Het leven mag iets kosten PZC Er is iets met vader Op de golven van taal, hersenspinsels en dromen Echtpaar in het kwaad 24 Sterfbed Willem Brakman et duo Nicci French schreef voor de Maand van het Spannende Boek de novelle Verlies, een van de weinige kwalitatief goede geschenkboekjes die de afgelopen jaren zijn verschenen. Het Echtpaar in het Kwaad spreekt over de stem van Nicci French, of vrouwen interessanter zijn dan mannen en waarom samen schrijven j e huwelijk kan bedreigen. vrijdag 14 juni 2002 Het gastenboek van het schrijvershotel presenteert ze als 'Mr. and Mrs. Sean French', maar dat is 'definitely not right'. Nicci Gerrard (1958) kan haar agitatie nauwelijks verbergen, maar haar echtge noot Sean French (1959) grijnst wat voor zich uit. Schouderop halend: „What's in a name?" Toch mag men zo langzamer hand wel beter weten. Sinds 1997 publiceert het tweetal on der de naam Nicci French best sellende literaire thrillers. In Nederland alleen al zijn meer dan een miljoen exemplaren van hun titels verkocht. In hun boeken spelen steevast vrouwen de lij dende dan wel leidende rol Reden voor de Stichting CPNB, dat als thema voor de Maand van het Spannende Boek 'Zus ters in het Kwaad' koos, om het duo te vragen het traditionele geschenkboekje te schrijven. Het werd de novelle Verlies, een beklemmend verhaal over het echtpaar Rick en Stella, ouders van twee kinderen, die hun vijf jarige zoontje verliezen bij een ongeluk. In tegenstelling tot eerdere buitenlandse geschenk auteurs, die een oud ongepubli ceerd verhaal van de plank plukten, ging Nicci French spe ciaal voor de CPNB aan de slag. „Het is een guur sprookje", zegt Gerrard over Verlies. „Een van de moeilijkste onderwerpen om over te schrijven is de dood van een kind. Zeker als je zelf een ouder bent. Het is te pijnlijk om daar aan te denken. Maar op hetzelfde moment dat we dach ten 'we kunnen er niet over schrijven', besloten we het toch te doen. Daar komt nog bij dat in Engeland naar aanleiding van de moord door twee kinderen op Jamie Bulger nog steeds de dis cussie speelt over de vraag op welke leeftijd kinderen verant woordelijk zijn voor hun daden. Kan je een kind van tien aan sprakelijk stellen? Bij ons wer den die twee jongens onterecht behandeld als volwassenen en al voor hun proces veroordeeld door de publieke opinie. Gerrard, die twee kinderen uit een eerder huwelijk heeft en sa men met French nog twee doch ters kreeg, vond het schrijven van Verlies een Tantaluskwel ling. „Het is haast niet voor te stellen dat er iets verschrikke lijks met je kinderen gebeurt. Ais ik het nu teruglees, krijg ik nog steeds de rillingen." Sinds kort ligt hun zesde boek De bewoonde wereld in de win kel. Het is een thriller die - voor al in het begin - naar adem doet snakken. Een claustrofobisch aandoend verhaal over een jon ge vrouw die geblinddoekt er gens gevangen zit. Ze kan zich niet herinneren wat er is ge beurd en voelt de dood in haar gezicht hijgen. Ze kan zich ook niet meer voor de geest halen hoe haar leven ei'uitzag voor ze werd ontvoerd. Gerrard: „We wilden vanuit de duisternis be ginnen. De vrouw ziet niets, ze zit 'opgesloten' in haar eigen hoofd." French: „Niet wetende waar j e bent en wat j e is overko men, leek ons het meest beang stigende wat een mens kan ge beuren." Het zijn de simpelste ideeën die de beste boeken opleveren, weet French. „De bewoonde wereld kwam voort uit het spelen met het begrip duisternis. En Beze ten van mij kwam voort uit de vraag: wat kan er met je gebeu ren als je op straat een volslagen vreemde tegenkomt voor wie je als een blok valt. Boeken die van een meer gecompliceerde intri ge uitgaan, vallen 'in