PZC
Tsjechische kiezers zijn in de war
Bouwfraude komt bij provincie hard aan
PZC
Stakers zijn steeds
vaker doelwit
van bedreigingen
Amper controle op aanbestedingen
J.M. Leemhuis-Stou\
4
Opiniepeilers durven geen voorspellingen over uitslag verkiezingen aan
14 juni 1952
vrijdag 14 juni 2002
door Runa Hellinga
Geen opiniepeiler in Tsjechië
waagt zich nog aan een se
rieuze voorspelling welke partij
bij de parlementsverkiezingen
vandaag en morgen als grootste
uit de bus zal komen. De kiezer
is verward, is de algemene opi
nie. William Ischanoe. werkne
mer in een internetcafé in een
buitenwijk van Praag, bevestigt
dat. Hij is zelfs 'buitengewoon
verward'.
Vier jaar geleden stemde hij op
de Burger Democratische Partij
(ODS), de conservatieve partij
van voormalig premier Vaclav
Klaus. Zijn reden? Klaus was
anti-communist en Ischanoe,
zoon van een Tsjechische moe
der en een Indonesische vader,
geloofde de propaganda dat met
een overwinning van de Tsjechi
sche Sociaal Democratische
Partij (KSSD) de communisten
in een nieuw jasje zouden terug
keren. Tot Ischanoe's en vrijwel
ieders verbazing ging Klaus na
de verkiezingen weliswaar geen
coalitie aan met de KSSD, maar
bleek wel bereid een sociaal-de
mocratische minderheidsrege
ring te steunen. In ruil voor al
lerlei concessies en behoud van
politieke macht, uiteraard.
Groei
Uiteindelijk bleek dat geen
ramp. De KSSD was geen com
munistische partij en het ver
ging Tsjechië onder het sociaal
democratische bewind de afge
lopen jaren niet slecht. Het land
heeft een economische groei van
een kleine 4 procent en is hard
op weg naar het EU-lidmaat-
schap. Maar de kiezer begreep
weinig van het politieke gekon
kel. ,,De oppositie-overeen
komst tussen de ODS en de
KSSD was een hele slechte
zaak", stelt Jiri Pehe, politiek
commentator en een naaste
vriend van president Vaclav Ha-
vel.
De overeenkomst heeft het poli
tieke leven volgens hem vertroe
beld en ervoor gezorgd dat veel
burgers niet meer echt geïnte
resseerd zijn.
Ischanoe bevestigt dat. Hij heeft
dit jaar een ruimere keuze dan
ooit: meer dan twintig partijen,
waarvan er overigens maar vier
een kans maken de kiesdrempel
van vijf procent te halen: de
ODS, de KSSD, de Tsjechische
Communistische Partij en de
centrumrechtse coalitie, die ge
steund wordt door Havel. Maar
hij heeft nog geen idee of hij gaat
stemmen. „Je kunt de partijen
niet echt vertrouwen", meent
hij, „Je kunt als burger praten
wat je wilt, er wordt toch niet
echt naar je geluisterd."
De partijen zijn zich terdege be
wust van de desinteresse van de
kiezer en hebben daarom kort
voor de verkiezingen nog een
aantal geheel nieuwe, populisti
sche thema's aangesneden. Met
name de ODS heeft haar cam
pagne over de nationalistische
Decreten
Daarin staat de partij niet al
leen. Nationalisme is bij alle
partijen een thema, zegt Pehe,
vooral vanwege de discussie
over de Benesdecreten, op basis
waarvan in 1945 honderddui
zenden Sudetenduitsers het
land uit werden gegooid. Vrij
wel alle Tsjechen zijn bang dat
de EU straks eist dat die decre
ten worden ingetrokken en de
Duitsers dan massaal terugko
men. En alle partijen zeggen
zich daar tot het uiterste tegen
te zullen verzetten. Maar Klaus
drijft zijn nationalisme verder.
Zo voert hij campagne tegen het
'taboe rond immigratie', hoewel
Tsjechië nauwelijks immigran
ten telt. Niet geheel toevallig
startte de ODS gelijktijdig een
actie tegen de illegale straatver
koop van goedkope kleding,
vervalste merkartikelen en ge-
copieerde cd's. Die handel is na
melijk grotendeels in handen
van de weinige immigranten -
enkele tienduizenden Vietna-
mezen - die in het land zijn.
