Verbeelding van wrede slavernij
rr-
PZC
Kunstenaar Erwin de Vries wilde rauw monument
ZORGELOOS ONDERWEG
puzzel
Tom Poes en de Waarde-ring
r
Casper Hobbes
f HOL PAP. IK
V BEN HET, J
CASPER
recept
Aangeklede boterham met asperges
het weer
at
0
O
zaterdag 22 juni 2002
door Carine Neefjes
Tien broodmagere, lange
mannen, het hoofd licht
voorovergebogen. Slaven. Met
zware kettingen zijn ze aan el
kaar vastgebonden. De diepe
groeven in hun rug symbolise
ren de zweepslagen. „Toen een
Surinaamse kennis mijn ont
werp zag, zei ze: 'Mi sking e gro.'
Dat betekent: ik krijg er kippen
vel van."
De Surinaamse kunstenaar Er
win de Vries (72) staat in de gie
terij in Tiel naast zijn tien le
vensgrote, in brons gegoten
slaven. De sculpturen vormen
een onderdeel van het Natio
naal Monument Slavernijverle
den dat op 1 juli in aanwezig
heid van koningin Beatrix
wordt onthuld in het Ooster
park in Amsterdam.
Geen glad gepolijste beelden,
maar ruw geboetseerde licha
men die wreedheid tot uitdruk
king brengen. „Ik wil vooral de
ellende van de slavenhandel
laten zien. Een willekeurige
voorbijganger moet bij dit mo
nument voelen dat hier een dra
matische periode uit de geschie
denis wordt uitgebeeld."
In de werkplaats wijst de kun
stenaar op het beeld van een
klein meisje, bewust achter de
groep slaven geplaatst. „Om
aan te geven dat ook kinderen
niet werden ontzien. Zo was er
een slavin die met een huilend
kind op een boot zat. De slaven
handelaar duwde de kleine kop
je onder in de rivier, zodat het
niet langer schreeuwde. Mens
onterend. Hollandse handela
ren hadden een wrede reputatie.
Slaven mochten niet zingen en
lachen op straat, ze werden op
gehangen aan vleeshaken en
hun handen en voeten werden
afgehakt. Nederlanders hebben
zich daar eeuwenlang schuldig
aan gemaakt!"
Nederland was in 1863 een van
de laatste landen die de slaver
nij afschafte. Onder druk van
Groot-Brittannië besloten de
Nederlandse handelaren niet
langer slaven vanuit Afrika
naar Suriname en de Neder
landse Antillen te verschepen.
In totaal hadden ze zon half
miljoen mensen verhandeld.
Lobby
Dankzij een langdurige lobby
van het Landelijke Platform
Slavernijverleden besloot het
kabinet vorig jaar een nationaal
monument op te richten. Uit ne
gen inzendingen koos het pu
bliek voor het ontwerp van De
Vries, Surinames bekendste
kunstenaar die eind jaren zestig
doorbrak in Nederland. Hij
maakte onder meer bronzen
borstbeelden van de politici
Den Uyl, Lubbers en Luns,
maar ook de schrijvers Harry
Mulisch en Simon Carmiggelt
werden door hem vereeuwigd.
Dat pas 139 jaar ria het afschaf
fen van de slavernij het Natio
naal Monument Slavernijverle
den verschijnt, verbaast De
Vries niet. „In de Nederlandse
geschiedenisboekjes staat nau
welijks iets beschreven over de
slavenhandel. Een historie van
ruim driehonderd jaar is ver
zwegen. Heel vreemd als je be
denkt dat Nederlanders wel
alles weten over de Tweede We
reldoorlog, die maar vijf jaar
heeft geduurd."
Zijn eigen betovergrootmoeder
was een zwarte slavin. Rancune
kent hij niet. „Ik ben niet zo'n
type dat zich afkeert van die
'bakra's' (Nederlanders, red.).
