Beetje Bretagne in Scherpenisse
Rakia schildert met
het licht uit de hemel
Keramische huis- en tuinkatten
ZMF ontevreden
over herstelplan
voor natuurschade
LICHT
Zeeuwse sferen
kunst cultuur
door Jacques Cats
Een toeristisch verblijf waar je op
persoonlijke aandacht kunt reke
nen. Waar je het gevoel hebt echt gast
te zijn. „Daar is veel behoefte aan in
deze anonieme wereld", weet Gerard
van Keken van het Bureau voor Toe
risme Zeeland. Hij stond aan de wieg
van 'Logeren in Zeeuwse sferen', een
project datin de aanloopfase een lelij
ke deuk heeft opgelopen.
Het Bureau voor Toerisme Zeeland, de
Zuidelijke Landbouworganisatie en
Horeca Nederland hadden elkaar ge
vonden in een ambitieus plan om het
agrarisch toerisme op te krikken door
exclusieve logiesvormen te realiseren
op het platteland. Adressen waar je in
de watten wordt gelegd en het woord
WELKOM met hoofdletters wordt ge
schreven. Maar de ZLTO haakte deze
week af. Boeren bleien terug te
schrikken voor de hoge investeringen
in een project waarvan ze maar moe
ten afwachten of het aanslaat. De toe
ristische organisatie gaat nu met de
horecasector door. Van Keeken: „Het
is een goed concept waar we zeker iets
mee moeten doen".
Zoiets als de 'Gouden Leeuw' in
Scherpenisse. „Daar zouden we meer
gelegenheden van moeten hebben op
het platteland", peinst de man van het
BTZ. Naar zijn stellige overtuiging
past deze horecagelegenheid qua situ
ering, gastvrijheid en ook wat kwali
teitsniveau betreft uitstekend in het
streven om een verblijf in het Zeeuwse
buitengebied nieuwe impulsen te ge
ven. Dus op naar Tholen, een streek
die er in deze tijd van het jaar vrolijk
uitgedost bij ligt. Het is een belangrijk
proefgebied voor de bloemzaadteelt.
Dat wordt niet onder stoelen of ban
ken gestoken: vooral de kant van Sta-
venisse op zijn fraaie bloemvelden te
aanschouwen.
Bij de telefonische reservering van een
Patron Maurice de Coninck bouwt zijn gerechten in de Gouden Leeuw grotendeels op met producten uit de naaste omge
ving. foto Willem Mieras
hotelkamer in 'de Gouden Leeuw'
vraagt de persoon aan de andere kant
van de lijn meteen gedienstig of het
toefaxen van een routeschetsje kan
helpen. En bij aankomst wil iemand
van het personeel meteen meelopen
naar de auto om van daaruit de baga
ge naar boven te kruien. De Gouden
Leeuw ligt aan een knus dorpspleintje
en behoort met het aanpalende
vroegere raadhuis, dat wordt opge
sierd met een popperig torentje, tot de
oudste panden van Scherpenisse. Als
in 1528 was er op deze plek een her
berg gevestigd. Diligences en post
koetsen hadden daar hun vaste pleis
terplaats.
De gevel is besmeerd met een grijze ce-
mentlaag met bobbeltjes, wat in vak
kringen wordt aangeduid als 'Thools
stucwerk' maar wat sterk doet denken
aan een uitspanning ergens in Bretag
ne. Onder de vensters hangen bakken
met uitbundig bloeiende geraniums.
Achter een van de ramen is een mans
persoon zichtbaar, die een slab om
heeft omdat hij, naar later kan wor
den vastgesteld, doende is een portie
gegrilde gamba's te consumeren.
Ambiance
Het loopt tegen de avond, de zon
schijnt nog, maar in de vensterbank
nodigen flakkerende kaarsen in grote
windlichtentot binnentreden. Binnen
zorgen balkenplafonds, donker meu
bilair, met daartussen een fraai Me-
chels buffet en veel snuisterijtjes en
schilderijen die naar de waterkant
verwijzen voor een huiselijke ambian
ce. Die gemoedelijke sfeer zal de vol
gende dag een hoogtepunt bereiken
als de patroon zelf bij het ontbijt in
korte broek zijn opwachting maakt.
De zes hotelkamers - er komen er nog
vijf bij -hebben geen nummer maar
dragen namen die verwijzen naar na
bije locaties: Strijenham, Pluumpot
en Rammegors. De doelmatig inge
richte vertrekken zijn, getuige de is-
dn-aansluiting, ook op gebruik door
zakenmensen ingesteld. Beneden, in
de gelagkamer, word je als hotelgast
nadrukkelijk met je naam aangespro
ken als was je een oude bekende. Dat
er opvallend veel Duits wordt gespro
ken heeft niet zoals verwacht een
toeristische achtergrond. Plet betreft
zakelijk bezoek. Op Tholen zijn veel
internationaal opererende bedrijven
te vinden en die relaties moeten ook
een keer eten.
