Reactionair met wie je kon lachen Palestijnen in Libanon voelen zich buitengesloten PZC PZC Politiek einde nadert voor premier Ecevit Hervorming Syrië kost Bashar Assad nog altijd moeite Joseph Luns bepaalde na-oorlogse gezicht van Nederland in het buitenland laai 1961 con- 18 juli 1952 donderdag 18 juli 2002 van onze redactie binnenland Bijna twintig jaar lang, van 1952 tot en met 1971, was Joseph Luns het gezicht van Ne derland in het buitenland. Na zijn ambtstermijnen als minis ter van Buitenlandse Zaken bleef hij op het internationale toneel, als secretaris-generaal van de NAVO. Hoewel hij van huis uit een be houdend katholiek was, moest hij de fundamentele verande ring van Nederlands positie in de wereld in goede banen leiden. Onder zijn ministerschap ont wikkelde Nederland zich van een neutralistische koloniale mogendheid tot een trouw lid van internationale organisaties als de NAVO en de Europese Economische Gemeenschap. Joseph Marie Antoine Hubert Luns werd op 28 augustus 1911 in Rotterdam geboren als zoon van de kunst schilder en la tere hoogle- li Q1 11 raar Huib i JL JL Luns. Na een studie rechten in Amsterdam, Berlijn en Lon den, trad hij toe tot de diploma tieke dienst. Tijdens de oorlog was hij in Bern, Lissabon en Londen gestationeerd. In 1949 werd hij tweede man van de missie bij de Verenigde Naties in New York. In 1952 trad de KVP'er toe tot het kabinet-Drees-2 als minis ter zonder portefeuille. In feite deelde hij cle post'van Buiten landse Zaken met de partijloze J. Beyen. Voor Drees was Luns' katholieke achtergrond een re den om hem minister zonder portefeuille te maken. Drees wilde met het oog op de Europese politiek geen katho lieke minister op Buitenlandse Zaken uit vrees voor een 'Euro pe Vaticane'. Van de zes landen die deelnamen aan het overleg over een te vormen Europese ge meenschap hadden al vijf een christen-democratische (ka tholieke) minister van Buiten landse Zaken. Als oplossing rolde de dubbel- benoeminguit debus. De partij loze J. W. Beyen werd officieel de minister, in het buitenland mocht echter ook Luns zich met die titel tooien. In 1956 keerde Luns alleen terug op Buiten landse Zaken. Drees achtte toen het gevaar van een katholieke overheersing in Europese zaken minder groot. Luns maakte zich al in die eerste ambtsperiode sterk voor Euro pese eenwording. Hij stond aan de wieg van de Europese Econo mische Gemeenschap (EEG), die in 1957 voortkwam uit de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Luns geloofde hartstochtelij kin een verenigd Europa, dat een eind moest maken aan de tegen stellingen die tot twee wereld oorlogen hadden geleid. Daarin moesten de West-Europese grootmachten Frankrijk, Groot-Brittannië en de Duitse Bondsrepubliek opgaan, teza men met de kleinere soevereine staten. Dit bracht hem in fliet met de Franse presi dent De Gaul le, die de Britten buiten de EEG wilde houden. Als enige binnen de zes lidstaten verzette Luns zich heftig en weerstond de druk van Parijs en Bonn om in te binden. Met de Duitse bondskanselier Adenauer was de verstandhou ding eveneens slecht. Zo zou Adenauer hebben verzucht: „Als alles verkeerd gaat, als ik kiespijn heb, de Bondsdag gaat dwarsliggen, de pers mij onder uit probeert te halen en mijn partij om een andere kandidaat roept, dan troost ik mij met de gedachte dat er een sterveling nog erger aan toe is clan ik: me vrouw Luns." Nieuw Guinea Datzelfde jaar trotseerde Luns de internationale gemeenschap in de Nieuw Guinea-crisis. Indonesië maakte sinds zijn onafhankelijkheid in 1949 aan spraken op het gebied, dat Ne derland buiten de soevereini teitsoverdracht had gehouden. Eind 1961 raakten Nederlandse van onze redactie binnenland Zijn enorme politieke over levingsdrang heeft de Turk se premier Btilent Ecevit uit eindelijk niet kunnen redden. Zijn slechte gezondheid en de politieke beroering die daar door ontstond, zijn hem als premier fataal geworden na een politieke carrière van meer dan vier decennia waarin hij een aantal malen de regering leidde. De 77-jarige Ecevit moest een stapje terugdoen, mede omdat ook zijn politieke vrienden von den dat het zo niet langer meer kon. Zij verweten hem cle rege ring vleugellam te hebben ge maakt, terwijl krachtig optre den gewenst was