Autonomie gemeenten in geding
Dwangvoeding is omstreden
en heeft vaak tot dood geleid
PZC
De armen hebben
volgens Herfkens
tiun stem verloren
Philomena Bijlhout:
van bijstandsmoeder
tot staatssecretaris
Professor/burgemeester pleit voor behoud onroerend zaakbelasting
te gast
19 juli 1952
door Carel van der Velden
Joke Sinit, Aletta Jacobs en
andere feministische
voorvechtsters behoren be
paald niet tot de inspiratie
bronnen van Philomena
Bijlhout, de nieuwe staatsse
cretaris van Emancipatie
voor de LPF. Haar grote
voorbeelden zijn haar groot
moeder ('bescheiden en wijs')
en haar moeder ('pittig en
wilskrachtig').
Dat treft, want naast Eman
cipatie beheert Bijlhout in
het nieuwe kabinet ook de
portefeuille Gezinszaken. De
Rotterdamse van Surinaam
se komaf is dankbaar dat ze
dit werk mag gaan doen.
,Een liefdevol gezin is de ba
sis van alles."
Het was wel even schrikken
voor de ex-presentator van
TV Rijnmond. „Donderdag
avond werd ik gevraagd
staatssecretaris te worden.
Ik had het net zo benauwd als
die keer dat Albert de Booij
mij voor het kamerlidmaat
schap vroeg. Na een nachtje
slapen was ik er uit. In de sol
licitatierondes voor het kabi
net heb ik mensen verteld dat
ze de plicht hebben zo'n ver
zoek aan te nemen. Dan kun
je zelf niet weigeren."
De afgelopen weken ontpop
te ze zich in de Kamer als
woordvoerder op het terrein
van media en de Nederlandse
Antillen. Ze vindt het jam
mer dat ze daarmee niet kan
doorgaan, maar ook over
haar nieuwe beleidsterrei
nen heeft ze veel ideeën. „Bij
emancipatie draait het om
het verwerven van zelfstan
digheid en onafhankelijk
heid. We willen investeren in
mensen die dat willen berei
ken. Met uitbreiding van de
kinderopvang vergroot je de
kansen op ontplooiing. Ook
eenoudergezinnen zijn uit
eindelijk het best af als ze in
htm eigen levensonderhoud
kunnen voorzien. Emancipa
tie moet je overigens breed
zien. Ook mannen moeten
emanciperen. Ik denk ook
aan het stimuleren van mos
limvrouwen en -mannen die
vrijer invulling willen geven
aan hun geloof."
Haar visie werd de afgelopen
jaren gescherpt door eigen
ervaringen. In de jaren ne
gentig scheidde Bijlhout. Als
alleenstaande vrouw voedde
ze haar kinderen op. Ander
half jaar lang leefde ze van
een uitkering.
„Het is moeilijk om uit die
positie te komen. Zodra je
werkt, verlies j e veel rechten,
waardoor je financieel slech
ter uit bent. De overheid
moet werken juist stimule
ren. Ik hoor nog te vaak van
mensen dat ze geen baan ne
men omdat ze er niets mee
opschieten."
Bijlhout koos een andere
weg. Ze verdiende een deel
van haar uitkering terug
door presentator te worden
bij TV Rijnmond. „Bij de So
ciale Dienst keken de mensen
vreemd op als ze me zagen
binnenkomen. 'Dat is toch
die mevrouw die het nieuws
leest?', zag je ze denken.
Maar ik ging ervoor.
Jan Haasbroek nam me later
in vaste dienst. Ik was heel
blij. Mijn angst was dat ik
zou eindigen als wagenbege
leider op de tram."
Het kabinet-Balkenende wil
fors bezuinigen op de wagen
begeleiders en alle andere
'Melketiers'. Maar Bijlhout
vindt dat er niets mis is met
mensen met een gesubsidi
eerde baan.
Voorbeeld
Bijlhout is de eerste allochto
ne bewindspersoon uit de ge
schiedenis. Het maakt haar
een voorbeeld van een ge
slaagd individueel emanci
patieproces. Reden tot tevre
denheid is het echter niet.