Patron Maurice de Coninck (30), die
samen met zijn vrouw Tanja (32) met
veel ambitie de zaak drijft, heeft
Scherpenisse op de culinaire kaart ge
zet. Hij bouwt voor een belangrijk
deel zijn gerechten op uit producten
uit de naaste omgeving. Er komt vis
uit de Oosterschelde, de garnalen zijn
van Stellendam en de honing die de
geitenkaascreatie verfraait is van de
Langeweg. De gedroogde ham draagt
Spaanse kenmerken en de runderhaas
is van een Australisch ras. „Wij zijn
een naartoe-kom-bedrijf", zegt De
Coninck. „Je komt speciaal naar ons
toe om gezellig te komen eten".
Afwas
Met name de drank draagt naarmate
de avond vordert bij tot een extra ont
spannen sfeer. De bedrijvig bezige
ober neuriet zachtjes mee met de even
bescheiden door de luidspreker ver
spreide klassieke tonen. Er klinkt har
telijk gelach als één van de gasten die
op zoek is naar het toilet per ongeluk
de keuken binnen loopt. 'Ah, daar
komt iemand helpen bij de afwas',
wordt er vrolijk geroepen. Er is, wie
had dat in Scherpenisse voor mogelij k
gehouden, een keuze mogelijk uit 140
soorten wijn. De keuze loopt van een
droge witte muscat, pinot blanc en
sylvaner voor drie euro per glas op tot
een premier grand cru classé Chateau
Mouton-Rothschild (1985) voor 550
euro per fles.
Een luxe hotelbusje verzorgt desge
vraagd een ritje over het eiland. Die
vorm van vervoer staat - overigens
niet kosteloos, net als het ritje- even
eens ten dienste als er van ver komen
de gasten moeten worden opgehaald.
Van het station van Bergen op Zoom,
maar ook van Schiphol of Za ven tem.
'De Gouden Leeuw' verhuurt voorts
nieuwe fietsen. Da's handig want op
twee kilometer afstand vertrekt het
toeristisch pontje Gorishoek-Yerseke
v.v. De Waterlandroute voert langs in
waterbouwkundig, historisch of ar
chitectonisch opzicht opmerkelijke
plaatsen. Daarnaast zijn natuurge
bieden in de omgeving vrij te betre
den.
Een rondje door het dorp levert na de
maaltijd via de etalage van de firma
Duine de amusante aanblik op van het
rijwielwezen uit grootvaders tijd. Op
luttele afstand lonkt het frivole leven.
Te St. Annaland is, zo vermeldt een
raambiljet, een optreden voorzien van
het plaatselijk tal ent dj El Loco. Het is
te doen in bar '1 Esperance: 'the place
tobe'.
door Rinus Antonisse
GOES - De natuurcompensatie
voor de schade die verruiming
van de vaargeul in de Wester-
schelde veroorzaakt, blijft te
kort schieten. Weliswaar wil het
dagelijks provinciebestuur het
herstelplan uitbreiden met een
aantal projecten die op zich leuk
zijn, maar het totale compensa
tie-resultaat is onvoldoende.
Dit stelt de Zeeuwse Milieu Fe
deratie (ZMF) in een reactie op
het uitbreidingsplan voor na
tuurcompensatie Westerschel-
de.
„De speciale natuurwaarden
die in de Westerschelde zelf ver
loren gaan, moeten hersteld
worden. En dat kan ook dit
nieuwe plan niet waarmaken",
aldus de milieufederatie. De
ZMF constateert dat de uitvoe
ring van de natuurcompensatie
(die voor een belangrijk deel
door Vlaanderen betaald wordt)
vèr achter ligt op de planning.
Bovendien is de meeste voort
gang geboekt bij het krekenher
stel. Dat zijn juist projecten die
weinig te maken hebben met de
natuur in de riviermonding,
vindt de milieufederatie.
Door de Europese Commissie is
eerder scherpe kritiek geleverd
op de invulling van het natuur-
herstel. Ook de natuurbeweging
deed dat. Hoewel van Neder
landse regeringszijde die
kritiek van de hand wordt ge
wezen, stelt het college van Ge
deputeerde Staten nu wel voor
om de compensatiewerken
dichter bij de Westerschelde te
brengen.
Watervogels
Het krekenherstel moet daar
voor beperkt worden, om in
plaats hiervan binnendijks
langs de rivier veertien nieuwe
inlaag-achtige gebieden in te
richten. In deze gebieden kun
nen zoutminnende planten zich
vestigen. Ook zullen ze de rust
en foerageermogelijkheden
voor met name watervogels ver
groten. De aanvullende projec
ten hebben een totale opper
vlakte van 332 hectare.