Zo van: 'wat hebben jullie toen
allemaal uitgespookt?' Surina-
mers en Antillianen mogen de
huidige generatie Nederlanders
niet verantwoordelijk stellen
voor het verleden. Ik vind het
immers ook belachelijk dat
sommige Nederlanders jonge
Duitse toeristen met de nek aan
kijken vanwege de misdaden
tijdens de Tweede Wereldoor
log. Daar kunnen zij toch niets
aan doen?"
Dat de Surinaamse kunstenaar
geen verbitterde nazaat is,
blijkt ook uit het monument.
Tijdens de rondgang door de
werkplaats in Tiel legt hij uit
hoe hij het verleden, heden en de
toekomst heeft geprobeerd uit
te beelden. De vastgeketende
groep slaven symboliseert het
verleden en iets verderop be
vindt zich het heden: onder een
poort staat een man, het hoofd
opgeheven, zijn wijd gespreide
armen gericht naar de lucht. Het
beeldhouwwerk verwijst naar 1
juli 1863 toen Nederland de sla
vernij afschafte.
Abstract
Kunstcritici beoordeelden zijn
ontwerp als ouderwets en am
bachtelijk. Te weinig abstract.
De Vries haalt zijn schouders op
en wijst naar een brokstuk bak
steen: „Is dit misschien een goed
monument? Als je lang kijkt,
kun je fantaseren over de scheve
verhoudingen tijdens de slaver
nij. Maar ik wil niet dat iemand
moet nadenken over wat hij
ziet! De afschuw uit die periode
Advertentie
Met de Internationale Reis- en Kredietbrief® Plus weet u
dat het met uw auto wel goed zit op vakantie. Want bij
problemen kunt u rekenen op de gratis hulp van 7.000
buitenlandse wegenwachten.
j|j Kom langs!
Bij één van de ANWB-verkooppunten
Surf!
anwb.nl
De Internationale Reis- en Kredietbrief®Plus is onderdeel
n het ANWB ReisHulpPakket
ANWB
Erwin de Vries bij het door hem gemaakte slavernijmonument.
HORIZONTAAL:
1. Hemellichaam; 4. dame (Eng.); 7. bijbelse stad; 8. speeltuintoestel; 10. bevesti
ging; 13. werkloosheidsuitkering uit fonds v.e. bedrijfsvereniging; 16. Nederland
(op vliegtuigen); 17. Chinese afstandsmaat; 18. fijngemaakt eten; 19. listige kunst
greep; 20. in voce; 22. ultraviolet; 23. doen hellen; 25. Japans bordspel; 27. projec
tiel; 29. bijwoord; 30. bijwoord; 31. bijgevolg.
VERTICAAL:
1. Week; 2. soort slee; 3. windrichting; 4. langspeelplaat; 5. diskjockey; 6. Engelse
lengtemaat; 9. klimop; 11. executieplatform; 12. fluweel; 14. grasmaand; 15. brief
aanhef; 21. opgeld; 23. dagvlinder; 24. wrede heerser; 26. ondernemingsraad, 27.
insect; 28. persoonlijk vnw.; 29. landbouwwerktuig.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
HORIZONTAAL:
1. Knaagdier, aangestoken; 2. geestdrift,
in elkaar, beeldmerk; 3. zeevis, zeegod,
zijn glans verliezen; 4. vreemde munt,
landbewerking, Engels bier; 5. gedeelte
lijke breuk, geen drugs meer gebrui
kend, Germaanse godheid; 6. lofdicht,
genre, dorpsweide; 7. palmriet, tapijt
weefsel, een zekere; 8. ketjap, cijfer,
ogenblik; 9. jongeling, vrijpostig.
