PZC Geruchtenmachine grootste vijand PZC Kim Dae Jung mag niet delen in Korea's euforie Joodse journaliste publiceert boek over verschrikkingen Gaza Winkelpersoneel kan met camera pincode afkijken Nederlandse missie moet in Macedonië destabilisering voorkomen 28 juni 1952 vrijdag 28 juni 2002 door Henk van de Poll Brigade-generaal De Jonge vond zijn binnenkomst in Macedonië, drie weken geleden, in het begin wat verwarrend. De man die hij als commandant moet opvolgen bij de Navo-ope- ratie Task Force Fox (TFF), de Duitse generaal Keerl, had voor hem een uitputtende introduc tie opgezet, waarbij hij zo'n beetje iedereen die er wat toe doet in het land ontmoette. Voor Keerl is het van het groot ste belang dat Nederland de si tuatie in het Balkanland in de hand blij ft houdenZelf heeft de Duitse generaal bijna negen maanden keihard aan het pro- j eet gewerkt en er een succes van gemaakt. Hij is van het land gaan houden. De troepenmacht bestaande uit circa zevenhonderd militairen uit twaalf Navo-landen, is on der leiding van de Duitsers niet in de problemen gekomen. Hun taak, het beveiligen van de in ternationale waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en van de Europese Unie, is naar behoren uitge voerd. Alleen een Italiaanse of ficier kwam in mei om het leven toen hij op een mijn stapte. De Jonge voelt de druk van zijn Duitse collega om er iets moois van te maken. De Duitser heeft er moeite mee zijn 'baby' uit handen te geven. Hoezeer de Duitse generaal geliefd was bij zijn manschappen, bleek woensdag uit het afscheid dat hem werd bereid voor de offi ciersmess op het hoofdkwartier even buiten Skopje. Bovenop een grote Duitse pantserwagen reed hij langzaam door een haag van saluerende en klappende officieren met als extra eerbe toon twee in formatie laag over vliegende helikopters. Even tevoren had hij de vlag van TFF tijdens een groots opgezet te ceremonie op een groot kie- zelveld voor het hoofdkwartier overgedragen aan De Jonge. Nederland gaat de komende vier tot zes maanden de operatie leiden. Een spannend moment, van onze redactie buitenland Gaza is de grootste open luchtgevangenis van de wereld. Er wonen 1,3 miljoen Palestijnen op een strook van acht bij veertig kilometer. Velen kunnen er niet uit. Dat vertelt de journaliste Eva Ludemann die een boek schreef over haar da gelijks leven in de Gazastrook, waar zij twee jaar lang lief en leed deelde met haar vrienden. Een van haar conclusies: na tuurlijk wonen er in de Gaza strook misdadigers, maar het gros van de mensen is onschul dig. „Mensen worden geboren een Palestijn te zijn, ze kunnen geen kant op. De bewakers (Is raëlische militairen) van deze gevangenis zijn niet aan te val len. Wat overblijft is een bom over de muur gooien, een men selijke bom", zegt ze. Goedkeu ren doet ze het niet. 'We blazen uw auto even op' is de titel van haar boek. Het slaat op een tripje dat zij met haar vriend Mehdi maakte naar de Zuid-Israëlische kustplaats Ashkelon, Ze waren naar de bioscoop gegaan en keerden te rug naar huis, Gaza. Bij de grens wisselden zij van auto, zoals gewoonlijk. Lang niet altijd kunnen auto's de grens over. Dit keer vertelde een Israëlische soldaat echter dat hun auto verkeerd geparkeerd stond en om veiligheidsredenen zou worden opgeblazen. „Die Israëlische soldaten kunnen soms goed sarren. Het zijn jon gens van achttien die opeens heel veel macht hebben", zegt Ludemann met afschuw in haar stem. „Ook ik ben opgegroeid met het mythische idee over de staat Is raël", vertelt de journaliste, die zelf joods is. „De Israëliërs zijn de underdogs. Als ze niet uitke ken, zouden ze van de kaart worden geveegd. Maar nu weet ik dat de Arabieren dat niet zo een-twee-drie kunnen doen. Ze willen het wel, maar ze zijn on derling veel te verdeeld", legt ze uit. Het Palestijnse-Israëlische conflict wordt volgens haar bo vendien door de hele regio mis bruikt, als bliksemafleider van de eigen binnenlandse proble men. „Ik betwijfel of deze dicta toriale regimes gebaat zijn bij een oplossing", merkt Lude mann op. Januari 1999 vertrekt de 30-ja- wegens de naderende verkiezin gen van 15 september. De