We zijn nu nóg bekend
Muziek met uitzicht op de Westertoren
PZC
Fatal Flowers even terug
Bill Wyman doet boekje open
Stones weer in het Kurhaus?
Grachtenfestival Amsterdam
23
et de release van
de dubbel-cd
Younger Days
en een eenmalig akoestisch
concert deed de
Amsterdamse gitaarband
Fatal Flowers onlangs weer
even van zich spreken. De
groep die na z'n oprichting in
1984 uitgroeide tot het
boegbeeld van de
Amsterdamse
gitaarrockscene en met
'Younger Days' zelfs een
bescheiden hitje scoorde,
ging al in 1990 ter ziele, maar
sindsdien is de naam Fatal
Flowers een begrip
gebleven.
Het is echter uitgesloten dat
de groep ooit weer defini
tief uit z'n as zal herrijzen, stelt
oprichter en zanger Richard
Janssen (41). „We hebben alle
maal onze eigen bezigheden.
Het was gewoon leuk om een cd
meteen doorsnee van ons reper
toire door de jaren heen te ma
ken. Maar daar blijft het bij."
Het idee voor een overzichtsal
bum kwam van platenmaat
schappij Warner en Richard
heeft samen met de andere ex-
Fatal Flowers met plezier ge
werkt aan de samenstelling.
Vervolgens was het een bijna lo
gische stap dat hij met drummer
Henk Jonkers, gitarist Dirk
Heuff en bassist Marco Braam
nog een keertje live zou laten
horen waarom de groep destijds
tot de beste Nederlandse gitaar
rockers gerekend mocht wor
den. „Ik verbaas me er wel eens
over dat Fatal Flowers nog
steeds niet vergeten is", zegt
Janssen. „Want zoveel platen
verkochten we niet. Zeker niet
als je het vergelijkt met wat
groepen als Kane en Di-Rect te
genwoordig wegzetten. Wij
moesten bekendheid krijgen
door zoveel mogelijk live te spe
len. En kennelijk hebben we zo
vaak opgetreden dat men ons
nog steeds kent."
Over Fatal Flowers werd des
tijds wel eens hoogdravend ge
sproken als De Amsterdamse
School. Janssen: „Maar dat was
overdreven. Die zogenaamde
School was niets anders dan een
groep mensen die in bandjes
ging spelen omdat ze muziek
liefhebbers waren. Het waren
dezelfde jongens die je ook bij
concerten zag. In Amsterdam
wemelde het in die tijd van mu
ziekcafés en als bandj e kon j e el
ke dag wel ergens spelen. Alle
muzikanten kenden elkaar zo
langzamerhand en dan is er al
snel sprake van een scene. Er
gens in de stad stond een disco
theek die zo'n beetje illegaal
draaide en dat werd een ont
moetingspunt voor bandjes uit
Amsterdam die er een optreden
in het land op hadden zitten.
Dan rolden ze 's nachts uit de
bus en ging het feest in die disco
nog even door. Ja, dat was een
tijd waarin veel kon in Amster
dam. Als je iets kunstzinnigs
wilde doen, dan kraakte je ge
woon een pand en sleepte je
spullen naar binnen. Wij repe
teerden met Fatal Flowers ook
ineen kraakpand, net als talloze
andere bands."
De Amsterdamsegitaarband Fatal Flowers werd in 1984opgerichtengingin 1990alterziele.
De muziek van al die Amster
damse groepen liep parallel met
die van de bands die in die tijd
aan de Amerikaanse westkust
opereerden. Want ook bij The
Long Ryders, Rain Parade,
Green Ön Red en Dream Syndi
cate speelde de gitaar de hoofd
rol in uiterst simpele liedjes.
„Die muziek was een reactie op
de ingewikkelde synthesizer
pop die aan het begin van de ja
ren tachtig werd gemaakt", al
dus Janssen. „Mensen kregen
weer behoefte aan elementaire
liedjes."
Richard Janssen heeft met zijn
Fatal Flowers in ieder geval de
bloeiperiode van het live-cir-
geren weinig verheffend. Maar
als ik eerlijk ben, moet ik erbij
zeggen dat het live-circuit voor
popbands tegenwoordig ook
wel een achtergebleven indruk
maakt."