in verband met de economische crisis en de po litieke hervormingen die nodig waren om Turkije acceptabel te maken als lid van de Europese Unie. Vasthoudendheid karakteri seerde de politieke loopbaan van Ecevit. Op tal van punten weigerde hij water bij de wijn te doen. Daardoor kreeg hij de re putatie niet gemakkelijk toe te geven. Tot het laatst toe bleek dat dat niet ten onrechte was. Terwijl ministers en parle mentsleden van zijn partij het voor gezien hielden en hem op riepen af te treden, bleef hij zit ten. Hij weigerde vervroegde verkie zingen uit te schrijven, maar dinsdag werd een vroegere stembusgang onontkoombaar, nadat zijn regeringscoalitie haar meerderheid in het parle ment had verloren. Gematigd links Biilent Ecevit was bijna de ver persoonlijking van de Turkse republiek van 1923, die twee j aar voor zijn geboorte werd uit geroepen. Hij was gematigd links en fel voorstander van de scheiding van godsdienst en staat. Ecevit werd in 1925 in Istanboel geboren als zoon van een hoog leraar geneeskunde en een schilderes. Al jong werkte hij voor Ulus, het blad van de gematigd linkse Republikeinse Volkspartij (CHP). Dat is de partij van de stichter van de Turkse republiek, Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938). Atatürks vertrouweling Ismet Inönu haalde Ecevit de politiek binnen. Hij werd in 1957 in het parlement gekozen en was vanaf 1961 vier jaar lang mi- Joseph Luns als Secretaris-Generaal van de NAVO in 1980. en Indonesische militairen in het gebied slaags. Toen h et niet meer mogelijk leek een kolonie in de Oost te hand haven, stelde Luns voor de Pa poea's zelfbeschikking te geven en het gebied onder internatio naal gezag te plaatsen. Dit stuit te op verzet van Washington, dat vreesde dat Jakarta zich dan tot de Sovjet-Unie zou wenden. Nieuw-Guinea werd uiteinde lijk onder Amerikaanse druk aan Jakarta overgedragen. De woelige jaren zestig waren voor Luns tij clen van confronta tie, met name toen hij met de PvdA in het kabinet-Cals zat. foto ANP Binnen die partij pleitte Nieuw Links voor een radicaal buiten lands beleid. Zo moest Neder land uit de NAVO stappen, als Portugal onder Salazar lid zou blijven of Spanje onder Franco lid zou worden. Ook stond Nieuw Links erkenning van de DDR en de Vietcong voor. Luns gaf zijn ministerspost in 1971 op en ging naar Brussel, waar hij aantrad als secretaris generaal van de NAVO, de twee de Nederlander op deze post na de WD'er Dirk U. Stikker (1961-1964). Als hoogste NAVO-baas kreeg Luns te maken met de contro verse over de plaatsing van kruisraketten in West-Europa. Daarmee haalde hij zich de woede van de vredesbeweging op de hals, die volgens hem door het Kremlin werd gefinancierd. Ook klaagde hij dat premier Lubbers zich te weinig inzette voor het bondgenootschap. Toch genoot hij van zijn NAVO- tijd: „Het grote voordeel is datje geen verantwoording aan het parlement hoeft af te leggen." Al eerder stond Luns bij links te boek als reactionair door zijn sympathie voor de junta's in Spanje en Portugal en voor het apartheidsbewind in Zuid- Afrika. Zijn anti-socialistische tirades en zijn banden met clubs als het Oud-Strijders Legioen versterkten zijn rechtse imago. In 1979 kwam Luns in opspraak toen bleek dat hij van 1933 tot 1936 lid van de NSB was geweest. Eerst wendde hij ge heugenverlies voor, later zei hij dat zijn broer hem had aange meld. Luns werd zelfs beoogd als ster ke man van Nederland, onthul de hij in 1992. Vier generaals hadden hem voorjaar 1965 ge vraagd premier te worden na een militaire coup tegen Cals, die zijn oren te veel naar de PvdA zou laten hangen. Hoewel hij vaak tegen de tijds geest inging, bleef hij populair, vooral door zijn scherpe opmer kingen en anekdotes en zijn rij zige gestalte van 1.95 meter. Dit leverde hem ook in het buiten land veel bekendheid en eerbe- tonen op Hij wist op sluwe wijze gebruik te maken van zijn gevoel voor humor, zo herinnerde oud- PvdA-voorman Jaap Burger zich. „We hebben veel gevoch ten, veel gelachen. Maar je kwam nooit iets van Luns te we ten, omdat hij aan een stuk door moppen zat te tappen." ANP nister van Arbeidszaken. Een jaarlater werd hij partijvoorzit ter. In 1974werdEcevitpremiervan een coalitieregering en hij zou dat ambt in de jaren zeventig