Ne derlandse generaal van de staf van de Eerste Divisie '7 Decem ber' krijgt te maken met oplo pende retoriek van partijen die met nationalistisch getinte leu zen meer kiezers denken te kun nen trekken. Task Force Fox is de militaire arm van de Navo-missie Amber Fox die erop is gericht de stabi liteit in het door etnische ge weld ontregelde land te herstel len. Een OVSE-waamemer uit Slovenië omschrijft het zo: „Het vertrouwen tussen de etnische Albanezen in Macedonië en de Slavische meerderheid in het land is verloren gegaan. Wij proberen deze mensen aan te moedigen dat vertrouwen te herstellen, maar daar is veel tijd voor nodig. Van verzoening is nog geen sprake." Ook een voormalig waarnemer uit Nederland die zich nog in Macedonië bevindt, waar schuwt voor de schijn. „Op het oog is het momenteel erg rustig, maar onder de oppervlakte is er nog heel wat aan de hand." De Jonge is zich ervan bewust dat de missie geen eitje is. Dat heeft Keerl heel helder ge maakt. Maar dat wil niet zeggen dat hij de aanpak van zijn Duit se voorganger gaat kopiëren. „Mijn taak is in eerste instantie het beschermen van de waarne mers en hen in geval van nood uit het land te halen. Daarnaast moet ik ervoor zorgen dat scha delijke geruchten worden ont zenuwd", zegt De Jonge na de commando-overdracht. Een van de belangrijkste taken van de 31 militaire liaisonteams en de circa 150 waarnemers is het in kaart brengen van incidenten in het zogeheten crisisgebied ten noorden en oosten van Skopje, richting Kosovo en Al banië. Veel van wat er in dit ge bied - dat ongeveer eenvijfde van Macedonië beslaat - ge beurt, heeft te maken met schijngeweld of met onderlinge vetes. Het opkloppen van deze incidenten komt sommige par tijen goed uit. De liaisonteams, meestal bestaande uit twee of drie militairen en de waarne rige Ludemann naar Gaza om voor Amnesty International een kantoor in te richten. Als de sta ge is afgelopen, besluit ze te gaan schrijven en maakt repor tages en nieuwsartikelen voor onder meer het Algemeen Dag blad, Het Parool en de Belgische krant De Morgen. Ze schrijft over de islamitische universiteit waar veel Hamas-leden worden gerecruteerd, over het begin van de tweede intifada en over het Palestijns gezag. Al snel komt Ludemann er ach ter dat een van haar beste vrien den, een fotograaf die voor het Britse persbureau Reuters werkt, de zoon is van een promi nente sjeik van de extremisti sche Hamas-beweging. Twee broers van de fotograaf zijn martelaren, beschrijft Lude mann in haar boek. Eén bloedde voor zijn eigen huis dood. Israë lische soldaten lieten niemand bij hem komen toen hij gewond op straat lag. De andere broer nam wraak: hij ontvoerde een Israëlische sol daat en werd bij de ontknoping van de ontvoering doodgescho ten. „Opnieuw valt me op hoe gemakkelijk Palestijnen vertel len over hun dierbaren die in de strijd tegen Israël zijn gedood. Heel feitelijk en zonder tranen, schrijft Ludemann. Rust Het strand is de plaats waar de journaliste tot rust kwam. „De zee is het raam van Gaza, de eni ge plek waar je naar de horizon kan kijken zonder grenzen, hek ken, krotten en armoede te zien. De Middelandse Zee is daar nog mooier dan op andere plekken", mijmert ze. Ze bracht er vele avonden met haar vrienden en vriendinnen door, in de ene hand een blikje bier en in de andere hand een waterpijp met appeltjestabak. Het hele strand was bezaaid met blikjes bier. „Iedereen wist dat zijn buurman zat te zuipen, ook al was het verboden", vertelt ze lachend. Of haar appartement, dat uit keek over de zee, nog bestaat, weet ze niet. Ze is nu bijna twee jaar weg en het Israëlische leger heeft sinds de tweede intifada veel kapot gemaakt. Ze werkt nu op de buitenlandredactie van het Algemeen Dagblad, maar ooit wil ze terug: „Het Midden-Oosten laat me nooit meer los." ANP mers werken nauw samen en wisselen dagelijks hun informa tie uit. Het is aan de Navo-missie te voorkomen dat de incidenten destabiliserend werken. De Jonge zorgt voor de informatie, de Spaanse tweesterrengene- raal Carretero moet er vanuit zijn hoofdkwartier in Skopje voor zorgen dat die informatie ook de gewone bevolking