Maxima en Mat geven
Den Haag iets extra' s
Bed Breakfast in een rode dubbeldekker
Royal
Tour
W3
ÉËaHrërn iSI •-* v*. - .1
Leffe
Vleeseters
Beachfun
Bijbel in zand
Floriade
zaterdag 13 juli 2002
Al sinds jaar en dag laat
de Royal Tour de toerist
het koninklijke Den Haag
zien. Maxima, Mat en Milo
sevic behoeden de oude for
mule voor sleetsheid.
Is dat Mat Herben die daar het
paleis binnenstapt? Je zou het
haast zeggen, te zien aan die
snor. Wat zou de vorstin tegen
hem zeggen? Jammer dat je van
uit een touringcar niet kunt ho
ren wat er achter de paleismu
ren omgaat. Het zou de Royal
Tour van de Stichting Promotie
Den Haag beslist een extra di
mensie geven.
Maar mooi zicht heb je wel. Pa
leis Noordeinde schittert in de
zon. Het is misschien niet zo
groot vergeleken met de ko
ninklijke paleizen in het buiten
land, maar het ligt leuk, zo mid
denin de stad.
De ijscoman, die zijn vaste stek
heeft naast het standbeeld van
Willem van Oranje, zou geen an
dere plek meer willen. Het is er
ideaal, zeker als er verkiezingen
zijn geweest. Iedereen die in de
buurt is, komt even fractievoor
zitter-kijken. Vroeger kwamen
ze aangekuierd, de dames en he
ren politici. Nu komen ze in ge
pantserde wagens. Het lijkt
Zuid-Amerika wel, moppert de
bus.
Bovenop het paleis wappert de
persoonlijke vlag van het
staatshoofd. „She's in", zegt
Lia, die deze Royal Tour als gids
begeleidt. Willem-Alexander en
Maxima zijn er niet. Er zit veel
Maxima in de Royal Tour. Lo
gisch. De stadsrondrit gaat al
een tijdje mee, sleet ligt op de
loer, vernieuwing is nodig. Bo
vendien zijn ook buitenlandse
toeristen - en zeker Duitsers -
geïnteresseerd in de vrouw van
onze kroonprins. Toch zijn het
niet alleen toeristen die de Roy
al Tour boeken. Er gaan ook
Haagse vriendinnenclubjes
mee, werknemers op een be
drijfsuitje en allerlei loslopend
volk dat een middagje over
heeft en wel eens wil meemaken
hoe dat is, in eigen land de bui
tenlander spelen.
Apenrots
Bij het Centraal Station in Den
Haag staat de touringcar klaar.
Geen dubbeldekker met balkon
bovenop, zoals je die in Parijs
vindt - in Nederland is dat met
ons weer te riskant - maar wel
airconditioned. Het is een beetje
een rare start; het stationsge
bied heeft weinig koninklij ks en
de apenrots even verderop,
waar de ambtenaren van demis
sionair minister Van Aartsen
van buitenlandse zaken zitten
te zwoegen, al evenmin.
Maar het biedt gids Lia de gele
genheid in het Engels het een en
ander uit te leggen over Pim en
de verkiezingen en de ruk naar
rechts en dat ze Van Aartsen
sindsdien niet meer op de fiets
heeft gezien en dat ze hoopt dat
het ooit weer wordt zoals het
was.
We gaan eerst naar Schevenin-
gen om drie Duitsers op te halen;
Lia vertelt over scheve Scheve-
ningse schoenen en wijst op de
strafgevangenis links, waar
Milosevic zit. Vanuit de hoge zit
in de bus kun je over de muren
heen zo door de tralies naar bin
nen kijken. Het maakt het ge
vangenisleven ineens een stuk
echter. Tijd om daarover te pie
keren is er gelukkig niet: we
koersen op de Gevers Deynoot-
weg af. Zee is nergens te zien,
Fractieleider Mat Herben van de LPF komt aan bij paleis Noordeinde voor een gesprek met koningin Beatrix.
foto Marcel Antonisse/ANP
flatgebouwen wel, zover het oog
reikt.
