Splinters zijn niet spoedeisend
R
Brugse schildert ervaringen
Liefde voor het
model en de klei
"WW-
■r
Meeste gemeenten
dupe van afschaffen
woningbelasting
13
Vissersbod rijf
ji'erseke mag
jmossels rapen
Mosselexcursie
kunst cultuur
Zelfverwijzers
lezers schrijven
Grazen
Explosief II
vrijdag 19 juli 2002
(OEN HAAG - Demissionair
Ijlaatssecretaris Faber heeft te-
ischt geweigerd om een kleine
109.000 euro schadevergoeding
jit te keren aan VOF De Kok-
telvisser uit Yerseke.
Ook het besluit van Faber om
De Kokkelvisser toestemming
:e geven tot in december 2003
handmatig mosselen te rapen in
jelen van de Waddenzee, is door
•eRaad van State in Den Haag
bekrachtigd.
Tegen het laatstgenoemde be
sluit was beroep ingesteld bij
het Haagse rechtscollege door
ie Landelijke Vereniging tot
Behoud van de Waddenzee en de
Nederlandse Vereniging tot Be
scherming van Vogels. Beide
verenigingen stellen zonder
succes dat de vergunningverle-
ling aan De Kokkelvisser
itrijdig is met de Europese Vo-
jelrichtLijn, waarin speciale be
schermingszones voor vogels
ajn aangewezen.
Het hele Waddenzeegebied
aeldt als speciale bescher
mingszone maar activiteiten
kunnen daar alleen worden ver
boden als er significante, veel
betekenende, effecten optreden
op de vogelstand. Net als staats
secretaris Faber is de Raad van
State niet overtuigd dat het
handmatig rapen van mosselen
indelen van de Waddenzee 'sig
nificante effecten' heeft op de
vogelstand. Daarbij speelt mee
dat De Kokkelvisser het enige
bedrijf in Nederland is dat over
een vergunning beschikt en dan
nog voor de relatieve beperkte
hoeveelheid van 450 mosselton
per jaar. Tussen '96 en '98 was de
mosselstand zo slecht dat De
Kokkelvisser helemaal niets
mocht rapen. Voor die jaren is
schadevergoeding geëist, maar
de Raad van State overweegt
dat dit een risico is dat voor ei
gen rekening moet komen.
YERSEKE - De VW in Yerseke
houdt activiteiten rondom de
mossel- en oestercultuur. Dage
lijks om half twee zijn er rond
vaarten over de Oosterschelde
vanuit de Beatrixhaven. Op
woensdag en vrijdag is er een
rondleiding naar de oesterput
ten en de havens. Die begint om
half twee bij het WV-kantoor.
door Maurits Sep
Vuiltje in het oog? Pijnlijke pols na
een ongelukkige val? Uitgeschoten
met een stanleymes? Steeds meer men
sen slaan de huisarts over en rijden me
teen naar het ziekenhuis. De drukte bij
de spoedeisende hulp in de ziekenhui
zen neemt almaar toe.
Directeur J. van den Blink van het Zie
kenhuis Walcheren in Vlissingen kent
ze wel, dezelfverwijzers. „Van die men
sen die op zondagochtend een splinter
in hun duim ontdekken, naar de huis
arts gaan, in de wachtkamer drie men
sen zien en denken: ik rij wel even naar
het ziekenhuis, dat gaat sneller." Maar
ze maken een grote denkfout. „Spoed
eisende hulp is geen eerste hulp bij on-
vallen."
De spoedeisende hulp, doceert Van den
Blink, is 'een medisch-specialistische
afdeling waar chirurgen werken'. Daar
kom je alleen met en verwijsbrief van de
huisarts. Althans, zo behoort het te
gaan.
„Als je iets mankeert, zijn er twee mo
gelijkheden", vult directeur J. Broertjes
van de Oosterscheldeziekenhuizen
(Goes en Zierikzee) aan. „Of het is heel
ernstig, dan bel je de ambulance en die
brengt je naar het ziekenhuis. Of je gaat
naar de huisarts. En pas als die het no
dig vindt, kom je naar ons."
