld in Almere... toezeg! De voetbal
lers zijn volstrekt kansloos om tot een top-
ploeg uit te groeien. Ze staan in de midden
moot van de hoofdklasse amateurs, maar de
--
Het vervallen stadion van FC Wageningen op de Wageningse berg. foto Phil Nijhuis/GPD
heren krijgen nu al ongeveer het salaris van
een huisarts. En praatjes dat ze hebben...
het is een hoop gebakken lucht."
Almere heeft plannen liggen om voor eigen
risico een stadion te ontwikkelen en te ex
ploiteren waar de huidige amateurclub FC
Omniworld tot een profclub zou kunnen
uitgroeien. Gaat de gemeenteraad akkoord,
dan verwacht ze niet alleen 25 miljoen aan
subsidie te moeten betalen, maar ook nog
eens de komende dertig jaar op te zullen
draaien voor een tekort van 72 miljoen op
een project dat in totaal zo'n 110 miljoen
kost
Breda leende NAC vijf miljoen euro voor de
bouw van het Fuji-stadion. De club betaal
de het bedrag niet terug, maar kocht dure
spelers en vraagt nu nog eens ruim vier mil
joenVitesse heeft een schuld van zo'n dertig
miljoen aan gemeente en provincie, maar
krijgt toch weer 5,4 miljoen van het Arn
hemse stadsbestuur. FC Groningen heeft de
gemeente bereid gevonden garant te staan
voor een lening van 7,5 miljoen voor drie
jaar en krijgt 5,7 miljoen voor de bouw van
een nieuw stadion. FC Zwolle krijgt waar
schijnlijk 16 miljoen van de stad voor de
bouw van een nieuw stadion. Sparta krijgt
vrijwel zeker twee miljoen van de gemeente
Rotterdam. MVV heeft bijna een miljoen ge
kregen van de gemeente Maastricht en een
lening van de Bank Nederlandse Gemeen
ten van ruim een miljoen. FC Den Haag
werd al een lening van 3,9 miljoen kwijtge
scholden en krijgt nu een bankgarantie van
twee miljoen alsmede 2,6 miljoen voor de
bouw van een nieuw stadion. Emmen krijgt
dit jaar eens niets, maar heeft al een schuld
van ruim 5 miljoen bij de gemeente.
„Niemand wil de doodgraver van de voet
balclub zijn", zegt fractievoorzitter Joep
Taks van de WD in Breda. De gemeente
twijfelt formeel nog of ze NAC opnieuw uit
de nood moet helpen en heeft de club tot
eind september de tijd gegeven om met be
hulp van een accountantsbureau aan te to
nen dat ze nog (financieel) perspectief heeft.
Ondertussen woedt een hevige strijd tussen
de Bredanaars. Voorstanders vinden dat
Breda zonder NAC geen volwaardige stad
meer is, en tegenstanders vinden het te gek
voor woorden dat er omgerekend zo'n 200
euro per gezin aan zwaar overbetaalde
voetballers wordt uitgegeven.
Margriet Twisterling van de SP in Zwolle
vraagt zich af waarom gemeenten toch al
tijd maar weer de plaatselijke voetbalclub
uit de geldzorgen halen. Nu FC Zwolle is ge
promoveerd naar de eredivisie speelt het
probleem daar nog nadrukkelijker. Vorig
jaar kreeg de club al een 'lening' van vier
miljoen, dit jaar kwam daar al meteen een
miljoen bij voor een KNVB-licentie, maar
de knaller is de zestien miljoen die de club
wil om een nieuw stadion te bouwen.
Twisterling: „Clubs zijn commerciële on
dernemingen geworden en moeten onder
hand hun eigen broek ophouden. Maar een
club is voor een stad toch een soort status
geworden. Politiek en bedrijfsleven vinden
het goed voor de promotie van 'hun' stad als
er een voetbalclub op hoog niveau speelt en
ze zitten graag bij elkaar in de VIP-room of
de business seats. Dat mag blijkbaar wat
kosten. Maar zestien miljoen euro alleen
voor de bouw van een stadion!? Dat is bijna
140 euro per hoofd van de bevolking in onze
stad, dus voor een gezin met twee kinderen
560 euro. Zoveel geld kunnen we beter uit
geven aan het bestrijden van de armoede."
Twisterling zou het liefst zien dat er een lan
delijke discussie op gang komt over de
vraag wat we nou eigenlijk willen met dat
voetbal, of we er met z'n allen wel zoveel
geld aan willen uitgeven. „Als een gemeente
de club niet meer steunt, moeten de spelers
maar voor een normaal salaris gaan voet
ballen. Het is allemaal zo vreselijk uit de
hand gelopen."
Jan Rijpstra, kamerlid van de WD en onder
meer woordvoerder sportzaken, ziet wel
iets in het plan. „Ik vind het een zorgelijke
ontwikkeling dat zoveel clubs niet meer
kunnen bestaan zonder financiële steun van
de gemeente. Het is geen taak van de lande
lijke overheid om zich af te vragen of het be
taald voetbal nog toekomst heeft, wel om er
in Europees verband met ministers van
sport over te spreken. Kijk eens naar Real
Madrid. Die club heeft iets van 500 miljoen
euro schuld, maar koopt doodleuk een Zi-
dane voor ik weet niet hoeveel. Zo'n club
zou uitgesloten moeten worden van betaald
voetbal. Maar ja, ik ben natuurlijk uitge
praat als er een bank komt, die zegt: Ik wil
dat risico wel dragen."
Verplichting
Marjo van Dijken, PvdA-fractievoorzitter
in Groningen, wijst er op dat FC Groningen
elke thuiswedstrijd minimaal tienduizend
toeschouwers trekt. „Dan heb je als ge
meente een maatschappelijke verplichting
om die club in leven te houden. Net zoals er
voor anderen een schouwburg is. Als er
maar tweeduizend mensen naar FC Gronin
gen zouden gaan kijken, vind ik het een an
der verhaal. Dan kun j e niet meer zeggen dat
j e j e burgers een plezier doet. Een nieuw sta
dion kost een hoop geld, maar wij denken
dat het goed is voor Groningen en goed te
exploiteren, omdat er meer te doen is dan
voetbal. Er komen bioscoopzalen, een casi
no, kantoren, winkels, zelfs appartementen
voor de echte die-hards."
Van Duijn en zijn partij Leefbaar Almere
moeten er allemaal niets van hebben. Hun
slogan is: minder geld in marmer, meer in
mensen. „FC Omniworld is een NV waarin
naast de voetbalclub ook een volleybal- en
basketbalvereniging zijn ondergebracht en
die krijgt nog steeds geld van de gemeente.
Ze verbranden bijna een half miljoen euro
per maand. Japer maandDe leiding van de
NV zegt steeds dat het geld een investering
in de toekomst is en dat het goed komt. Dat
geloof ik niet meer. Wij hebben daar als ge
meente al veel te veel geld naar toe gedra
gen. Dat moet ophouden. De houding dat je
voor geld alles kunt kopen, is voorbij.
Dick Hofland