„In de moderne disco om de
hoek kim je de meest bizarre
cocktails bestellen en ze
beschikken er over een waan
zinnig goede geluids- en lichtin
stallatie en weet ik wat niet alle
maal. Een blok verder staat dan
het plaatselijke jongerencen
trum en daar zijn de muren nog
steeds zwart geschilderd en er
staan nog steeds drie vrijwilli
gers achter de bar. En publiek is
er niet. Vroeger ging je naar zo'n
stil blijven staan en heeft na Fa-
tal Flowers als muzikant altijd
weten te overleven. „Nou ja,
maar wel moeizaam hoor", be
kent hij. „En dat geldt ook voor
de andere bandleden. We zijn
twaalf jaar geleden gestopt om
dat we niet zoveel meer in het
verschiet zagen liggen. Als we
verder wilden, moesten we naar
het buitenland, want in Neder
land hadden we ons plafond be
reikt. Maar op een internationa
le doorbraak was weinig kans.
En we verkochten te weinig pla
ten om in Nederland een be
staan op te bouwen. Wat dat be
treft liggen de zaken nu heel
anders."
cuit meegemaakt. De tijd dat er
overal in het land podia waren
voor popbands. Wat dat betreft
is er in de loop der jaren wel het
een en ander veranderd. Jans
sen: „Mensen willen tegenwoor
dig nog wel naar live-muziek
luisteren, maar dan gaan ze het
liefst met de auto naar bijvoor
beeld Ahoy'. De auto moet vlak
daarnaast geparkeerd worden
en dan gaan ze naar binnen om
een megaconcert met allemaal
toeters en bellen te bekijken.
Meteen daarna stappen ze weer
in de auto. Dat is de tendens van
deze tijd. Als je daarmee bent
opgegroeid, is het bijna een te
leurstelling als je ergens op een
achteraf podium een bandje ziet
spelen. Dat is voor moderne jon
jongerencentrum omdat je bij
een bepaalde cultuur hoorde,
maar tegenwoordig is die
scheidslijn er niet meer. Jonge
ren gaan nu uit omdat ze plezier
willen hebben. En niet om bij
een bepaalde cultuur te horen.
Uitgaan moet leuk zijn. Daarom
wil de jeugd naar een tent waar
alles goed verzorgd is. Jonge
rencentra moeten eerst eens
flink opgeknapt worden, dan
krijgen ze misschien weer wat
aanloop. Als ik zo'n tent bin
nenstap, denk ik wel eens: Als ik
een film zou moeten maken over
de jaren tachtig, dan was ik op
deze plek goedkoop uit. Want er
is hier sinds die tijd niets veran
derd."
Janssen zelf is in ieder geval niet
„Een band als Kane verkoopt
zoveel cd's dat ze van dat geld
ten minste iets kunnen doen. Ze
kunnen ervan leven en in de stu
dio aan het werk. En ze zijn ook
veel zakelijker. Wij waren rede
lijk naïef, maar Krezip, Kane en
Di-Rect zijn vanaf het begin
heel bewust met hun muziek be
zig geweest. Je kunt het zelfs wel
een carrièreplanning noemen.
Nee, dan ging het met ons toch
anders. Fatal Flowers was dan
wel een band die redelijk wat
impact had, maar we werden
gewoon niet gedraaid op de ra
dio en dus verkochten we weinig
platen. Zo simpel lag dat. Nie
mand van ons had op een gege
ven moment nog trek om op die
manier verder te modderen. Een
Twaalf jaar nadat Bill Wy
man in zijn boek Stone Alo
ne een openhartige en gedetail
leerde kijk op de geschiedenis
van de Rolling Stones in de j aren
zestig gaf, komt de ex-bassist en
'archivaris' opnieuw met een
boek 'van binnenuit' over de
band waar hij drie decennia
lang deel van uitmaakte. Op 21
oktober, drie dagen voor Wy-
mans 66-ste verjaardag, ver
schijnt het bijna 500 pagina's
tellende Rolling with the Sto
nes.
Het boek is gebaseerd op de dag
boeken van de 'stille' bassist en
een groot persoonlijk archief
met veel brieven, anekdotes en
herinneringen. Wyman maakte
van december 1962 tot novem
ber 1992 deel uit van de band,
die vorige week vrijdag veertig
jaar bestond. Rolling with the
Stones is zijn derde boek: naast
Stone Alone schreef hij ook Bill
Wyman's Blues Odyssey. Ook
opende de bassist in 1989 het
goedlopende restaurant Sticky
Fingers in de Londense wijk
Kensington.