De spoedeisende hulp is er niet voor
splinters en schaafwonden. Toch wor
den de verpleegkundigen daar veelvul
dig mee geconfronteerd. Iemand weg
sturen, gaat tegen het gevoel in en dus
worden de patiënten geholpen. Maar
het moet anders, vindt de Nederlandse
Vereniging Spoedeisende Hulp Ver
pleegkundigen (NVSHV). Want de
werkdruk neemt toe en de mensen die
wel met ernstige problemen komen,
moeten wachten.
Van den Blink deelt de mening van de
verpleegkundigen. Per jaar melden
zich ruim 15.000 patiënten bij de
spoedeisende hulp in het Vlissingse zie
kenhuis. Zeventig procent van hen
komt op eigen initiatief, dat wil zeggen:
niet met de ambulance en zonder ver-
wijsbrief van de huisarts. Van den Blink
schrikt zelf weer als hij het cijfer noemt:
zeventig procent.
„Dat is toch wel erg hoog. Of we dat
nog aankunnen? Dat hangt natuur
lijk af van onze mogelijkheden. Een
paar jaar geleden moesten we de
afdeling af en toe sluiten omdat we te
weinig artsen hadden. Artsen hebben
we tegenwoordig genoeg. Maar de ver
grijzing onder de verpleegkundigen is
Zeven van de tien patiënten op de spoedeisende hulp in het Ziekenhuis Walcheren
slaat de huisarts over. foto Lex de Meester
Het toerisme lijkt de druk op de spoed
eisende hulp te versterken. Duitsers
stappen in eigen land ook rechtstreeks
naar het hospitaal, weten de zieken
huisdirecteuren. Dit uit zich met name
in het Ziekenhuis Walcheren. In het
laagseizoen komen daar veertig patiën
ten per dag binnen op de spoedeisende
hulp, in het hoogseizoen tachtig. Pos
ters die op campings worden opgehan
gen om toeristen te informeren, helpen
wel een beetje.
Onder de zelfverwijzers in Vlissingen
vallen ook de sportblessures. Voetbal
lers van wie de knie op slot zit bijvoor
beeld. Dat die zich meteen bij de spoed
eisende hulp melden, ach, daar heeft
wel groot. We hebben een aantal men
sen van 55 jaar of ouder en die draaien
geen nachtdiensten. Dat is nu het pro
bleem."
Van den Blink nog wel begrip voor.
„Daar moeten we maar niet al te moei
lijk over doen."
Broertjes, van de Oosterscheldezieken
huizen, stelt zich harder op. Wat hem
betreft is het: óf de ambulance, óf de
huisarts. Hij weigert het schemerge
bied te betreden („Nee, ik speculeer niet
over twijfelgevallen"). En mensen met
chronische klachten - een splinter die er
al drie dagen in zit, een terugkerende
knieblessure - worden resoluut terug
verwezen naar de huisarts.
Of het daaraan ligt, is niet te zeggen,
maar feit is wel dat Goes een zeer laag
percentage zelfverwijzers binnen
krijgt: dertien procent. Zestig procent
van de patiënten op de spoedeisende
hulp beschikt over een verwijsbrief van
de eigen dokter, de overige 23 procent
arriveert per ambulance.
Huisartsenpost
Waarschijnlijker is dat het kleine aan
tal zelfverwijzers in Goes te maken
heeft de aanwezigheid van een huisart
senpost bij het ziekenhuis. Ook in Ter-
neuzen is bij het hospitaal een huisart
senpost gehuisvest en ook daar komen
relatief weinig mensen op eigen initia
tief naar de spoedeisende hulp (zo'n
twintig procent).
Het grote voordeel daarvan is dat de pa
tiënt zich meldt bij de balie en dat daar
meteen de afweging wordt gemaakt:
spoedeisend of niet spoedeisend? Niet,
dan naar de huisarts, even verderop.
„Een gebroken pols stuur je niet weg.
Maar een snee in de vinger wel", zegt
M. de Lijser, hoofd onderzoek en be-
handeldienst van het Ziekenhuis
Zeeuws-Vlaanderen. „Zeker nu de
huisarts naast ons zit. Het aantal zelf
verwijzers dat onterecht bij de spoedei
sende hulp komt, is daardoor zeker af
genomen. Voorheen hadden we er 300
per jaar, nu 150."