„Erg hè, dat er maar één
vrouwelijke minister in het
kabinet is? Ze worden niet
gewaagd. Ze zitten niet in de
goede circuits." GPD
vrijdag 19 juli 2002
Het nieuwe kabinet van CDA, LPF en WD gaat de onroerend zaak
belasting (ozb) voor woningen afschaffen. Dat was een vurige wens
van de WD, maar beperkt de gemeentelijke vrijheid, vindt burge
meester en hoogleraar Luigi van Leeuwen.
door Luigi van Leeuwen
Het nieuwe regeerakkoord
heeft de titel 'Werken aan
vertrouwen, een kwestie van
aanpakken' meegekregen. Het
stuk kondigt onder meer de af
schaffing van de onroerend
zaakbelasting (ozb) op wonin
gen aan, onder volledige com
pensatie van de gemeenten via
het Gemeentefonds. Deze las
tenverlaging is - met enige an
dere maatregelen - nodig om de
ingrijpende wijziging van het
zorgsysteem voor de burger fi
nancieel acceptabel te maken.
Het is de waag of het kabinet er
verstandig aan doet de financie
ring van een nieuw zorgsysteem
langs deze weg te laten plaats
vinden. De ozb is namelijk de
enige echte gemeentelijke be
lasting en heeft daardoor een
bijzondere positie in de lokale
democratische besluitvorming.
Zij vervult een buff erf unctie,
waarmee de per definitie voor
komende onevenwichtigheden
in de rijkstoedeling van ge
meentelijke inkomsten kunnen
worden opgevangen. Gemeen
telijke belastingen zijn boven
dien bij uitstek geschikt om
gemeenten 'ruimte te laten en
keuzevrijheid te bieden', het
geen toch de bedoeling van het
kabinet is.
De WD bepleitte in haar pro
gramma voor de Kamerverkie
zingen 'ruimte voor lastenver
lichting' via de afschaffing van
de ozb. Deze lastenverlichting
zou de 'charme van de eenvoud'
hebben, de keuzevrijheid verge
makkelijken én de werking van
de arbeidsmarkt verbeteren.
Afschaffing van de ozb zou lei
den tot inkomensverbetering
voor iedereen en nam de nood
zaak van kwijtschelding van
deze belasting weg bij uitke
ringsgerechtigden. Kortom, het
was 'de meest effectieve metho
de om de armoedeval te bestrij
den'.
Als bijkomende voordelen wer
den genoemd: het wegnemen
van 'vervuiling van het belas
tingstelsel met speciale regelin
gen voor diverse groepen' en de
'aanzienlijke besparing op de
uitvoeringskosten voor Rijk en
gemeenten'. Tijdens de verkie
zingscampagne werd herhaald
dat gemeenten volledig zouden
worden gecompenseerd. In het
verkiezingsprogramma stond
daarover een niet zeer duidelij
ke passage: 'vanzelfsprekend...
via het Gemeentefonds worden
gecompenseerd voor het verlies
aan inkomsten op een wijze die
recht doet aan hun situatie'.
Tijdens de campagne is veel kri
tiek geleverd op dit voornemen.
Was er wel sprake van lasten
verlichting voor de burger en
andere belanghebbenden? Was
het voorstel wel geschikt om de
armoedeval te bestrijden? Er
waren met de cijfers van het
CBS in de hand wel effectievere
methoden aan te wijzen. Kort
om, zeer velen, onder wie de
lijstaanvoerder van het CDA,
vonden het maar niets.
Deze verkiezingsballon hoort in
het lijstje 'eens en nooit meer'.
De WD leed de grootste neder
laag in haar geschiedenis; het
was dus tijd geweest om dit
kroonjuweel heel ver weg op te
bergen. Het is onbegrijpelijk dat
de (gedeeltelijke) afschaffing
van de ozb toch het regeerak
koord heeft gehaald. De vraag is
of het 'gedeeltelijke' van het
voorstel de situatie nog niet
meer verergert.
Armoedeval
Impliciet is toegegeven dat, on
danks alle verkiezingsretoriek,
het plan nauwelijks de armoe
deval zal verminderen. Het on
derwerp staat niet eens in de pa
ragraaf van het regeerakkoord
over de armoedeval vermeld. De
lastenverlichting moet nu dus
Johan Remkes, kandidaat-minister voor Binnenlandse Zaken, arriveert op het Binnenhof. Hij zal binnenkort de afschaffing van de ozb
moeten uitleggen aan de gemeentebesturen. fotoPhil Nijhuis/GPD
dienen om de negatieve neven
effecten van het nieuwe lande
lijke zorgsysteem voor de bur
ger draaglijk te maken. Als dat
maar goed gaat.