De als William George Perks in
Kent geboren Wyman haatte
drugs, voor hem was er alleen
rock-'n-roll en veel seks. Naar
eigen zeggen versleet hij een
duizendtal meisjes. Ene Mandy
Smith bracht hem halverwege
de jaren tachtig in de proble
men. Wyman zou met de toen
13-jarige Mandy seks hebben
bedreven. Zes jaar later trouw
de hij met de vrouw om na een
jaar weer met haar te breken.
Bijkomende moeilijkheid was
dat Mandy's moeder, Wymans
ex-schoonmoeder dus, vervol
gens verliefd werd op Bills zoon
Stephen en met hem trouwde.
Of al deze vrijages het boek zul
len halen is niet bekend, wel be
looft de uitgever naast 'een
geschiedenis van veertig jaar
sociale en culturele verande
ring' in ieder geval een overzicht
van alle Stones-nummers en
-albums. Het boek is niet goed
koop, 54,25 euro, maar daar
krijgt de liefhebber wel een met
stofomslag gebonden uitgave
voorzien van meer dan tweedui
zend foto's voor. Wyman komt in
november naar Antwerpen en
Amsterdam om zijn boek te pro
moten.
Peter Kuijt
foto Michel Schoots/GPD
nieuwe plaat zou alleen maar
een herhalingsoefening zijn ge
worden. Weer veel optreden om
die cd te promoten en er vervol
gens niets van verkopen. We
vreesden dat we uiteindelijk
voor half lege zalen zouden
staan en dat wilden we voorko
men."
Circuspop
Richard Janssen ging na het uit
een vallen van Fatal Flowers
verder met de groep Shine. „Ik
heb daarmee geprobeerd een
wat andere wind door het live
circuit te laten waaien. Ik wilde
meer spektakel en maakte ge
bruik van een grote lichtshow
en trapeze werksters. Ik ging in
die tijd al veel naar danceparty's
en dacht: daar gebeurt van alles
en bij een popconcert staat ie
dereen met en biertje in z'n hand
naar beneden te kijken. Daar
wilde ik verandering in bren
gen. Ik wilde dat ook popmuziek
weer leuk zou zijn. Daarom
huurde ik bijvoorbeeld dj's in,
die voor en na ons optreden de
avond overnamen. Shine was
dus eigenlijk circuspop."
Uiteindelijk zou ook Shine uit
elkaar gaan en Janssen ging ver
der met Rex, een
singer/songwriter project.
Daarna maakte hij de overstap
naar de begeleidingsgroep van
Ellen ten Damme en op dit mo
ment heeft hij een aandeel in
Carmen, de theaterversie van de
gelijknamige opera die vanaf
september door het land trekt.
„Zo leer ik in ieder geval de mu
ziekwereld van alle kanten ken
nen", vindt Janssen. „En ik ben
er door al die verschillende din
gen achter gekomen dat ik niet
meer aan een bepaalde muziek
vorm vastzit."
Harry de Jong
Het Kurhaus Hotel in Sche-
veningen stelt pogingen in
het werk om de Rolling Stones
volgend jaar augustus in de
Kurzaal te laten optreden. Di
recteur C. Masselink probeert
zowel via concertorganisator
Mojo Concerts als langs andere
informele wegen de Rolling Sto
nes te interesseren terug te ke
ren naar de badplaats.
Zoals bekend gaan de Rolling
Stones dit najaar weer op tour
nee. Op dit moment al is de
groep aan het repeteren in To
ronto.
Op 3 september begint hun War
Horses Tour in Boston (met in
het voorprogramma The Pre
tenders), die vervolgens langs
onder meer Chicago, Philadel
phia, New York, Atlanta, Los
Angeles, San Francisco en Las
Vegas voert. De maand decem
ber houden de Stones vrij, om
vanaf 8 j anuari hun tour voort te
zetten in Canada, de VS, Mexico
en vermoedelijk Australië, Chi
na en Japan. Volgens de plannen
zal na een pauze in april en mei
de Europese toer half juni be
ginnen in Engeland en voorts
voeren langs Griekenland, Ita
lië, Spanje, Frankrijk, Duits
land, Oostenrijk, Zwitserland,
Finland, Zweden, Denemarken,
België en Nederland. De door
gaans goed geïnformeerde Rol
ling Stones Fan Club of Europe
meldt op www.iorr.org dat de
groep -volgens nog niet beves
tigde bronnen - op 2 en 3 augus
tus in de Arena in Amsterdam
zal staan, op 11 augustus aldaar
in Paradiso, op 14 en 15 augus
tus in het Feyenoord Stadion te
Rotterdam en op 18 augustus op
het Malieveld in Den Haag.