De Duitse toeristen stappen in;
Lia schakelt moeiteloos tussen
drie talen. Langs het Kurhaus,
het Holland Casino en paviljoen
Von Wied - gebouwd voor Wil-
helmina van Pruisen die dacht
dat ze aan zee beter zou slapen -
rijden we naar de boulevard om
een blik op de pier te werpen. De
niet-zwemmers liggen, soort bij
soort, op de terrasjes. De geta-
toeëerden, de naaktlopers, de
homo's, de mensen met kinde-
Huis ten Bosch. Hier kreeg Maxima vorig jaar oktober een ongeluk.
foto Koen Suyk/ANP
ren, de mensen met hondjes: ie
dereen heeft zijn eigen stekje,
aldus Lia.
Daar is de herinneringsnaald
voor Willem I die in 1813 terug
kwam en de eerste koning zou
worden, daar de visafslag met
zijn ramen op het noorden zodat
de zon er niet in kan, daar het
monument voor de haring. Een
grote haring heet tegenwoordig
een maximaatje, vertaalt Lia
voor de buitenlanders, die de
pointe niet helemaal vatten,
maar vriendelijk knikken en ge
boeid naar de prachtige jachten
kijken in de binnenhaven.
Via het Statenkwartier, met
Berlages Gemeentemuseum en
Mondriaans Victory Boogie
Woogie, passeren we het Joego-
slavië-tribunaal. De weg wordt
geblokkeerd door een enome
BMW die het verkeer tegen
houdt, zodat er een nog grotere
auto met geblindeerde ramen
het parkeerterrein kan verlaten.
Wie zou daar nu in zitten? De
misdaad en de internationale
instellingen die zich met de be
strijding en berechting ervan
bezighouden, hebben Den Haag
tot ver buiten de landsgrenzen
bekend gemaakt. De Royal Tour
profiteert mee. Lia wijst op de
fonteinen die beroemde tv-jour
nalisten tot achtergrond dienen
als zij op de BBC of CNN verslag
doen van weer een zittingsdag.
Nog even langs het OPCW en
dan toeren we door de Haagse
ambassadewi j kJe ziet er hoe de
wereld in mekaar zit. Het ver
pauperde pand van Irak, de
afgebladderde verf van de am
bassade van Suriname, de wel
gedaanheid van de Belgische
ambtswoning, het royale van de
Franse. „Ik wil niks zeggen",
zegt Lia, „maar je ziet bij de
Fransen toch heel vaak mensen
met een glas in de hand in de
tuin."
Na een korte stop bij het Vredes
paleis om een fotootje te maken,
gaan we door het Haagse bos
richting Huis ten Bosch. De
chauffeur neemt dezelfde weg
als de Wassenaarse vleeshande
laar Van den Bent toen hij op 18
oktober vorig jaar op Maxima
knalde - of zij op hem, daarover
is het laatste woord nog niet ge
zegd. In elk geval rijden wij nu
ook waar het niet mag, maar ge
lukkig stapvoets en bovendien
is Maxima er toch niet.
We stoppen even op de plek des
onheils, tussen het lover ligt
Huis ten Bosch, met zijn prach
tige Oranjezaal. Amalia van
Solms liet het paleis in 1640
bouwen ter ere van haar man
Frederik Hendrik. Wie binnen
wil kijken, moet dat op internet
doen (www.koninklijkhuis.nl),
want in tegenstelling tot de En
gelse koninklijke familie staat
de Nederlandse alleen virtuele
rondleidingen toe.
Eendjes
Na Huis ten Bosch is het tijd
voor een plas en een kopje thee
met een chocolaatje; bij de Prin
sentaverne - een van de oudste
gelegenheden in Den Haag -
staan de dienbladen al klaar.