VERTICAAL:
1. Kledingstuk, harde buitenkant; 2.
bloedstelpend middel, smelting van
sneeuw en ijs; 3. dwaas, hechtpennetje;
4. guitig, voorzetsel; 5. welige groei,
ontslag; 6. hemelgeest, kleur; 7. vogel,
Griekse letter; 8. aardhoogte, kaarten-
boek; 9. oculeren, inwendig orgaan; 10.
groente, deel v.e. breuk; 11. infusiedier
tje, schortje; 12. insecteneter, incasse
ren; 13. laten zien, kampeerverblijf.
Oplossing van gisteren:
Zweeds raadsel:
-m-s-l-b-
niettemin
-sleuf-gy
veger-sol
-renboot-
var-ion-b
-b-angora
genre-oot
-lak-tres
TOMBOLA
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Rapieren; 6. opgefokt;
8. fikken; 9. gooi; 10. link.
Verticaal: 1. Prop; 2. speelfilm; 3.
bezoeken; 5. eitje; 7. mop.
Zoekwoord:
Nachtvlinder
BIS
5S
Joost trok zijn jas uit en droeg het geld kreunend naar bin
nen. Al spoedig was de fraaie zitkamer ontsierd door plom
pe zakken, die het gaan bemoeilijkten, en die rinkelden
wanneer men er tegenaan stootte. „Het is heel mooi!",
sprak heer Ollie. terwijl hij op de grond ging zitten. „Groot
en veel, daar houd ik van. Zie je nu wel, dat ik gelijk had,
jonge vriend?"
„Hm", zei Tom Poes. „Ik weet niet waarom, maar ik vind
dit kleine buideltje toch mooier."
Heer Bommel luisterde niet naar hem. Hij peuterde een van
de touwtjes los, zodat er een stroom geldstukken door het
vertrek vloeide. „Prachtig", fluisterde hij. „En zo véél!"
„Erg veel", gaf Joost toe. Hij had de laatste vracht binnen-
HOE GAAT HET OP TE
WERK? _TA, TA_ HOOI
WEERTTE HÉ?-PRECIES-
<xN\x
BRENG TE VANAVOND
EEN CADEAUTJE VOOR
HE HEE?-NEE? NOU IK
DACHT IK VRAAG HET
EVEN-
Hans Belterman
Over enkele dagen worden de laatste
asperges van het seizoen gestoken.
Het duurt dan ongeveer tien maanden
voordat de blanke asperges weer op de
markt komen. Geniet er van zo lang het
nog kan.
Als een salade met sinaasappels smaken
ze bijzonder goed op de met kippenvlees
bedekte sneetjes witbrood. Twee of drie
van dergelijke aangeklede boterhammen
kunnen eventueel in plaats van een war
me maaltijd worden gegeven. Aan u is de
keuze. Ook die van het brood dat wel of
niet geroosterd mag worden. Op zwoele
zomeravonden kunt u er heel goed een
glas koele rosé wijn, zoals Vignelaure, bij
schenken
Voor 12 stuks: 12-16 koude gekookte dik
ke asperges (AA1); 2 sinaasappels; 5 eetl.
mayonaise; 3 eetl. crème fraïche; zout;
witte peper uit de molen; 12 sneetjes wit
(vloer)brood, eventueel licht geroosterd;
300 - 400 gram gebraden kippen- of kal
koenrollade, dunne plakken of gerookte
kipfilet, dunne plakken; 2 eieren, hard ge
kookt, in plakken gesneden (eiersnijder);
12 plukjes verse kervel.
Snijd de asperges in stukjes van 1 1/2 cen
timeter. Houd de kopjes apart. Schil de si
naasappels zo dik af dat ook de witte on
derhuid wordt weggenomen. Snijd de
partjes tussen de vliezen uit. Halveer de
partjes en neem eventueel aanwezige pit
ten weg. Vang het sap dat bij deze hande-
Zeeland: Enkel buitje
moet direct voelbaar zijn!" Hij
slentert naar buiten en wijst
naar de 'toekomst', het laatste
onderdeel van zijn kunstwerk.