Kurhaus-directeur Masselink
hoopt dat de Stones, die tijdens
deze wereldtour een flink aantal
kleine zaal- en cluboptredens
verzorgen, gecharmeerd raken
van het idee om alsnog hun af
gebroken optreden uit augustus
1964 te voltooien. Het destijds
door de Haagse impresario Paul
Acket verzorgde optreden in het
Kurhaus, gepresenteerd door
Jos Brink, duurde toen nauwe
lijks een kwartier. De Rolling
Stones konden met moeite vijf
nummers vertolken, terwijl de
fans massaal de Kurzaal sloop
ten. Uiteindelijk werd het doek
gesloten en voerde de politie
met harde hand charges in en
om het Kurhaus uit.
De Rolling Stones lieten vele ja
ren later in diverse interviews
weten het Kurhaus-optreden
als een van de mooiste shows uit;:
hun bestaan te beschouwen.
Masselink: „Het is mijn droom
dat ze nu bijna veertig jaar latei-
het concert in de Kurzaal kun
nen afmaken, waar ze toen aan
zijn begonnen. Daar wil ik best
het hotel een paar dagen voor
sluiten."
De laatste keer dat de Stones in
Den Haag te zien waren, was in
1998 op het Malieveld.
Coos Versteeg
Het concert dat de Rolling Stones in 1964 in het Kurhaus gaven, moest al na vijf nummers worden afgebroken om
dat fans de zaal sloopten. fotoarchief ANP
Het is al twintig jaar een populair uitje
voor zo'n 15.000 toeschouwers en ook
v°or de 21ste editie met de Peruaanse tenor
Juan Diego Flórez op 17 augustus is succes
bij voorbaat verzekerd. De ingrediënten
1 van het Prinsengrachtconcert kunnen dan
I ook niet stuk: wat kan er tenslotte mis gaan
als een beroemde solist optreedt in zo'n vol
maakte ambiance als een Amsterdamse
gracht met zicht op de Westertoren? Zelfs
regen deert niemand, ook onder een zee van
paraplu's blijft de stemming altijd opper
best. Het concert maakt nu voor de vijfde
keer deel uit van het Grachtenfestival, het
muzikale evenement dat zich
van 14 tot en met 18 augustus afspeelt in
hofjes, monumentale panden en privé hui
zen.
I Toen directeur Alma Netten aan het Grach-
tenfestival begon, kwamen haar ervaringen
a's producer bij het Holland Festival en
freelancer culturele programma's bij de
AVRO natuurlijk goed van pas. „Maar voor
we van start gingen, organiseerden we
rondom het 15-jarig jubileum van het Prin
sengrachtconcert voor de zekerheid wel
eerst een weekend met concerten bij de
mensen thuis om te checken of zo'n soort
evenement zou aanslaan bij een breed pu
bliek. Bovendien verrichtte de gemeente sa-
Wen met de hoofdsponsor een haalbaar
heidsonderzoekvertelt Netten. De
behoefte onder cultureel geïnteresseerde
dagjesmensen én muzikale fijnproevers
bleek de stoutste verwachtingen te over
treffen: inclusief het Prinsengrachtconcert
Directeur Alma Netten: „Dit keer loopt heimwee als rode draad door de concerten."
foto Roland de Bruin/GPD
groeide het festival de afgelopen jaren ge
staag naar een stabiel aantal van zo'n
45.000 bezoekers. „Veel meer moeten dat er
ook niet worden", vindt Netten. „Dan zou
het te massaal worden."
De vijf elementen bij de programmering
stonden meteen vast en aan deze succesvol
gebleken mix wordt nog steeds niet getornd:
klassieke muziek, water, monumenten, de
presentatie van jonge talenten en gratis of
laag geprijsde concerten. „Hoge kwaliteit
staat daarbij voorop en dat betekent dat we
vanaf het begin nooit hebben beknibbeld op
de salarissen van de musici", benadrukt
Netten. De financiering rond krijgen, lukt
nog steeds alleen dankzij subsidies van ge
meente en Rijk en de bijdrage vanaf het be
gin van hoofdsponsor ING. „Dit is een
moeilijk festival voor sponsors want ik kan
ze nu eenmaal geen grote ruimtes bieden
voor ontvangsten. En extra inkomsten bin
nen krijgen door bijvoorbeeld reclames op
gevels toe te staan, daar beginnen we niet
aan. Dat zou helemaal niet in de sfeer van
het festival passen."