the end' toch vaak tegen." In de laatste week van mei ging onder de titel Killing me softly de verfilming van hun Bezeten van mij in Nederlandse premiè re. De film werd door de meeste recensenten als 'weinig overtui gend' en 'zonder spanning' af geserveerd. Beschaafd Engels als ze zijn, beamen French en Gerrard het niet, maar je hoort ze denken 'het boek was beter'. French: „Het was voor ons geen normale film om naar te kijken. Een omvangrijk team van men sen is met het verhaal van ons tweeën in de weer gegaan.Ger rard: „Er zijn schrijvers die de filmrechten van hun boek ver kopen en daarna met ontzetting naar de verfilming kijken. Maar men heeft het verhaal nu een maal van ons gekocht en er een compleet andere draai aan ge geven. Het is bizar om er naar te kijken." French: „Het is net als- Nicci Gerrard en Sean French schrijven samen onder de naam Nicci French: den." French, die wilden dat de lezer werd meegezogen door het ver haal in plaats van dat hij of zij uitvogelde wie welk gedeelte heeft geschreven. Afzonderlijk schrijven Gerrard en French ook boeken, maar hun toon ver schilt hemelsbreed van die van hun alter egoHij„Ik kan in mijn eentje niet de schrijfstijl van Nicci French benaderen. Maar zodra we aan het praten zijn over onderwerpen voor een of iemand in je huis is geweest en de meubels op een andere plaats heeft gezet." Op de tot standkoming van Killing me softly had Nicci French geen in vloed. „Maar we zijn nu wel be zig met het schrijven van een script gebaseerd op Beneath the skin Onderhuids in Nederland se vertaling)", zegt Gerrard. Aanvankelijk stelde de uitgever Nicci French voor als een jour naliste, woonachtig in Londen. Dat er twee namen schuilgingen achter dit pseudoniem was op verzoek van zowel Gerrard als boek, praten we meteen met de stem van Nicci French." Zij: Ja, dat is zo eigenaardig. Hoe meer boeken we samen schrijven, des te minder snappen we er iets van." Hoe klinkt de stem van Nicci French? Hij: „Duidelijk is dat het een vrouwelijke stem is." Zij: „Met een tamelijk intieme klank, vind ik." Hij: „En aan de andere kant ook tamelijk ste vig. Zij,Het is ook de stem van iemand die de problemen niet uit de weg gaat, die echt het le ven ondergaat en die tot de con clusie komt dat de enige persoon die zij kan vertrouwen zijzelf is." Nicci French schri j f t over gewo ne mensen, die onverwacht in uitzonderlijke situaties terecht komen en daarmee om moeten zien te gaan. Gerrard: „Wij wil len dat mensen hun leven als waardevol beschouwen. Het le ven mag iets kosten. Veel thril lers hangen van stoffelijke res ten aan elkaar. Op elke pagina wordt wel iemand over de kling gejaagd. Wij zijn daar niet in ge ïnteresseerd. Voor ons telt ieder leven, zowel van de dakloze die onder de brug bevriest als van de premier van een land." French: „Onze verhalen spelen zich af op de uiterst dunne lijn tussen een gelukkig leven en een leven dat afstevent op een abso lute ramp. Hoewel we aan het eind toch allemaal doodgaan, willen we het normale leven zo lang mogelijk vasthouden. Wij geloven niet zo in het scenario dat je leven vergald kan worden door kwaadaardige criminelen die de wereld overnemen. Maar we zijn lichtelijk paranoïde dat de balans zo gauw kan door slaan naar totale misère." Ger rard: „Vooral tijdens onze ge lukkigste momenten is er die alledaagse angst dat het zo kan misgaan. Geluk is een fragiel begrip, het is zo weg. Mensen denken dat ze hun leven onder controle hebben. Ze betalen hun hypotheek, belasting, tekenen contracten. Ze denken dat ze thriller Michael Connelly. Stad van beenderen. Als in Hollywood Hills de beenderen van een 12- jarige jongen worden gevonden, raakt