Het lichaam van een vrouw in de
vorm van een boog moet de ul
tieme vrijheid van zwarten ver
beelden. De Vries. „Onderhuid
se discriminatie zal blijven
bestaanEr zij n veel blanken die
denken dat zwarten niet voor
honderd procent volwaardige
mensen zijn. Veertig jaar gele
den hing de Ku Klux Klan in de
Verenigde Staten nog zwarten
aan bomen. Dat is verleden tijd.
Laat mijn monument alle blan
ken ervan doordringen dat
zwarten een gelijkwaardige be
handeling verdienen." GPD
Door: Koen Manden
De komende dagen is het eigenlijk heer
lijk zomerweer. Alleen liefhebbers van
extreem weer komen niet meer aan hun trekken voorlopig. De tem
peraturen zijn gematigd en er kan af en toe eens een beetje regen
vallen. Gangmaker van dit ietwat wisselvallige weer is een depres
sie bij Schotland die langzaam naar Scandinavië trekt. Het houdt in
onze omgeving een zuidwestelijke stroming in stand. Hiermee
wordt vandaag een zwakke storing aangevoerd die een enkel buitje
kan loslaten. Vanochtend is er vrij veel bewolking maar vanmiddag
is er ook weer af en toe zon. Vooral in de kustregio's vallen enkele
buien. Bij ons kan ook een enkele bui of wat lichte regen vallen,
waarschijnlijk rond het middaguur. Het wordt rond de 21 graden en
er waait een matige zuidwestenwind,
aan zee later vrij krachtig. Vanavond en vannacht wordt het land
inwaarts weer vrijwel overal droog. De temperatuur daalt bij een
zwakke tot matige wind naar rond de 14 graden. Morgen is het een
tikkeltje frisser want een matige westenwind voert achter het frontje
iets koelere lucht aan. Het
wordt rond de 19 graden. Er
ontstaan stapelwolken en het
blijft overal droog. Na het
weekeinde ziet het er nog een
paar dagen goed uit dankzij
een uitloper van een hogedruk-
gebied rond de Azoren die zich
uitstrekt naar Nederland. Het is
tamelijk rustig en droog zomer
weer met zonnige perioden en
gematigde temperaturen van
rond de 20 graden. Halverwege
de week zakt het hogedrukge-
bied weg naar de Alpen en
komt de weg vrij voor een
actievere storing uit het zuid
westen. De kans op serieuzere
buien neemt toe en het wordt
iets koeler.
Vooruitzichten
foto Phil Nijhuis/GPD
D Toonder Studio's
zondag
maandag
dinsdag
woensdag
weer
A
max.
19°
O
CNJ
21°
19°
min.
14°
12°
13°
12°
wind
W 4
NW 4
NW 4
NW 4
Zon
vandaag
op 5.26
onder 22.05
Maan
vandaag
op 19.31
onder 3.35
Nautisch bericht
Er waait een matige en later vrij krachtige zuidwestenwind. Het
zicht is goed en de temperatuur van het kustwater schommelt
rond 16 graden.
gebracht en nu bukte hij zich om een munt op te rapen.
„Wat grappig", zei hij. „Dit zijn binken duiten, die al lang
ongeldig zijn verklaard, met uw welnemen! Ze zijn na
tuurlijk niets waard, maar het is toch leuk, zo veel!"
Op deze woorden volgde een drukkend zwijgen, waarin
heer Ollie rinkelend uit de metalen schijfjes omhoog rees.
„N-niets w-waard?!", bracht hij er ten slotte moeilijk uit.
„T-tien miljoen munten, die n-niets waard zijn?"
Een grote verslagenheid maakte zich van hem meester, en
die werd er niet minder op, toen hij een blik wierp in het le
deren buideltje, dat Tom Poes gekregen had.