Netten kan zich wel voorstellen dat de sub
sidiegevers in het kader van de cultuur
spreiding nieuwsgierig zijn naar mogelijke
Maar een beetje trots op 'haar' primeur, het
Kindermonumentenconcert op 17 augustus
om 11.00 uur in de tuin van het huis van de
burgemeester aan de 'verre' Herengracht,
mag ze toch wel zijn? „Burgemeester Cohen
opende het Grachtenfestival vorig jaar en
toen heb ik hem gevraagd of hij mee wilde
doen. Heel leuk, hij reageerde meteen en
thousiast!" De ambtswoning is bovendien
goed te bereiken met het openbaar vervoer
en was trouwens als een van de eerste uit
verkocht. Nieuwe deelnemers zijn dit jaar
uitbreiding van het aantal locaties, maar is
daar met steun van de muzikale adviseurs
die als haar 'artistieke geweten' fungeren,
nog steeds huiverig voor. Grachten en mo
numentale panden zijn er genoeg in Am
sterdam zodat uitbreiding van de succesfor
mule richting bijvoorbeeld de Amstel voor
de hand liggend lijkt: „Ons uitgangspunt
blijft echter dat het publiek alle locaties
wandelend kan bereiken vanaf de festival
kassa in Felix Meritis. Wil je de toeganke
lijkheid en intimiteit waarborgen die het
publiek zo waardeert, moet je in elk geval
voorzichtig zijn met schaalvergroting bui
ten het gebied rond de Westertoren."
ook Blakes Amsterdam (het hotel aan Kei
zersgracht 384) en het Nederlands Instituut
voor Oorlogsdocumentatie (Herengracht
380), gevestigd in al even bijzondere panden
als de burgemeester.
Hoe krijgt Netten trouwens 21 eigenai-en
van chique grachtenpanden elk j aar weer zo
gek om huizen, tuinen en dakterrassen open
te stellen voor concerten waarbij ze geheel
vrijwillig wildvreemden over de vloer krij
gen? Om de privacy te beschermen worden
de locaties van deze gratis concerten tot za
terdagochtend vroeg geheim gehouden,
maar ze zijn zó in trek dat het publiek er
graag voor in de rij gaat staan. Haar 'recept'
blijkt van een verbluffende eenvoud: „Op de
fiets kijk ik altijd goed rond en bel gewoon
aan. Het is ongelooflijk maar waar, iedereen
laat me altijd binnen! Overigens zijn we nu
zo bekend dat mensen ons zelf bellen. Nu
kunnen we iemand ook eens jaartje rust
gunnen."
Tijdens haar vakanties bedenkt Netten het
jaarlijkse muzikale thema: „Dat moet na
tuurlijk tot de verbeelding spreken van zo
wel publiek als musici. Vorig jaar was het
lust en passie, het jaar daarvoor water en dit
keer loopt heimwee als rode draad door de
concertenHet werken aan de hand van een
thema inspireert de musici tot bijzondere
programma's, die speciaal voor het festival
worden samengesteld. „Het is echt bijzon
der hoe graag musici altijd meedoen. Ze mo
gen dingen uitproberen, alles mag, óls het
maar leuk is!" Als misschien wel meest bij
zondere voorbeeld van dit jaar noemt ze de
masterclass van sopraan Miranda van Kra
lingen, die tijdens het Gi*achtenfestival ook
les gaat geven aan studenten jazz en musi
cal.
Frangoise Ledeboer
Grachtenfestival: 14 t/m 18 augustus in Amster
dam.. Naast de meer dan zeventig concerten in het
gebied rond Prinsen-, Keizers- en Herengracht
voor volwassenen en kinderen, omvat het pro
gramma onder meer ook monumentenwandelin
gen en architectuurrondvaarten. Het volledige
programma is te vinden op www.grachtenfesti-
val.nl. Kaarten verkrijgbaar via De Uitlijn (0900-
0191) en vanaf 12 augustus ook aan de festival
kassa in Felix Meritis (Keizersgracht 324, Am
sterdam).-
vrijdag 19 juli 2002