rechercheur Harry Bosch betrokken bij een onderzoek dat de ergste beelden uit zijn verle den naar boven brengt. Als Bosch ontdekt dat de jongen tij dens zijn korte leven ernstig mishandeld werd, zet hij alles op alles om de dader te pakken. Op de achterflap wordt overi gens aangekondigd dat de fans van Harry Bosch geschokt zul len zijn door 'het overdonderen de einde'. Vertaling: Martin Jan sen in de Wal. Uitgeverij de Boekerij, 334 pag., €17,25. Rita Monaldi en Francesco Sor- ti: Imprimatur. Willem III van Oranje en paus Innocentius XI hebben eind 17e eeuw een com plot gesmeed dat uiteindelijk leidde tot de val van het katho lieke koningshuis in Engeland in 1688. Deze 'Glorious Revolu tion' leidde tot een sterke daling van het aantal katholieken in Engeland. Dat beweren de Itali aanse historici Rita Monaldi en Francesco Sorti in deze span nende, vuistdikke roman. De twee baseerden zich op docu menten die zij aantroffen in Va ticaanse archieven en in het archief van de familie van Inno centius XI, de Odeschalchi's. Imprimatur verscheen in april in Italië en werd een onmiddel lijke bestseller. Vertaling: Jan van der Haar. Uitgeverij Cargo, 605 pag., €25,-. Kenneth Cook: Aangeschoten. Heruitgave van deze psycholo gische thriller uit 1961 van de in 1987 overleden auteur Kenneth Cook. Het boek vertelt het ver haal van een jonge leraar die, op weg naar zijn vakantieadres, strandt in het broeierige plaats je Bundanyabba, midden in Au stralië. En er niet meer weg lijkt te komen. Cook (1929) baseerde dit verhaal op zijn ervaringen als verslaggever in Broken Hill. Aangeschoten is verfilmd onder de titel Outback. Vertaling: Dennis Keesmaat. Uitgeverij Podium, 182 pag., €16,90. Polina Dasjkova: De zachte tred van de waanzin. Net als Alexan dra Marinina wordt Polina Dasjkova (1960) ook al de ko ningin van de Russische mis daadroman genoemd. Van haar boeken zijn inmiddels twaalf miljoen exemplaren verkocht. In deze thriller staat Lena Pol- janskaja centraal. Ze werkt voor een literair tijdschrift en zorgt voor haar dochtertje. Een normaal bestaan, totdat de broer van haar beste vriendin overlijdt. Deze dromerige lied jesschrijver zou zich onder in vloed van drugs hebben opge hangen. Maar Lena denkt onmiddellijk aan moord. Er volgt een gevaarlijke zoektocht naar de waarheid. Vertaling: Arjen Uyterlinde en Jos Von- hoff. Uitgeverij De Bezige Bij, 445 pag., €19,50. Ed Sanders: Amsterd@m Onli ne. Thriller gebaseerd op de op komst en neergang van Nina Brink. Jane Ecker is een keihar de zakenvrouw die een reeks verlieslijdende bedrijven in haar kielzog heeft achtergela ten. Nu heeft ze haar zinnen ge zet op de beursgang van inter netbedrijf Amsterdam Online. Met chantage verzekert Ecker zich van de medewerking van de louche advocaat Ben Finken- stein. En dan heeft Ecker nog een rekening te vereffenen met de voormalige bestuursvoorzit ter van het failliet gegane inter netbedrijf FuturlT. Ed Sanders is het pseudoniem van de Am sterdamse advocaat Ewoud Lietaert Peerbolte. Eerder schreef hij de thrillers De frontrunners (genomineerd voor de Gouden Strop) en De geldmakers. Uitgeverij The House Of Books, 320 pag., €16,- Carol Higgins Clark: Gevloerd Deze debuutroman van de dochter van Mary Higgins Clark werd in Amerika in één klap een bestseller. Privéspeurder zon der kapsones, Regan Reilly, wordt tijdens een schoolreünie in Engeland geconfronteerd met het lijk van een vroeger ka mergenootje, dat in de struiken ligt. Maar ze heeft zojuist een andere opdracht aangenomen aan boord van een cruiseschip Geen nood, de misdaad achter volgt haar over de oceaan. Aan boord van het schip bevinden zich geheime minnaars, een for tuinjager, een juwelendief en een moordenaar. Als Regan naar huis koerst, wordt ze regelrecht in de armen van de moordenaar gedreven. Het is zo'n thriller voor een vliegreis. Of een cruise, natuurlijk. Vertaling Karin Breuker. Uitgeverij Luitingh- Sijthoff. 