Ziekenhuis Walcheren beseft terdege
dat dit een oplossing kan zijn. Om die
reden streeft directeur Van den Blink er
ook naar dat de Walcherse huisartsen
post naast zijn ziekenhuis wordt inge
richt.
Volgens voorzitter R de Doelder van de
Districts Huisartsen Vereniging Zee
land gebeurt dat ook. „Want ook wij
denken dat dit kan helpen om het aan
tal zelfverwijzers terug te dringen.
Door de huisarts fysiek naast het zie
kenhuis te zetten, wordt het gemakke
lijker om te zeggen: 'Ga maar naar de
huisarts.' Het is echt ook niet zo dat
huisartsen die mensen liever naar het
ziekenhuis zien gaan. Wij willen ons ei
gen werk doen."
jï
Beelden en tekeningen van Petra de Back van Loon in de Axelse ga-
lerieAntheunisse. foto Camile Schelstraete
door Anita Tournois
AXEL - „Bijna alles wat ik
maak, beelden of tekeningen, is
gemaakt naar levend model",
zegt Petra de Back van Loon uit
Terneuzen. Zij exposeert mo
menteel in galerie Antheunisse
in Axel.
Bij Petra de Back van Loon,
werd de interesse voor beelden
de vormgeving gewekt tijdens
de lessen die ze volgde bij Luc
JnghelsinOssenisse. „Daar is de
üefde voor het maken van beel
den geboren. Daarna, nu acht
jaar geleden, ben ik begonnen
met een studie toegepaste beel
dende kunsten aan de academie
van St. Niklaas. Ik had toen nog
geen voorkeur voor een bepaald
materiaal. Momenteel volg ik
tekenlessen en wil me in de toe
komst vooral gaan toeleggen op
keramiek. Ik werk graag met
klei."
Figuurstudies
De expositie toont een duidelij
ke voorkeur in die richting^
maar er zijn ook beelden in gips,
voorzien van een laagje vernis
°t gepatineerd, brons en spek
steen. Naast beelden hangen
■er tekeningen in verschillende^
pasteltinten. Mooi is het
dubbelportret van het gelaat
van een man en een Nigeriaan-
se vrouw. Naakten in verschil
lende houdingen werden vast
gelegd met houtskool. Deze
poses komen terug in 'Figuur
studies', een serie van vier klei
ne torso's in klei. Ze werden zo
danig bewerkt dat het net brons
lijkt.
Dat de menselijke figuur een
constante bron van inspiratie
vormt, komt in al haar werk
naar voren. Bijzonder is een kop
in klei, met een toepasselijke ti
tel 'Hoofdpijn'. De stilering van
het hoofd is compleet veranderd
door het te vervormen. Het
voor- en middenhoofd is gesple
ten, waardoor een gleuf ont
staat. De gelaatshelften wijken,
de ene kant meer dan de ander
en de ogen veranderen. Een se
rie van drie bronzen figuurtjes
liggend, zittend en hangend met
als ondersteuning een stenen
sokkel, vertellen een verhaal:
'Super relaxed, tsjjaa nu ik er
over nadenken dan is er'.
Tentoonstelling Petra de Back van
Loon in galerie Antheunisse, West
straat 62, Axel. Tot en met 31 juli.
Open ma, woe, do, vrij van 8-12 uur
en 13-18 uur, di van 8-12 uur en za
Jot 17.00 uur.
door Anita Tournois
ST. ANNA TER MUIDEN -
Chris Vandenheede schildert
niet om te behagen. Het is een
onderdeel van haar leven, net
als eten, drinken en slapen.
„Of men het mooi vindt of niet,
is voor mij onbelangrijk", zegt
de Brugse kunstenares. Haar
schilderijen - gemengde tech
nieken - hangen in het oude
raadhuis van St. Anna ter
Muiden.
De expositie omvat moderne
schilderijen, die stuk voor stuk
zijn ontstaan na bepaalde er
varingen of uit herinneringen.
