Daar gaan we
weer met z'n allen
W1
Uittocht
Kamp Vught
Jacob Cuyp
Verwennen
Stationnetje
Hanzestad
J
zaterdag 13 juli 2002
Vakantiepret 1
Vier op de vijf Nederlan
ders gaan minstens een
keer per jaar op vakantie.
Waarom eigenlijk? Om tot
rust te komen? Dat kun je net
zo goed thuis doen. Om over
al het leed dat de reiziger
soms ten deelt valt nog maar
te zwijgen. En toch gaan we
ieder jaar weer op reis, met
drommen tegelijk. Want:
„Elk mens heeft het zo nu en
dan nodig om aan de dage
lijkse routine te ontsnap
pen."
Met drommen tegelijk trek
ken we er in de komende
weken op uit, op zoek naar zon,
zee en zaligheden. Het aantal
vliegvakanties naar bestem
mingen buiten Europa is in de
afgelopen tien jaar meer dan
verdubbeld. Dat geldt ook voor
het bedrag dat we met z'n allen
jaarlijks aan de vakantie uitge
ven: vorig jaar bedroeg dat een
slordige elf miljard euro.
Waarom gaan we eigenlijk op
vakantie?
Om uit te rusten? Dan kun je net
zo goed thuisblijven. Alleen al
de voorbereidingen op die paar
weken in den vreemde kunnen
een mens volledig uitputten.
Berucht is de vakantiestress
voorafgaand aan het vertrek.
Gauw nog even een wasje draai
en, reisverzekering afsluiten,
muggenolie kopen en sleutel bij
de buren brengen. Ben je een
maal op weg, dan begint de el
lende pas goed. Eindeloze files
op de autowegen, jengelende
kinderen op de achterbank en
het zoveelste rondje op de Peri
ferie van Parijs omdat je de ver
keerde afslag hebt genomen.
Kies je voor vervoer met het
vliegtuig, dan loop je kans uren
lang op het vliegveld te moeten
rondhangen, omdat het toestel
vertraagd dan wel overboekt is.
Tegen de tijd dat je op je vakan
tieadres een beetje van de reis
bent bijgekomen, moet je bijna
alweer naar huis. Nog afgezien
van al die reizigers die overver
moeid huiswaarts keren omdat
ze in hun 'doe-vakantie' van
kerk naar museum naar uit
zichtpunt hollen of zonodig
moeten raften, hiken en absei-
len.
Want hoewel het woord vakan
tie oorspronkelijk van het La
tijnse vacuus komt, wat 'leeg'
betekent, is het tegenwoordig
juist de tx-end om een vakantie
steeds voller te proppen met ac
tiviteiten. Lagen we in de jaren
tachtig nog massaal bruin te
bakken aan de Spaanse Costa's,
tegenwoordig willen we actief
zijn tijdens de vakantie, alsof
we het hele jaar door al niet
druk, druk, dr/ük genoeg zijn.
Uit een beetje Juieren voor de
tent met een boekje in de zon ha
len we kennelijk geen voldoe
ning meer1. 4
foto J. G. Morell/ EPA
Vakantiepret 3
Driekwart van de mensen zegt
dat ze na een vakantie weer uit
gerust aan het werk gaan. Maar
voor hoelang? En hoe vergaat
het die andere 25 procent?
De Volkskrant maakte vorig
jaar melding van een studie on
der Duitse leraren van wie de
helft thuisbleef met vakantie en
de andere helft op reis ging. Het
onderzoek toonde aan dat de
stressvennindering voor de
thuisblijvers langzamer op
gang kwam, maar ook langer
standhield dan voor de mensen
die op reis gingen. Die waren
weliswaar hun werkdruk me
teen kwijt, maar functioneer
den binnen drie weken na thuis
komst weer als tevoren.
Er zijn ook mensen die op va
kantie gaan omdat ze iets van de
wereld willen zien. De serene
glimlach van de Mona Lisa bij
voorbeeld. Of de pracht en praal
van de Sixtijnse kapel. Maar die
kun je net zo goed - en misschien
nog wel beter - thuis bezichti
gen. Dankzij internet kim je
vanachter je computer een vir
tuele rondleiding krijgen door
bijvoorbeeld Het Louvre in Pa
rijs, zonder daarvoor urenlang
in de rij te hoeven wachten in de
brandende zon.