Nederland dreigt in de Europe
se Unie door deze maatregel een
merkwaardig buitenbeentje te
worden. Alleen Nederland en
Ierland kennen binnen de EU de
ozb als enige lokale belasting.
De andere landen kennen bij
voorbeeld de gemeentelijke in
komstenbelasting en onderne
mingsbelasting. Als nu voor de
gemeenten de ozb voor het me
rendeel van de opbrengst afvalt
en hun afhankelijkheid van het
Rijk tot meer dan 9 0 procent van
hun inkomsten stijgt, dan
wringt de situatie met het Euro
pees Handvest inzake lokale au
tonomie. Artikel 9, lid 1 stelt: de
lokale autoriteiten hebben in
het kader van het nationale eco
nomische beleid recht op
voldoende eigen financiële mid
delen, waarover zij vrijelijk
kunnen beschikken bij de uitoe
fening van hun bevoegdheden.
Het is tenslotte nog maar de
vraag of, en zo ja hoe, alle ge
meenten via het Gemeentefonds
volledig voor het verlies aan
ozb-inkomsten kunnen worden
gecompenseerd. Het Gemeente
fonds is immers niet op dat soort
maatwerk toegesneden.
De krachten die onder de Haag
se kaasstolp aan het werk zijn,
vertrouwen alleen op zichzelf en
handelen daarnaar. Zij krijgen
nu weer de kans om de essentie
van de gemeentelijke autono
mie, in casu het eigen belasting
gebied, weg te nemen. Echter,
men heeft de tijdgeest niet ver
staan.
De burgers hebben bij de ver
kiezingen van 15 mei een enor
me dreun uitgedeeld. De burger
heeft schoon genoeg van grijze
beleidsmakers, die niet in staat
blijken de problemen van alle
dag te doorgronden en op te los
sen. De gemeenten zijn daar
voor het meest aanspreekbaar.
Die moeten dan wel de macht
hebben om snel en effectief in te
grijpen. Daar is geld voor nodig,
eigen geld. Natuurlijk, er zijn
gemeentebestuurders die een
abonnement in hun zak hebben
om bij de Haagse heren te gaan
bedelen. Dat is de verkeerde
weg.
Het zou juist nodig zijn het loka
le belastinggebied te vergroten.
Hiervan is minder inefficiëntie
te verwachten dan bij rijksuit
keringen het geval is. Men kan
denken aan verbreding van de
grondslag van de ozb door het
laten vallen van veel verplichte
vrijstellingen. Als men de ozb op
woningen handhaaft, kan het
bewerkelijke gebruikersdeel
worden vervangen door een in-
gezetenenbelasting. Ook de af
schaffing van de overdrachtsbe
lasting schept ruimte voor het
lokale belastinggebied.
Om het zo ver te krijgen is veel
werk nodig. Dat is aanpakken in
plaats van afpakken. GPD
Prof. dr. Luigi van Leeuwen (WD)
is burgemeester van Zoetermeer en
bijzonder hoogleraar openbare fi
nanciën der lagere overheden aan de
Katholieke Universiteit Brabant in
Tilburg.
pagina 13: gemeenten de dupe
Eveline Herfkens houdt het
voor gezien. In navolging van
haar partijgenoten Jan Pronk,
Margo Vliegenthart en Willem
Vermeend staat ook de demis
sionair minister van Ontwikke
lingssamenwerking haar zetel
in de Tweede Kamer af. ,,De ver
kiezingsuitslag heeft alles op
zijn kop gezet."
door Hans van Soest
Nog op de verkiezingsavond
zelf stak in de PvdA de dis
cussie de kop op om de kersverse
Tweede-Kamerfractie te ver
nieuwen. De partij had drama
tisch verloren. Oude gezichten
zouden plaats moeten maken
voor nieuwe, die lager op de lijst
stonden.
„Een paar weken geleden vroeg
Jeltje van Nieuwenhoven ons
allemaal of we het konden op
brengen vier jaar lang aan te
blijven in de Kamer als lid van
een oppositiepartij. Zoniet, ver
trek dan voor het nieuwe kabi
net aantreedt. Na het nodige te
hebben afgewogen, moet ik zo
eerlijk zijn dat ik niet kan ga
randeren het vier jaar lang leuk
te blijven vinden."