240 pag., €13,95. Janet Evanovich: De zevende hemel. Ex-maffioso Eddie De- Chooch weigert voor de recht bank te verschijnen als hij is ge pakt voor sigarettensmokkel. Premiejager Stephanie Plum krijgt de opdracht hem op te sporen, maar dat blijkt geen ge makkelijke klus, want Eddie kent alle trucjes en zijn pistool gebruikt hij met graagte. Zoals altijd is er ook in dit boek Evanovich natuurlijk plaats voor de nodige humor. Vertaling J.J. de Wit. Uitgeverij The Houseof Books. 300 pag.,€16, ,Wij hebben geen gescheiden werel- foto Harmen de Jong/GPD hun leven kunnen managen. Maar er hoeft maar een klein kinkje in de kabel te komen, of ze maken amok en verpesten het." French: „Daarom is geluk zo kostbaar." Samen leven, samen schrijven. Hoewel ze al zes thrillers samen zijn, heeft Nicci Gerrard ooit wel eens de vrees geuit dat de ge sel van de tekstverwerker wel eens hun huwelijk zou kunnen treffen. Gerrard: „In een 'nor male' gezinssituatie hebben man en vrouw ieder hun eigen wereld. Ze gaan 's morgens de deur uit om hun eigen dingen te doen en komen 's avonds weer samen. Wij hebben geen ge scheiden werelden. Samenwer ken is aan de ene kant fantas tisch, maar geeft ook wel eens complicaties." French: „Bij ons doemen wel eens problemen op die bij andere huwelijken ach terwege blijven. We zitten vaak genoeg vast met een boek, wat weer ruzies tot gevolg heeft. Gerrard: „En dan kan je je ner gens verbergen." Peter Kuijt Het geschenkboekjé 'Verlies' wordt de gehele maand juni cadeau ge daan bij aankoop van ten minste 13,45 euro aan algemene boeken. De thrillers van Nicci French verschij nen bij uitgeverij AnthosHet schrij versechtpaar is deze maand in Nederland voor een boekhandels tournee. Donderdag 20 juni zijn ze van 15.30 tot 16.30 uur te gast in de Drukkerij in Middelburg. Zelfs mijn moeder noemt hem altijd Vader Piet. Zo diep zit bij hem de roeping van het va derschap. Juist de laatste maan den heb ik dat ervaren. Het is al bijna een kwart eeuw geleden dat ik het ouderlijk huis verliet, maar in deze voor mij zware tijd kreeg ik een warme en bezorgde vader terug. Wie reikte mij een hand als ik in de afgrond dreig de te zinken? Vader Piet. Wie was ongelukkig wanneer ik on gelukkig was? Vader Piet. Wie reageerde opgetogen wanneer ik in de bittere dagen eens een zoet ogenblik had? Vader Piet. En toen overkwam mij wat in een gedicht van Driek van Wis sen wordt beschreven: 'De tijd komt onontkoombaar nader,/ dat men zich ergens tot mij wendt/ en mij met stemmig sen timent/ bericht: Er is iets met je vader'. Eerst werd mijn vader ziek, toen moest hij naar het hospitaal, vervolgens werd hij op de intensive care opgeno men, daarna had hij beademing nodig, zeker vijf keer dacht men dat het afgelopen zou zijn. Won derbaarlijk genoeg gebeurde dat met. Hij ligt al tijden in het ziekenhuis en hij moet er nog tij den blijven. Maar als er niets te genzit, zal hij niet naar de dood maar naar het leven zweven. Met dank aan de longmachine met de poëtische naam Evita 4 en aan de medici van wie één de feilloze diagnose stelde: 'Het is duidelijk dat het onduidelijk is'. Toen ik de bloemlezing Route 65 doorbladerde, voelde ik de schok der herkenning. Een goed gevoel: poëzie is er niet voor de dichters, maar voor de lezers. Ik had 'Sterfbed' van Jean Pierre Ra wie vaker onder ogen gehad. Maar nu zag ik ineens een heel ander gedicht. Geen verzame- Mijn