E cht fel wordt Klaus als het gaat
om het Tsjechische lidmaat
schap van de EU. Hij heeft altijd
een eigen, Tsjechische weg be
pleit en hoewel hij niet openlijk
zegt dat Tsjechië geen lid moet
worden, grijpt hij iedere gele
genheid aan om te benadrukken
dat het land zonder de EU ook
overleeft en dat het alleen 'als
gelijke' lid zal worden.
..Die anti-EU houding is hope
lijk vooral verkiezingspropa
ganda", zegt Misja de Haan van
de Nederlandse Kamer van
Koophandel in Praag. Maar Jiri
Pehe is ervan overtuigd dat
Klaus het meent, en dat hij al
leen een weg zoekt om zijn aan
hang te overtuigen.Klaus wis
selt vaak van standpunt, maar
anti EU is hij altijd geweest.
Zijn enige probleem is dat onder
de ODS-stemmers juist de
meeste voorstanders van toetre
ding zitten. Op de een of andere
manier is bij de stemmers niet
duidelijk wat Klaus eigenlijk
wil."
De nieuwe sociaal-democrati
sche leider Vladimir Spidla en
de centrumrechtse coalitie be
schuldigen Klaus van extremis
me en hebben daarom al gezegd
dat ze na de verkiezingen geen
coalitie met hem zullen vormen.
Maar nu al is duidelijk dat geen
enkele partij de meerderheid zal
krijgen en een coalitie onver
mijdelijk is.
Met vier partijen in het parle
ment zijn de coalitiemogelijk
heden beperkt.Klaus zal alles
doen om aan de macht te blij
ven", verwacht Pehe, „Hij is tot
samenwerking met iedereen be
reid. Zelfs met de communisten,
denk ik." GPD
Bij de NS-staking vorig jaar en de bouwacties van afgelopen
april waren bedreigingen tegen de vakbonden niet van de
lucht. Deze week werden stakers in de zuivelindustrie be
dreigd. Gedupeerden lijken steeds sneller over te gaan op inti
midatie en geweld tegen stakers. Is er sprake van een trend?
door Dimitri Tokmetzis
Tijdens de treinstakingen
van vorig jaar werd het
telefoonnummer van het mo
bieltje van een van de FNV-
onderhandelaars op het in
ternet gezet. Hij werd met
niet al te fraaie sms'jes be
stookt. De telefonisten van
de FNV-centrale ondergin
gen scheldkannonades. De
stakende bouwvakkers van
het stadion Galgewaardhiel
den hun actie voor gezien na
bedreigingen door FC
Utrecht-supporters.
„Geweld hoort bij staken",
relativeert H. van der Kolk,
CAO-coördinator van de
FNV. „Vroeger trad de over
heid vaak erg hard op tegen
stakers. Werkwilligen en ac
tievoerders benadrukten
dikwijls hun argumenten
met de vuisten. En gedupeer
den hebben ook altijd van
zich laten horen."
Wat de vakbondsman, die al
sinds 1975 stakingen organi
seert, opvalt is dat gedupeer
den steeds sneller bedreigin
gen uiten. Mensen pakken
bijvoorbeeld eerder de tele
foon en schelden en bedrei
gen er dan flink op los, con
stateert hij. Het gedrag van
de boeren tegen de vakbon
den tijdens de zuivelstaking
is volgens Van der Kolk een
goed voorbeeld. „We waren
pas net met onze staking be
gonnen toen de vlam in de
pan sloeg. Vroeger zou dat
ook wel gebeurd zijn, maar
pas later."
Bij de stakingen van NS-per-
soneel en in de bouw zag hij
soortgelijke ontwikkelingen.
Van der Kolk wijt de agressie
aan de verruwing van de
maatschappij. „Maar het
blijft bedenkelijk. Je kunt
toch niet ongestraft mensen
gaan bedreigen die voor hun
recht denken op te komen?
Ook bij de CNV zijn ze be
kend met agressie tegen sta
kers. Woordvoerder J. Im
merzeel merkt dat de bond
bij stakingen meer dreigtele-
foontjes krijgt. Maar vooral
ook e-mails 'waar de honden
geen brood van lusten' „Het
is nu wel heel eenvoudig om
even anoniem flink tekeer te
gaan."