Als zodanig juicht de ZMF de
'facelift' van het natuurherstel-
programma toe, omdat onei
genlijke projecten worden ver
vangen door plannen die de
natuur in de Westerschelde ten
goede komen. Wel beklemtoont
de milieufederatie dat daarmee
nog steeds niet voldaan wordt I
aan de doelstelling van de na
tuurcompensatie. Het werkelij
ke verlies als gevolg van de
verdieping treedt op in de Wes
terschelde en de nadruk van de I
compensatie moet dan ook
vooral op buitendijkse projec
ten liggen.
Projecten
Tot nu is Rijkswaterstaat Zee
land - verantwoordelijk voor
buitendij kse plannen - er niet in
geslaagd kansrijke projecten te
ontwikkelen. Het ene na het an
dere plan (zoals bescherming
Zuidgors, broedgebied Terneu-
zen) moest worden afgeschoten.
De ZMF: „Dat het in de praktijk
lastig blijkt te zijn de projecten
uit te voeren, mag geen reden
zijn om de blik helemaal bin
nendijks te wenden."
Volgens G. van Zonneveld,
hoofd Groene Ruimte van de
ZMF, bestaat het risico dat de
voorgestelde uitbreiding van
het herstelplan ertoe leidt dat de
buitendijkse compensatie vol
ledig uit beeld verdwijnt. „Dat
is voor ons onacceptabel. Als je
auto van achteren wordt aange
reden, ben je ook niet blij als de
verzekering met een nieuwe
motorkap komt aanzetten."
Desalniettemin is de milieufe
deratie wel content met het uit
breidingsplan van Gedeputeer
de Staten. De ZMF acht hel
echter meer voor de hand lig
gend dat het plan niet als aan
vullende natuurcompensatie
wordt gepresenteerd, maar als
een zelfstandig en ambitieus
provinciaal natuurontwikke
lingsplan.
Op Schouwen-Duiveland en
Tholen wordt langs de boorden
van de Oosterschelde al het plan
Tureluur uitgevoerd. Het uit
breidingsplan kan hierop een
prima variant voor de Wester
schelde zijn.
zaterdag 20 juli 2002
door Ali Pankow
ZIERIKZEE - Beeldend kun
stenares Marijke Andriese uit
Tilburg had tot voor kort eigen
lijk helemaal niks met katten.
Het verbaasde haar dan ook dat
galeriehoudster Alexandra
Stapff uit Zierikzee haar uitno
digde een bijdrage te leveren
aan de presentatie 'Katten in de
hoofdrol'. Toch nam Andriesse
de uitnodiging aan en het resul
taat is een zestal bijzonder
mooie potloodtekeningen.
Een wit/zwarte wijze kater
blikt met geringschatting op de
toeschouwer neer. Andriesse te
kende hem in spiegeleffect zoals
bekend van een speelkaart. Iets
verderop kijkt een slanke cyper
se kat wat melancholiek de we
reld in. Zij lijkt te worstelen met
haar natuur nu ze zich op een
hoge stoel heeft teruggetrokken
en een muisje haar vanaf de
keukenvloer meewarig aan
staart.
Kattenkunst met veel humor le
vert vooral Caro Rambonnet uit
Den Haag. 'Kijk eens wat vaker
in de spiegel van de kater' luidt
de titel van haar drieluik spie
gels met felgekleurde versiering
in de vorm van poezenlij ven en -
koppen. Grappig en getuigend
van creatieve invallen zijn voor
al ook Rambonnet's schilderijen
met gemengde technieken. 'Niet
Storen' luidt cle titel van het
schilderij van een forse kat met
slab en mes en vork en een sma
kelijke vis voor zijn snoet.
Dezelfde kunstenares leverde
ook een opmerkelijke serie ta
feltjes met mozaïk van katten,
kattenkoppen en een katten-
pootafdruk. Willy van Biesen
uit Hilversum schildert vooral
Siamezen in acryl op paneel. Zij
portretteerde onder meer de
kortharige exemplaren van de
galeriehoudster zelf en wist ze
allemaal een kenmerkende oog
opslag mee te geven.
Langharig
De bijdrage van Irene Maas uit
Alkmaar bestaat uit kerami
sche huis- en tuinkatten. Bij
galerie Alexandra prijken lig
gende, zittende, kijkende en sla
pende katten. Maas maakt mooi
onderscheid tussen de lang- en
kortharigen. De langharigen
krijgen van haar een opgeruwde
oppervlakte, teiwijl de kortha
rigen glanzend glad zijn 'uitge
voerd. Ank en Aad van der Meer
uit Heenvliet maken naast vrij
werk ook met regelmaat steen
goed servies met kattenlogo, zo
ook servies met het bekende
beeldmerk van galerie Alexan
dra met het silhouet van enkele
statige katten op de rug gezien.