„Dit zijn maar vijf staafjes", zei Tom Poes tevreden. „Maar
ze zijn van goud! Weinig is soms meer waard dan veel."
door Bill Watterson
Waterstanden
ZATERDAG
Hoog water
Laag water
22 JUNI
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
00.21
193 12.56
212
07.00
203 19.26
1/7
Terneuzen
00.41
217 13.16
236
07.26
214 19.48
18»
Cadzand
12.28
205 -----
06.41
196 18.59
170
Roompot Buiten
00.25
144 12.55
163
06.55
153 19.13
126
Roompot Binnen
01.35
117 14.27
133
07.45
142 20.15
114
Zierikzee
01.45
138 14.30
157
08.05
160 20.25
133
Krammersl. West
01.35
149 14.25
165
08.06
164 20.36
137
Hansweert
01.09
22813.46
247
07.45
229 20.11
204
Stavenisse/Yers.
01.50
143 14.30
161
08.00
161 20.24
133
ZONDAG
Hoog water
Laag water
23 JUNI
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
01.16
211 13.47
221
07.49
207 20.15
192
Terneuzen
01.36
236 14.06
245
08.15
219 20.38
203
Cadzand
00.48
203 13.20
214
07.31
200 19.49
185
Roompot Buiten
01.15
158 13.45
167
07.46
152 20.06
136
Roompot Binnen
02.46
127 15.16
136
08.40
137 21.16
120
Zierikzee
02.50
149 15.25
159
08.55
156 21.20
140
Krammersl. West
02.35
156 15.56
166
08.56
160 21.26
144
Hansweert
02.05
245 14.39
255
08.40
233 21.03
219
Stavenisse/Yers.
02.49
153 15.36
163
08.56
156 21.26
140
MAANDAG
Hoog water
Laag water
VM 24 JUNI
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
02.06
224 14.36
226
08.35
207 20.59
204
Terneuzen
02.25
250 14.56
249
09.03
217 21.25
211
Cadzand
01.37
217 14.11
218
08.15
200 20.35
198
Roompot Buiten
02.00
169 14.27
169
08.26
148 20.46
145
Roompot Binnen
03.36
137 16.06
137
09.35
129 21.54
126
Zierikzee
03.50
160 16.20
160
09.45
149 22.15
148
Krammersl. West
04.20
166 16.46
169
09.51
153 22.16
150
Hansweert
02.55
256 15.31
258
09.28
232 21.53
230
Stavenisse/Yers.
03.56
162 16.27
164
09.45
149 22.16
14Ö
Europa: Aardig
lingen vrijkomt op. Roer een gladde saus
van mayonaise en creme fraïche. Voeg
1 1/2 eetlepels gezeefd sinaasappelsap en
wat zout en peper toe. Bestrijk de al dan
niet geroosterde sneetjes brood aan een
zijde met het mayonaisemengsel. Beleg
de sneetjes met dunne plakken gebraden
kippen- of kalkoenrollade of gerookte kip
filet. Schep in een kom asperges, sinaas
appels en de rest van het mayonaise
mengsel zo luchtig mogelijk door elkaar.
Schep de aspergesalade in het midden op
de sneetjes.
Presentatie: leg de sneetjes op een grote
schaal. Verdeel de aspergekopjes en de in
plakjes gesneden eieren over de salades.
Schik er plukjes verse kervel op.
Op zaterdag zien we in het zuiden en zuidoosten van Europa
de hitte voortduren. In de binnenlanden van Spanje, het zuid
oosten van Frankrijk en op de Balkan loopt de temperatuur in de
schaduw op tot tussen de 35 en 38 graden. In het noorden van
Frankrijk, de Benelux en het noorden van Duitsland is het een
stuk aangenamer. Er zijn daar zonnige perioden bij maxima tus
sen de 20 en 27 graden. In het noorden van Europa is het wissel
valliger; er vallen een paar buien en de temperatuur loopt uit
een van 13 graden in het noorden tot 20 graden in het zuiden
De Britse eilanden hebben een afwisseling van wolkenvelden
en zonnige perioden. Met 14 tot 18 graden is het aan de koele
kant.