nog twee keer vervullen. In dat j aar gaf hij het bevel tot de inva sie van het noordelijk deel van het eiland Cyprus, waarmee hij het respect van zijn volk en van dein Tux-kij e zeer belangrij ke en invloedrijke strijdkrachten ver wierf. Staatsgreep Toch kreeg Ecevit het na de mi litaire staatsgreep van 1980 met die militairen aan de stok. Hij werd, terwijl hij weer premier was, enkele malen gearresteerd voor hoogverraad en zijn onom wonden kritiek op de onder drukking en belandde in de cel. In 1985 stapte hij uit de CHP, wegens cle richtingenstrijd die deze partij verlamde, en stichtte met zijn vrouw Rahsan de De mocratische Partij van Links (DSP). Toen de bejaarde Ecevit twee jaar geleden voor de vierde keer premier werd, leek de DSP moeite te hebben om bij de ver kiezingen hét resultaat van 1995 (14,6 procent) te her halen. De arrestatie echter van PKK-leider Öcalan, die de Tur ken als him grootste vijand be schouwen, maakte de kleine premier bij het volk bijzonder populair. Ecevits politieke denkbeelden waren op het laatst niet meer zo radicaal als in de jaren vijftig, toen hij in een arbeidersdistrict voor het eerst tot parlementslid werd gekozen. Hij was aanvan kelijk nogal anti-Europees. Ook buiten de politiek was hij actief. Hij schreef tal van boeken en vertaalde veel buitenlandse literatuur in het Turks, zoals gedichten van de Nobelprijs winnaars T.S. Eliot en Tagore. Ecevit studeerde onder meer Engelse literatuur in Ankara en Sanskriet en Bengaals in Lon den. Hij zette zich af tegen de Amerikaanse politicoloog Sa muel Huntington, die stelde dat een botsing van de beschavin gen onvermijdelijk is. Niet corrupt Bülent Ecevit genoot ook veel waardering, omdat hij in tegen stelling tot vele andere Turkse politici niet corrupt was en er een eenvoudige levensstijl op nahield. Hij liet zijn hond zelf uit, deed boodschappen en reed in een oude wagen van Turkse makelij. ANP De 350.000 Palestijnse vluchtelingen die leven in kampen in Libanon, kun nen slechts machteloos toezien bij de onrust die heerst op de Westelijke Jordaanoever en in de Ga- zastroolc. Zelfs bij de door Arafat in het vooruitzicht gestelde verkiezingen staan zij buitenspel. Van wege hun vluchtelingen status hebben zij straks geen stemrecht. door Arthur Blok Aan de rand van Beiroet ligt het vluchtelingenkamp Sjatila. De huizen bestaan uit niet veel meer dan wat beton blokken met daarop golfplaten of een zeiltje. Het maakt een trieste indruk, veel woningen hebben niet eens een dak. Het is moeilijk voor te stellen dat hier meer dan tienduizend Palestijn se vluchtelingen wonen. Op muren staan teksten van de islamitische verzetsbeweging Hezbollah, hier en daar hangt een vergeelde foto van Jasser Arafat. Een groepje mannen van in de veertig speelt in de schaduw een Arabische variant op klaverjassen. De turbulente gebeurtenissen van de laatste maanden op de Westelijke Jor daanoever lijkt aan hen voorbij te zijn gegaan. Volgend jaar gaan, als Arafat zijn toezegging nakomt, de Pa lestijnen naar de stembus om een nieuw leiderschap te kiezen Maar de Palestijnen in Libanon mogen daaraan niet meedoen. Dat er verkiezingen komen maakt op hen dan ook weinig indruk. „Arafat is en blijft onze leider; hij vertegenwoordigt on ze hoop en gevoelens", zegt één van de mannen. Een oudere vrouw sluit zich bij het groepje aan. „Als vluchte ling heb je vanwege je status geen recht om te stemmen. Dat is pas onrechtvaardig! Het enige dat wij kunnen doen, is toekij ken. Ik ben hier inmiddels al vijftig jaar, vanaf mijn acht tiende." De geur van vuilnis dat te lang in de zon heeft liggen rotten, is bijna ondraaglijk. Niemand schijnt er echter last van te heb ben. De stortplaats op nog geen Twee Palestijnse jongetjes rusten uit aan de rand van een vuilstort plaats. Rondom deze vuilstort bevinden zich marktkraampjes. foto Nahi Issah/GPD driehonderd meter van de in gang is cle oorzaak. Rondom de ze vuilnisbelt bevinden zich di verse marktkraampjes. Alles is hier te koop, van waterpijpen tot de nieuwste pop-cd's. Teleurgesteld De Palestijnse vluchtelingen in Libanon voelen zich buitenspel staan. „Na de Arabische top, eind maart, waren we erg te-, leurgesteld. Vooral omdat het vluchtelingenvraagstuk onbe antwoord bleef in het Arabische