„Ik probeer alles zo puur en
ongekunsteld mogelijk weer te
geven. Mijn achtergrond helpt
me daarbij", bekent Vanden
heede. Ze was vroeger kleuter
leidster. „Kinderen zijn de
meest pure kunstenaars die er
zijn. Bij hen ervaar je de ex
pressie van het moment. Vol
wassenen zijn vaak al ver
pest." Jaren geleden volgde ze
in haar huidige woonplaats
Brugge aan de academie lessen
in tekenen en schetsen. „Maar
het meeste had ik aan de cur
sussen kunstgeschiedenis en
de museabezoeken, waar je
enorm veel van opsteekt."
Autodidact
VandenHeede moet weinig
hebben van wat zij noemt
'academische vervorming'.
,In de schilderkunst ben ik au
todidact. Gewoon begonnen,
steeds maar uitproberen en
fouten maken. De weg is na
tuurlijk langer, maar ik voelde
mij hier goed bij."
Ze laat zien dat de tijd die ze
nodig had om de technieken
onder de knie te krijgen niet
verspild was. De schilderijen
dragen een eigen signatuur.
„Aanvankelijk schilderde ik
figuratief met herkenbare de
len, maar allengs wist ik steeds
meer los te laten", vertelt ze.
Het resulteerde in abstract
werk, vormgegeven met acryl
en pigmenten. Het werk wordt
opgebouwd uit transparante
lagen, waarin wordt geveegd
en gekrast. Geometrische mo
tieven komen veelvuldig voor
in haar werk, maar ook ron
dingen met een sterke belij
ning die soms wordt doorge
trokken in twee- of drieluiken.
Mooi voorbeeld hiervan is
'Stemmingen'. Bij 'Stympha-
lische Vogel', een wezen uit de
Griekse mythologie, zijn de
Chris Vandenheede: Enigma III.
lijnen echter volledig wegge
laten. Het is geschilderd na een
boswandeling, waar Vanden
heede wild gefladder hooi-de in
de bomen en dit thuisgekomen
moest vastleggen.
Jeugdherinnering
Figuratieve vormen gebruikte
Vandenheede ook om een
jeugdherinnering vast te leg
gen: vleugels gevuld met echte
veren of vergulde blaadjes. En
ook de haken waarmee ze wer
den bevestigd zitten er nog
aan. „Als kind liep ik mee in de
processie en via een vriendin
wist ik de engelenvleugels, die
men wilde opruimen, te be
machtigen. Ik vond de materie
prachtig en heb ze gebruikt om
een speciale herinnering vast
te leggenZonder enige bewer
king en met dezelfde tinten,
die deze, na verloop van vele
jaren liggen, hadden aangeno
men, ben ik verder aan de slag
gegaan."
Het werk Enigma III lijkt qua
formaat en kleurstelling ge
maakt voor de schouw waar
hij voor de gelegenheid boven
hangt. Net als het andere werk
van Vandenheede dat bijzon
der goed tot zijn recht komt in
de oude, doorleefde kamers
van het oude raadhuis.
Tentoonstelling Chris Vandenhee
de in het Oude Raadhuis, Markt
plein, St. Anna ter Muiden. Tot en
met 31 juli. Open: dagelijks 13-18
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd
beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de
redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
RnPfPIl noemen. Er zijn voorspellingen
van toename van de ziekte-ge-
relateerde kosten als gevolg van
het overgewicht-probleem van
vele tientallen miljoenen dol
lars, in de komende jaren. Het
was goed geweest, als in het be
wuste artikel ook op dit aspect
van het grazen was gewezen.
En, laten we hopen, dat we aan
deze kant van de nog lang voor
al die dikte gespaard mogen
blijven! Hoewel, als je om je
heen kijkt....ik betwijfel het.