De CNV heeft inmiddels aan
gekondigd de acties van de
boeren van afgelopen dins
dag niet te tolereren. De vak
bond gaat bij de politie in
Drachten aangifte doen we
gens vernieling en bedrei
ging door melkveehouders.
De aangifte is gericht tegen
de land- en tuinbouworgani
satie LTO-Nederland en de
Nederlandse Melkveehou
dersvakbond.
Rechter
A.Veldman, hoofddocente
arbeidsrecht Universiteit
Utrecht, verwondert zich
ook over de bedreigingen.
„Ik zou de boeren afraden
met geweld een staking pro
beren te breken. De weg naar
de rechter ligt meer voor de
hand." Juist tegenwoordig
ziet ze namelijk een ver
schuiving in het stakings
recht. Steeds vaker verbiedt
de rechter een staking, of legt
bijvoorbeeld een tijdslimiet
op hoe lang een werkonder
breking mag duren.
Wanneer groepen, bedrijven
of personen substantiële
schade ondervinden van een
staking, maken ze volgens
Veldman een redelijke kans
hun gelijk te krijgen. „De
boeren hadden in dit geval
een sterk argument om de
staking door de rechter ge
broken te krijgen." GPD
Toen vorig jaar de eerste berichten
opdoken over grootschalige bouw
fraude, volgde aanvankelijk een golf
ontkenningen vanuit het bedrijfsleven.
De eergisteren bekend geworden con
clusies van een onderzoek bij de pro
vincie Zuid-Holland leveren echter een
ander beeld op.
Provinciewerk werd slechts bij uitzon
dering openbaar aanbesteed. Aanne
mers kregen jaren achtereen de moge
lijkheid om voor de provincie te
werken. Uitgevoerde karweien werden
nauwelijks gecontroleerd.
Aannemers lijken niet in eikaars rayon
te hebben ingeschreven, vermoedelijk
op basis van 'wederkerigheid en com
binaties'. Door die beperkte markt
werking heeft de provincie vermoede
lijk te veel betaald.
De ambtenaren in de districtskantoren
hielden rekening met de beschikbare
jaarbudgetten, om te zorgen dat het
geld volledig werd benut. Dit leidde in
de praktijk tot uitbetaling aan aanne
mers terwijl het werk nog niet was ge
daan. Daardoor kregen de aannemers
geld, dat feitelijk aan de provincie toe
behoorde. De schaduwadministratie
daarvan is in bijna alle gevallen wegge
gooid, zodat niet met zekerheid is te
zeggen dat alle gelden ook ten bate van
de provincie zijn gekomen. De omvang
van deze betalingen wordt geschat op 5
tot 10 procent van de beschikbare bud
getten (die in totaal zo'n 20 miljoen eu
ro per jaar bedragen). Er zijn veel ge
ruchten in omloop over vermoedelijke
persoonlijke verrijking. Bewijzen zijn
niet gevonden. 'Maar dit sluit niet uit
dat dit wel het geval is geweest'. Aldus
een samenvatting uit het rapport van
Arthur Andersen naar de werkwijze bij
de provincie in de jaren 1994-2001.
Justitie in Rotterdam doet een eigen
onderzoek. Daar wordt 'minimaal één
medewerker van de provincie' ver
dacht van persoonlijke verrijking. Ge
deputeerde Staten trokken gisteren de
conclusie dat er 'geen of zeer onvol
doende aandacht is geweest voor de ad
ministratieve organisatie bij de
betrokken dienst. Dat wordt de toen
malige ambtelijke top (management en
directie) verweten: „Zij hebben onvol
doende leiding gegeven, en zijn in dit
deel van hun taak zwaar tekortgescho
ten." De provincieleiding heeft drie
ambtenaren nu geschorst en gaat ook
'aansturen op het vertrek van leiding
gevenden'. Inmiddels zijn aanbeste-
dingsregels verscherpt. GPD
Dat nooit meer, zei ieder
een bij de provincie Zuid-
Holland, nadat de won
den enigszins waren ge
likt over de in 1999 ont
dekte Ceteco-affaire. Er
kwam een grote schoon-
maak-operatie op gang,
die nog altijd voortduurt.