vader sterft; als ik zijn hand vasthoud, voel ik de botten door zijn huid heen steken. Ik zoek naar woorden, maar hij kan niet spreken en is bij elke ademtocht benauwd. Dus schud ik kussens en verschik de deken, waar hij met krachteloze hand in klauwt; ik blijf zijn kind, al word ik eeuwen oud, en blijf als kind voor eeuwig in gebreke. Wij volgen éen voor éen hetzelfde pad, en worden met dezelfde maat gemeten; ik zie mijzelf nu bij zijn bed gezeten zoals hij bij zijn eigen vader zat: straks is hij weg, en heeft hij nooit geweten hoe machteloos ik hem heb liefgehad. Jean Pierre Rawie ling gemeenplaatsen meer, maar een diep gepeilde weerga ve van een situatie. De dooc naar het leven getekend zoge zegd. Het boekje waarin ik het vers te genkwam, is een ietwat zonder ling geheel. Het wordt aange kondigd als 'een wegwijzer ii gedichten en liedjes over oude worden'. Er zijn verzen over de kindertijd en over het einde. Je vindt tranentrekkers voor moe-: derdag en voor vaderdag. Naast; het sonnet van Rawie staat Ger- rit Achterbergs 'Mijn moeder sterft'. Het hierbij afgedrukte gedicht roept het allemaal de herhaling van de dingen, het onvermogen van de zoon te zeg gen wat hij zou willen zeggen, de vader die eenvoudig niet meer kan spreken. Aan het ziekbed van m'n vader moest ik aan de dag denken dat hij wanhopig aan het pas gedol ven graf van zijn pa stond. Vlak voor de Evita 4 werd aangeslo ten, vertelde ik hem over twee staartmezen die door de bomen zwierven. De vogeltjes vormden een schakel tussen onverenig bare werelden: de buitenwereld waar het voorjaar werd en hospitaal wereld waar de winter inviel. Het dringende dat ik had moeten zeggen, kreeg ik met over m'n lippen. Waarom die angst voor grote woorden wat grote momenten in ons staan zijn? De dichter schuwt ze niet in dit vers. Een gedicht voor Vader Rawie, Vader Piet en voor alle andere vaders. Mario Molegraaf Frank Bakker (samenstelling): Rou te 65. Een wegwijzer in gedichtenen liedjes over ouder ivorden - uitgave RVU Educatieve Omroep, 80 pag. Even leek het erop dat de deze week 80 jaar geworden Willem Brakman met el ke roman ondoorgrondelijke r en raadsel achtiger proza ging schrijven. Maar zie, zijn nieuwe roman Gesprekken in huizen aan zee is zijn meest toegankelijke sinds jaren. Niet dat Brakman ineens een kristalhelder boek heeft geschreven met een duidelijk in trige, klare karakters en een vertelling van a naar b serveert. Niets daarvan. Wie dat van een roman eist, heeft bij Brakman niets te zoeken, die zal na een paar bladzijden reeds verdwalen in het absurde universum van deze schrijver. De PC. Hooftprijswinnaar van 1980 is een meester van de suggestie. Hij schrijft proza datje in een oogopslag herkent. Zijn boeken worden bevolkt door wonderlijke figuren. Dat geldt ook voor Gesprekken in huizen aan zee, een titel die niet echt lekker bekt maar dit boek vreemd genoeg toch als gego ten zit. Na verhalen waarin Brakman in een handomdraai Griekse goden en helden, een Kafka of Flauberts Emma Bovary tot leven wekt en Don Quichot door Scheveningen laat rondlopen, heeft hij nu Virginia Woolf een nieuw leven geschonken. Een volkomen andere maar niet minder boeiende Woolf dan die de Amerikaanse schrijver Michael Cunningham een paar jaar geleden opvoer de in zijn roman 'De uren'. Brakmans 4 7e boek in 41 j aar is dan ook 1 os Willem Brakman werd afgelopen week 80 jaar. jes gebaseerd op de geschiedenis van de be roemde Engelse Bloomsbury Group, die in het begin van de vorige eeuw een reactie was op de strenge en benauwde Victoriaanse ze den. Al wordt alleen de schrijfster Virginia foto Roeland Fossen Woolf, het stralende middelpunt van deze