P.H. Postma
Meiwerfweg 6, Gapinge
In de PZC van 13 juli hebben we
kunnen lezen dat er volgens Eu
ro-commissaris Fischler her
vormingen moeten komen bij de
boeren. Allereerst moet ik zeg
gen dat ik voor de boeren over
het algemeen veel respect heb en
in het bijzonder voor de biologi
sche boeren. Het zijn enorm lan
ge dagen met keihard werken en
doorsnee wordt er geen film-
sterrengage verdiend. In het
verleden werden ze met subsi
dies aangespoord tot constante
verhogingen van melkproduc
tie, verhoogde aantallen slacht
vee en varkens. Het leek wel van
hoe meer hoe beter. Nu blijkt
uiteindelijk dat dit niet de me
thode is en wordt er eindelijk toe
aangespoord om verantwoord
en diervriendelijk te produce
ren. Perfect. Ik vind het een goe
de methode om diegenen die
vervuild produceren of dieren
welzijn schaden te straffen,
doorvoor deze takken geen sub
sidies meer te verlenen. Voor
hen die meewerken aan schoner
voedsel en diervriendelijk pro
duceren, kan geen subsidie te
hoog zijn. Concurrentie vanuit
het buitenland simpelweg af
straffen met invoerrechten. On
ze boeren hebben de plicht om
een goed en verantwoord pro
duct te leveren, maar dienen
daar wel fatsoenlijk voor be
taald te worden! De consumen
ten dienen echter ook bereid te
zijn voor deze verbeteringen
wat extra te betalen.
J.W.H.Haak
St Jacobsstraat 18, Vlissingen
In het katern Trends van 12 juli
schreef Hans Belterman over
Grazing, een uit Amerika over
gewaaide term voor het met
korte tussenpozen en op ongere
gelde tijden eten van meerdere
grotere en kleinere porties ge
durende de dag. Plet nadeel van
een krantenartikel is, dat er
nooit bronvermeldingen in
staan. Nu is het genoemde arti
kel natuurlijk gericht op de
'trend' in de positieve zin van
het woord. Echter, er is ook een
ongunstig gevolg van grazing:
overgewicht! Circa de helft van
de Amerikanen is - veel - te
zwaar. Dat is mede veroorzaakt
door een ander, minder actief
levenspatroon door televisie en
computer. Maar het overge
wicht brengt veel gezondheids
problemen met zich mee: pro
blemen met de gewrichten van
heupen en benen, hart- en vaat
ziekten, diabetes om enkele te
De PZC van 13-7 berichtte over
een explosief op de stortplaats
te Middelburg, waarschijnlijk
afkomstig uit de bouwput voor
het nieuwe Stadskantoor. Ik
schreef een reactie omdat het
artikel qua benamingen nogal
een vreemde indruk maakte, die
ik, als oud-stukscommandant
van een stuk 155 mm veldge
schut, wilde herstellen én om
dat het me bevreemdde dat er
sprake was van een nü pas te
starten historisch onderzoek. Er
kwam redactionele aandacht,
waarbij ik aangaf, op grond van
mijn ervaringen uit 1944 en
mijn werkzaamheden bij het
Documentatiecentrum Zeeuws
Deltagebied, dat het vuur in de
novemberdagen van 1944 van
uit zee van de daar aanwezige
schepen kwam. Ik gaf de moge
lijkheden aan in Londen bij het
Public Record Office te infor
meren c.q. een onderzoek te (la
ten) starten. Inmiddels dreigt,
door alle artikelen die volgen,
voorbij te worden gegaan aan de
belangrijkste vragen: 1. Is er
vooraf deugdelijk onderzoek
gedaan op de plaats waar het
Stadskantoor moeten verrijzen?
2. Wie, maar vooral waar, is men
de fout ingegaan bij het sjouwen
van het explosief? Afgaande op
de reacties van de heren Groot
en Plouterman, die ik beide óók
zeer aanvaardbaar acht én die
eveneens éxtra pleiten voor na
der bodemonderzoek, is het dui
delijk dat onderzoek ter plaatse
zéér gewenst is én voorzichtig
heid bij vondsten geboden. Wel
licht zal er, uit de hopelijk te
volgen reacties op 'het explo
sief', ooit de waarheid aan het
licht komen over de oorsprong
daarvan. Een voor de regionale
geschiedenis belangwekkende
zaak die verwarring als om het
'bombardement' in mei 1940
voorkomt.