Eveline Herfkens (50) heeft de
knoop doorgehakt. Na vier jaar
minister van Ontwikkelingssa
menwerking te zijn geweest,
geeft de nummer acht van de
PvdA-lijst haar plek in de Ka
mer op. „Ik houd me mijn hele
leven al bezig met ontwikke
lingssamenwerking: negen jaar
als Kamerlid, daarna bij de We
reldbank en de Verenigde Naties
en nu als minister. Ik kan me
volgens de Haagse mores als
oud-minister niet meer met de
ze portefeuille bemoeien. En we
redden de wereld niet door mij
woordvoerder verkeer en wa
terstaat te maken."
„Daar komt de vraag bij of ik
dat überhaupt leuk zou vinden.
Toen ik in oktober besloot op de
lijst te gaan staan voor de Twee
de Kamer, stonden de zaken er
anders voor. De PvdA leek een
grote partij te blijven. Ik zag
voor mezelf een rol weggelegd
als mentor voor een nieuwe ge
neratie fractieleden. Op de
avond van de 15de mei zei ik te
gen Jeltje: 'Iedereen die ik wilde
coachen is niet in de fractie ge
komen'."
Volgens Herfkens is er geen
druk op haar uitgeoefend om
deze beslissing te nemen. „Nie
mand heeft mij recht in het ge
zicht gezegd dat ik moest op
stappen, Integendeel, er zijn
juist mensen geweest die be
zwoeren dat ik niet iemand was
waaraan het imago van 'oude
politiek' kleefde."
Ze is niet bang voor de manier
waarop het nieuwe kabinet om
zal gaan met haar erfenis. „De
laatste jaren is gebleken dat alle
partijen in de Kamer het eens
zijn over het ontwikkelingsbe
leid dat Nederland voert. Ik ver
trouw erop dat CDA en WD nu
niet ineens iets heel anders gaan
doen. Mijn beleid was niet al
leen PvdA-beleid. Er is vol
doende politiek draagvlak voor
wat ik heb gedaan."
„Wel vind ik het onbegrijpelijk
dat de minister voor Ontwikke
lingssamenwerking wordt ver
vangen door een staatssecreta
ris. Die heeft gewoon minder in
de melk te brokkelen en kan niet
op gelijkwaardige manier mee
praten in de ministerraad over
belangrijke dossiers als de han
del en het internationaal land
bouwbeleid. Een staatssecreta
ris heeft het moei! ij ker om het in
zo'n discussie op te nemen voor
de boeren in de Derde Wereld.
Daarmee hebben de armen hun
stem verloren in de TVeveszaal.
Dat stemt me verdrietig."
Schaamlap
Niet alleen in de ministerraad,
maar ook in het buitenland zal
de positie van Agnes van Arden-
ne zwakker zijn dan die van
Plerfkens, voorspelt ze.
„Daar voelen ze precies aan of j e
wel of niet je eigen beleid kunt
voeren en over je eigen centen
gaat. Het is een schaamlap door
zo iemand in het buitenland
toch minister te noemen. Alsof
niemand dat door heeft. Ook
mijn positie was door die rare
constructie van minister zonder
portefeuille al moeilijk. Geen
land ter wereld heeft een minis
terie van Ontwikkelingssamen
werking zonder eigen ambtena
renapparaat en zonder eigen
staatssecretaris.
Een nieuwe baan heeft Herf
kens nog niet op het oog. „Het is
nu tij d voor rust en reflectieDit
najaar wil ik eens gaan kijken
welke onbeantwoorde aanbie
dingen er nog liggen. De mensen
zullen nog van me horen, maar
nu even niet." GPD
Mensen die vinden dat Justitie
de hongerstakende Harderwij
ker, verdacht van de moord op
Pim Fortuyn, desnoods met
divangvoeding in leven moet
houden, begrijpen waarschijn
lijk niet goed wat zij bepleiten.
Los van de internationale regels
die dit simpeliveg verbieden,
wijzen de ervaringen uit dat
dwangvoeding een marteling is
- en niet alleen voor degene die.
het ondergaat.
door James McGonigal
We schrijven 22 april 1974.