fameuze kunstenaarsgroep, herkenbaar opgevoerd. Zij heet hier Virginie Wolff. De andere personages in Gesprekken in huizen aan zee zijn onder anderen een neokan- tiaanse filosoof, een schilderes Charley (waarin je met een beetje goede wil Charley Toorop kan herkennen), een estheet, een wiskundige, predikant Aad Bons en een aristocraat (ene jonkheer Koel). Het zijn hooguit afgeleide types van de artiesten en geleerden die deel uitmaakten van de Lon- dense kunstenaarsgroep. Brakman, zelf liefhebber van Proust, Kafka en Tsjechov (hun invloeden zijn weer on miskenbaar), heeft niet de buitenkant wil len laten zienmaar de verinnerlijkte wereld van dit illustere ensemble. Verder kun je hooguit zeggen dat het gezelschap in dit boek net zo eigengereid is als de Blooms- bury-artiesten moeten zijn geweest. Die ge droegen zich zo tegennatuurlijk mogelijk, zij het dat de figuren in Brakmans roman daarvoor geen moeite hoeven te doen, die zijn van zichzelf al zo. Voor de 'thrillerele menten' in het boek zorgt de onhandige po- litiespeurneus Lupijn, die de moord op de heer Wolff, de echtgenote van Virginie, pro beert op te lossen. Verder wordt het verhaal geregeld - en nogal hinderlijk - onderbro ken door een opdringerige verteller die zich met van alles en nog wat bemoeit. Wie dit zo leest zou kunnen denken dat Brakman een ongeloofwaardige detecti veachtige roman heeft geschreven. Maar het aardige, of beter het knappe is dat de schrijver het onwaarschijnlijke aanneme lijk heeft weten te maken. Alles wordt op zijn kop gezet en gespiegeld in een surrealis tische wereld, waarin het wemelt van de overgevoelige en onberekenbare figuren die met vilein genoegen allerlei bekentenissen doen zonder dat het enig gevolg lijkt te heb ben. Het lijken soms niet meer dan gestalten die opgesloten zitten in hun fantasiewereld, in dromen, visioenen en nachtmerries, want er zit in deze Brakman ook weer veel dood en verderf, wreedheid en wrok. De persona ges verliezen zich vaak in intellectuele ge sprekken vol zinnen met archaïsmen. Het resultaat is vaak geestig, al is het soms op het randje van meligheid. Neem Neef Karei, achternaam: Brender a Brandis (afgekort Br a Br), die vraagt: 'Bent u weer aan het schrijven?' 'Ik schrijf altijd,' zei mevrouw Wolff, 'overdag, 's nachts, tij dens visites...' 'Wat is eigenlijk uw grond thema?' vroeg neef Karei. 'Ik ben ongeluk kig, help mij niet', zei mevrouw Wolff, 'dabs een goed in de hand liggend thema, dat mij veel troost geeft en bij tijden, zelfs gelukkig maakt.' De humor zit vaak in achteloze ter zijdes. Als de telefoon gaat, zegt mevrouw Wolff'Laat maar bellenik hoor dat het niet voor mij is.' Brakman wordt wel verweten dat hij een ontoegankelijk en moeilijk schrijver is. In zijn laatste romans ontspoorde zijn vertel- drift nog wel eens. In dit boek houdt hij de teugels strakker, al valt lang niet alles te. duiden. 'Helderheid hoeft het raadselachti ge in het geheel niet uit te sluiten', schreef Brakman in zijn essaybundel 'Vrij uitzicht (2001) in een hoofdstuk over het werk van W.F.Hermans. Die uitspraak slaat ook op zijn eigen werk. Zijn zintuiglijk proza is licht van gewicht maar niet oppervlakkig. De personages slepen je mee op de lichte golven van hun taal, hersenspinsels en dro men. Het is alsof je op den duur zelf in eer droom stapt waarin je als Alice in Wonder land telkens voor verrassingen komt te staan. Sla de Gesprekken in huizen aan zee dicht en het is alsof je uit een aangename sluimertoestand ontwaakt. Nico de Boe' Willem Brakman: Gesprekken in huizen aan zee- Uitgeverij Querido, 224 blz., €18,95.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2002 | | pagina 24