be reikt, bijvoorbeeld via de lokale kranten. Volgens de Nederlandse gene- door Peter van Nuijsenburg Eén Zuid-Koreaan zweefde de afgelopen weken niet op een wolk van euforie door dit ondermaanse. Terwijl 46 miljoen landgenoten de 'ge lukkigste periode in de ge schiedenis van de natie' be leefden en een nieuwe afgod ontdekten in de persoon van een voetbaltrainer uit de Ach terhoek, zag president Kim Dae Jung zijn levenswerk in scherven vallen. Zijn partij, de Millenium De mocratische Partij (MDP), werd vorige maand bij regio nale en lokale verkiezingen af gedroogd. De detente met het stalinistische regime in Noord-Korea, het 'sunshine- beleid' waarin hij vrijwel al zijn politieke kapitaal heeft geïnvesteerd, is uitgelopen op een jammerlijke mislukking. Het thuisfront vindt dat de ra biate kameraden in Pyongy ang genoeg zijn verwend en de noordelijke despoot Kim Jong II accepteert als vanzelfspre kend de voedselpakketten voor zijn hongerende onder raai kan hij voor zijn inlichtin gen terugvallen op verschillen de inlichtingendiensten, waaronder die van de Amerika nen. Met hen heeft hij inmiddels goede afspraken gemaakt. Of ook de eigen MID hem bijstaat, wil De Jonge niet hardop zeg gen. „Maar", zegt hij, „ik ben niet volledig afhankelijk van anderelanden." Het in toom houden van de ge ruchtenmachine is met de nade rende verkiezingen misschien wel de belangrijkste opdracht danen, maar weigert ook zelfs maar over een tegenprestatie na te denken. En alsof dat nog niet voldoende is voor een de pressie, zijn de afgelopen we ken twee van zijn drie zoons gearresteerd wegens corrup tie. 'Tragisch' is meestal een te groot woord als de tegenslagen van een politicus gememo reerd moeten worden, maar in het geval van Kim is dat het enige juiste. Waarschijnlijk heeft alleen Nelson Mandela een vergelijkbare biografie, maar terwijl Mandela van een zonovergoten levensavond ge niet, dreigt over de laatste ja ren van Kim (78) een donkere schaduw te vallen. Martelkamers Kim heeft de gevangenissen en de martelkamers van de mili taire dictators die tot 15 jaar geleden in Seoul de lakens uit deelden, van binnen gezien. Hij heeft minstens één moord aanslag overleefd. Hij weet wat ballingschap is en kent als geen ander de bittere smaak van de nederlaag. De 'eeuwige oppositieleider' verloor drie van de Navo, OVSE en EU. De Jonge verwacht de grootste pro blemen de weken vlak voor de verkiezingen. Tegen die tijd wordt hij ook geconfronteerd met een drastische uitbreiding van het aantal waarnemers. Adequaat De laatste berichten die hij heeft gezien gaan uit van zeven honderd mensen extra. Of hij de tegen de negenhonderd waarne mers met een militaire eenheid van minder dan zevenhonderd presidentsverkiezingen voor hij vijf jaar geleden eindelijk triomfeerde. Korea was na de burgeroorlog (1950-'53) een van de armste landen ter wereld. De oorlog had land en volk uitgeput. El ke Koreaan die in de vijftiger jaren is opgegroeid, weet hoe desperaat de situatie was. Overleven tot de volgende dag was de enige realistische am bitie. De wederopbouw kwam pas van de grond toen generaal Park Chung Hee in 19 61 na een coup aan de macht kwam en het land met ijzeren hand be gon te moderniseren. Park leg de het fundament voor het Economische Wonder. Hij volgde het Japanse model, een door de staat gestuurd kapita lisme, waarin een centrale rol was toebedeeld aan vaak enor me concerns, de chaebols. De chaebols, waarvan Hyundai, Samsung en Daewoo de be kendste zijn, waren giganti sche familiebedrijven, dynas tieën die geregeerd werden door een patriarch. Ze konden putten uit een reservoir aan ar beidskrachten, die gediscipli man adequaat kan beschermen, kan hij nu niet zeggen. De Jonge heeft nog geen inzicht wat de in ternationale organisaties pre cies van hem verwachten. Dat is nog in discussie. Uiterlijk 26 ok tober zit de klus er voor Neder land weer op. Dat de Navo dan ook weg kan, gelooft niemand in Macedonië. Een internationale aanwezigheid is zeker nog een half jaar nodig, verwacht een diplomaat. Doe je dat niet dan is alles voor niets geweest, waar schuwt hij .ANP neerd als een leger, de opbouw