Papa
poetst
de plaat
Wassen
mag ik niet eens
Wil
Taken in huishouding
nog oneerlijk verdeeld
J
Het is een dagelijks te
rugkerend ritueel: het
huishouden. Wie doet de
was, kookt het eten, strijkt
de overhemden en maakt de
wc schoon? Vaak zijn huis
houdelijke klusjes de bron
van menig echtelijk conflict.
Want de taken zijn nog altijd
ongelijk verdeeld, blijkt uit
onderzoek: de heren zouden
hun handjes best eens wat
meer mogen laten wapperen
Maar: „Je kunt niet preste
ren met een paar gelapte ra
men."
Eigenlijk is hij het school
voorbeeld van de moderne
zorgvader. Sjoerd Kooiker (45),
socioloog en onderzoeker bij het
Sociaal en Cultureel Planbu
reau (SCP), werkt drie dagen in
de week en zorgt daarnaast twee
dagen voor zijn zoontje van zes.
Toen het kind geboren werd,
maakten hij en zijn vriendin
daarover duidelijke afspraken.
Dat gold ook voor het huishou
den: Kooiker doet al het schoon
maakwerk, zijn vriendin tekent
voor de was. Koken doen ze om
de beurt.
Maar hoe eerlijk de taakverde
ling ook is, toch leidt het huis
houden nogal eens tot conflic
ten.Kooiker gelooft zelf dan ook
niet dat het tussen mannen en
vrouwen ooit zal komen tot een
gelijkwaardige en bovenal har
monieuze taakverdeling in het
huishouden, zijn eigen goede
bedoelingenten spijt. „Mannen
doen weinig in het huishouden
omdat ze het simpelweg niet
leuk vinden. Ze zijn er niet mee
opgegroeid."
Het huishouden heeft boven
dien weinig maatschappelijk
aanzien. Kooiker verwacht niet
dat de invoering van het vak
'verzorging' daarin verandering
zal brengen. ,,Ik denk dat het
maar weinig jongens aan
spreekt. Want mannen willen,
meer dan vrouwen, presteren.
Maar je kunt niet presteren met
een paar gelapte ramen of sco
ren met stofzuigen. Ik merk het
zelf: schoonmaken is geen
dankbaar werk. Ik doe het wel,
maar deep down wil ik het ei
genlijk niet."
Zaterdagmorgen
Dat wil echter niet zeggen dat
mannen niks doen in huis, haast
hij zich te zeggen. „Ze doen juist
ontzettend veel! Vraag een man
om de keuken te verbouwen of
om een kast voor de babykamer
te timmeren en hij is al op weg
naar de bouwmarkt. Maar dat
komt omdat dat zijn terrein is.
En wat dacht je van dat lijstje
met klussen dat veel mannen op
zaterdagmorgen in hun handen
gedrukt krijgen?"
Onderzoeksbureau Trendbox
onderzocht de rol van mannen
in de verdeling van zorg en
werk. Daaruit kwam naar voren
dat vrouwen nog steeds het gros
van de zorgtaken op zich nemen
en mannen op dit terrein slechts
bij hoge uitzondering de handen
laten wapperen. Twee golven
feminisme en steeds grotere in
spanningen van de overheid om
de traditionele rollenpatronen
te doorbreken, hebben voorals
nog weinig uitgehaald. De nieu
we zorgende mannen, die even
veel in het huishouden doen en
evenveel tijd besteden aan de
zorg voor de kinderen als hun
vrouw, zijn spelden in de hooi
berg.
Vrouwen voi-men nog steeds de
spil in de huishouding: het
brein, de organisator, de beden
ker van al dat moet gebeuren in
en rond het huis. Zij doen 86
procent van het schoonmaak
werk, driekwart van de bood
schappen en maken drie van de
vier maaltijden klaar (bron:
SCP). Daar staat tegenover dat
vrouwen nog steeds veel minder
betaald werk doen dan mannen,
maar als de uren betaald en on
betaald werk bij elkaar worden
opgeteld, zijn vrouwen weke
lijks toch nog vij f tot vijftien uur
meer dan mannen in de weer.