De wegens bankroof ver
oordeelde IRA-aanhanger Mi
chael Gaughan (1950) is opge
sloten in de gevangenis op het
eiland Wight. Hij is in honger
staking gegaan om de status van
politiek gevangene te krijgen.
De Britse autoriteiten hebben
besloten hem met dwangvoe
ding in leven te houden.
„Zes tot acht bewakers over
weldigen de gevangene en trek
ken hem naar het hoofdeinde
van zijn brits. Zij forceren zijn
hoofd over de metalen stang en
openen met geweld zijn mond.
Nadat een blokje hout is ge
plaatst, wordt een slang door
een gat in het blok naar de maag
gevoerd. Hierdoor wordt ver
volgens vloeibaar voedsel ge
perst." Deze beschrijving komt
uit een eigen geschiedenis van
de ERA en dus wellicht niet ob
jectief. Maar hij komt overeen
met andere beschrijvingen uit
Britse en Noord-Ierse gevange
nissen van die tijd en de decen
nia daarvoor.
Bij dwangvoeding is geweld no
dig. Een tegenstribbelende vol
wassene moet gedwongen wor
den zijn mond open te doen en te
houden, waarbij gemakkelijk
verwondingen of letsel kunnen
ontstaan. Dat kan ook gebeuren
wanneer gedurende een kwar
tier of langer iemand geïmmo
biliseerd moet worden gehou
den.
Daarnaast zijn er de medische
risico's, zeker als de procedure
wordt toegepast door niet-art-
sen. De slang kan keel of strotte-
hoofd beschadigen en vervol
gens de slokdarm en de maag.
Als de slang verkeerd terecht
komt, lopen de bronchiën en de
longen gevaar. Die laatste zijn
ook weer kwetsbaar, als de ge
vangene braakneigingen krijgt
of als hij een nog gevulde slang
De Iraanse hongerstakers, die in mei voor de deur van het I
burgemeester Deetman door de GGD onderzocht.
toch weet weg te krijgen. Dat
dwangvoeding voor hongersta
kers een gruwel is, blijkt uit de
tientallen getuigenissen. Niet
alleen van IR A-leden, maar bij
voorbeeld ook van de Engelse
suffragettes, dames die in hoed
en jurk actie voerden voor het
vrouwenkiesrecht vanaf 1909.
Ook artsen, verplegers en bewa
kers die het moeten toedienen
wenden zich al snel met af
schuw af van deze extreme vorm
van institutioneel geweld j egens
een weerloos individu. Geweld
bovendien dat - vanwege de bij
verschijnselen - zelden effectief
is.
Michael Gaughan - die mee had
gedaan aan een IRA-bankover-
val - ging in hongerstaking op
31 maart 1974 en kreeg, soms
dagelijks, dwangvoeding van 22
april tot de dag voor zijn dood
op 3 j uni 1974. Hij was de laatste
IRA-gevangene op wie dwang
voeding werd toegepast. De
doodsoorzaak werd opgegeven
als longontsteking, bijna zeker
veroorzaakt door de dagelijkse
krachtmeting met zijn bewa
kers. Behalve voedsel had hij
ook medische behandeling ge
weigerd - die was hem niet met
geweld opgedrongen. Op 9 no
vember 1974 overleed in een
Duitse gevangenis de RAF-ter-
rorist Holger Meins. Hij was op
27 augustus in hongerstaking
gegaan en eind oktober gingen
de autoriteiten over op dwang
voeding. Meins omschreef dat
als volgt: „Beide voeten met
handboeien aan het bed vastge
zet. Een dertig cm brede riem
om de heupen. Armen met vier
riemen vastgezet. Rechts zit de
arts op een krukje met een klein
'breekijzer'. Daarmee gaat hij in
mijn mond, tegelijk met de vin
gers de lippen omhoogtrekkend.
Het metaal wordt tussen de tan
den geduwd en wrikt de kaken
uit elkaar. Zo gauw de kier
breed genoeg is wordt een klem
geplaatst en wordt een maag
slang ter dikte van een middel
vinger ingebracht door de ver
pleger aan de andere kant."
Meins overleefde de combinatie
van deze periodieke behande
ling en de hongerstaking niet.