Voor deze expositie kwamen
Ank en Aacl van der Meer ook
met een mooie serie schalen en
vazen waarin speelse katten-
contouren zijn verwerkt.
'Katten in de hoofdrol' is een
permanent thema in de galerie
van Alexandra Stapff, maar cle
invulling ei-van wisselt per ex
positie.
De expositie in galerie Alexandra is
tot met zondag 25 augustus geopend
van dinsdag tot en met zondag van
11.00 tot 17.00 uur en op donderdag
avond ook van IS.30 tot 21.00 uur.
doorValeska Nastaly
MIDDELBURG - De joodse
schilderDavidRakia gebruikt
licht en het Hebreeuwse
schrift als basis voor zijn po
ging om de joodse mystiek
weer te geven. Ook de stad Je
ruzalem komt steeds in zijn
werken terug. Rakia exposeert
tot en met 2 9 augustus in de sy
nagoge in de Herenstraat en de
Wandelkerk in Middelburg.
David Rakia is in 1928 in We
nen geboren met de naam
Sternfekl. Op zijn tiende
vluchtte hij naar Israël en ver
anderde zijn naam in Rakia.
Dat is cle Hebreeuwse verta
ling van zijn naam voor het fir
mament of de sterrenhemel.
Het licht uit de hemel probeert
Rakia telkens in zijn werk te
vatten. Ook de Hebreeuwse
letters, die elk hun eigen bete
kenis hebben, zijn basis voor
zijn werk.
Rakia zelf is niet in Middel
burg vanwege gezondheids
klachten. Zijn vrouw, van oor
sprong Nederlandse, is wel
aanwezig. Leah Rakia-van dei-
Ark vertelt dat haar man nog
altijd op zoek is om het mystie
ke zo goed mogelijk weer te ge
ven. „Hij zegt dat hij zijn
meesterwerk nog niet gemaakt
heeft. Hij gaat altijd verder in
zijn werk. Dat is kenmerkend
voor zijn optimisme.Ze vindt
dat haar echtgenoot, ondanks
zijn nare oorlogservaringen,
altijd optimist is gebleven.
„David probeert mensen iets
door te geven. Hij vindt dat hij
zijn talent om te schilderen
niet zomaar heeft. Als hij aan
een schilderij begint, weet hij
nooit van te voren wat het
wordt. Het wordt hem ingege
ven door zijn gevoel. Je zou
kunnen zeggen dat hij het
woord van God verkondigt in
zijn schilderijen,." Rakia's
vrouw vertelt dat de schilder
waarschij nli j k rabbij n was ge
worden als hij niet was gaan
schilderen.
David Rakia is erg blij dat zijn
werk nu in de Synagoge van
Middelburg hangt. „Dat is ook
weer iets symbolisch. David is
altijd bezig met iets op te bou
wen. Deze synagoge is ook op
nieuw opgebouwd, daarom
past zijn werk hier zo mooi",
De schilderijen van David Rakia hebben een sterk symbolisch karakter. foto Lex de Meester
aldus Leah. „Overigens vindt
David dat zijn werk het beste
in kerken kan hangen. Hij wil
graag dat Christenen zijn wer
ken zien en kopen.
Kabbala
De materialen waarmee Rakia
werkt zijn meestal olieverf en
acrylverf op papier of linnen.
Rakia werkt met heel veel
kleur. Dat is kenmerkend voor
de joodse leer die de Thora uit
legt: Kabbala. Die leer werkt
met cijfers, letters en kleuren.
De kleur blauw komt het
meest in Rakia's werk voor,
want dat staat voor het licht.
Het blauw dat hij gebruikt,
heet dan ook Rakia Blue.
Elke keer weer komt het licht
in zijn schilderijen terug. Het
staat voor het goddelijke. „Af
en toe komt de eerste letter van
het Hebreeuwse alfabet op zijn
doeken voor: de alefDie staat
voor de kampioen, oftewel
God. Als hij die schildert, geeft
hij hem heel klein weer, omdat
de letter op zich al heel veel
kracht heeft. Hij staat al voor
het grote, dus dan hoef je hem
ook niet groot af te beelden",
aldus Leah.
Het werk van David Rakia is tot en
met 29 augustus te zien in de Wan
delkerk en Synagoge in Middel
burg. Openingstijden Wandel-
kerk: ma t/m za van 10.30 -11-00
uur. De Synagoge is open op
woensdag van 11.00-1600 uur en
donderdag van 10.00 -18.00 uur.
Humoristische kattenschilderijen van Caro Rambonnet en katten in keramiek van Irene Maas in Galerie Stapff in Zierikzee.
foto PieterHonhoff