Het wrange is dat daarbij
nieuwe wantoestanden
aan het licht komen. Er
blijkt nog steeds veel mis
te zijn binnen het Provin
ciehuis.
door Henk de Kat
Weer draaien de tv-camera's
in de grote vergaderzaal
van het Provinciehuis tegenover
het Haagse Malieveld. Net als
bijna drie jaar geleden, bij die
Ceteco-affaire. Zuid-Holland
kampt opnieuw met een ge
ruchtmakende zaak. Nu betreft
het mogelijke bouwfraude bij
de 250 man tellende dienst 'Be
heer en Onderhoud', die het on
derhoud regelt van autowegen
en vaarroutes in de provincie.
De camera'szijnditmaalgericht
op Rinus Houtman, gedeputeer
de verkeerszaken van de
SGP/CU. Hij heeft het er zicht
baar moeilijk mee. Houtman
wordt gezien als hét boegbeeld
van de kleine christeli j ke partij -
en. De politieke onkreukbaar
heid zelfToch is het nu juist aan
hem om uit te leggen hoe het kan
dat op één van zijn afdelingen
de sterke geur is opgestegen van
fraude.
Een onderzoek, naar met name
twee van de drie districtskanto
ren van de wegendienst (die in
Voorschoten en Sliedrecht) le
verde eergisteren onmisken
baar als resultaat dat daar van
alles mis was. En niet eventjes.
Een terugblik van de onderzoe
kers naar 1994 leverde een ont
hutsend beeld op.
Drie ambtenaren zijn geschorst,
meldt een ongemakkelijk schui
vende Houtman aan de toege
stroomde pers. Een aantal an
deren is van hun leidinggevende
positie ontheven. Justitie is vo
rige week ingelicht over de be
denkelijke werkcultuur.
Fraude is overigens nog niet
keihard bewezen. „Maar we
sluiten niet uit dat van de gele
genheid misbruik is gemaakt",
zo citeert Houtman een onder
zoeksconclusie.
„Wij hebben ons dit aangere
kend", is vervolgens de moeiza
me reactie van de SGP/CU-ge
deputeerde, op de vraag of de
politieke top niet verantwoor
delijk is voor alwéér een affaire,
die fundamentele overeenkom
sten vertoont met de Ceteco-
zaak van bijna drie jaar geleden
Ook toen bleek uit onderzoek
dat het weliswaar ambtenaren
waren die hun werkvoorschrif
ten niet naleefden, maar ook
toen klonk het verwijt dat de po
litiek allerminst vrijuit ging.
Integendeel. Er was vanuit de
leiding te weinig sturing en con
trole. Nu, rond deze mogelijke
beerput van bouwfraude, keren
diezelfde woorden terug in het
onderzoeksrapport van Arthur
Andersen. Houdt het dan nooit
op bij de provincie Zuid-Hol
land?
Verbeterproject
Ongemakkelijk probeert Hout
man de pers uit te leggen hoe het
zit. „Dit past in het na de Cete-
co-zaak ingezette verbeterpro
ject voor de hele organisatie",
legt de gedeputeerde uit in typi
sche provincietaai. Met andere
woorden: het vrijwel complete
Provinciehuis van 2000 man
personeel wordt doorgelicht
sinds de Ceteco-zaak van juli
1999, juist om herhaling van
zulke affaires te voorkomen. En
dat heeft z'n tijd nodig. Nu is die
dienst wegbeheer (250 ambte
naren) aan de beurt. En helaas is
de conclusie: net zoals op het af
delinkje van Ceteco-bankier
Baarspul blijkt het ook hier vele
jaren lang grondig te hebben
misgezeten.
Maar niet alleen bij het wegbe
heer. Anderhalve maand gele
den verscheen zo'n zelfde soort
doorlichtingsrapport over de in
Schiedam gevestigde Groenser-
vice Zuid-Holland, een provin
ciale dienst van 125 ambtenaren
die het onderhoud verzorgt van
recreatiegebieden als de Rotte-
meren en Reeuwijkse Plassen.
Dat rapport behelsde een bijna
indentieke conclusie: ramme
lende planning, tekortschieten
de financiële controle en te wei
nig aandacht van de politieke
leiding. Terwijl Houtman afge
meten de logische 'hoe-kan-dit'
vragen probeert te beantwoor
den, loopt elders in het Provin
ciehuis de commissaris der ko
ningin Franssen rond. Pas nog
deed hij de oproep om de Cete-
co-geschiedenis nou maar eens
te vergeten, omdat het tijd is om
met elan nieuwe uitdagingen te
kunnen oppakken. Hoe ervaart
hij deze toestanden?