Bovendien: wat is er de meer
waarde van om de David van
Michelangelo in het echt te zien,
terwijl je je moet verdringen
tussen hevig zwetende en veel te
luidruchtige toeristen? Je kunt
in plaats daaiwan ook in je eigen
achtertuin in alle rust een goed
boek lezen over de kunstschat
ten van Florence of de indruk
wekkende documentaire over
de Masai in Kenia bekijken die
je al maanden geleden op video
hebt opgenomen. In de vakantie
kom je er eindelijk aan toe.
Thuis kun je bovendien geen
last krijgen van een cultuur
shock. Of van het Stendhal-syn-
droom, een aandoening waarbij
mensen zo onder de indruk ra
ken van al het moois dat ze zien,
dat ze er psychotisch van wor
den. Het syndroom is genoemd
naar de Franse schrijver Stend
hal (1783-1842), die in Florence
een acute psychose kreeg door
de overweldigende schoonheid
van de stad.
Andere culturen
Sommige mensen reizen om an
dere culturen te leren kennen.
Maar dat kan ook thuis op de
bank met een boek van Cees
Nooteboom of tijdens een be
zoekje aan je Turkse buurman.
Loop je ook niet zo gauw de kans
om ten prooi te vallen aan al die
inheemse kost waar-van je öf
heel erg vaak öof helemaal niet
naar de wc moet.
Bijna de helft van de toeristen
naar exotische bestemmingen
loopt bovendien een tropische
ziekte op, om ovpr al het andere
ongemak dat e<én verblijf in den
vreemde met ^ich mee kan bren
gen nog maar te zwijgen. Slape
loze nachten op een slecht hotel
bed, hurktoiletten op de
camping, kakkerlakken in het
foto Robin Utrecht/ANP
appartement. Waarom doen we
het onszelf aan? Het is über
haupt wonderlijk dat mensen
vrijwillig drie weken lang in een
veel te kleine tent of caravan op
eikaars lip gaan zitten, terwijl
ze thuis alles hebben wat hun
hartje begeert. Het hele jaar
door is ze geen bezoek aan tuin
centrum en meubelboulevard
teveel om van huis en hof een
waar lustoord te maken; hebben
ze eindelijk de tijd om volop van
al dat moois te genieten, gaan ze
weg!
Er zijn ook mensen die op reis
gaan omdat ze denken dat in de
vakantie al hun pei-soonlijke
problemen als sneeuw voor de
zon zullen verdwijnen. Als ze te
rugkomen zullen ze een ander
mens zijn! Onzin, beweeixle de
Romeinse wijsgeer Seneca al:
„Je moet van mentaliteit veran
deren, niet van klimaat. Al steek
je de eindeloze zee over, al wij
ken landen en steden achter je,
je problemen zullen met je mee
gaan, waar je ook heengaat."
(Bron: Psychologie Magazine).
Voor veel mensen brengt het rei
zen bovendien spanningen met
zich mee. Ze zijn hun dagelijkse
structuur kwijt, hebben moeite
met acclimatisei-en en ki'ijgen
ontwenningsverschijnselen of
heimwee. Elk jaar komen bij de
alarmcentrales hondei'den mel
dingen binnen van toeristen die
in het buitenland te maken krij
gen met aanzienlijke psychische
problemen. Want je kunt je het
hele jaar door wel verheugen op
Vakantiepret 2
een strakblauwe lucht boven
een hagelwit strand, maar als je
drie weken lang in de regen zit,
komt het wel op je incasseidngs-
vermogen aan. Echtelijke ruzies
liggen op de loer, al was het
maar om wie het beste kan
kaartlezen. Geliefden die willen
gaan samenwonen krijgen niet
voor niets het advies om eerst
maar 'ns een weekje met elkaar
op vakantie te gaan.