Lang duurt de pauze niet; er is
nog veel te doen. Door de poort
van de Koninklijke Stallen kij
ken of de gouden koets mis
schien net een sopje krijgt, langs
Plein 1813 om de Hollandse
maagd met de Nederlandse
leeuw aan haar voeten te zien,
naar het huis van Willem-
Alexander op het Noordeinde
66, langs zijn moeders werk
adres voor de parade der frac
tievoorzitters, langs het paleisje
Kneuterdijk dat koning Willem
I voor Willem II kocht en langs
de Hofvijver natuurlijk - het
spiegelend vlak dat Den Haag
zijn tijdloze karakter geeft. Er
zwemmen eendjes in, en erom
heen zitten mensen op bankjes
een boterham te eten.
De Royal Tour eindigt in de Rid
derzaal. Lia moet eerst de sleu
tel halen; haar gezelschap
wacht op de traptreden, dezelf
de die koningin Beatrix opgaat
nadat zij op Prinsjesdag uit de
koets is gestapt en het vaandel
heeft gegroet.
Het is een indrukwekkende
ruimte. Vanwege het verleden,
de prachtige houten kap en de
troon die je altijd op televisie
ziet en waar je dan ineens recht
tegenover staat. De troon die
helemaal niet mooi is, integen
deel zelfsmaar in zijn lelijkheid
toch wel weer bijzonder en bo
vendien zo ontastbaar dat nie
mand er ook maar een seconde
over piekert om er even in te
gaan zitten.
Niet dat Lia het zou toelaten.
Stel je voor. Ze houdt haar
groepje goed in gaten. Als we
gauw met haar mee teruggaan
naar de VW op het Centraal
Station krijgen we nog een
Haags hopje. Invented by the
count of Hop, herausgefunden
von Graf Hop.
Christl Visser
Royal Tour, een tocht langs
Haagse paleizen: elke donder
dag, vrijdag en zaterdagmid
dag, tot en met 31 augustus.
Start 13.00 uur bij de VW op
het Centraal Station in Den
Haag of 13.15 uur bij VW op
Scheveningen. De route kan per
dag iets verschillen. Prijs 25 eu
ro, pas 65: 22,65 euro.
Inlichtingen en reservering:
0900-3403505, kaartverkoop
bij de VW. Website: www.den-
haag.com
Een brandweerwagen als
keuken, een dubbeldekker
als slaapkamer, trams als gas
ten vez'blijf en een bushok voor
de varkens. De Bed Break-
fast-boerderij van Frank Appel
en Irma Ursem in het Noord-
Hollandse Hoogwoud staat he
lemaal in het teken van verkeer.
Hoe moest het nou verder? Ze
hadden al een gevechtsvliegtuig
in de tuin. In de vijver dobberde
een reddingscapsule van een
booreiland. Ze kookten in een
afgekeurde brandweerauto. En
de dubbeldekker in de achterge
vel van hun huis in Hoogwoud
begon ook al een beetje te wen
nen. Alleen een tram ontbrak.
Dus hebben ze er meteen maar
twee gekocht.
Leuk, voor de gasten. Slapen in
de tram, eten van een verkeers
bord. Als het maar anders is dan
anderen. Frank Appel en Irma
Ursem zoeken de kick. Irma:
„We zijn niet de types om in de
pas te lopen met de rest." Frank:
„Tegen de stroom in zwemmen
is ook leuk." Controversieel,
dus. Daarom heet hun Bed
&Breakfast-boerderij Contro
versy en parkeerde Frank al in
1986 zijn Cadillac in de kamer.
Daarom vroeg Irma voor haar
dertigste verjaardag een rode
dubbeldekker. En die kwam er.
Als slaapkamer.
Maar dat was alleen nog maar
het begin. In de afgelopen vijf
tien jaar kwam hun stolp hele
maal in het teken te staan van
verkeer en vervoer. Wie het ter
rein op wil, moet wachten tot de
spoorbomen omhoog gaan. Een
oude stadsbus fungeert als hok
voor hun ezels, voor de varkens
kwam er een oud bushokje en de
honden hebben een oude Russi
sche Zill-personenwagen als
onderkomen. Dat heb je, als je
een automan en een decoratie
talent bij elkaar laat wonen.