„Dit is heel vervelend en pijn
lijk. Maar het toont aan dat we
als provincieleiding er alles aan
doen om de organisatie te ver
nieuwen en te verbeteren. En
dan komen dit soort dingen uit
het verleden naar boven. Ik durf
zelfs niet te garanderen dat we
niet nóg zoiets tegen komen. Ik
hoop het niet, maar bij het uit
voeren van het verbeterproces
dat we na Ceteco in gang hebben
gezet, wat een mega-project is,
valt dat niet helemaal uit te slui
ten".
De toon is duidelijk. De deze
week bekend geworden ontdek
kingen bij de wegendienst
vloeien voort uit een heel be
wust door de provincieleiding
gestarte zelfanalyse. Dan paèt
FORD - De leiding der Ford
fabrieken heeft meegedeeld
dat zij over twee weken zal be
ginnen haar fabrieken in de
Verenigde Staten te sluiten,
tenzij er een einde komt aan de
staking in de Amerikaanse
staalindustrie. Ford heeft
meer dan 100.000 werkne-
OORLOGSTUIG - Op een ter
rein van een Middelburgse
handelaar in oud ijzer werden
enkele onderdelen ontdekt
van VI's, handgranaten en
pantservuisten. DeMijnoprui-
mingsdienst belastte zich met
het opruimen van het gevaar
lijke oorlogstuig.
WONINGEN - Volgende week
zal te Vlissingen een begin
worden gemaakt met de bouw
van 93 arbeiderswoningen aan
de Hogeweg. Dezer dagen ont
ving de woningbouwvereni
ging Gemeenschappelijk Be
lang de vergunning
KLOMPEN - De klompenin
dustrie heeft te kampen met
ernstige afzetmoeilijkheden,
hetgeen waarschijnlijk ver
scheidene slachtoffers in deze
sector zal maken. De kwakkel-
winter en het droge voorjaar
zijn niet gunstig geweest voor
de afzet hier te lande. Fabrie
ken zijn met grote voorraden
blijven zitten
De Ceteco-affaire kostte Commissaris van de Koningin Leemhuis vorig jaar de kop. Zuid-Holland is amper bekomen van deze affaire of
een nieuwe fraudezaak dient zich aan. foto Phil Nijhuis/GPD
het niet om koppen te eisen van
politici die ook na Ceteco zijn
aangetreden, en die analyses
zijn begonnen. Alleen de VVD
sputtert. Leider Aptroot van de
grote liberale partij in het Pro
vinciehuis, spreekt na de pers
conferentie van gedeputeerde
Houtman voor diverse micro
foons de vrees uit 'dat we de boel
nog lang niet op orde hebben'
Hij klimt meteen weer op zijn
stokpaardje. „De provincie-or
ganisatie is te groot, en de poli
tieke leiding wil te veel. Doe al
leen wat nodig is, en dan echt
goed." GPD
Internet: www pzc nl
Internetredactie:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
E-mail web@pzc nl
Hoofdredactie:
A. L Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A L Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel (0118)484000
Fax:(0118)470102
E-mail: redactie@pzc nl
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)470102
E-mail redwalch@pzc.nl
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273030
E-mail: redgoes@pzc nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel (0115)645769
Fax (0115)645741
E-mail redtern@pzc nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel. (0114)372776
Fax. (0114) 372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17.00 uur
Zierikzee, Goes en Hulst
8 30-17 00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8 00 tol 10 30 uur
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener concern De door u
- in ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze
Behoort tot üJGQGflGr
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 13 30 uur
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag tijdens kantooruren
zondag van 16.00 tot 18 00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementen
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag van ?.-)
per maand' 19,25
per kwartaal: 52.--
per jaar: 198.--
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
E-mail abo@pzc nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het emoe van de betaalperiode
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag 1.-
zaterdag 1.50
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70 65 597
Postbank 35 93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeveni PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd
Voor gewone advertenties.
Tel: (0118) 484240
Fax:(0118)470100
Voor kleintjes Tel (0118)484321
Fax (0118)484370