Zonder geweld is het niet moge
lijk een zich verzettende hon
gerstaker voedsel toe te dienen.
Het alternatief is plat spuiten of
onder narcose brengen - maar
dat is ook een vorm van geweld.
ONDERSCHEIDING - Com
missaris van de koningin
A.F.C. de Casembroot is be
noemd tot Groot-Officier der
Kroonorde van België. Hij
heeft deze onderscheiding
ontvangen voor zijn inspan
ningen om betrekkingen tus
sen Nederland en België te
verbéteren, in het bijzonder
tussen Zeeland en Oost-
Vlaanderen. De Casembroot
kreeg de versierselen opge
speld in Middelburg, waar de
Oost-Vlaamse veertiendaagse
plaatsvindt. De tentoonstel
ling Oost-Vlaanderen vlagt en
de feestelijkheden worden
goed bezocht. Maandag 21 ju
li, nationale feestdag in België,
belooft een topdag te worden.
PERRON - De gezondheids
toestand van Eva Perron is
volgens een officiële verkla
ring 'merkbaar verergerd'. De
Argentijnen vermoeden dat de
situatie van Perron kritiek is.
Sinds twee dagen zijn er bor
den rond haar residentie aan
gebracht met de tekst: 'ver
mijd lawaai'.
HUISMOEDER - Vijfenveer
tig meisjes van de landbouw-
huishoudschool in Schoondij-
ke hebben gisteren hun
diploma gekregen.
„Ik hoop dat jullie goede en
zorgzame huismoeders wor
den", sprak burgemeester
F. van Rosevelt tijdens de uit
reiking.
e stadhuis lagen, worden op last van
foto Marcel Antonisse/ANP
René Koene, verbonden aan de
medische mensenrechtenorga
nisatie Johannes Wier Stichting
in Amersfoort, is ervan over
tuigd dat in Nederland geen arts
zo ver gebracht kan worden om
dwangvoeding te verstrekken
aan geestelijk gezonde mensen
die - eventueel schriftelij k voor
af - duidelijk te kennen hebben
gegeven dat niet te willen, ook
als hun leven in gevaar komt.
Wilsonbekwaam
Met die laatste uitzondering op
de nationale en internationale
regels die dwangvoeding ver
bieden, ook in gevangenissen,
worden de mensen beschermd
die 'wilsonbekwaam' zijn; die
zelf niet kunnen kiezen (bij
voorbeeld kleine kinderen, de
menten, ernstig zwakzinnigen).
De Johannes Wier Stichting
pleit wel voor een goede begelei
ding van een hongerstaker cloor
een vertrouwensarts, opdat niet
door misverstanden stakers
overlijden of juist door misver
standen - of kwade wil - worden
teruggehaald uit het voorpor
taal van de dood (waarbij overi
gens ook weer schade kan ont
staan aan het lichaam). GPD
Hoofdredactie:
A, L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax: (0118)470102
E-mail: redactie@pzc.nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118)484000
Fax (0118)470102
E-mail: redwalch@pzc,nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)273000
Fax. (01 13) 273030
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115) 645769
Fax. (0115)645741
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114) 372776
Fax. (0114) 372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst:
8.30-17,00 uur
Zaterdags In Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV i
Internet: v
v, pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0118) 484000.
Fax (0118)470100.
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van /,--)
per maand. 19,25
per kwartaal 52,- -
per jaar: 198,--
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mall: abo@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 rnaand voor
het einde van de betaalperiode,
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,-
zaterdag, 1,50
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65,597
Postbank 35.93.00
Advertenties
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd.
Voor gewone advertenties,
Tel: (0118) 484240
Fax: (0118)470100
Voor kleintjes: Tel. (0118) 484321
Fax: (0118)484370
i onderdeel van het Wegener-concern De door u
is verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze
;apohnÖrhen:cr)adrnin stiatio en om j te (la'.er) informeren o ver v.ttr u •e'ovanto diensten er. 5»
di.uien van de lite s er de we.-«maatschap»!,en v»i Wegener cl tw ons *e*f.v 5ss£aP?
derden Als .1 ceve i-itrv-e yaei: p- is stv Jan Kj-i? j d 1 scin'te ik inn.de". bi. °/C a'O» "9
i.Pcstbus •e.OSCAAVisstrger
8ehoort tot LUGgEREE