van het land en de verbetering van de eigen levensomstan digheden ter hand namen. De sociale prijs van het Koreaan se Wirtschaftswunder was hoog. De wederopbouw ging gepaard met de meedogenloze onderdrukking van elke vorm van oppositie. De eerste fase van de wederop bouw werd afgesloten met de Olympische Spelen van Seoul in 1988. Dat was de erkenning door de buitenwereld waar de dictators naar hadden ge smacht. De Spelen waren ook een eruptie van nationalisme, die de machthebbers gerustge steld moet hebben. Een jaar eerder waren ze akkoord ge gaan met een door hen in prin cipe verafschuwd experiment. Een van hen, generaal Roh Tae Woo werd bij de eerste 'vrije' verkiezingen sinds 1971 tot president gekozen. Dat was ook mogelijk doordat de oppo sitie twee kandidaten, Kim Dae Jung en zijn rivaal Kim Young Sam (president van '92- '97), het veld in had gestuurd. Niemand was voorbereid op de grote klap van '97, toen bleek dat het land ver boven zijn stand had geleefd. De patriar chen van de chaebols hadden zich in hun grootheidswaan vertild aan projecten die hen in de internationale top tien van hun bedrijfstak hadden moe ten brengen. Het gevolg was een schuldenberg. De valuta reserves slonken met de dag. Ten einde raad riep de regering de hulp in van het IMF dat steun koppelde aan een hard handige hervorming van de economie. Dat was de erfenis waarmee Kim Dae Jung in fe bruari '98 zijn presidentschap moest beginnen. Achteraf wordt de crisis van '97 ook door de Koreaanse eli te gezien als een 'blessing in disguise'. Het dwong Kims re gering en het bedrijfsleven tot een ingrijpende herstructure ring van de economie. Er werd gedereguleerd en geprivati seerd. De overheidsfinanciën werden gesaneerd. De belang rijkste hei-vorming is waar schijnlijk het terugdringen van de rol van de chaebols. Dat proces is (nog) niet afgerond en de vraag is of dat ooit gebeurt. GPD door Mare Brink Winkelpersoneel kan via ca mera's en spiegels bij de kassa zien met welke pincode klanten afrekenen. Volgens het Korps Landelijke Politiedien sten is het al voorgekomen dat criminelen op die manier de pincode aan klanten hebben ontfutseld. „Het is een beproef de methode. Maar we weten niet op welke schaal het gebeurt", aldus woordvoerder John Ben- nink van de KLPD. De camera's en spiegels zijn be doeld als veiligheidsmaatregel, zodat personeel kan controleren of alle boodschappen in het winkelwagentje zijn afgere kend. „Maar kassamedewer kers kunnen er misbruik van/ maken", aldus een woordvoer der van Interpay, dat het geld verkeer via bank, giro, credit card en pinpas regelt. Interpay heeft in zo'n 170.000 winkels en tankstations appa ratuur geïnstalleerd waarmee klantenkunnen 'pinnen'. Volgens Interpay-woordvoer- der Marcel Woutersen zijn er strenge voorschriften waaraan de bedrijven moeten voldoen. ,Een van de belangrijkste richt lijnen is dat het onmogelijk moet zijn dat personeel of ande re klanten kunnen zien welke pincode wordt gebruikt", aldus Woutersen. Steekproeven Medewerkers van Interpay hou den steekproeven om te zien of de apparatuur volgens de voor schriften is opgesteld. „In negen van de tien gevallen is men zich er niet van bewust dat de priva- van onze redactie binnenland FORMATEUR - PvdA-leider W. Drees is door koningin Ju liana gevraagd een nieuw ka binet te vormen. De PvdA- fractie is met de KVP de grootste in de deze week ge kozen Tweede Kamer. LANDBOUWDAGEN - In Axel zijn de landbouwdagen van de ZLM geopendAan de Kleine Kreek heeft de land bouworganisatie een tenten- stad neergezet. Tijdens de manifestatie komen alle facetten van de Zeeuwse landbouw aan bod. Vele duizenden mensen uit heel de provincie worden op de landbouwdagen ver wacht. cy bij het pinnen wordt aange tast. Dat is bijvoorbeeld het ge val als de winkel opnieuw is ingericht. Een tikje tegen de spiegel of camera is dan vol doende om het in orde te ma ken." Eenzelfde tikje is ook genoeg om de spiegel in de oor spronkelijke starid terug te zetten zodra de>/controleur de winkel heeft verlaten, erkent Woutersen. Bedrijven \yaar Interpay 'onre gelmatigheden' blijft constate ren worden door het hedriji