vredesvoorstel", zegt Walid Hassan (32), vader van drie kin deren. „Arafat is ons al lang ge leden vergeten." Walid vindt dan ook dat het tijd is voor wisseling van de wacht, al mag hij niet meestemmen. „Dat wij niet mee mogen beslis sen, frustreert me enorm. Als ik van weer een zelfmoordaanslag hoor, vraag ik me af waarom daar niets tegen wordt gedaan; het werkt immers alleen maar tegen ons. Terugkeren?Helaas is dat slechts een droom." Iets verderop in een kleine kapsalon, verzamelen mensen zich rond een radio. Het laatste nieuws uit Israël kraakt uit de luidspreker. Kapper Bashir Halabi (32) schreeuwt tussen het nieuws door dat hij liever op de Westelijke Jordaanoever onder Israëlisch bestuur woont dan hier in het kamp. „Mijn vader moest op tienjarige leef tijd Haifa verlaten. Ik zou het niet erg vinden nu naar Israël te verhuizen. Joods of Palestijns, voor mij maakt het weinig ver schil." De huidige Palestijnse Autori teit van Jasser Arafat heeft bij Bashir afgedaan. „Er is een hoop geld verdiend over onze rug. Terwijl onze situatie er in al die jaren niet beter op is gewor den. Wij zijn voor ons voedsel en voor hulpgoederen nog steeds afhankelijk van de internatio nale gemeenschap." Veel Palestijnen in Sjatila, één van de kampen waar in 1982 on der toeziend oog van Israël een slachting werd aangericht on der de Palestijnen, hebben hun trots lang geleden verloren. Mede door het feit dat de vluch telingen in Libanon zijn uitge sloten van een flink aantal be roepen, met name die met enig aanzien. Frustratie en soms een vlucht in extremisme is het ge- volg. Trots Bewegingen als Hezbollah en Harnas hebben in de kampen dan ook veel aanhang. „Hezbol lah en Harnas hebben mij wat trots teruggegeven", zegt Ah mad Assad (27). „Ik weet dat zij aanslagen plegen, omdat zij denken zo onze problemen op te kunnen lossen, maar is er een al ternatief? Vredesonderhande lingenleveren ook niets op." Zijn droom is gelijk aan die van iedereen in het kamp: terug naar Palestina om daar een normaal leven op te bouwen. „Ik moet nog zien wat er volgend jaar ja nuari gebeurt. Ik denk dat Ara fat gewoon blijft. Zolang hij het voor het zeggen heeft, is vrede slechts een illusie." Dat Arafat de huidige problemen niet meer de baas kan, lijkt voor deze vluchtelingen duidelijk. Maar wie dat vacuüm moet opvullen weten ook de Palestijnen in Li banon niet. GPD door Donna Abu-Nasr Syrië heeft tegenwoordig mobiele telefoons, satel liettelevisie en internetcafés waar ze weten hoe je de door de overheid geblokkeerde websites toch kunt bekijken. Het land maakt een jongere, levendiger indruk dan vóór het aantreden van president Bashar Assad, gisteren twee jaar geleden. Maar echte her vormingen blijven uit. De president wil wel, zeggen veel diplomaten, maar de ou de garde uit de tijd van zijn vader, Hafez Assad, is bang voor verandering en houdt hervormingen zo veel moge lijk tegen. Hafez Assad leid de Syrië dertig jaar lang. Twee jaar geleden overleed hij. Het parlement verlaagde onmiddellijk de minimum leeftijd voor het president schap en benoemde de toen 34-jarige Bashar tot presi dent. Bij zijn aantreden beloofde Bashar, in Londen opgeleid tot oogarts, grootschalige hervormingen, maar geest verwanten in de regering had hij niet. Bashar wist maar één medestander te benoe men, minister van Toerisme Saadallah Agha al-Qalaa. Wetsvoorstellen voor de her vorming van het bankwezen, de handel en de belastingen zijn er wel, maar er is nog zo goed als niets doorgevoerd. De rechtspraak is nog altijd even corrupt, de bureaucra tie alom tegenwoordig. Golanhoogvlakte Net als zijn vader weigert As sad met Israël te praten zo lang het de hoogvlakte van Golan niet teruggeeft aan Syrië. Sinds 11 september staat Syrië onder druk van de VS om de banden door te snijden met de extremisti sche groeperingen waaraan het steun verleent. Deson danks boekte Syrië in janua ri een diplomatieke overwin ning: het werd voor twee jaar lid van de VN-Veiligheids raad. Bij zijn aantreden zei Assad dat Syrië dringend behoefte had aan opbouwende kri tiek. „We zagen dat als een positieve stap naar verande ring én hervormingen", zegt de advocaat Hasan Abdul- Azim. Ten onrechte, bleek vorige zomer: tien intellectu elen werden opgepakt op be