Zon
Een goede reden om op vakantie
te gaan is natuurlijk het verlan
gen naar de zon, die in Neder
land weliswaar ook geregeld
schijnt, alleen weet je nooit pre
cies wanneer. Maar voor elk an
der argument om in de zomer
maanden tijdelijk huis en haard
te verlaten, is wel een tegenar
gument te verzinnen om thuis te
blijven.
Een op de acht Nederlanders
zegt dan ook niet van vakantie
te houden. Het aantal mensen
dat thuisblijft is zelfs groeiende.
De voordelen zijn ook groot. De
tuin is bijvoorbeeld op z'n
mooist in de vakantieperiode en
de buurt is lekker rustig.
Er zijn daarnaast ook steeds
meer mensen die bij voorkeur
gewoon doorwerken in de va
kantieperiode. De druk is dan
een beetje van de ketel en geen
collega die je van je werk houdt.
Maar hoe groot de voordelen
ook mogen zijn; toch gaan we ie
der jaar weer met miljoenen te
gelijk op pad. „Dus dan zullen
de voordelen wel opwegen tegen
de nadelen", zegt Frank Go, bij
zonder hoogleraar toerisme-
management aan de Erasmus-
universiteit in Rotterdam.
„Niet voor niets wordt er al
sinds het ontstaan van de mens
heid gereisd. Elk mens heeft het
zo nu en dan nodig om aan de
dagelijkse routine te ontsnap
pen, en dat kan het beste in een
andere omgeving. Want een
nieuwe omgeving - bij voorkeur
in het buitenland - werkt ont
spannend, stimulerend en prik
kelend. Het brengt je op nieuwe
ideeën. Je hebt die andere omge
ving nodig om te begrijpen wie
je bent en wat jé nodig hebt. Bo
vendien vinden we dat we het,
na een jaar van hard werken in
een jachtige economie, ook wel
verdiend hebben. We hebben
zo'n breekpun| nodig, anders
foto Robin Utrecht/ANP
gaat het ten koste van onze ge
zondheid." Daarbij komt, ver
volgt Go, de nadruk steeds meer
te liggen op het 'belevingsren
dement'. „Ons huidige leven is
dikwijls al zo voorspelbaar en
gestroomlijnd, dat mensen in
hun vakantie op zoek gaan naar
spannende uitdagingen en risi
covolle avonturen. In spelonken
slapen, van bruggen afspringen
aan een touw of met een kogel
vrije jeep door een no go-area in
Rio de Janeiro rijden; als je er
maar een kick van krijgt. Zo'n
vakantie werkt bovendien sta
tusverhogend. Want je komt
tenminste met verhalen thuis
die het goed doen op een ver
jaardag. Het is fantastisch als je
kunt vertellen dat je in Memphis
op het landgoed Graceland echt
het bed van Elvis hebt gezien of
zelfs hebt aangeraakt. Die 'fy
sieke wekelijkheid' heeft wel
degelijk een meeiwaai'de."
Saai
„En geef toe", gaat hij verder,
„het is toch ontstellend saai om
thuis te blijven? Het leven draait
immers om het vinden van een
balans tussen het opzoeken van
risico's en het mijden van risi
co's. Dat is de spice of life. En
daar komt bij dat het heerlijk is
om na drie weken primitief
kamperen in de rimboe weer in
je eigen huis te komen en je er
over te verwonderen dat het
licht vanzelf aangaat als je op
een knopje drukt en dat je weer
een badkamer helemaal voor je
zelf alleen hebt."
Zou dat de voornaamste reden
zijn waarom we er massaal op
uit trekken? Om erachter te ko
men dat het Oost West Thuis
Best is? Of om juist door de let
terlijke en figuurlijke afstand
die het reizen biedt ons dage
lij ks bestaan te kunnen relative
ren?
Misschien is datgene wat een
vakantie oplevert wel helemaal
niet onder woorden te brengen.
Want wat blijft je bij aan herin
neringen? Een in het geheugen
gegrift uitzicht over de Grand
Canyon? Of een betoverende
zonsondergang die je voor even
losmaakte van de aardbodem?
Of was het toch de zoen van die
Griekse god, met wie je danste
door de nacht?
Corine van Zuthem
De stichting Nationaal Mo
nument Kamp Vught houdt
tot en met 25 augustus iedere
zondag gratis rondleidingen
over een niet voor publiek toe
gankelijk deel van het voorma
lige concentratiekamp Vught.