Vrouwen zijn over het algemeen
dan ook ontevreden over de tijd
en energie die door hun manne
lijke partner wordt geïnves
teerd in huishoudelijke taken.
Met name het eigen initiatief
wordt gemist. „Hij doet te
weinig en al helemaal niets uit
zichzelf", klagen ze in het
Trendbox-onderzoek. Met als
uiteindelijk gevolg dat de man
zaterdag 15 juni 2002
De huishoudelijke taken zijn nog steeds niet echt geliefd bij mannen.
Strijken is voor veel mannen een crime.
fotografie Willem Mieras
dat omdat mannen nu eenmaal
geen verwantschap met het
huishouden hebben. Met andere
woorden: Het zit niet in hun ge
nen, en er zijn - helaas - nogal
wat vrouwen die dat beamen.
„Vrouwen kunnen zichzelf nu
eenmaal beter wegcijferen.Bo
vendien zijn ze het beste in staat
hun aandacht te verdelen."
Mannen willen wel - althans dat
handjevol dat inmiddels wèl de
handen uit de mouwen steekt -
maar ze zullen in de ogen van
hun vrouw nooit die graad van
perfectie in het huishouden be
reiken. „Ik denk dat in veel ge
zinnen sprake is van een soort
harmonieuze ongelijkheid in de
taakverdeling", zegt Kooiker.
Trendbox suggereert daarom in
de conclusie van haar onder
zoek dat SIRE na de campagne
'Wie is toch die man die op zon
dag altijd het vlees komt snij
den?', ook eens campagne zou
moeten gaan voeren onder het
motto 'Mijn moeder denkt altijd
dat het aan de genen van papa
ligt als hij de was anders op
vouwt.'
Een andere oplossing is het uit
besteden van klussen, wat ook
steeds meer gebeurt. Zoals ge
bruik maken van een strijkser-
vice, een boodschappendienst
of een huishoudelijke hulp. Of
een deel van de werkzaamheden
overlaten aan slimme appara
ten. Vooral de vaatwasser leidt,
zo blijkt uit het SCP-onderzoek,
tot een flinke tijdsbesparing.
Corine van Zuthem
bepaalde taken krijgt toegewe
zen die hij met enige tegenzin
vervult.
Ook onder vrouwen die bewust
fulltime moeder en huisvrouw
zijn, heerst over het algemeen
onvrede over de taakverdeling.
„Hij komt thuis en is dan vrij.
Hij zal dan niet even stofzuigen
of zo. De enige manier om hem
iets te laten doenis als je het op
draagt of wanneer je eens flink
ruzie maakt", zegt een vrouw.
Volgens Sjoerd Kooiker heeft
het echter weinig zin om over de
huishoudelijke taakverdeling te
onderhandelen aan de keuken
tafel, want „mannen zullen zich
er dan toch op de een of andere
manier aan weten te onttrek
ken".
Arrangement
Mannen zullen, denkt hij, pas
meer in het huishouden gaan
doen en meer met de kinderen
optrekken als zo'n zorgdag ook
een aantal leuke elementen be
vat „Vrouwen zouden daar met
de nodige verleidingskunst een
leuk arrangement van moeten
maken, want de kans is klein dat
mannen zelf op dat idee ko
men."
Aan de andere kant zouden
vrouwen ook de hand in eigen
boezem moeten steken omdat ze
soms maar moeilijk taken uit
handen geven. „Ik doe het ge
woon allemaal sneller, efficiën
ter, handiger, beter. Dus laat mij
het dan maar doen", zegt een
vrouw in het Trendbox-onder-
zoek. „Ik denk dat mannen er
geen feeling voor hebben", zegt
een ander. „Je moet leren om het
uit handen te geven, je moet le
ren om het geduld op te brengen
dat hij alles langzamer doet en
anders, minder goed."