schuldiging van poging tot het wijzigen van de grondwet of het uitlokken van sektari sche conflicten. „De gevestigde orde houdt hervormingen tegen en werpt obstakels op", zegt econoom Nabil Sukkar, di recteur van een investerings maatschappij in Damascus. De werkloosheid bedraagt naar schatting 20 procent. De economie groeit met 2,5 procent per jaar, de bevol king met 2,7 procent. Twee derde van de zeventien mil joen Syriërs is jonger dan 25. Juiste spoor Ook Bashar Assad is met zijn 36 jaar nog jong. Naar ver wachting zal hij de oude gar de overleven. Veel Syriërs vinden dat Assad het land op zijn minst op het juiste spoor heeft gezet. Dat de televisie aan rechtstreekse verslagge ving doet en programma's over corruptie en economie uitzendt, was voorheen on denkbaar. Verder bezoekt Bashar in te genstelling tot zijn strenge, afstandelijke vader veelvul dig winkels, theaters en res taurants. De 35-jarige win kelier Majed al-Baladi ver telt dat op een avond in april een man en een vrouw uit een zwarte Audi stapten en krui den, chips, tomatenpasta en tonijn kwamen kopen. „Ze waren precies zoals an dere stellen die hier inkopen komen doen", zegt Al-Bala- di. „Alleen waren dit toeval lig president Bashar Assad en zijn vrouw Asma.AP FILM - Er wordt een film ge maakt over het dagelijkse lé ven in Noordgouwe. Bijna heel de bevolking' doet mee. Niet al leen de mooiste plekjes wor den getoond, maar ook het verenigingsleven en de bedrij vigheid. Het idee komt van muziekkorps Con Amore. SPELEN - Het is de vraag of Finland uit de kosten komt voor het organiseren van de Olympische Spelen. De ver wachtingen voor het aantal buitenlandse bezoekers zijn al teruggeschroefd van 60.000 naar 35.000. In Helsinki speelt vandaag de Nederlandse hóe^ keyploeg zijn eerste wedstrijd tegen Duitsland. GIRAFFEN - De vier giraffen die onlangs arriveerden in Diergaarde Blij dorp, zijn ge storven aan een darminfectie. Vermoedelijk hebben bezoe kers hen iets verkeerds gege ven, ondanks het verbod de dieren te voederen. Enkele ja ren geleden overleden in Rot terdam snel achter elkaar de voorgangers van deze groep giraffen. ZILVERUEEN - In Sint Phi- lipsland is de zilveruienoógst van start gegaan. Dit betekent werk voor talloze arbeiders uit de regio. Het werkloos heidsprobleem in Sint Philips- land is daarmee voorlopig op gelost. Internet: www. pzc.. nl Dmtermetredact5e: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc.nl Hoofdredactie: A. L Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax: (0118) 470102 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118) 470102 E-mail; redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113)27.3030 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115) 645769 Fax. (0115)64-5741 E-mail: redtern@pzc nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114) 372776 Fax. (0114)372771 E-mail. redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8,00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst: 8.30-T7.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auleursreohlen voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Couranl BV is een onderdeel van het Wegener-concern De dooi'u aan ons vorslrekle gegevens hebben wij opgenomen In een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementen)administratie en om u te (laten) Iniormeren over voor u relevante diensten "n nr ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ol door i derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan lezersservice, Postbus 18,4380 AA Vlissingen Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0118)484000. Fax (0118) 470100. AhonnementeDn (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van /,-) per maand: 19,25 per kwartaal: 52,- - per jaar: 198,-- Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag- 1,~ zaterdag:€ 1,50 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW BamikreDaföes ABNAMRO 47 70,65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd- Voor gewone advertenties: Tel: (0118) 484240 Fax: (0118)470100 Voor kleintjes: Tel. (0118) 484321 Fax: (0118) 484370 HOI ui uuui ui is zorgvuldig geselecteerde u dit schriftelijk melden bij: PZC, afdeling Behoort tot LLIGQEHGr

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 4