Deze rondleidingen geven een
beeld van de aard en omvang
van het enige 'officiële' SS-con-
centratiekamp buiten Duits
grondgebied waar ruim 31.000
gevangenen korte of langere tijd
verbleven. De gebouwen uit die
tijd zijn voor een groot deel be
waard gebleven.
Belangstellenden moeten zich
opgeven bij het NM Kamp
Vught, tel. 073 - 65 66 764 of per
e-mail info@nmkampvught.nl
De rondleidingen beginnen
steeds om 13.45 uur bij de in
gang van de Van Brederodeka-
zerne, Lunettenlaan 102 in
Vught.
Een speciale Cuypwandeling,
een bezoek aan de over
zichtstentoonstelling 'Jacob
Cuyp (1594-1652) de vader van
de zoon' en een warme lunch.
Dat zijn de belangrijkste ingre
diënten van het Cuyp-dagar-
rangement van de VVV in Dor
drecht.
Het arrangement begint in ca
fé-restaurant De Sinjoor aan de
Voorstraat, waar vader en zoon
Cuyp hun leven lang hebben ge
woond en gewerkt. In De Sin
joor wordt later ook de lunch
geseiweerd.
De wandeling voert langs de
plekken die van betekenis wa
ren in het leven van de familie
Cuyp, de belangrijkste monu
menten, de oude stadshavens en
de oevers van Meiwede en Oude
Maas.
Op de overzichtstentoonstelling
'Jacob Cuyp, de vader van de
zoon' in het Dordi'echts Muse
um worden schilderijen, teke
ningen en prentengetoond.
Het dagarrangement is tot en
met 15 september verkrijgbaar
bij VW Zuid-Holland Zuid,
kantoor Dordrecht, Stations
weg 1, telefoon 0900-46 36 888,
e-mail: info@vwzhz.nl
Op alle zondagen in juli en op
de eerste twee in augustus
legt de Museumstoomtram
Hoorn-Medemblik haar gasten
in de watten met een 'Verwenar
rangement'. Het programma
omvat een brunch, een presen
tatie over postvei-voer in vroe
ger dagen en een rit naar Me-
demblik. Voor de terugreis naar
Hoorn kan worden gekozen
voor de tram of het motorschip
Friesland naar Enkhuizen en
van daaruit met de gewone trein
tex*ug naar Hoorn.
Resei-veren is noodzakelijk: tel.
0229-21 92 31. Meer informa
tie: www.museumstoomtram.nl
Dat treinen al zo'n anderhal
ve eeuw grote invloed heb
ben op het speelgedrag van
kinderen (en dat van hun meele
vende vaders) blijkt uit de expo
sitie 'Op een klein stationnetje',
die tot en met 1 september in het
Nederlands Spoorwegmuseum
in Utrecht wordt gehouden.
Deze tentoonstelling laat de
ontwikkeling zien van de speel
goedtreintjes en bevat verder
een hele collectie boeken en
stripverhalen waarin treinen
een grote rol spelen. Ook zijn er
bordspelen, kwartetten en puz
zels te zien waarbij treinen cen
traal staan. De oudste speel-
goedtrein op deze expositie is
omstreeks 1850 gemaakt.
Het spoorwegmuseum is ge
opend dinsdag tot en met vrij
dag van 10 tot 17 uur en zater
dag en zondag van 11.30 tot 17
uur.
Aan de hand van de ver
nieuwde fietsroutegids
'Van Hanzestad naar Hanze
stad' heeft het Bureau Hanze
steden een f ietsarrangement
ontwikkeld tussen Zwolle en
Zutphen. De fietstochten voe
ren over de dijken langs de IJssel
en men dineert en overnacht in
viersterren hotels.
De fietsroutes starten en eindi
gen in één van de zeven Hanze
steden aan de IJssel: Kampen,
Zwolle, Hasselt, Hattem, De
venter, Zutphen en Doesburg.
Informatie en boekingen:
tel. 0570-680780, fax: 0570-
680781
e-mail: vw-vakanties@gobt.nl