Dan haalt hij een Lamborghini
Countach in huis, waarin zij de
kat laat slapen. Dan duikt hij
een Citron HY op - een soort pa
tatwagen met een brandweer
verleden - waarin zij een keuken
inricht.
En dan de aankleding, naast al
les wat wielen heeft. Een vang
rail als tuinhek, het pompsta
tion fungeert als standbeeld en
in het gras en in de tegelmotie
ven op de terrassen herkent de
kenner emblemen van automer
ken. De eettafel binnen is een
verkeersbord, door de kamer
loopt een zebrapad. Willen ze in
bad, dan laten ze een voor dit
doel omgebouwd bootje vollo
pen.
Intussen staken ze him energie
ook in hun bedrijf voor systeem
plafonds. Dat floreerde, zodat
ze hun woondroom steeds com
pleter konden maken. En op een
dag belandden ze in het tram
museum in Amsterdam. „Voor
zichtig vroegen we of er mis
schien eentje te koop was. Nou,
dat kon. En twee?, vroegen we.
Nou, dat kon ook."
Eind juni zijn de aankopen ge
arriveerd. Als welkomstcadeau
hadden ze een speciale beton-
baan met rails voor de trams
klaargelegd. Een bouwtekening
voor een antiek ogend tram
huisje ligt al bij het gemeente
huis. Dat komt wel goed, hoor
den ze. Irma vertelt dat ze al
tweeënhalf jaar met het idee be
zig is. Maar het was even puzze
len en meten om alles voor el
kaar te krijgen. „Omdat wij iets
extreems doen, krijg je ook ex
treme reacties. Dat heb je altijd.
De een vindt het belachelijk en
keurt het af. De ander vindt het
geweldig en wil meteen komen
logeren." Frank: „Bij verbou
wingen in het verleden hebben
we wel eens moeten knokken te
gen regeltjes en starheid. Maar
nu wordt er enthousiast gerea
geerd bij de gemeente en de pro
vincie."
In hun vakantie beginnen ze met
de verbouwing van de trams.
„Omdat er niks standaard is en
we het in onze vrije tijd willen
doen, zal dat wel een paar
maanden duren." Het doel is om
er vier aparte gastenverblijven
in te maken. Eentje in de Franse
stijl, eentje met een Amerikaans
accent, een Italiaans rijtuig en
eentje waarin alles op z'n Engels
moet worden. Ook de ontbijtjes
worden straks in die stijl geser
veerd. Als speciale attractie mo
gen logees voor het slapen gaan
een videoband uitzoeken. Even
snuffelen in hun verzameling in
de reddingscapsule en je favo
riete film komt letterlijk boven
drijven.
Maar gewoon naar buiten kij
ken, mag natuurlijk ook. Decor
stukken genoeg om in je hoofd
een eigen film af te draaien.
Jan Vriend
Controversy Tram Inn, Ko-
ningspade 36, Hoogwoud, 0226-
352693.
Overnachtingen kosten 50,- eu
ro p.p per nacht.
Meer informatie: www.contro-
versy.nl
De abdij van Leffe, bekend
van het Leffe bier, bestaat
850 jaar. Om dat te vieren wor
den er de komende tijd diverse
activiteiten georganiseerd met
als hoogtepunt de 'open deurda-
gen' van donderdag 29 augustus
t/m zondag 1 september.
De abdij is dan dagelijks open
van 11.00 tot 22.00 uur en op za
terdag tot 22.30 uur. De toe
gangsprijs bedraagt 5 euro, kin
deren onder de 16 gratis. De
abdij van Leffe is gevestigd aan
de Rue Sax in Dinant (Belgische
Ardennen). Vanaf de E411 te be
reiken via de RN936.
Speciaal voor bierliefhebbers
brengt Interbrew (eigenaar van
Leffe) in december een jubile-
umfles van 75 cl op de markt.