Vooral de was is een terrein
waarop vrouwen geen indrin
gers lijken te dulden. Er zijn bo
vendien maar weinig mannen
die de strijkbout (mogen) hante
ren. Volgens het Sociaal en Cul
tureel Planbureau nemen vrou
wen nog steeds 94 procent van
het was- en strijkwerk voor hun
rekening. „Het ziet er dus niet
uit als hij de was ophangt", ver
zucht een vrouw in het Trend
box-onderzoek. „Dat is ook het
rare van mannen. Op hun werk
kunnen ze goed organiseren en
alles onthouden wat de baas
zegt. Maar thuis begrijpen ze na
honderd keer nog niet hoe de
wasmachine werkt."
Volgens Sjoerd Kooiker komt
Karin van Eijkeren (39) en
André Otte (45) uit Nisse
hebben twee kinderen: Dennis
van zes en Sander van drie jaar.
Karin werkt 18 uur bij de ge
meente Kapelle. André werkt
fulltime bij Delta Nuts. Poetsen,
strijken en wassen neemt Karin
voor haar rekening. Wat de rest
van het huishouden betreft dra
gen beiden een steentje bij.
Karin: „Toen we nog maar één
kind hadden gingen we altijd
samen om boodschappen. Met
twee kinderen werkt dat niet, ik
haal nu de boodschappen als ik
uit m'n werk kom.
André: „Veel doen we puur uit
praktische overwegingen. Ik
haal na mijn werk de kinderen
op van het kinderdagverblijf.
Kleren voor de gasten haalt zij
weer. Ik ken die maten niet uit
m'n hoofd. Ik doe ze wel bijna
altijd in bad en breng ze naar
bed."
Karin: „In eerste instantie denk
je: bij ons is het vrij traditioneel
verdeeld. Als je er goed over na
denkt, ligt dat toch genuanceer
der. Het poetsen, strijken en
wassen doe ik. Maar verder ligt
er niets vast."
André: „Wassen mag ik niet
eens."
Karin: „Hij doet alles op veertig
graden."
André: „Ik ruik er eens aan en
als het dan nog niet schoon is,
was ik het nog maar een keer."
Karin: „Toen we nog geen kin
deren hadden en ik fulltime
werkte, hadden we iemand die
zulke dingen voor ons deed. In
middels ben ik er wel weer aan
gewend, maar het zijn niet mijn
leukste bezigheden. We hebben
toen we kinderen kregen wel be
wust nagedacht over wie van
ons zou gaan parttimen. Ik deed
toen nog ander werk. We hebben
toen echt gekozen voor de ze
kerheid van de ene werkgever
tegenover de zekerheid die de
andere werkgever bood."
André: „Verder is er niet veel
vastomlijnd. Ja, zij ruimt op en
wij maken de rommel. Ach, het
komt zoals het komt."
Karin: „Het zou wel makkelijk
zijn als ze hun eigen rotzooi
meer opruimden, maar verder
hoeft het voor mij niet anders.
Het is geen punt van discussie."
André: „De tuin doe ik vooral.
Daar vermaak ik me wel in. Je
moet toch iets met je vrije tijd.
Zou ik het niet leuk vinden, dan
zou ik het misschien omploegen
Maar tot nu toe vind ik het wel
een leuke bezigheid. Koken doet
Karin meestal. Als ze geen zin
heeft of in het weekend doe ik
het weieens. Samen koken
werkt bij ons niet, maar we kun
nen ook altijd nog naar de chi
nees of om friet."
Karin. ,,De kinderen hebben
nog niet echt taken, al moeten ze
weieens hun speelgoed oprui
men of zichzelf aankleden. Je
ziet weieens gezinnen met oude
re kinderen die geen vinger uit
steken. Dat hoeft voor mij niet.
Esme Soesman
Karin van Eijkeren en André Otte met Dennis van zes en Sander van drie j aar. foto Wi Hem Mieras