Jan H. Wigard
van Kleffenslaan 60
Middelburg
door Harmen van der Werf
VLISSINGEN - Afschaffing
van de onroerende zaakbelas
ting (ozb) voor woningen gaat
de meeste Zeeuwse gemeenten
geld kosten. Het nieuwe kabinet
wil het verlies aan inkomsten
voor gemeenten compenseren
door de rijksuitkering te verbo
gen, maar dat is naar verwach
ting voor twaalf van de zeven
tien gemeenten in Zeeland
onvoldoende. Vooral Goes, dat
een hoog ozb-tarief heeft, wacht
een forse aderlating.
Het Erasmus Studiecentrum
voor Belastingen van Lokale
Overheden in Rotterdam heeft
voor de grootste gemeenten in
Nederland uitgerekend wat de
gevolgen van de afschaffing van
de ozb zijn. Ook de provincie
hoofdsteden, waaronder Mid
delburg, zitten daarbij. Volgens
een persbericht dat het Studie
centrum heeft uitgegeven, zou
Middelburg er heel veel op voor
uitgaan. Op Amsterdam na zou
Middelburg het meest van de af
schaffing, gepland in 2005, pro
fiteren. „Maar", laat onderzoe
ker A. Waterbolk weten, „bij
nader inzien klopt dat niet.
Middelburg heeft een te lage
opgave gedaan van de ozb-in-
komsten. Het beeld kantelt
daardoor. Middelburg gaat er
jaarlijks per saldo 300.000 euro
op achteruit."
Die achteruitgang valt nog mee.
Volgens het Erasmus Studie
centrum geldt in het algemeen
de vuistregel: de gemeenten die
minder dan 5,08 euro ozb per
2268 euro waarde van de wo
ning vragen, zijn voordelig uit.
Alle andere gemeenten moeten
inleveren. Uit een belronde
langs de zeventien gemeenten in
Zeeland blijkt dat slechts vijf
gemeenten onder dat tarief van
5,08 euro zitten. Dat zijn: Tho-
len (3,96 euro voor eigenaren en
gebruikers samen), Sluis-Aar
denburg (4,16 euro), Schouwen-
Duiveland (4,90 euro), Veere
(4,27 euro) en Oostburg (4,64 eu
ro). Deze vijf gemeenten krijgen
straks, als de rijksoverheid het
verlies aan ozb-inkomsten één
op één compenseert, relatief
meer geld uit het gemeente
fonds. Of dat voor de inwoners
ook voordeel zal opleveren, valt
echter te bezien, bevestigt Wa
terbolk. „Het extra geld dat het
Rijk aan de gemeenten gaat uit
keren vanwege de afschaffing
van de ozb, zal ergens vandaan
moeten komen. Mogelijk door
een verhoging van de inkom
stenbelasting. Voor bewoners
van een gemeente met een laag
ozb-tarief kan dat per saldo tot
een lastenverzwaring leiden. Of
hun gemeente moet de extra
rijksuitkering gebruiken voor
de verlaging van andere ge
meentelijke tarieven."
Naar verwachting twaalf
Zeeuwse gemeenten zien door
afschaffing van de ozb hun
inkomsten dalen. Vooral Goes
is de klos. Goes heeft een ozb-ta
rief van 8,19 euro, maar
kent geen hondenbelasting en
rioolrecht. Als Goes de in
komsten gelijk wil houden,
staat de gemeente voor de keu
ze: die belastingen alsnog in
voeren of het niveau van de
voorzieningen verlagen. Andere
Zeeuwse gemeenten met een
naar verhouding hoog ozb-ta
rief zijn: Borsele (6,86 euro),
Hontenisse (6,68 euro), Vlissin
gen (6,51 euro), Sas van Gent
(6,37 euro) en Noord-Beveland
(6,25 euro). Ook zij schieten in
de min door de afschaffing van
de ozb.
Het voorstel om de ozb af te
schaffen is afkomstig van de
VVD. Opvallend is, signaleert
de Rotterdamse onderzoeker
Waterbolk, dat met name 'rijke'
gemeenten met een grote WD-
aanhang beter worden van deze
maatregel. „En vooral in Oost-
Groningen liggen gemeenten
die erdoor achteruitgaan.
Maar", tekent Waterbolk aan,
„de discussie over deze maatre
gel en de compensatie voor indi
viduele gemeenten moet feite
lijk nog beginnen."