Zie ook: www.interbrew.com
Wie van nabij mee wil ma
ken hoe een vleesetende
plant (carnivoor) te werk gaat,
moet van 24 augustus tot 1 sep
tember een bezoek brengen aan
Hortus Botanicus in Leiden.
Daar vindt Carnivora plaats,
een internationale planten-
show. De nieuwe wintertuin is
speciaal daarvoor omgebouwd
tot een Noord-Amerikaans
moerasgebied. Allerlei bekende
vleeseters als de bekerplant, de
zonnedauw en de venusvliegen-
val staan er in al hun glorie.
Voor wie zelf een carnivoor in
huis wil halen, zijn er planten te
koop en wordt informatie gege
ven over kweek, verzorging e.d..
Vanaf 25 augustus is er elke dag
om 14.00 uur bovendien een
dialezing.
Entree 4 euro voor een dag
kaart, kinderen van 4 tot 12 jaar
en CJP 2 euro. Open: ma t/m zo
van 10-18 uur. Hortus Botani
cus is gevestigd aan de Rapen
burg 73 in Leiden, 071-5277249,
www.hortusleiden.nl
Speelland Beekse Bergen in
Hilvarenbeek gaat quad rij
den en banaan varen. Dat alle
maal in het kader van 'Beach
fun', de verzamelnaam voor een
aantal spectaculaire strandac-
tiviteiten die er vanaf vandaag
tot en met 11'augustus wordt ge
organiseerd. Zo kan op een vier
wielige motor een behendig-
heidsparcours worden afgelegd,
kan een quad-safari worden ge
maakt, op een grote opblaasba
re boot worden gevaren en kan
er - op aanvraag - worden gere
den in 4x4 terreinwagens.
Speelland Beekse Bergen is in
juli en augustus van 10.00 tot
18.00 uur geopend, de entree be
draagt 5,50 euro p.p. (Kinderen
jonger dan 3 gratis). Let wel:
voor diverse activiteiten moet
de bezoeker extra betalen. Info:
0900-2335732 (0,40 ct/pm)., zie
ook: www.beeksebergen.nl
De bijbel in beeld' is een be
langrijk thema op het Ne
derlands Zandsculpturen Festi
val 2002 dat van 27 juli t/m 1
september aan de Maasplassen
nabij het Limburgse Thorn
wordt georganiseerd. Liefst
twintig bekende verhalen uit de
bijbel worden er in zand uitge
beeld, waaronder Adam en Eva,
Goliath en David. Daarvoor is
13.000 ton zand (600 vrachtwa
gens) nodig. Komende maandag
beginnen de meer dan tachtig
zandsculptuurbouwers aan hun
klus. Ze komen uit onder meer
Nederland, Hawaï, Estland, Ca
nada en China.
Het Nederlands Zandsculptu-
renfestival is dagelijks geopend
van 10.00 tot 21.00 uur, entree 7
euro voor volwassenen, kinde
ren van 5 t/m 11 jaar 3 euro, t/m
4 jaar gratis. 65+ en gehandi
capten 6 euro. Honden zijn, zij
het aangelijnd, ook welkom. Te
bereiken per auto via de A2 (af
slag Thorn) en per trein via
Roermond. Zie ook: www.zand-
kasteel.nl
Irma Ursem in de oude Engelse telefooncel die dienst doet als voor
raadkast en Frank Appel voor de bus annex slaapkamer.
foto Joop Boek/GPD
Op de Floriade kunnen be
zoekers nog eenmaal van de
lente genieten. Vanaf vandaag
zijn 30.000 hyacinten te bewon
deren. Vanaf de noordelijke in
gang tot aan de entree van de
binnenexposities vormen de
bloemen een kleurig lint.
De Floriade, Floriadepark 1 te
Vijfhuizen, duurt nog t/m 20 ok
tober. Open dagelijks van 09.30
tot 19.00 uur. Tel. 0900-0555
(0,25 ct/pm). Zie ook: www.flo-
riade.com