uitgesloten als klant. Dat is vol gens Woutersen nog niet ge beurd. Maar hij geeft toe dat het mogelijk is dat bedrijven jaren lang de spiegels en camera's zc installeren dat fraude in de mand wordt gewerkt. Volgens hem wordt bij de controles ir vijf procent van de gevaller vastgesteld dat de opstelling 'niet optimaal' is. Brochures Interpay en de Nederlandss Vereniging van Banken advise ren klanten-al geruime tijd me: brochures en via het internet on _op-eén andere manier te betaler als het intoetsen van de code vis spiegels of camera's is te achter halen. Maar Woutersen bena drukt dat klanten medeverant woordelijk zijn voor veilig gebruik van de bankpas. „Zi moeten er zoveel mogelijk voo: zorgen dat anderen niet kunnei meekijken." Justitie onderzoekt momentee bankpasfraude waarbij crimi nelen gegevens op drie lokatie: hebben achterhaald. Bij dezi plaatsen is niet geconstateen dat gebruik is gemaakt vai spiegels of camera's. GPD MADURODAM - In de raad zaal van het Haagse stadhuis heeft burgemeester Schok king het gemeentebestuur van Madurodam geïnstal leerd. De miniatuurstad wordt volgende week door prinses Beatrix geopend. BRUG - IJzeren leuningen zijn uit vroeger tijden. Daar over waren de leden van de Vlissingse raad het gisteren eens, bij de besprekingen over het ontwerp van de brug die beide zijden van de Presi dent Rooseveltlaan zal ver binden. De brug komt in een moderne wijk en is modern geconstrueerd; er hoort dus een beton-leuning bij Uitgever: J.C. Boersema Hoofdredactie: A L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380AAVIissingen Tel. (0118) 484000 Fax:(0118)470102 E-mail: redactie@pzc.nl Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118)484000 Fax. (0118) 470102 E-mail. redwalch@pzc.nl Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)273000 Fax. (0113) 273030 E-mail; redgoes@pzc nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115) 645769 Fax, (0115) 645741 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel. (0114) 372776 Fax (0114)372771 E-mail. redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax, (0111) 454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee, Goes en Hulst 8.30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 18 4380 AA Vlissingen E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag; tijdens kantoorurer zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0118) 484000 Fax (0118) 470100. Abonnementen (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag van /,--) per maand: 19,25 per kwartaal: 52,- - per jaar 198.-- Voor toezending per post geldt een toeslag E-mail: abo@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag. 1,- zaterdag:€ 1,50 Alle bedragen zijn inclusiel6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93 00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor-het advertentiewezen Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd Voor gewone advertenties: Tel: (0118) 484240 Fax:(0118)470100 Voor kleintjes: Tel. (0118) 484321 Fax; (0118) 484370 in onderdeel van het Wegener-cc n De dooru ie gegevens hebben wi| opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze (abonnementen)administralie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ol door ons zorgvuldig geselecteerde derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij PZC, afdeling e. Postbus 18.4380 AA Vlissingen. Behoort tot Er zijn ruim twintig miljoen bankpassen in omloop waarmee kaï worden gepind. Onzorgvuldigheid is volgens de Nederlands Vereniging van Banken (NVB) de belangrijkste bron van pinpas fraude. Daarom heeft de NVB in samenwerking met Interpay enkele advie zen voor een veilig gebruik van de bankpas opgesteld. Een aanta tips. 1Gebruik de pincode niet voor andere doeleinden, zoals toegangs code voor mobiele telefoons. 2. Laat niemand mee kijken als u uw pincode intoetst. Scherm he paneel zoveel mogelijk af met uw hand en lichaam. 3. Bewaar de pinpas zorgvuldig. 4. De pincode is uitsluitend van u. Niemand kan een geldige rede hebben om ernaar te vragen. Dat geldt ook voor medewerkers va een bank. GPD

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 4